پیش از سفر دکتر روحانی رئیس جمهوری کشورمان به نیویورک گمانه زنی های فراوانی چه در داخل و چه خارج از کشور در خصوص ملاقات او با ترامپ رئیس جمهوری آمریکا صورت گرفت. عده ای مشوق انجام دیدار و مذاکره بوده و عده ای دیگر در عین مخالفت، نگران انجام آن بودند. این در حالی بود که مطابق با فرمایش رهبر معظم انقلاب این دیدار در هیچ سطحی نباید صورت می گرفت، مگر اینکه خواسته ایران مبنی بر بازگشت ترامپ به برجام و پایان دادن به جنگ یا تروریسم اقتصادی علیه کشورمان عملی می شد. رئیس جمهوری و رئیس سیاست خارجی کشور که پایبندی کاملی نسبت به فرمایشات رهبر معظم دارند، بارها اعلام کرده بودند که بدون رفع کامل تحریم ها، ملاقات و مذاکره ای صورت نخواهد گرفت. با این وجود، مقامات کشورهای خارجی به ویژه سه کشور اروپایی عضو برجام بدون توجه به واقعیات صحنه، تمامی تلاش خود را برای انجام این ملاقات و مذاکره به کار گرفتند و برخی محافل داخلی که عادت به خنجر زدن از پشت دارند، به بهانۀ اینکه رئیس دولت یا رئیس سیاست خارجی کشور درصدد ملاقات هستند، همچون گذشته توهین ها و حملات را نثار آنها کردند. در هر حال با گذشت زمان بار دیگر مشخص شد که حرف اول و آخر را رهبر معظم انقلاب می زند و همانطور که در جریان توافقات و سپس امضای برجام، هماهنگی کاملی با ایشان صورت گرفت، در جریان سفر اخیر به نیویورک نیز مطابق با فرمایش ایشان، عمل شد و روسیاهی برای آنهایی ماند که کمترین پایبندی به اصول اخلاقی ندارند.
با بازگشت دکتر روحانی از نیویورک بدون اینکه ملاقاتی با مقامات آمریکایی صورت گیرد، معنی واقعی سخن او مبنی بر «پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم"نه" است»، آشکار شد. در هر حال ملاقاتی صورت نگرفت، ولی اتفاقاتی افتاد که حائز اهمیت است:
۱- هر چند سه کشور اروپایی عضو برجام و کلا اتحادیۀ اروپایی با عدم پایبندی به تعهدات خود در قالب برجام به خوبی وابستگی خود را به آمریکا به نمایش گذاشته بودند، با صدور بیانیۀ مشترک (آلمان، فرانسه و انگلیس) و متهم سازی ایران در قضیۀ حمله به آرامکو، بر دنباله روی کامل خود از آمریکا صحه گذاشتند. آنها با این کار به خوبی نشان دادند که به هیچ قاعده و اصولی پایبند نبوده و برایشان مهم نیست که هیچ سند و مدرکی دلالت بر ادعایشان وجود ندارد و تنها فرمان آمریکا باید اجرا شود. پس از تقلید از آمریکا در این اتهام زنی، نوبت به پیروی در خروج از برجام رسیده است و طبق گزارش رسانه های غربی، تهدید کرده اند چنانچه ایران گام چهارم در قالب برجام را بردارد، از آن خارج خواهند شد. اگر به سابقۀ این کشورها و ظلمهایی که آنها با تجاوزات ناجوانمردانه به کشورهای جهان سوم از جمله کشورمان، کرده اند نگاه کنیم، چنین اقدامی از سوی آنها توجیه‌پذیر خواهد بود. آنها هیچ حقی برای دیگران قائل نیستند و تنها به فکر استثمار کشورهای دیگر و اختلاف اندازی بین آنها برای فروش هر چه بیشتر سلاح‌های تولیدی خود هستند.
کشورهایی که داعیۀ دفاع از حقوق بشر دارند، طی نزدیک به ۵ سال در قبال کشتار بی رحمانۀ مردم مظلوم یمن با سلاح‌های اهدایی آنها، سکوت کرده اند، ناگهان در مقابل حملۀ یمنی ها به آرامکو، قادر به هضم توانمندی آنها نبوده و علیه ایران بیانیه صادر می کنند. روباه پیر که ید طولایی در قلب واقعیات و جنگ افروزی دارد و نقش آن در جنگ علیه مردم عراق بر کسی پوشیده نیست، جلوداری کرده و بدش نمی آید در منطقه جنگ افروزی کرده و مردم بی گناه منطقه را به کام مرگ بفرستد.
