شب، سه راهی مریوان به سمت سنندج، کامیونی مخفیانه از پیچ و خم جاده عبور میکند، شبیه دزدهایی که هیچ چراغی به دست ندارند، نزدیک و نزدیک تر می‌شود، محموله اش را پیچیده و عصا به دست در حال حرکت است، می‌خواهد تا روز نشده از این پیچ و خم ها عبور کند، مقصدش شهرهای مرکزی کشور است همان جایی که محموله اش را به بهترین قیمت می‌خرند و او نمی‌داند پولی که می‌گیرد بهایش به ارزش فنا رفتن میراث طبیعی نسل آینده است.
چند نفری در آخرین پیچ ایستاده و ماشین را متوقف می‌کنند، دو دل شده، می‌ترسد پیاده شود و محموله اش لو برود، دل به دریا می زند و با سرعت تمام می‌خواهد دور شود، احساس میکند به چیزی برخورد، شاید یک آدم اما پشیمان نیست و نمی‌ایستد، این حکایت همه دزدان جان طبیعت است که شبانه و مخفیانه می‌خواهند کمر درختان را بشکنند و آن را به یغما ببرند.
بالاخره کامیون کمی جلوتر متوقف می‌شود، از این و آن می‌شنود به یکی از ماموران یگان حفاظت زده، زانوهایش سست می‌شود اما می‌داند که آگاهانه دل به این خطر زده است، خطری که نه به قیمت جان یک انسان که به قیمت تمام هستی زمین تمام می‌شود.
اشکان ابراهیمی ششمین مامور یگان حفاظت منابع طبیعی کردستان است که امسال در حین ماموریت با متجاوزان به عرصه‌های طبیعی دچار حادثه می‌شود او جانش را به کف دست گرفته و از میراث بزرگ زمین حفاظت میکند.
راننده ای که ۱۵ تُن چوب قاچاق را بار زده بود و می‌خواست فرار کند به این مامور وظیفه شناس زده و او را مصدوم کرده، ابراهیمی اکنون در یکی از بیمارستان‌های سنندج بستری شده و دست، کتف و پای راستش بشدت آسیب دیده و دچار شکستگی شده است.
مسئول روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان می گوید: این ششمین ماموری است که امسال در حین انجام ماموریت مصدوم می‌شود.
پیمان فتاحی افزود: پنج مامور قبلی در مقابله با متجاوزان به عرصه‌های طبیعی و اطفای آتش سوزی مصدوم شده بودند و این اولین ماموری است که در حین مقابله با قاچاق چوب توسط خودروی حامل محموله زیر گرفته و مصدوم می‌شود.
تنفس در شمال، تبر در زاگرس
از زمانی که جنگل های شمال کشور رفتند تا نفسی تازه کنند، سوداگران چوب نفس درختان زاگرس را به شماره انداخته‌اند.
زاگرسی که بیش از پنج میلیون هکتار وسعت دارد و یکی از مهمترین رویشگاه‌ها و عرصه‌های کلیدی ایران محسوب می‌شود و همه شهرت خود را از بلوط‌هایی دارد که یک به یک به زمین می افتند و اگر هر شهروند زاگرنشین ماموری برای حفظ و حراست آن نشود، تعداد اندک ماموران یگان حفاظت همه مناطق زاگرسنشین در حفاظت از این عرصه ها راه به جایی نمی‌برند.
تامین ۴۰ درصد آب کشور، تنوع زیستی جانوری و گیاهی بالا، اهمیت در تعدیل آب و هوا و اثرات اقلیمی، حفظ منابع خاک و جلوگیری از فرسایش از جمله کارکردهای این جنگل‌ها است، مطالعات نشان می‌دهد ۱۰ تا ۳۰ درصد معیشت خانوارهای روستایی در زاگرس به این جنگل‌ها وابسته است و گاهی هم آنان با نابودی زاگرس تیشه به ریشه معیشت خود و آیندگانشان می‌زنند.
بلوط یکی از مهمترین گونه‌های درختی و درختچه‌ای زاگرس با عمری طولانی حدود ۵۰۰ سال (گاهی حتی تا ۲۰۰۰ سال) است و در ۱۱ استان کشور امتداد دارد که در نوع خود از بی‌نظیرترین جنگل‌های جهان به شمار می‌رود و حالا چشم طمع زغال گیران به دنبال درختانی است که هم خاک از آنان نفس می‌گیرد و هم هوا از آن سیراب می‌شود.
در میان زاگرس نشین‌ها، مریوان در کردستان سهم بیشتری از زاگرس دارد و ۳۲ درصد از مساحت جنگل‌های کردستان در این شهرستان واقع شده و از ۱۹۳ هزار هکتار اراضی ملی در این شهرستان، ۹۷ هزار هکتار جنگل و ۹۶ هزار هکتار مرتع است و این یعنی ثروتی که هیچ جایگزینی برایش وجود ندارد.
