این دستها که می‌لرزد و رعشه دارد، نه از ترس از دست رفتن جوانی است و نه حاصل تورق تقویمی، این لرزش مداوم دستها، حاصل آن سالهاست که نان به عمل بازوی خویش خورده‌اند.
این موها که در آیینه ، سپید خودنمایی می‌کنند، در آسیاب سفید نشده‌اند، این سپیدی رنگ خون دل‌های است که خورده‌اند، حاصل شب‌نخوابی‌هاست و در هیچ جا، موی سپید را رایگان به کسی نمی‌دهند.
به گزارش ایرنا، سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل داد و یک روز جهانی را برای تکریم سالمندان قرار داد و در سال ۱۹۹۰ این شورا اول اکتبر یا همان ۹ مهرماه را روز جهانی سالمندان تعیین شد.
جهان، به احترام سالمند یک روز از تقویم خود را به این خردمندان سپیدمو اختصاص داده است، تا گوشزد کند که به اندازه نو شدگی نسل فناوری ها، باید به سالمندان نیز ادای دین کرد.
از این رو، همه ساله برای بزرگداشت روز سالمند، سازمان جهانی شعاری را در نظر گرفته است، که شعار امسال این هفته - از سوم تا نهم مهرماه - با عنوان "فرصتهای برابر برای تمام سنین" نامگذاری شده است.
در سی ام اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ و براساس بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی، رهبر معظم انقلاب اسلامی سیاست‌های کلی «جمعیّت» را به روسای قوای سه‌گانه و همچنین مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کردند.
با ابلاغ این ۱۴ بند، دستگاه‌های مختلف موظف به بکارگیری این سیاستها در تدوین برنامه ششم توسعه و اجرای آن شده‌اند تا چشم‌انداز رشد جمعیت کشور به همراه کیفیت و سلامت جامعه تضمین شود.
در بند هفتم این سیاست‌های آمده است:" فرهنگسازی برای احترام و تکریم سالمندان و ایجاد شرایط لازم برای تأمین سلامت و نگهداری آنان در خانواده و پیش‌بینی ساز و کار لازم برای بهره‌مندی از تجارب و توانمندی‌های سالمندان در عرصه‌های مناسب".
بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ از جمعیت ۷۹ میلیونی کشور، ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر یعنی ۹.۲۸ درصد سالمند هستند و پیش بینی میشود که درصد سالمندان ایران تا سال ۲۰۲۵ میلادی به ۱۰ و تا ۲۰۵۰ به بیش از ۳۰ درصد برسد.
همچنین در استان چهارمحال وبختیاری با جمعیتی حدود یک میلیون نفر ، حدود ۸۸ هزار و ۲۳۰ هزار نفر سالمند هستند که این آمار حدود ۹ درصد جمعیت استان را تشکیل می‌دهد که نشان‌دهنده این است که شاخص جمعتیی این استان به سالمندی در دهه‌های آینده در حرکت است.
با توجه به اهمیت موضوع سالمندی، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) استان چهارمحال وبختیاری به مناسبت روز سالمند میزگرد بررسی چالش‌های دوره سالمندی و مسایل و مشکلات حوزه سالمندان را با حضور مدیرکل بهزیستی، مدیرکل امور اجتماعی استانداری، یکی از فعالان حوزه سالمندان و مدیرگروه سلامت و خانواده مرکز بهداشت استان چهارمحال وبختیاری برگزار کرد.
در این میزگرد شرکت کنندگان با اشاره به اینکه جمعیت کشور در دهه‌های آینده رو به سالمندی است، اظهار داشتند، که سالمندان در جامعه با مشکلات اجتماعی، و شهری، معیشتی مواجه‌اند که با برنامه‌ریزی و فرهنگسازی می‌توان در این حوزه فعالیت‌های انجام داد.
به گفته این مدیران و کارشناسان استان ، ناآشنایی خانواده‌ها با مشکلات و مسایل سالمندان، بی توجهی به سالمندان درون خانواده‌ها به دلیل تغییردر الگوی زندگی امروز و مسایل اختلاف نسلی، مهمترین مشکلات این قشر در جامعه کنونی معرفی کردند.
