در این یادداشت که به قلم «چانگ هوا» سفیر جمهوری خلق چین در جمهوری اسلامی ایران نوشته شده، آمده است:
در ایام هفتادمین سالگرد تاسیس جمهوری خلق چین، دولت چین کتاب سفید» چین و جهان در عصر جدید «را منتشر کرده و در آن به مباحثی از جمله "چین از کجا آمده و به کجا می رود"، "چین در پی تحقق چگونه جهانی است"،"چین در حال توسعه چگونه با جهان تعامل خواهد کرد" و مواردی از این دست پرداخته شده و در عین حال با ساختاری مشخص دستاوردهای توسعه در چین را نیز معرفی نموده است.
مسیر توسعه، جهت این توسعه و تشریح عمیق ارتباط چین و جهان از دیگر مباحثی است که با هدف افزایش شناخت و درک جامعه جهانی از امر توسعه در چین در این کتاب مطرح شده است. اکنون من نیز در پی آن هستم تا با بهره گیری از این فرصت، اهم محتوای این کتاب را برای دوستان ایرانی تشریح کنم.
کتاب سفید اشاره می کندکه طی هفتاد سال اخیر تا به امروز، در سایه هدایت و رهبری حزب کمونیست، چین تغییراتی بنیادین را شاهد بوده و به موجب آن معجزه ای بی سابقه در تاریخ جهان را در عرصه توسعه آفریده است؛ به ویژه از زمان برگزاری هجدهمین کنگره ملی حزب کمونیست به این سو، روند توسعه در چین با دستاوردهایی تاریخی همراه گشته و تغییر و تحولاتی تاریخی را سبب شده است. واقعیت این است که میزان تاثیرگذاری چین درجهان، هیچ گاه همچون امروز همه جانبه، عمیق و با مدتی مدید نبوده است؛ از سوی دیگر میزان توجه ونگاه جهان به چین نیز هیچ گاه به اندازه امروز گسترده، عمیق و متمرکز نبوده است.
کتاب سفید با بهره گیری از آمار و ارقام پرتعداد و مستندات بسیار، به معرفی دستاوردهای عظیم توسعه در چین طی هفتاد سال اخیر، اهمیت اساسی آن و نقش جهانی اش می پردازد. کتاب سفید بیان می کند که چین در جریان طی مراحل توسعه، تنها طی چند ده سال فرآیندی را تکمیل کرده که کشورهای پیشرفته طی چند صد سال تجربه کرده اند و در نتیجه همین مسیر به دومین اقتصاد جهان مبدل شده است. در نتیجه حرکت در مسیر مذکور، جمعیتی نزدیک به یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر از معضل کمبود در اجناس مورد نیازشان رها شده و در ابعاد کلان جامعه ای نسبتا مرفه با عزت و حق و حقوقی بی سابقه محقق شده است.
در عین حال کتاب سفید تاکید می نماید که طی هفتاد سال گذشته، ملت چین با دستانی خالی و صرفا با اتکا به توانایی و سخت کوشی شان در این مسیر گام نهاده و جهانی تازه را در برابر خود ایجاد کرده اند؛ طی این هفتاد سال، چین در ارتباطی مداوم و روندی تعاملی با جهان توسعه یافته، جهان را در آغوش گرفته و از تجربیات آن آموخته و اکنون به یاری اش می شتابد؛ طی این هفتاد سال، چین همزمان با تحقق توسعه در مرزهای خویش، در عرصه صلح جهانی به ایفای نقش پرداخته و همواره دغدغه توسعه و پیشرفت تمامی کشورها را با خود داشته و به این روند کمک کرده است.
در کتاب سفید چنین آمده که طی هفتاد سال اخیر، توسعه چین با توفیق همراه بوده و ریشه این توفیق را باید درهدایت و رهبری حزب کمونیست وبرگزیدن مسیر صحیح توسعه درچارچوب نظام سوسیالیسم با ویژگی های چینی از سوی ملت چین و پایداری و پایمردی در تداوم حرکت در این راه جستجو نمود.
کتاب سفید تاکید می کند که راه سوسیالیسم با ویژگی های چینی، راهی بوده که در همسویی کامل با شرایط ملی کشور چین تنظیم شده و راهی است که منافع ملی کشور را در راس امور خود قرار داده است. این راه، در واقع راه اصلاح و نوآوری و مسیری است که در عین پیگیری فضای باز، در پی تحقق توسعه و پیشرفت مشترک بر آمده و راهی است متکی بر قانون و قانون مداری. این مسیر به عنوان مسیر توسعه چین، نه تنها همسو و مطابق با شرایط کشور که برآورنده نیازهای این دوران و الزامات روزگار فعلی بوده و همپای زمانه چشم اندازهایی روشن تر را در آینده توسعه کشور نمایان می سازد.
