به گزارش خبرنگار ایرنا، ۳۶۰ بار بمباران هوایی که ۱۵۰ مورد آن تنها در شهر ایلام رخ داد و ۵۰ هزار ایثارگر و اسیر و … ایلام را در تاریخ شفاهی دفاع مقدس بر تارک حماسه نشانده است اما فقط تاریخ شفاهی که گردن فرازی حماسی و جمعی ایلام نتوانسته است تصمیم سازان تقویم دفاع مقدس را مجاب به ثبت یک برگ و حتی یک روز به نام ایلام کند و این چنین است که اهل این استان به مغاک محاق افتادن را رنجبارتر از تیر و ترکش آتشین یافته اند.
۴۳۰ کیلومتر نوار مرزی این استان به عنوان طولانی ترین مرز زمینی با عراق در آن سال ها تحت عنوان جبهه میانی آوردگاه رزم حماسی فرزندان این آب و خاک بود این مرز طولانی شاهد و میدان عملیات‌های کوچک و بزرگ زیادی همچون فتح میمک، فتح مهران، حادثه ورزشگاه چوار، بمباران سال ۶۴ ایوان، واقعه کوشک و سارات ایوان و … بود که هیچکدام انها راه به تقویم رسمی و آئینی کشور نبرده اند.
ایلام محل انجام عملیات‌های مهمی چون محرم، کربلای یک، خیبر و ذوالفقار است که طنینی حماسی در اذهان ایرانیان دارد همانطور که اوردگاه های قلاویزان، نقطه ایثار، شرهانی، رودخانه دویرج، زمین فوتبال چوار، میمک، سارات، کوشک زبیدات، دویرج و بانروشان نام‌های اشنایی برای بسیاری از اهالی کشور هستند اگرچه بسیاری از اینکه این عملیات‌ها در محدوده استان ایلام انجام گرفته‌اند بی اطلاع هستند.
جنگ برای ایلامی‌ها زودتر از باقی کشور آغاز شد اولین تجاوز نظامی عراق به مرزهای ایران اسلامی تنها ۲ ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سیزدهم فرودین سال ۵۸ به مهران صورت گرفت همانطور که مهم‌ترین هجوم زمینی عراق قبل از آغاز رسمی جنگ از ۱۹ تا ۲۴ شهریور ۱۳۵۹ در منطقه میمک شهرستان ایلام رخ داد.
با آغاز تجاوز رژیم بعث، اولین کانون‌های مقاومت مردمی با رهنمودهای آیت الله حیدری ایلامی شکل گرفت؛ نقش مؤثر حجت الاسلام مرحوم شیخ محمد تعمیرکاری، مرحوم حاج عباس سلطانی، مرحوم آیت الله مروارید و ۱۱ طلبه جوان که همگی آسمانی شدند باعث سرافرازی ایران اسلامی در نخستین روزهای دفاع مقدس در استان ایلام مشهود می‌باشد.
در طول جنگ مردم استان در قالب گروه‌های رزمی و تیپ ۱۱۴ و سپس لشکر ۱۱ در ۵۰ عملیات کوچک، متوسط و بزرگ شرکت نمودند از کل عملیات‌های مذکور ۷ موردکه شامل والفجر ۹، کربلای ۴، کربلای ۵، کربلای ۱۰، نصر ۴، نصر ۸، والفجر ۱۰ خارجاز استان بوده و مابقی در مرزهای سرزمینی استان واقع شد
از عملیات‌های گسترده در حوزه سرزمین استان ایلام می‌توان فتح المبین، محرم و کربلای یک و از عملیات‌های متوسط والفجر ۱ و والفجر ۳ را نام برد.
مردم استان با اعزام حدود ۳۵ هزار رزمنده به جبهه‌های نبرد، تعداد سه هزار شهید، ۱۲ هزار جانباز و ۳۲۰ آزاده نقش بسیار ارزنده‌ای را در دفاع از انقلاب اسلامی ایفا کرده‌اند.
حدود ۵۰ هزار نفر رزمنده و ایثارگر و هدیه بیش از سه هزار نفر شهید در عملیات‌های مختلف دوران دفاع مقدس و جنگ شهرها نشان دهنده پایمردی ایلام و اهل ایلام در دفاع از مرزهای سرزمینی ایران اسلامی طی هشت سال دفاع مقدس از میمک تا مهران و دهلران است.