کمرنگ شدن تکریم سالمندان و تقویت جایگاه سالمندان در نهاد خانواده
نماینده قشر سالمندان و مسوول مرکز حمایت از سالمندان استان چهارمحال وبختیاری با اشاره به اهمیت تکریم سالمندان از منظر ائمه و همچنین قرآن گفت: در جامعه کنونی، تکریم سالمندان در برخی جاها به خصوص در برخی خانواده‌ها و اجتماع کمرنگ شده است.
غضنفر برزگر قهفرخی افزود: در جامعه کنونی، حرف شنوی کودکان و جوانان از بزرگترها کم شده است، که این امر در کمرنگ شدن جایگاه سالمندی در خانه و خانواده نقش مهمی دارد.
وی، به تکریم سالمندان و آموزش احترام به آنان از دوران کودکی و اهمیت این موضوع اشاره کرد و گفت: باید فرهنگ تکریم بزرگان و سالمندان از دوران کودکی برای بچه نهادینه و فرهنگسازی شود تا شان و منزلت سالمندحفظ شود.
این شاعر و نویسنده و فرهنگی بازنشسته، نخستین مشکل درصدی از سالمندان در جامعه را مراقبت و نگهداری از این قشر عنوان کرد و گفت: سالمندان از نظر جسمی به ۳ گروه تقسیم می‌شوند که گروهی توانایی حرکت و انجام فعالیت دارند، گروهی از سالمندان توانایی قبلی انجام فعالیت را ندارند و نیاز به مراقبت ویژه دارند و برخی از سالمندان نیز در مجموع توانایی قبل را از دست داده‌اند و اکنون در زمان پیری بستری و نیازمند مراقبت و نگهداری هستند.
مسوول مرکز حمایت از سالمندان افزود: درصدی از این سالمندان که نیاز به مراقبت و نگهداری دارند، به دلیل مشغله‌کاری فرزندان و یا نداشتن هیچ شخصی برای مراقبت از آنها، در مراکز بهزیستی نگهداری می‌شوند که رسیدگی به این قشر به عنوان گنجینیه‌های انسانی از تجربه ضروری است.
وی با تاکید بر اینکه سالمندان نیازمند محبت و تکریم هستند، افزود: نداشتن بیمه، مشکلات مالی و معیشتی، بیماری های سخت و نیازمند مراقبت ویژه از مهترین مشکلات این قشردر جامعه است.
برزگر قهفرخی اظهار داشت: در دوران سالمندی با توجه به اینکه نیرو و توان تولید در این قشر پایین آمده است و این قشر به عنوان مصرف‌کننده شناخته می‌شوند، باید برای تامین مالی و معیشتی درصدی از این قشر که از نظر مالی نیازمند هستند از سوی دولت کمک شود.
مسوول انجمن سالمندان با اشاره به اینکه برخی سالمندان بعد از بازنشستگی همه چیز خود را از دست می‌دهند و به سمت تنها نشینی و انزوا می‌روند، افزود: تدوین برنامه حمایتی در بخش‌های مختلف حمایتی، اشتغال، برنامه‌های فرهنگی و آموزشی برای این قشر ضروری است.
وی گفت: برخی سالمندان قبل از بازنشستگی و سن پیری، برای خود بر اساس توانایی، استعداد و توانشان ، یک فعالیت جدید را انتخاب می‌کنند تا توانایی قبلی خود را از دست ندهند، اما برخی دیگر بدون هیچ برنامه‌ای به سمت پیری و کهنسالی می‌روند.
برزگر قهفرخی، داشتن یک برنامه مدون برای این سن در راستای شاد و با نشاط زیستن را ضروری عنوان کرد.
برنامه ریزی برای سالمندان سالم از سوی همه دستگاه ها
مدیرکل امور اجتماعی استانداری چهارمحال و بختیاری و عضو ستاد حقوق شهروندی، با تاکید بر اینکه جمعیت کشور و استان رو به سالمندی است، گفت: لزوم برنامه‌ریزی برای سالمندان با توجه به افزایش جمعیت بالای ۶۰ سال ضروری است.