عجیب است که اروپا بدون عمل به تعهدات خود، خواسته‌های غیر قانونی آمریکا را بیان کرده و خواهان توافقی جدید با ایران است. عدم پایبندی اروپا به توافقات و تعهدات، نه تنها ایران را از مذاکرۀ مجدد با آنها مایوس می کند، بلکه کشورهای دیگر را نیز هوشیار می کند که توافق با آنها آینده ای نخواهد داشت. جالب است که سران آلمان، فرانسه و انگلیس در نیویورک بازی را به راه انداختند که ایران را در عدم مذاکره با آمریکا، مقصر جلوه دهند، در حالی‌که بقول رئیس جمهوری کشورمان، آمریکا به اعمال تحریم‌های روزانه علیه ایران در عمل «از مذاکره گریزان است».
۲- در حال حاضر تنها کشوری که پایبند تعهدات خود در برجام بوده و این، بارها به تایید آژانس انرژی اتمی رسیده، ایران است. اگر هم ایران با برداشتن گام هایی، تعهدات خود را کاهش داده است، اقدامی خارج از برجام نکرده و طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام عمل کرده است. ایران بارها اعلام داشته است که این گام ها بازگشت‌پذیر است، به شرطی که اعضای دیگر به تعهدات خود عمل کنند. اعضای دیگر برجام باید بدانند که به قول رئیس جمهوری کشورمان «صبر ایران هم حدی دارد» و چنانچه آنها گامی در جهت عمل کردن به تعهدات خود برندارند، ایران نخواهد توانست به تنهایی بار برجام را بر دوش بکشد.
۳- ایران در مجمع عمومی، طرح «ابتکار صلح هرمز» و «ائتلاف امید» را برای کاهش تنش و برقراری ثبات و امنیت در منطقه، پیشنهاد داد. در قالب این طرح، گفت و گو، اعتماد سازی، آزادی دریانوردی، امنیت انرژی، عدم تجاوز و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر، تحقق پذیر است. ایران بارها اعلام کرده است که امنیت منطقه تنها با مشارکت کشورهای منطقه بدست می‌آید و حضور بیگانگان نه تنها امنیت آور نیست، بلکه منشاء تمامی مشکلات است. به نظر می‌رسد پس از تحولاتی چند، کشورهای منطقه باید به این نتیجه رسیده باشند که خریدهای صدها میلیاردی و حضور نیروهای خارجی نمی‌تواند امنیت آنها را تامین کند. آنها باید فهمیده باشند که آمریکا، اروپا و رژیم صهیونیستی، به دنبال گل آلود کردن آب برای گرفتن ماهی خود هستند. آنها تنها در سایۀ اختلاف افکنی میان کشورهای منطقه می‌توانند با فروش صدها میلیاردی سلاح به دوشیدنگاوهای شیرده منطقه ادامه دهند، بدون اینکه اقدام موثری برای تامین امنیت آنها انجام دهند. حمله به آرامکو نشان داد که همین سلاح‌های میلیاردی چقدر بی خاصیت بوده و در مقابل سلاح‌های ابتدایی ارتش یمن، عاجز هستند. اعراب باید معنی ایران هراسی آمریکا، اروپا و رژیم صهیونیستی را فهمیده و به خوش رقصی در مقابل آنها پایان دهند.
۴- عملکرد هیات ایرانی در نیویورک و عدم تسلیم در مقابل فشار حداکثری سران اروپا و کشورهای دیگر برای ملاقات با ترامپ بار دیگر نشان داد که پایبندی آنها به اصول انقلاب و فرمایشات رهبر انقلاب اسلامی واقعی بوده و بیشترین دغدغۀ امنیت و منافع ملی را دارند. شایسته است دلواپسان و آنهایی که اهمیتی به بیانات رهبر معظم و منافع و امنیت ملی نمی دهند، بیش از این پشت سر رهبری پنهان نشده و با توقف توهین و حملات ناجوانمردانه به دولت و رئیس سیاست خارجی کشور، به بازی در زمین دشمن پایان دهند. امروز در وضعیتی که ایران بخاطر تروریسم اقتصادی آمریکا دچار است، وحدت و همدلی بیشترین کمک را خواهد کرد و تفرقه، کشنده ترین سم خواهد بود.
*کارشناس سیاسی