به گزارش گروه نشریات خبری ایرنا؛ بررسی امروز فضای رسانه ای کشور در خصوص دیپلماسی و سیاست خارجی دولت نشان می دهد که پروژه فشار حداکثری آمریکا علیه کشورمان با مقاومت ملت ایران به التماس حداکثری مقامات این کشور برای مذاکره منجر شده است.
این رسانه ها ضمن اذعان به بی عملی و عهدشکنی اروپایی ها در برابر تعهدات برجامی، موقعیت توافق اتمی را بسیار متزلزل ارزیابی کرده اند. از طرف دیگر برخی از رسانه ها با اشاره به اظهارات رییس جمهوری پیش از سفر به ارمنستان ابراز امیدواری برای برگزاری نشست ۱+۵ را مطرح کرده اند.
محورهای مورد توجه رسانه های اصلاح طلب، اشتیاق آمریکا برای گفت و گو با ایران؛ موقعیت متزلزل برجام؛ بازگشت اعتبار دیپلماسی ایرانی به عرصه بین‌المللی و خروج ترامپ از برجام عامل تنش‌های کنونی است.
رسانه های اصولگرا نیز به سخنان ظریف در آلمان درباره برجام و بی عملی اروپا در قبال تعهدات برجامی پرداخته اند.
رسانه های اصلاح طلب
اشتیاق آمریکا برای گفت و گو با ایران
روزنامه شرق نوشت: سخنگوی دولت روز گذشته در نشست خبری خود درباره اشتیاق آمریکایی‌ها برای گفت‌وگو با ایران گفت: «رئیس‌جمهوری در سفر به نیویورک آمادگی داشت که در صورت توقف تحریم‌ها با همه طرف‌های قبلی در نشست ۱+۵ گفت‌وگو کند، اما ترامپ حاضر به برداشتن سایه تحریم‌ها از سر ملت ایران نبود، امتناع او از توقف تحریم‌ها پیش از آغاز گفت‌وگوها دو شائبه را تقویت می‌کند؛ اول آنکه آمریکا برای مذاکره جدیت کافی ندارد و اینکه ترامپ قصد دارد از تحریم ملت ایران به‌عنوان اهرم فشار بر سر میز مذاکرات استفاده کند که این نیت غیرانسانی او برای ما غیرقابل‌قبول است». کمی بیش از یک سال از خروج ترامپ از برجام گذشته و او بارها تلاش کرده به هر صورت که شده مقامات ایرانی را به پای مذاکره بکشاند، اما موفق نبوده و تحریم‌ها را افزایش داده است.
موقعیت متزلزل برجام
در یادداشتی از روزنامه آرمان ملی با عنوان تبعات از بین رفتن برجام برای اروپایی‌ها به قلم مرتضی مکی تحلیلگر مسایل بین‌الملل می‌خوانیم: مجموعه تحولاتی که در جریان دیدار حسن روحانی در نیویورک رخ داد و رفتارها و اظهارات و بیانیه‌هایی که سه کشور اروپایی صادر کردند و دیگر تحولات نشان از این دارد که برجام در موقعیت بسیار متزلزلی قرار دارد و رفتار دولت‌های اروپایی نشان می‌دهد که می‌خواهند فشار سیاسی مضاعفی را بر ایران تحمیل کنند تا ایران را بدون هیچ دستاوردی از منافع برجام، وادار به عمل تعهدات خودش در این توافقنامه بکنند. این رفتارها و واکنش‌ها نشان می‌دهد که برجام در وضعیت تعلیق قرار دارد، اما این نکته را باید متذکر شد که برجام یک سند گروهی است که در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل به تصویب رسیده و براساس مواد آن هر یک از کشورهای عضو توافقنامه برجام اگر به تعهدات خودشان عمل نکنند، حق و حقوقی برای طرف مقابل باقی گذاشتند. به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران با توجه به اقداماتی که دولت‌های اروپایی انجام دادند، شاید به مرحله‌ای برسد که نه از برجام خارج شود بلکه عمل به تعهدات خودش را در این توافقنامه به حالت تعلیق دربیاورد چراکه طرف مقابل به تعهدات خودش براساس توافقنامه برجام عمل نکرده است. در چنین شرایطی پرونده برجام همچنان باز خواهد بود و جمهوری اسلامی ایران همچنان می‌تواند از دولت‌های اروپایی و دیگر اعضای برجام مطالبات خود را درخواست کند.