شهرام مقدس افزود: جایگاه سالمندان از ابعاد مختلف مورد توجه است و نباید این قشر را به لحاظ ناتوانی و شاخص فیزیکی از جمله سالمندی، از حضور در اجتماع و انجام فعالیت اقتصادی کنار گذاشت.
به گفته وی، با توجه به بالا بودن آمادگی ذهنی و روانی و همچنین تجربه این قشر ، باید در بخش‌های مختلف و فضاهای اجتماعی از این فرصت های جمعیتی در مسیر توسعه استفاده کرد.
مقدس با تاکید بر اینکه جمعیت سالمندی کشور رو به افزایش است، افزود: ساماندهی این جمعیت برنامه‌ریزی مناسب را می طلبد که باید از همین امروز در دستورکار متولیان قرار گیرد.
به گفته وی، برنامه‌های تدوین شده برای سالمندان باید برای گروه‌های مختلف سالمندی و براساس نیازها و سلیقه‌های مختلف و در راستای تکریم سالمندان اجرا شود.
وی با اشاره به تغییر ساختار خانواده‌ها اظهار داشت: به دلیل هسته‌ای شدن خانواده‌ها و همچنین اشتغال همه افراد خانواده در بیرون از منزل ، نگهداری سالمندان در خانه با مشکل مواجه میشود و این امر گرایش به نگهداری سالمندان در مراکز روزانه و یا شبانه‌روزی را افزایش می‌دهد.
این کارشناس و روانشناس، به کم شدن تعداد فرزندان در خانواده‌ها به عنوان یک تهدید برای آینده کشور اشاره کرد و گفت: این امر نیز در سالمند شدن جمعیت جامعه تاثرگذار خواهد بود.
وی، به نبود ساختار، سیستم و برنامه خاص برای قشر سالمند در کشور اشاره کرد و گفت: از بدو تولد برای کودکان برنامه و ساختار منسجم دولتی و غیردولتی تعریف شده است، اما برای سالمندان این فضا وجود ندارد.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری چهارمحال و بختیاری به ایجاد یک ساختار و فضا متناسب با وضعیت سالمندان تاکید کرد و گفت: با یک برنامه‌ریزی منسجم، احساس ارزشمندی و مفید بودن را در تمام لحظات زندگی این قشر می‌توان نهادینه کرد.
مقدس، نسبت به بروز نگاهی که در جامعه به خصوص در بین نسل جوان نهادینه شده مبنی بر اینکه سالمندان باید کنار گذاشته شوند و پست ها و منصب‌ها و فعالیت‌ها به جوانان واگذار شود، انتقاد کرد و گفت: ایجاد فرصت برابر برای همه یک اولویت است و باید از تجربیات و مهارتهای قشر سالمند برای تمام امور استفاده کرد.
وی با تاکید بر اینکه همه افراد جامعه از حقوق برابر برخوردارند، افزود: نباید در جامعه، کسب به نفع دیگری کنار گذاشته شود و باید برای هر شخص بر اساس شان و منزلت خود برنامه‌ریزی شود.
مقدس اظهار داشت: باید برای داشتن دوران سالمندی موفق و پویا از دوران میانسالی سرمایه‌گذاری کرد تا بعد از گذراندن دوران میانسالی با یک ضعف توامان مواجه نشد.
وی با تاکید بر تکریم سالمندان در همه سطوح جامعه گفت: تدوین یک برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت برای ساماندهی این قشر فرهیخته در کشور ضروری است و با تدوین این برنامه می‌توان به طیف‌های مختلف سالمند از جمله سالمندان فعال و از کار افتاده خدمات‌رسانی مطلوب‌تر ارائه داد.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری چهارمحال وبختیاری بر عادی‌سازی فضا برای فعالیت سالمندان در جامعه و خانواده تاکید کرد و گفت: تکریم سالمند در خانه و ایجاد امکانات و خدمات مناسب برای این قشر یک ضرورت است.
