رابین رایت، خبرنگار نیویورکر نوشت: در شبانگاه سه شنبه ۲۴ سپتامبر (۲ مهر) امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه در حاشیه شرکت در هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل به دیدار حسن روحانی همتای ایرانی خود در هتل میلنیوم هیلتون نیویورک رفت تا گفت و گوی تلفنی سه نفره ای را با روحانی و دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا ترتیب دهد.تیمی از تکنسین ها یک خط امن را برای تماس ساعت ۹:۳۰ شب در اتاق ملاقات طبقه ای که روحانی در آن به سر می برد راه اندازی کردند.
دهه هاست که زمان بندی تماس های دیپلماتیک و آنکه کدام طرف گام نخست را بردارد مانع به ثمر نشستن تلاش ها برای کاهش خصومت های میان ایران و آمریکا شده است.
مکرون ماموریت داشت تا توافقی شفاهی میان ترامپ و روحانی را در مورد طرحی چهار ماده ای برای از سرگیری دیپلماسی و پرهیز از وقوع جنگی دیگر در خاورمیانه حاصل سازد. وی امیدوار بود که این تماس تلفنی زمینه ساز نخستین دیدار رئیسان جمهوری ایران و آمریکا پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ شود.طرح چهار ماده ای رئیس جمهوری فرانسه دربرگیرنده خواسته های ترامپ برای گسترش شروط و مسائل اصلی برجام بود. در این طرح گفت و گو بر سر محدودیت های دائمی برنامه هسته ای ایران و همچنین برداشته شدن تحریم های آمریکا و تجدید صادرات نفت ایران لحاظ شده است.
طرح مکرون در ابعاد کلان بر نقاط بحران زای منطقه توجه داشته و بر اساس آن ایران به پایان جنگ پنج ساله یمن کمک کرده و تعهد می دهد تا امنیت و آزادی کشتیرانی در خلیج فارس را تامین کند.
در ادامه گزارش نیویورکر و پس از اشاره به تحریم های اخیر آمریکا بر ضد بانک مرکزی و دیگر نهادهای مالی ایران آمده است: روحانی در واپسین ساعات روز سه شنبه به هیچ وجه باور نداشت که ترامپ گام نخست را برداشته و قول برداشتن تحریم ها را بدهد. زمانی که مکرون سر رسید، روحانی به اتاق خود رفته بود. نویسنده نیویورکر به نقل از محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نوشت: این فقط یک بازی بود تا بدون تضمین وفای عهد ترامپ، ما را به یک ملاقات بکشانند.
نیویورکر به نقل از منابع آگاه نوشت که ساعت ۹:۳۰ شب مکرون به خط ترامپ زنگ زد ولی روحانی هرگز از اتاق خود بیرون نیامد. یکی از دیپلمات های فرانسوی که نامش فاش نشده است به نیویورکر گفت: مانند چند ماه گذشته، ما در نیویورک تلاش کردیم تا ایران تعهدات جدیدی داده و آمریکا نیز تحریم ها را کاهش دهد. ما ترتیبات فنی تماس تلفنی احتمالی را راه اندازی کردیم. این تماس رخ نداد.
مباحث عمومی هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل از 1 مهر تا 8 مهر برگزار شد و حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران در جریان سخنرانی 3 مهر خود در این مجمع گفت: ما نمی‌توانیم دعوت به مذاکره کسانی را باور کنیم که اعلام می‌کنند سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ را علیه کرامت و معیشت ملت‌مان اعمال کرده‌اند.
رئیس‌جمهوری ادامه داد: چگونه می‌توان باور کرد که جنایت و فشار بر زندگی ۸۳ میلیون ایرانی به ویژه زنان و کودکان برای دولتمردان آمریکایی امری خوشایند و موجب افتخار تلقی شود و استفاده از تحریم علیه طیفی از کشورها همچون ایران، ونزوئلا، کوبا، چین و روسیه به یک اعتیاد دائمی تبدیل شده باشد. ملت ایران هرگز این جنایت‌ها و این جنایت‌کاران را نه فراموش می‌کند و نه می‌بخشد.
روحانی خاطرنشان کرد: رویکردِ دولتِ کنونی آمریکا نسبت به برجام، نه تنها نقضِ قطعنامه ۲۲۳۱، بلکه تجاوز به حاکمیت و استقلالِ سیاسی و اقتصادی کلیه کشورهای جهان است.
وی با بیان این که ایران با وجود خروج آمریکا از برجام تا یک سال، همچنان نسبت به اجرای تمامی تعهدات هسته‌ای خود وفق برجام، وفادار بوده است، گفت: ما به احترامِ قطعنامه شورایِ امنیت، به اروپا فرصت دادیم تا به تعهدات یازده گانه خود برای جبران خروجِ آمریکا عمل‌کند ولی متاسفانه فقط حرف‌های زیبایی شنیدیم و شاهد اقدام مؤثری نبودیم.
رئیس دولت تدبیر و امید گفت: دولت و ملت ایران، یک سال و نیم زیر شدیدترین تحریم‌ها، استقامت کرده است و هرگز با دشمنی که می‌خواهد با سلاح فقر، فشار و تحریم ایران به تسلیم وادارد، مذاکره نخواهد کرد. اگر پاسخ آری می‌خواهید همان طور که رهبر معظم انقلاب اعلام کرده‌اند، تنها راه برای گفت‌وگو، بازگشت به تعهدات است.