بازگشت اعتبار دیپلماسی ایرانی به عرصه بین‌المللی
روزنامه اعتماد در مطلبی با عنوان صبر استراتژیک نوشت: مجمع عمومی سالیانه سازمان ملل با همه حاشیه‌ها تمام شد. نگاهی به فهرست روسای کشورهای دیدارکننده با رییس‌جمهوری (مانند فرانسه، بریتانیا، ژاپن، سوییس، آلمان، پاکستان، ایتالیا، اسپانیا) و مقایسه آن با سفرهای مشابه رییس‌دولت مهرورز، نشان از بازگشت اعتبار دیپلماسی ایرانی به عرصه بین‌المللی دارد، که باید به تیم دیپلماسی‌کشور تبریک گفت. نکته دوم آنکه به‌نظر می‌رسد مشکلات میان ایران و عربستان به میانجیگری پاکستان و عراق در حال حل شدن است و این موضوع باعث کاهش هزینه‌های امنیتی منطقه‌ای برای هر دو کشور و بازگشت تجارت و امنیت در حوزه خلیج فارس از سویی و پایان رنج مردم یمن خواهد بود که برای همه اطراف بازی برد- برد و پیروزی محسوب می‌شود. نکته سوم برجام است. جلسات پیاپی روسای اروپایی و همچنین نشست اعضای باقیمانده در برجام، نشان از یاس از ادامه حیات برجام دارد. مرکل ادامه وضع کنونی را ناممکن دانسته، موگرینی به ادامه حیات برجام امیدی ندارد، سران سه کشور در مورد گام چهارم کاهش تعهدات ایران، هشدار به خروج داده‌اند.
خروج ترامپ از برجام عامل تنش‌های کنونی است
جیمسون دبیلیو دویگ استاد روابط بین الملل دانشگاه هاروارد در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا در خصوص تنش‌های کنونی میان ایران و آمریکا می گوید: ترامپ با خروج از برجام شرایط را به سمت کنونی هدایت کرده است. هم چنین ایران و آمریکا هیچ کدام مایل به تسلیم نیستند و نمی‌خواهند ضعیف شناخته شوند. بنابراین به راحتی برای همکاری با یکدیگر پیش‌قدم نخواهند شد. این رویکرد شرایط را سخت می‌کند.
این استاد دانشگاه در مورد تمایل ترامپ به مذاکره و در عین حال تحریم مقام‌هایی چون ظریف و ایجاد ممنوعیت برای وزیر امور خارجه ایران در آمریکا گفت: ترامپ سیاست مشخصی ندارد. نمی‌توانید متوجه شوید چرا این ممنوعیت‌ها را اعمال کرده است و چرا ظریف را تحریم کرده است. در واقع شما نمی توانید سیاست‌ها و تصمیم‌های او را تجزیه و تحلیل کنید. اما من تصور می‌کنم ترامپ از قدرت دیپلماسی ظریف واهمه دارد و او را به عنوان یک دشمن در نظر می‌گیرد.
رسانه های اصولگرا
سخنان ظریف در آلمان درباره برجام
روزنامه کیهان در گزارشی به سخنان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در جمع ایرانیان مقیم آلمان درباره برجام به نقل از وی نوشت: در اروپا وقتی با رییس‌جمهوری یک کشور عضو دائم شورای امنیت و دارای بمب اتم وارد صحبت می‌شویم او به ما می‌گوید بدون اجازه ترامپ نمی‌توانم کاری انجام دهم. اروپا ۵ ماه هست که تلاش می‌کند معادل فروش نفت ایران به ایران اعتبار بدهد تا ایران در برجام بماند، ولی نتوانسته حتی این کار کوچک را نیز انجام دهند چرا که از طرف ارباب خود حتی اجازه ندارد برای امنیت خودش از پول خودش خرج نماید.