به گفته وی، افراد در دوران سالمندی ۲ سرمایه اصلی و محوری خود که سال های جوانی را برای حفظ آن تلاش کردند، از جمله فرزندان و کار را از دست داده‌اند و این امر باعث کمرنگ‌شدن هدفمندی فعالیت‌ها و ایجاد یک خلاء در زندگی آنها میشود.
وی گفت: باید با یک برنامه‌ریزی و همچنین فرهنگسازی این خلاء را برای این قشر رفع کرد تا زمینه فعالیت و تکریم این قشر در جامعه ادامه داشته باشد.
مقدس با انتقاد از کمرنگ شدن جایگاه سالمندان در خانواده و اجتماع کنونی افزود:سالمندان در گذشته احترام، مرجعیت و حکم رانی بیشتری داشتند، ولی این امر در جامعه کنونی کمرنگ شده است.
به گفته وی، این قشر در زمان گذشته به دلیل آگاه بودن به تمام مسایل به عنوان مرجع و مورد احترام بودند، اما امروز با گسترش اطلاعات و افزایش آگاهی جوانان و فاصله بین نسل ها این مرجعیت کمرنگ شده است.
وی، بر بروز کردن اطلاعات، مهارتها، دانش و توانایی از سوی سالمندان در تمام حوزه ها تاکید کرد و گفت: سالمندان با زنده و پویا نگهداشتن علم و توانایی خود می‌توانند جایگاه خود را مانند گذشته حفظ کنند.
مقدس، به کمرنگ شدن احساس ارزشمندی از سوی سالمندان به عنوان یک تهدید برای این قشر اشاره کرد و گفت: هدفمندکردن برنامه‌ها باید در حوزه سالمندان با یک نگاه اختصاصی باشد.
نگهداری سالمندان در خانه و خانواده‌محوری رویکرد اصلی سازمان بهزیستی است
سرپرست بهزیستی چهارمحال وبختیاری با اشاره به جایگاه و منزلت سالمندان و تکریم این قشر در دین اسلام و بیان آن در احادیث و روایات گفت: نگهداری سالمندان در خانه و خانواده و خانواده‌محوری از رویکردهای مهم و اصلی سازمان بهزیستی برای خدمات رسانی به این قشر است.
معصومه محمدی با تبریک ۹ مهر به عنوان روز جهانی سالمند و با اشاره به شعار سال با عنوان "فرصتهای برابر برای تمام سنین" اظهار داشت: طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، به افراد یک جامعه که دارای سن ۶۵ سال به بالا و در ایران بالای ۶۰ سال سالمند گفته میشود.
وی گفت: سالمندان به ۳ گروه مستقل، نیمه مستقل و سالمندان بستری تقسیم می‌شوند که گروه‌های نیمه مستقل و بستری ، نیازمند حمایت از سوی نهادها، همچنین مووسسات، خانواده و بستگان برای ادامه حیات هستند.
محمدی، با اشاره به اینکه درصدی از سالمندان به دلیل مشکلات متعدد از جمله نداشتن سرپناه و سرپرست و یا بیماریهای سخت و بستری در مراکز نگهداری می‌شوند و یا با کمک یک مراقب در منازل نگهداری می‌شوند، گفت: با توجه به رویکرد سازمان بهزیستی که خانواده‌محوری است ، فرهنگسازی برای نگهداری سالمندان در منازل یکی از برنامه‌های سازمان بهزیستی است.
سرپرست بهزیستی استان اظهار داشت: در استان‌های کوچک مانند چهارمحال و بختیاری که دارای بافت فرهنگی، سنتی و بومی است، سالمندان با حفظ حرمت و عزت نفس و شان سالمندی در کنار خانواده‌ها نگهداری می‌شوند مگر سالمندانی که نیاز به خدمات پزشکی و پرستاری ویژه داشته باشند، که امکان نگهداری در خانواده مقدور نباشد و این افراد به مراکز نگهداری سالمندان هدایت می‌شوند.