تحلیل اماری تعداد شهیدان و ایثارگران ایلام با کمتر ا ز ۵۰۰ هزار نفر جمعیت در ان مقطع نشان می‌دهد که این استان در قیاس با استان‌های مختلف کشور بیشترین تعداد رزمنده و ایثارگر را در دوران دفاع مقدس راهی نبرد کرده است.
در عین حال برخی معتقدند که اهالی این استان که بیش از ۳۶۰ بار آماج بمباران‌های سنگین هوایی در طول هشت سال دفاع قرار گرفتند اما پشت جبهه را خالی نکرده و در چند کیلومتری خاکریزهای دفاع مقدس به زندگی روزمره پرداختند به نوعی شرایطی بهتر از آنان که در سنگر بودند نداشتنند.
.
سال‌ها دفاع و بازسازی مناطق جنگی و عقب ماندن از قافله توسعه
اما تلفات و عوارض منفی جنگ تحمیلی در استان ایلام محدود به حماسه و ایثار و عروج و سال‌های دفاع مقدس نیست که آن گاه که غریو دهشتناک بمب افکن ها زمین ایلام را سرخ گون می‌کرد دیگر استان‌ها با آهنگی پرشتاب با منابع و تسهیلات ارزان قیمت پیگیر ارتقا شاخص‌ها زیربنای و رشد تولید و اشتغال بخش‌های کشاورزی، صنعت وخدمات بودند، نتیجه این تفاوت اکنون در آمار بیکاری و سطح بالای فقر و فقدان صنعت ایلام نمودار شده است.
بعد از پایان جنگ بازهم استان ایلام از همگامی با برنامه پرشتاب توسعه کشور ناکام ماند که در آن مقطع که پیگیری ارتقا شاخص‌های رشد و توسعه مناطق مختلف کشور در دستور کار مسئولان کشور قرار گرفت برای این استان تازه نوبت خرابی‌های جنگ رسیده بود.
از اواخر دهه ۶۰ تا سال‌های میانی جنگ و اواسط ۷۰ مجموع توان استان ایلام معطوف بازسازی شهرها، روستاها و هزاران واحد مسکونی، تجاری و اداری بود که یا در اثر اشغال نظامی و یا در بمباران های هوایی به طور کامل نابود شده بودند.
بعد از اینکه ایلام از جنگ و بازسازی رهایی یافت تازه کشور در دوران آزادسازی اقتصادی، خصوصی سازی و اجتناب دولت از بنگاهداری صنعتی قرار داشت که معنای آن محروم شدن این استان از داشتن واحدهای بزرگ صنعتی و تولیدی بخش دولتی بود که در سال‌های ماقبل در دیگر استان‌ها احداث می‌شد و فرصتی برای ایجاد زنجیره تولید از طریق ایجاد بنگاه‌های کوچک خصوصی را می‌داد.
استان ایلام بعد از محرومیت از سرمایه گذاری کلان و صنعتی دولتی باز نتوانست از تسهیلات ارزان قیمت وارز دولتی برای ایجاد واحدهای تولیدی و صنعتی بهره زیادی ببرد که در همان ابتدای راه مواجه با برنامه یکسان سازی نرخ ارز و بهره تسهیلات شد، برنامه‌هایی که در ذات خود منطقی و ضرورت ملی داشتند اما برای استان‌های زخم خورده از تجاوز بعث به معنای عقب ماندن از دیگر مناطق کشور بود عقب ماندگی که سال به سال به شکل تصاعدی افزایش می‌یافت.
اکنون اهالی ایلام بعد از جنگ از یکسو رنجور از فاصله‌ای هستند که با استان‌های برخوردار از حیث اشتغال و تولید و درآمد یافته‌اند دارند و از طرفی شاید مهم‌تر گلایه مند ناشناخته ماندن حماسه ورزی های استان در دفاع مقدس هستند.
ضرورت ثبت آزادسازی مهران در تقویم ملی
چرا نباید تاریخ و تقویم ملی کشور یک برگ از اوراقش را برای یادآوری خاطرات جبهه میانی و مرزهای ایلام در دلش جا ندهد؟
در بین عملیات‌های مختلف انجام گرفته در مرز استان ایلام، خاطرات عملیات کربلای یک طنینی متفاوت دارد، چرا که موجب شادی قلب رهبر فقید انقلاب اسلامی شد، شادی که در جمله معروف "مهران را هم خدا آزاد کرد" هویدا است چرا این آورد حماسی را نباید در تقویم ملی ثبت کرد؟! و یا عملیات آزاد سازی میمک؟؟
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه ایلام بر ضرورت ثبت روزهای آزادسازی مهران و فتح میمک در تقوم ملی شد.
