آزاده موسوی و کوروش عطایی کارگردانان مستند در جستجوی فریده در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا از نحوه آشنایی با سوژه خود برای تولید مستند گفتند و اینکه این فیلم اولین اثر تاریخ سینمای ایران است که با کمک‌های مردمی ساخته شده است. در ادامه مشروح این گفت و گو از نظر شما نیز می‌گذرد.
موسوی در ابتدای این گفت و گو درباره آشنایی با فریده، گفت: ماجرای فریده سوژه بسیار جالبی بود که خیلی اتفاقی به آن برخورد کردیم. ماجرا از این قرار بود که فریده وقتی نوزاد بوده، در حرم اما رضا(ع) رها می‌شود و بعد از مدتی به شیرخوارگاهی در تهران منتقل می شود.
وی افزود: فریده در شیرخوارگاه توسط زوجی هلندی به فرزندی قبول می‌شود و در ادامه این زوج هلندی او را با خود به کشور هلند می‌برند.
این مستند ساز ادامه داد: فریده که از ماجرای زندگی خود خیلی زود با خبر می‌شود، وقتی ۱۸ ساله است تصمیم می‌گیرد برای یافتن پدر و مادر واقعی خود به ایران بیاید ولی این تصمیم به دلیل ترس وی از ایران تا ۴۰ سالگی به تعویق می‌افتد.
موسوی گفت: اما در این سن و سال وقتی بالاخره تصمیم به سفر کردن به ایران می‌کند خانواده هلندی‌اش با او همراه می‌شوند و به ایران می‌آیند تا وی را به خانواده‌اش در مشهد برسانند.
کارگردان مستند در جستجوی فریده در ادامه با اشاره به محور اصلی مستند در جستجوی فریده، گفت: وقتی فریده به ایران هم می‌آید اتفاقات بسیار جذابی برای او رخ می‌دهد. مثلا چند خانواده‌ای که هنوز مشخص نشده بود کدام یک خانواده واقعی فریده هستند همگی با آغوش باز فریده را پذیرفتند هر چند می‌دانستند تنها یکی از آنها خانواده اصلی فریده است.
موسوی خاطرنشان کرد: با این توضیحاتی که ارائه شد همه متوجه می‌شویم که در جستجوی فریده تلاش می‌کند نشان دهد فریده‌ای که وارد ایران شد با آن فریده‌ای که به هلند باز می‌گردد اصلا یکی نیست و تغییراتی اساسی کرده است.
وی در ادامه درباره حضور زنان در عرصه سینمای ایران و جهان، گفت: خوشبختانه نگاه به فیلمسازی زن در ایران بسیار تغییر کرده است و امروز فیلم‌های بسیار مهم سال‌های اخیر سینمای ایران توسط کارگردانان زن ساخته شده است.
موسوی درباره نکته جالب در تولید فیلم خود نیز گفت: در جستجوی فریده فیلم ایرانی معرفی شده به اسکار در عین حال که اولین مستند ایرانی معرفی شده به اسکار است اولین فیلم تاریخ سینمای ایران نیز است که با کمک‌های مردمی و مشارکت بیش از ۳۰۰ نفر ساخته شده است.
در مستند فریده تقابل دو فرهنگ دیده نمی‌شود
کوروش عطایی دیگر کارگردان این مستند نیز درباره جذابیت مستند در جستجوی فریده برای مخاطبان خارجی، گفت: قصه این مستند، قصه‌ای انسانی است که برای هرکس از هر جای دنیا می‌تواند قابل فهم و هیجان انگیز باشد.
وی با تاکید بر اینکه داستان فریده قصه‌ای جهان شمول دارد و به هیچ وجه تقابل دو فرهنگ در آن دیده نمی‌شود، افزود: فریده با پیدا کردن خانواده خود به امنیت می‌رسد و امنیت نیز مساله‌ای است که هر کسی در هر جای دنیا با آن درگیر است.
کارگردان مستند در جستجوی فریده در مورد اینکه چرا پایان فریده خوش نبود و آزمایش «دی ن ای» (DNA) هر سه خانواده مدعی فریده با خود فریده همخوانی نداشت و او دست خالی به هلند بازگشت، توضیح داد: مساله اصلی پیدا کردن خانواده نبود بلکه پیدا کردن بخشی از هویت فریده بود که در ایران جا مانده بود و فریده در اصل در جستجوی خودش بود.
عطایی در ادامه گفت: خیلی جالب توجه است که من و خانم موسوی شش سال پیش در سال ۲۰۱۳ بر روی فیلمی به نام از ایران، یک جدایی که درباره فیلم جدایی نادر از سیمین است کار کردیم و این فیلم سه سال بعد اسکار گرفت و اکنون سه سال بعد از آن، مستند ما به اسکار معرفی شد.
این مستند تا کنون در جشنواره های مردمی متعددی شرکت کرده است که از جمله می توان به فستیوال استانبول در ترکیه و کیف در اوکراین اشاره کرد. به تازگی نیز در جستجوی فریده جایزه بهترین مستند را از پنج امین جشنواره بین المللی فیلم زنان در هرات، افغانستان، گرفته است.
این مستندساز درباره انتخاب در جستجوی فریده به عنوان نماینده ایران در اسکار ۲۰۲۰ نیز گفت: انتخاب فیلم در هر کشوری توسط کمیته‌ای که اعضای آن افراد مشخصی هستند انجام می‌شود که امسال این کمیته مستند در جستجوی فریده را انتخاب کرد و ما هم از این بابت بسیار خوشحال هستیم.
مستند در جستجوی فریده تا کنون در جشنواره‌های مردمی متعددی از جمله فستیوال استانبول در ترکیه و کیف در اوکراین شرکت کرده است و به‌تازگی نیز جایزه بهترین مستند را از پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم زنان در هرات، افغانستان دریافت کرده است.
سینمای ایران از سال ۱۹۷۷ همواره آثار مطرح خود را به آکادمی اسکار معرفی کرده است که طی این سال‌ها سه بار نامزد دریافت جایزه اسکار شده و تنها دو بار این جایزه را دریافت کرده است.
در سال ۱۹۹۸، فیلم بچه‌های آسمان ساخته مجید مجیدی نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی شد که البته جایزه به او نرسید. همچنین در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۶، به ترتیب فیلم‌های جدایی نادر از سیمین و فروشنده به کارگردانی اصغر فرهادی برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد.