به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهشهای خبری ایرنا، «حسن روحانی» رئیس جمهور کشورمان برای شرکت در اجلاس سران اتحادیه اقتصادی اورآسیا به ارمنستان سفر کرد. هدف اصلی روحانی در سفر به ایروان گسترش و فعالتر کردن مناسبات اقتصادی ایران با اتحادیه اورآسیا است.
دولت روحانی سال ۹۵ به همسایگان شمالی خودکه اتحادیه اقتصادی اوراسیا را تشکیل دادند پیشنهاد داد تا تهران نیز به جمع آنها بپیوندد، پیشنهادی که به واسطه جایگاه ایران در منطقه با استقبال آنها مواجه شد و پس از دو سال مذاکره فشرده و ارزیابی کم و کیف اقلام و میزان تعرفه های ترجیحی بین این کشورها، سرانجام اردیبهشت ماه پارسال به ثمر نشست.
با پیوستن ایران به این اتحادیه، کشورهای روسیه، ارمنستان، قزاقستان، بلاروس و قرقیزستان با ایران بر سر واردات صدها کالا از ایران با تعرفههای ترجیحی یا بعضا صفر به توافق رسیدند و این مساله فرصتی تازه برای صادرکنندگان کشورمان جهت توسعه بازار و رشد صادرات غیرنفتی ایران را فراهم کرده است.
با توجه به اهمیت موضوع پژوهشگر ایرنا با «بهرام امیر احمدیان» کارشناس مسایل قفقاز و آسیای میانه به گفت و گو پرداخت.
دستاوردهای پیوستن ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا
امیراحمدیان در ابتدای این گفت و گو اظهار داشت: اتحادیه اقتصادی اوراسیا که از اتحاد منطقه ای بین کشورهای شمالی ایران تشکیل شده و پیشینه آن به گذشته بر می گردد. در دوره ای که روسیه، قزاقستان و بلاروس درصدد تشکیل این اتحادیه اقتصادی بودند قرار بود اوکراین نیز عضو این اتحادیه شود، اما بحرانی که در سال ۲۰۱۴ برای این کشور پیش آمد این اتحادیه بدون حضور اوکراین شکل گرفت. بلاروس، قزاقستان و روسیه اعضای اصلی این اتحادیه هستند. قرقیزستان، تاجیکستان و ارمنستان نیز در سال های اخیر به این اتحادیه پیوستند. این اتحادیه اکنون شش عضو دارد. روسیه و قزاقستان دو کشور قدرتمند اقتصادی و حجم بالای مبادلات تجاری و تولید ناخالص داخلی این اتحادیه می باشند. روسیه در مقام اول و قزاقستان و بلاروس در مرتبه های پایین این اتحادیه قرار دارند.
کشورهای عضو این اتحادیه با هم مبادلات تجاری گسترده دارند. نکته قابل توجه این است که روسیه به عنوان یک کشور بزرگ منطقه ای سطح مبادلات تجاری حدود ۵۰۰ میلیارد دلار با جهان دارد و در مقایسه با بلاروس و ارمنستان قابل مقایسه نیست. با تشکیل این اتحادیه اقتصادی کشورهای عضو به دنبال مبادلات اقتصادی و سرمایه گذاری هستند اکنون با توجه به شرایط جمهوری اسلامی، وتبلیغات سوء آمریکا علیه کشور ما که بازگشت وجوه کالاهای صادراتی به داخل کشور را با مشکل مواجه کرده است. مبادلات اقتصادی با کشورهای عضو این اتحادیه می تواند در رونق اقتصادی به ما کمک نماید.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: اتحادیه اقتصادی اوراسیا تعرفه بیش از ۵۰۰کالا را صفر می کند. عضویت ایران در این اتحادیه به صادرات کالا کمک می کند. در گذشته برای صادرات کالا روسیه، تعرفه های زیادی برای کالاهای ایرانی می گذاشت و عملا امکان صادر کردن چندان به صرفه نبود، زیرا وقتی تعرفه ها بالا باشد امکان صادرات برای کشوری که تعرفه دارند در رقابت با کشورهای که این تعرفه ها را پرداخت نمی کند مشکل است. وقتی برای کشور ما تسهیلات تجاری قایل شوند و تعرفه ها را حذف کنند کالای تولیدی ما می تواند صادر شده و قابلیت رقابت با بقیه کشورهای صادر کننده را دارد.
سه کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا روسیه، ایران و قزاقستان صادر کننده نفت، گاز و انرژی هستند اگرچه اقتصاد ما باهم مکمل نیست، ولی تا حدودی ما می توانیم نیازهای خوراکی منطقه و محصولات سبک را از جمله پوشاک و لوازم خانگی را تولید کنیم و فرصتی برای اقتصاد ایران در این زمینه فراهم می شود. مزیت دیگر این است که با نیروی کار ارزان، کالای ارزان تولید کنیم که قابلیت رقابت با بقیه کشورها را داشته و فرصت های برای تجارت و ایجاد اشتغال برای کشورمان به وجود می آورد.
امیر احمدیان در ادامه با اشاره به مبادلات تجاری این اتحادیه از طریق پول ملی خود کشورها گفت:مزیت عمده و اصلی اتحادیه اوراسیا این است که با ارزهای و پول های ملی مبادله انجام شود و این یک وجه خیلی اساسی است که هم تعرفه ها کاهش و هم تعدادی صفر می شوند، اما پول بدست آمده از فروش کالاها با کشورهای عضو این اتحادیه تنها در همین حوزه قابل استفاده است و نمی توان به بازارهای جهانی با این پول مبادلاتی انجام داد.
وی با توجه به سفر روحانی به ارمنستان اظهار داشت: با سفر روحانی به ارمنستان شرایط جدیدی در سطح افزایش روابط اقتصادی برای تهران- ایروان به وجود می آید. ارمنستان با ما روابط دیپلماتیک دارد و با ترکیه ندارد. بازرگانان ارمنی و ترک مبادلات غیر رسمی بیشتر از مبادلات رسمی با کشور ما دارند. بازار به دنبال دیدگاه نیست فقط کسب درآمد مهم است. بازار رقابت در اوراسیا هم به همین منوال است. صادر کردن کالاهای ایرانی به منطقه اقتصادی اوراسیا باید از طریق زمینی انجام شود و مزیت این شیوه انتقال این است که، قیمت کالا را کم می کند و ما می توانیم کالاهای ارزان تر صادر کنیم.
ما با روسیه و قزاقستان در صادرات کالا، می توانیم از مرز دریایی استفاده کنیم، ولی برای مبادله با تاجیکستان و قرقیزستان باید از مرز ترکنمستان عبور کنیم که این کشور برای ترانزیت ما مشکلاتی ایجاد کرده است و با گرفتن تعرفه های بالا کالا، قیمت تمام شده کالا را افزایش می دهد. در مبادله با ارمنستان این کشور ذی نفع می باشد، زیرا برای ارتباط با بقیه کشورهای منطقه راه دسترسی ندارد باید از طریق خاک ایران وارد شود. اقتصاد این کشور چندان بزرگ نیست. سطح تجارت ما با ارمنستان محدودیتی نداشته است. ارمنستان بیشترین سطح تجاری با ایران دارد، ولی سهم ارمنستان در تجارت خارجی ما چندان قابل توجه نیست.
امیر احمدیان در ادامه بیان داشت: نقش صادرات روسیه به ایران کمتر از یک در صد است. روسیه حدود۵۰۰ میلیارد دلار روابط تجاری با جهان دارد و بیش از ۹۰درصد مبادلات روسیه خارج از منطقه اقتصادی اوراسیا است. ایران می تواند با عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا نقش واسط را در صادرات کالاهای روسیه به جنوب ایران و دسترسی به آب های آزاد ایفا کند.
در شرایطی که کشور ما تحت تحریم های ظالمانه آمریکا قرار دارد و دسترسی به دلار جهت مبادلات اقتصادی برای کشورمان دچار مشکل شده، ما می توانیم با پول ملی خود در اتحادیه اوراسیا صادرات و واردارت پویا و فعال داشته باشیم و کارخانه های داخلی ما که تولیدشان متوقف شده است با تولید صنایع سبک و صنایع غذایی رونق اقتصادی را به وجود آورند با توجه به اینکه امسال نیز سال تولید ملی نامگذاری شده است و این یک فرصت تاریخی برای کشورمان و بالعکس اتحادیه اقتصادی اوراسیا محسوب می شود.
امیر احمدیان در پایان این مصاحبه با توجه به طرح ابتکار «یک کمربند – یک راه» و احیای دوباره جاده قدیم ابریشم اظهار داشت:ما برای ارتباط با چین باید از طریق آسیای مرکزی اقدام کنیم یک طرف این معادله قزاقستان هست این کشور حوزه فعال اقتصادی اوراسیا می باشد و در طرح یک کمربند باید با این کشور همکاری کنیم. نکته اساسی در این طرح ترکمنستان است اگر ما بخواهیم در یک کمربند- یک راه با قزاقستان همکاری نماییم باید از طریق قزاقستان و چین به ترکمنستان فشار آوریم که تسهیل روابط در مبادلات تجاری با کشورمان داشته باشد و در کریدور شمال و جنوب جهت تسهیل مبادلات اقتصادی با ایران همکاری نمایید.