حجت الاسلام و المسلمین اله نور کریمی تبار اظهار داشت: مردم ایلام در دوران جنگ تحمیلی نقش مؤثر و کارسازی در حفظ سرحدات مرزی و دفاع از خاک کشور داشتند و باید خاطره رشادت، مقاومت و شجاعت انان در تاریخ ثبت شود.
وی ادامه داد: مردم عشایر ایلام ۱۹ دی سال ۵۹ برای اولین بار با عملیات افندی توانستند با کمترین توان نظامی و نیرو در برابر دشمن ایستادگی کنند.
امام جمعه ایلام یادآور شد: در این عملیات ۲۰۰ کیلومتر از خاک کشور آزاد شد و دشمن به تلافی این پیروزی ۲۳ دی ماه سال ۵۹ برای اولین بار میمک را بمباران شیمیایی کرد که این موضوع از اتفاقات مغفول مانده جنگ هستند.
حجت الاسلام کریمی تبار تاکید کرد: در شرایط کنونی ایران می‌تواند پیشرفته‌ترین پهباد غیرقابل ردیابی دشمن را زمین گیر کند و دشمن جرأت عکس العمل ندارد که در همه این مسائل رد معنویت و عنایت الهی به خوبی نمایان است.
وی به ضرورت ماندگاری و ثبت روزهای مهم و تاریخ ساز مردم ایلام در دوران جنگ تحمیلی و انجام مراحل قانونی آن در تقویم ملی تاکید کرد.
استاندار ایلام با درخواست از شورای انقلاب فرهنگی که دهم تیرماه به عنوان سالروز آزادی شهر مرزی مهران در تقویم رسمی کشور ثبت شود، گفت: رزمندگان عملیات حماسی کربلای یک که در دهم تیرماه ۱۳۶۵ شهر مرزی مهران را از اشغال رژیم بعثی آزاد کردند همچون اهالی استان ایلام از قرار نداشتن نام و یاد این عملیات در تقویم ملی گلایه مند هستند.
قاسم سلیمانی دشتکی با انتقاد از خالی بودن تقویم ملی کشور از نام و یاد این عملیات حماسی گفت: مردم بزرگ ایلام با همه توان در برابر دشمن ایستادگی کردند و آواره شهرهای دیگر نشدند بلکه با استقامت خود شجاعت و افتخار و غرور را برای ملت و نظام به ارمغان آوردند.
وی با یادآوری اینکه مهران هم اکنون قدمگاه سالانه شش میلیون زائر عتبات عالیات عراق شده است گفت: موقعیت زیارتی اکنون مهران به خصوص عزیمت میلیونی زائران کنگره اربعین حسینی بیش از هر عاملی یاد اوری رزم بی امان حماسی مردان عملیات کربلای یک است که نتیجه فتح انان امام راحل را شاد کرد.
وی با ذکر اینکه ایلام در سال‌هایی که به عنوان جبهه میانی آوردگاه هشت سال دفاع مقدس بود و بعد از ان نیز درگیر بازسازی مناطق تخریب شده از جنگ و بمباران شهرها بود از قافله توسعه صنعتی استان‌های کشور عقب ماند، گفت: با توجه به مظلومیت ایلام در محرومیت از منابع توسعه در هشت سال جنگ تحمیلی اکنون باید بین ظرفیت‌ها و نیازهای توسعه این استان توازن ایجاد شود.
استان ایلام با وجود هشت سال جنگ و درگیری در دفاع مقدس و حمله هوایی و زمینی هیچ نامی در تقویم ملی کشور ندارد و این موجب گلایه مردم، مسئولان و رزمندگان عملیات‌های مختلف انجام گرفته در مرزهای ایلام از میمک ومهران تا چنگوله، دهلران، موسیان و فکه شده است.
پنج یادمان در مرزهای این استان در شهرستان‌های ایلام، مهران و دهلران به عنوان زیارتگاه و نماد اوردگاه های دوران دفاع مقدس ثبت و تصویب شده است که سالانه پذیرای خیل عظیم زائران مشتاق هستند.
۶۰۳۴