نرخ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اقتصادی از مهم‌ترین ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﺎزار ﮐﺎر و اﻗﺘﺼﺎد ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ شمار ﻣﯽآﯾﺪ و به متغیرهایی همچون جمعیت فعال و جمعیت در سن کار که در دل خود جمعیت غیرفعال را نهفته دارد، وابسته است.
نرخ مشارکت اقتصادی پایین ﻧﺸﺎن از آن دارد که درﺻﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از جمعیت در سنین فعالیت در بازار کار حضور ندارند و در حقیقت از زمره ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻓﻌﺎل ﮐﺸﻮر ﺧﺎرج هستند. اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دﻻﯾﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. اما درﻣﺠﻤﻮع ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ صحیح و اصولی ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ، بکارﮔﯿﺮی آن و نیز نابسامانی شرایط اقتصادی اﺳﺖ.
نرخ مشارکت اقتصادی
براساس آخرین آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نرخ مشارکت اقتصادی در بهار امسال ۴۰.۶ درصد بود یعنی در ازای صد نفر ۶۰ نفر در بازار کار حضور نداشتند.
البته مقایسه نرخ مشارکت اقتصادی بهار ۱۳۹۸ با فصل گذشته (زمستان ۹۷) نشان می‌دهد که رشد ۱.۱ درصدی داشته است و نسبت به بهار ۱۳۹۷ نیز نیم درصد کاهش یافته است.
بررسی روند تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی نشان می‌دهد که این نرخ در بین مردان بیشتر از زنان است به این صورت که در بهار امسال نرخ مشارکت اقتصادی مردان ۶۵ درصد و زنان ۱۶ درصد بود.
همچنین نرخ مشارکت اقتصادی روستائیان در سه ماهه ابتدای امسال در بین روستائیان بیشتر از شهرها بوده است. نرخ مشارکت اقتصادی برای روستائیان ۴۳.۱ درصد و شهرنشینان ۳۹.۸ درصد ثبت شده است.
استان‌های گیلان و مرکزی به ترتیب با ۴۸.۱ و ۳۴.۵ درصد بیشترین و کمترین نرخ مشارکت اقتصادی را به نام خود در بهار امسال ثبت کرده‌اند. مازندران و زنجان نیز با نرخ مشارکت اقتصادی ۴۴.۶ درصد در رتبه‌های بعدی بالاترین مشارکت اقتصادی در کشور قراردارند.
نرخ بیکاری در بهار امسال
بررسی نرخ بیکاری جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر در کل کشور نشان می‌دهد که در بهار امسال ۱۰.۸ درصد از جمعیت فعال بیکار بوده‌اند. براساس آمار نرخ بیکاری در سال ۱۳۹۸ روند کاهشی داشته است و نسبت به زمستان و بهار سال گذشته ۱.۳ درصد کم شده است.
در این مدت نرخ بیکاری زنان ۱۷.۳ درصد ثبت شده که نسبت به نرخ بیکاری مردان (۹.۲ درصد) بالاتر بوده است. همچنین نرخ بیکاری در روستا ۷.۳ درصد و در شهر ۱۲ درصد اعلام شده است.
آمارها نشان می‌دهد که نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله ۲۶.۵ درصد بوده است. بررسی روند تغییرات گویای این است که این شاخص نسبت به فصل مشابه سال گذشته (بهار ۱۳۹۷)، ۱.۸ درصد و نسبت به زمستان ۱۳۹۷ نیز ۱.۶ درصد کاهش یافته است.
نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال در بهار امسال نشان می‌دهد که ۲۳.۷ درصد از جمعیت فعال در این گروه سنی بیکار بوده‌اند. همچنین در این دوره یک میلیون و ۱۹۰ هزار و ۳۸۲ نفر از جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر فارغ‌التحصیل آموزش عالی معادل ۱۶.۶ درصد بیکار بودند.
سهم جمعیت بیکار ۱۰ ساله و بیش تر فارغ التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران در سه ماهه ابتدای امسال ۴۰.۳ درصد بود.
سهم اشتغال در خدمات بیشتر از سایر بخش‌هاست
در بهار امسال ۴۹.۶ درصد از اشتغال کشور در بخش خدمات بود و ۱۲ میلیون نفر از شاغلان در این بخش فعالیت می‌کردند. مابقی سهم اشتغال مربوط به صنعت و کشاورزی است که به ترتیب ۳۱.۵ و ۱۸.۹ درصد از اشتغال را به خود اختصاص دادند.