در ارتباط با دغدغه های جامعه جهانی در خصوص توسعه چین، کتاب سفید تاکید نموده که تحقق یک کشور قدرتمند و غنی، توسعه گسترده اقوام، سعادت ملی و در یک کلام رویای ملت چین، در واقع رویای مشترک ملت های تمام کشورهاست. توسعه چین در حقیقت یک فرصت برای جهان به حساب می آید نه یک تهدید و چالش. کتاب سفید اشاره می کند که چین یکی از عوامل اصلی رشد و ثبات اقتصادی در جهان و از پیشران های آن محسوب می شود که سیاست ها گشایش همه جانبه اش فرصت های بی شماری را برای کشورهای مختلف فراهم آورده است. امروز چین برای جامعه بین الملل محصولات مشترک بسیاری را ارائه کرده و در واقع روند توسعه در چین تجربه و الگویی شایسته را برای دیگر کشورهای در حال توسعه به نمایش گذارده است، چین هرگز در مسیر ”سلطه گرایی کشورهای قدرتمند" گام بر نمی دارد.
در مواجهه با پرسش های این زمانه از جمله ”جهان چی شد، سرنوشت اسان چه خواهد بود“، کتاب سفید می گوید، جهان امروز با تحولات عظیمی روبروست که در یک قرن اخیر بی سابقه بوده و جامعه بشری را با امیدی سرشار و در عین حال فضایی مملو از چالش ها مواجه ساخته است. در چنین فضایی چین با طرح ساخت سرنوشت مشترک بشریت، زمینه ای برای تحقق همکاری برد-برد ایجاد نموده و به ترسیم مسیری نو برای توسعه بر مبنای اصل ساخت مشترک و بهره برداری مشترک پرداخته که این رویکرد، انتخابی جدید را در برابر بشریت قرار داده است.
کتاب سفید در عین حال کشورهای مختلف را به اتحاد فرا می خواند تا از رهگذر آن مناسباتی جدید را پایه ریزی نموده و نمونه ای نو از جهانی سازی اقتصاد را ترویج نماید.این رویکرد در عین حال حامی ساختارهای بین المللی با محوریت سازمان ملل متحد بوده و ضمن تاکید بر لزوم تعامل تمدن ها با یکدیگر، آموختن متقابل را مورد اشاره قرار داده و از این طریق در پی تحقق سرنوشت مشترک بشر و ساختن جهانی زیباتر برآمده است.
همزمان با روند روز افزون توسعه در چین، جامعه جهانی با این مسئله مواجه شده که نحوه تعامل چین توسعه یافته با دنیا به چه صورت خواهد بود. کتاب سفید در این رابطه چنین می گوید که توسعه چین، روندی غیرقابل انفکاک از جهان بوده و از سوی دیگر، توسعه صلح جهانی و ثبات در شکوفایی نیز جدای از چین نخواهد بود. چین همواره مسئله توسعه خویش را به عنوان بخشی از ساختار کلی توسعه انسانی تعریف نموده و بر همین مبنا نیز بر رویکرد همکاری برد – برد و اصل توسعه مشترک پافشاری نموده و در عین حال بر لزوم تحقق جهانی سازی اقتصاد و حراست از آن، گسترش مناسبات مشارکتی در سراسر گیتی و حمایت قاطع از چندجانبه گرایی، صیانت از عدالت و انصاف در محیط های بین المللی، ترویج ایده "یک کمربند یک راه" با هدف تحقق توسعه با کیفیت بالا تاکید نموده است. چین از سوی دیگر در حوزه مدیریت جهانی و اصلاح ساختارهای بین المللی مشارکتی فعال داشته و همواره به عنوان یکی از بازیگران اصلی در حوزه توسعه جهانی و از حامیان نظم بین المللی مطرح بوده است.
در حال حاضر، روند توسعه چین به دورانی جدید وارد شده است. کتاب سفید در این باره می گوید، عزم چین عصر جدید در طی طریق سوسیالیسم با ویژگی های چینی، عزمی قاطع و غیرقابل تغییر است؛ در عین حال رویکرد چین در آموختن متقابل و همکاری بردبرد با دیگر کشورها اصلی ثابت و لایتغیر است که بر اساس آن چین عزم خود در همسویی با جهان را نیز تغییر نخواهد داد. چین آینده، با رویکردی بازتر و تسامحی بیشتر جهان را در آغوش می گیرد و همراه با جهانیان، مسیر پیشرفت، سعادت و شکوفایی بیش از پیش را برای جهان و چین در پیش خواهد گرفت.
کتاب سفید اشاره می کند که در جهان امروز، هیچ گاه همچون زمان کنونی، مسیر پیش روی کشورهای مختلف تا این حد نزدیک به یکدیگر و در تاثیر و تاثری چنین متقابل نبوده است.امروز تمام کشورها با آینده جهان ارتباطی نزدیک دارند و در چنین شرایطی تنها کافی است اهداف مشترک گردند و اتحاد حاصل آید تا فرصت ها و چالش های مشترک نیز پدیدار شوند و در چنین فضایی می توان به ترسیم سرنوشت مشترک بشری مبادرت ورزید و جهانی زیباتر را محقق ساخت و آینده ای روشن تر را رقم زد.
نسخه انگلیسی این کتاب، در پایگاه اینترنتی سفارت چین در ایران قابل دریافت است و به این وسیله از دوستان ایرانی برای مطالعه آن دعوت می نماییم.
چانگ هوا سفیر جمهوری خلق چین در جمهوری اسلامی ایران