سرپرست بهزیستی چهارمحال وبختیاری با اشاره به اینکه هدف بهزیستی در جهت خدمات رسانی به سالمندان، داشتن سالمندانی سالم و با نشاط و ارتقاء خدمات با کیفیت به سالمندان و حفظ حرمت آنهاست، افزود: در استان ۱۶ مرکز روزانه سالمندان و۳ مرکز شبانه‌روزی فعال است.
به گفته وی، از این تعداد ۸ مرکز در قالب خدمات‌دهی تیم سیار در منازل خدمات‌رسانی می‌کنند و پزشک، پرستار، فیزیوتراپ، روانشناس و مددکار، بنا بر نیاز سالمند یک یا دوبار در ماه به منزل سالمندان مراجعه و خدمات رایگان به سالمندان ارائه می دهند.
وی گفت: در بخش طرح مراقبان خانگی در استان ۴۸۰ نفر معلولان و سالمند بهره‌مند هستند که از این تعداد ۱۱۰ نفر سالمند هستند، که از خدمات این طرح به صورت رایگان بهره‌مند می‌شوند.
محمدی با اشاره به اهمیت نگهداری سالمندان در منزل افزود: ترخیص سالمندان از مراکز شبانه‌روزی به عنوان یک طرح موفق در سازمان بهزیستی است، که در این طرح خانواده‌ها متقاعد می‌شوند، سالمند را از مرکز شبانه‌روزی خارج و در خانه نگهداری کنند.
محمدی اظهار داشت: در این طرح ماهانه سازمان بهزیستی هزینه‌ای را برای نگهداری سالمند به خانواده‌ها پرداخت می‌کند که تاکنون ۲۰ خانواده در استان متقاعد شده‌اند که سالمندان را از مراکز شبانه‌روزی ترخیص و در خانه نگهداری کنند.
وی، تامین وسایل توانبخشی و اقلام بهداشتی به سالمندان مستمری بگیر بهزیستی اشاره کرد و گفت: توسعه، گسترش حمایت از مراکز روزانه نگهداری سالمندان از رویکردهای اصلی سازمان بهزسیتی است که در این مراکز، سالمندان برای پرکردن اوقات فراغت مطلوب، از خانه خارج و در مراکز حاضر می‌شوند و خدمات پزشکی، فیزیوتراپی، موسیقی درمانی و گروه درمانی دریافت می‌کنند.
سرپرست بهزیستی استان گفت: هم اکنون ۸ هزار و ۶۰۰ سالمند در استان در حوزه‌های مختلف از خدمات بهزیستی بهره‌مند شده‌اند.
محمدی، به ارائه آموزش به سالمندان در جامعه، تکریم سالمندان و بزرگترها تاکید کرد و گفت: حفظ عزت نفس والدین از طریق آموزش بین قشر نوجوان و جوان نهادینه می شود، که ارتباط بین خانواده و سالمندان را مستحکمتر می‌کند.
وی با اشاره به افزایش امید به زندگی که منجر به افزایش عمر افراد میشود، گفت: هم اکنون در ۸ مرکز شهرستان استان خانه سالمندان روزانه فعال است.
سرپرست بهزیستی چهارمحال و بختیاری گفت: به منظور ارائه خدمات به قشر سالمند اجرای طرح‌های توانبخشی، پرداخت مستمری ماهانه و خدمات شبانه‌روزی و طرح مراقبان سلامت بر اساس برنامه‌ریزی در سطح سازمان بهزیستی در دست اجراست.
به گفته وی، مهمترین رویکرد و برنامه سازمان بهزیستی بحث توانمندسازی است که توانمندسازی سالمندان در این راستا در این سازمان در دست اجراست و اکنون ۳ پایگاه طرح توانمندساری سالمندان در استان فعال شده است.
محمدی اظهار داشت:در این طرح به سالمندان آموزش سبک زندگی سالم و بهره مندی از وسایل توانبخشی ارائه میشود تا از پیر شدن بیمارگونه سالمندان جلوگیری شود.
سرپرست بهزیستی چهارمحال و بختیاری گفت: در مراکز شبانه‌روزی تنها موردی که در حیطه سالمندان است و این قشر را اذیت می‌کند، دوری از خانواده است.