بی عملی اروپا در قبال تعهدات برجامی
این روزنامه در مطلبی دیگر به نقل از یک تحلیلگر فرانسوی درباره عهدشکنی آمریکا و اروپا و رفتار ایران در قبال آن آورد: تیه‌ری کوویل مدیر مؤسسه روابط بین‌المللی و راهبردی در گفت‌وگو با شبکه «ال‌ث‌ایی» و درباره اینکه «تنش‌ها و حملات ایران در منطقه افزایش یافته، مقامات ایرانی دنبال چه هستند؟» اظهار داشت که من تغییری راهبردی را در رفتار ایران می‌بینم. آنها یک سال منتظر ماندند تا ببینند آیا اروپا به توافق هسته‌ای پایبند باقی خواهد ماند یا خیر. نتیجه این بود که ایران تنها بود. در حالی که آمریکا سرگرم اخلال علیه اقتصاد ایران بود. اروپاییان حاضر نشدند ریسک بپذیرند. به گمانم، در مورد اینکه چه پاسخی باید داده شود، بحث‌های داغی در درون حاکمیت ایران درگرفت. آنها راهی جز راه مذاکره را در پیش گرفته‌اند.
کوویل در ادامه خاطرنشان کرد: آنچه که همگان بر آن واقف هستند این است که ایران روال گذشته را دیگر نمی‌توانست ادامه دهد اینک تلاش می‌کند تا به موضعی قدرتمندتر در منطقه دست یابد. آنها نمی‌خواهند وارد جنگی جدید شوند اما در نظر دارند توازن قدرت در منطقه را به نفع خود مهندسی کنند. می‌خواهند بفهمانند که اگر بخواهند می‌توانند اختلال ایجاد کنند.
به گزارش خبرگزاری فارس، پس از آن که ایران در پاسخ به خروج آمریکا از برجام و بی‌عملی اروپا در انجام تعهدات برجامی خود، اجرای بخشی از تعهدات خود را متوقف کرد، فرانسه طرح اعطای یک خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری به ایران داده است ... اگرچه در ظاهر چنین به نظر می‌رسد که پیشنهاد کشورهای اروپایی می‌تواند در شرایط فعلی راه تنفسی برای اقتصاد ایران باشد، اما تجربه مذاکرات با اروپا به ویژه در یک سال اخیر نشان می‌دهد اولاً اروپا در راهبردی مشترک با آمریکا، به دنبال فشار حداکثری به ایران است و ثانیاً اروپا اساساً اراده مستقلی از آمریکا نداشته و در سیاست خارجی خود در قبال ایران، کاملاً تابع آمریکاست. از همین رو است که یک سال پس از آن که کشورهای اروپایی پیشنهاد ایجاد یک کانال ویژه مالی را به ایران دادند، هنوز هم راه‌اندازی آن در گرو اما و اگرهای فراوانی است که نشان می‌دهد بدون چراغ سبز آمریکا، هیچ راه‌حل اروپایی موفقیت‌آمیز نخواهد بود. هایکو ماس وزیر امورخارجه آلمان درباره این موضوع گفت: «همه طرف‌های توافق هسته‌ای باید «مسئولانه» عمل کنند، چراکه اروپا به تنهایی قادر به یافتن راهکاری برای حفظ این توافق نیست». این اظهارات بدین معناست که ایران برای حل مسئله تحریم‌ها تنها نمی‌تواند به اروپا چشم بدوزد و لازم است مستقیماً با آمریکا مذاکره کند. این یعنی مذاکره مجدد با کدخدا و بازگشت به نقطه‌ای که در سال ۹۲ بودیم!
آمریکا و تحریم‌ها
روزنامه کیهان در یادداشتی با عنوان دیپلماسی قدرت زیرسایه مقاومت فعال به قلم محمدحسین محترم، نوشت: ایران مذاکره قبل از برداشتن تحریم‌ها و آمریکا برداشتن تحریم‌ها قبل از مذاکره را نپذیرفتند و اروپایی‌ها هم در پازل آمریکا اعلام کردند «قبل از مذاکره تحریم‌ها را لغو نمی‌کنیم»، حال سؤال این است که دولت به‌دنبال چیست؟ با این سخنان و مواضع و دشمنی‌ها و فشارها حتی برای افراد عادی کوچه و خیابان هم ثابت شد، لغو تحریم‌هایی که قرار بود بالمره با برجام صورت گیرد، بعد از شش سال مذاکره و توافق و فضاسازی غیرممکن است و اگر پنجاه سال هم طول بکشد، آش همان آش است! تجربه چهل‌ساله برای لغو تحریم‌ها و آزادسازی اموال بلوکه‌شده کشور هم همین را نشان می‌دهد.