محمدی اظهار داشت: رویکرد بهزیستی با حضور سالمندان توانمند و بعد از عرضه بازنشستگی در اجتماع تغییر خواهد کرد و باید از این قشر که با کوله‌باری از علم، تجربه را دوره جوانی و میانسالی گذرانده اند، استفاده کرد.
وی اظهار داشت: نگهداری سالمندان در مراکز روزانه و یا شبانه‌روزی و به کار نگرفتن این قشر در فعالیت های خاص به معنای تردشدن و منزوی شدن و کنار گذاشتن تجربیات این قشر در اجتماع نیست و در این راستا سازمان بهزیستی با راه‌اندازی طرح بنیاد فرزانگان برای توانمند سالمندان در حوزه های مختلف استفاده می‌کند.
به گفته وی، این طرح به صورت پایلوت در شهرستان بروجن در دست اجراست و پیش‌بینی میشود تا پایان سال در شهرستان شهرکرد نیز دایر شود.
وزارت بهداشت براساس سیاست‌های کلی جمعیت از سالمندان حمایت می‌کند
مدیرگروه سلامت و خانواده مرکز بهداشت استان چهارمحال وبختیاری نیز در این میزگرد گفت: سالمندان گنجینیه‌های ارزشمند برای نسل جوان هستند که تکریم و حفظ جایگاه این قشر نیازمند توجه و فرهنگسازی دارد.
پوران خلفیان افزود: جایگاه سالمند در دین اسلام و احکام الهی مورد تاکید قرار گرفته است و براساس تعاریف وزارت بهداشت به همه افراد بالای ۶۰ سال سالمند اطلاق میشود.
به گفته وی، براساس این تعریف افرادی بین ۶۰ تا ۷۴ سال سالمند جوان، ۷۵ تا ۸۹ سال سالمند میانسال و بالای ۹۰ سال سالمند پیر اطلاق شده است، که کشورهایی که کمتر از ۴ درصد جمعیت آنها زیر ۶۰ سال باشد، کشوری با جمعیت جوان ، کشورهایی که ۴ تا ۶ درصد جمعیت آنها بزرگسال باشد، کشور سالمند و کشوری که ۷ درصد به بالا جمعیت سالمند داشته باشد سالخورده هستند.
وی افزود: با پیر شدن جمعیت کشور ، تغییرات جمعیتی و اجتماعی ، نابرابریهای سنی را تشدید و از این طریق رشد اقتصادی و انسجام اجتماعی را محدود می‌کند.
خلفیان اظهار داشت:به منظور کاهش نابرابری سنی در داخلی و بین کشورها باید اقداماتی انجام شود تا تضمینکننده فرصتهای برابر و کاهش نابرابریها باشد.
وی گفت: توانمندسازی در همه ابعاد توسعه از جمله ارتقاء مشارکت فعال در امور اجتماعی، اقتصادی و سیاسی سالمندان صرف نظر از سن ، جنس، ناتوانی ، نژاد ، قومیت ، دین و وضعیت اقتصادی است.
مدیرگروه سلامت و خانواده مرکز بهداشت استان چهارمحال وبختیاری گفت: برنامه حمایتی دانشگاه علوم و معاونت بهداشت انجام اقدامات رایگان در دوران سالمندی براساس بسته خدمت در مراکز خدمات جامع سلامت، خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت انجام میشود.
وی اظهار داشت: در این مراقبت‌ها، غربالگری بیماریهای شایع سالمندان نیز انجام میشود و در صورت تشخیض بیماری، شخص به پزشک ارجاع داده میشود.
خلفیان افزود: آموزش برای سالمندان و مراقبان سلامت سالمندان به عنوان شیوه زندگی سالمندی در جهت ارتقاء سلامت سالمندان در تمام مراکز ارائه میشود.
مدیرگروه سلامت و خانواده مرکز بهداشت استان چهارمحال وبختیاری گفت: سیاست های کلی جمعیتی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری، به دستگاه‌های مجری ابلاغ شده است تا بتوان در راستای این سیاستها سالمندانی سالم داشته باشیم.
۷۳۶۰/۲۰۹۷