در جمهوری اسلامی ایران ماده ۴۶ تا ۵۰ قانون اساسی بر حفاظ و صیانت از منابع طبیعی، جنگل‌ها و محیط زیست تاکید دارد و تحقق این اصل بسیار مهم و حیاتی است از سوی دیگر در ماده ۴۸ قانون حفاظت و بهره برداری از منابع طبیعی تصریح شده و در خصوص از بین بردن منابع طبیعی از جمله جنگل‌ها جرم انگاری شده است.
با همه این قوانین برخی سودجویان با خودروهای تندرو چوب‌های بلوط را برای فروش و تبدیل کردن به زغال به استان‌های دیگر می‌برند که این باعث تخریب عرصه‌های جنگلی و کاهش تاج پوشش جنگل‌های استان شده است.
توقیف محموله ها یکی پس از دیگری
۶ محموله چوب قاچاق در اراضی جنگلی حوزه سنندج در چند روز گذشته کشف شده، این را رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری سنندج گفت و افزود: این محموله های قاچاق شامل ۳۰ تن درخت جنگلی بود و در همین زمینه ۶ نفر نیز دستگیر و تحویل مراجع قضایی شدند.
۳۰ هزار کیلوگرم چوب قاچاق توقیف شد
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کردستان هم گفت: در نیمه نخست امسال ۳۰ هزار کیلوگرم چوب و یک هزار و ۳۹۰ کیلوگرم زغال قاچاق در این استان کشف شده است.
اردشیر دولتیاری افزود: ۴۰۰ مورد بازدید از خودروهای مشکوک انجام و ۱۳ نفر در این رابطه دستگیر و تحویل مراجع قضایی شدند البته افزایش گشت‌های ثابت و سیار در سال جاری از جمله اقدامات برای مقابله است و ۱۵ ایستگاه ایست و بازرسی نیز در سطح استان فعال هستند.
فصل مقابله تنه درخت با تبر
قاچاق درختان جنگلی به دلیل طرح تنفس درختان جنگلی شمال کشور و افزایش قیمت چوب در چند سال اخیر در استان کردستان روند افزایشی داشته و اوایل پاییز تا اواخر زمستان، دورانی است که سودجویان کمر به قطع درختان زاگرس می بندند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان می گوید: با اجرای طرح تنفس ۱۰ ساله در جنگل های شمال، بهره برداری از این مناطق متوقف شد و از طرفی شاهد سرمایه گذاری بالا در صنایع چوبی و کاغذ و صنایع وابسته به چوب در کشور هستیم.
سعدی نقشبندی با بیان اینکه وارادت چوب به کشور هم محدودیت هایی دارد، افزود: به همین دلیل صنایع وابسته چوب وقتی با افزایش تقاضا مواجه شوند به دلیل کمبود ماده اولیه که همان چوب است با مشکل مواجه و قیمت ها افزایش می یابد.
او تاکید کرد: این طبیعی است که با بالا رفتن قیمت چوب، قاچاقچیان به صرافت بیافتند و بخواهند این ماده را با قطع درختان زاگرس به صنایع چوب بفروشند.
نقشبندی با بیان اینکه ۱۱ استان زاگرس نشین از اوایل پاییز تا اواخر زمستان مورد هجوم قاچاقچیان چوب هستند، یادآور شد: با همکاری دهیاران، شوراها و مراجع قضایی و انتظامی و بر اساس تکالیف قانونی، مسیرهای در معرض خطر شناسایی و گشت های ما فعال است.
وی اضافه کرد: منابع طبیعی و آبخیزداری به تنهایی نمی تواند این مسیرها و افراد را شناسایی کند و برای مقابله با سوداگران چوب نیازمند همراهی و حمایت مردم و جوامع محلی هستیم که مهمترین پشتیبان عرصه های طبیعی به شمار می روند.
بر اساس استانداردها، هر ۱۰ هزار هکتار عرصه طبیعی نیازمند یک بازرس و ناظر است که مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان با بیان اینکه در کردستان ۲۰ هزار هکتار آبراهه و ۳۷۴ هزار هکتار جنگل دست کاشت و طبیعی داریم، گفت: گستردگی عرصه ها و کمبود نیروی انسانی، کار حفاظت را دشوار کرده و برای نظارت هکتار به هکتار این منابع خدادادی همه باید همکاری کنیم.
وی اظهار داشت: شماره تلفن ۱۵۰۴ و گشت های محسوس و غیرمحسوس این اداره کل آماده دریافت گزارش های مردمی هستند.
مسکنی برای جنگل های زاگرس
یکی از مهمترین و شاید بتوان گفت حیاتی ترین راهکارها برای برون رفت از بحران تخریب و نابودی بیشتر جنگل‌های باقی مانده، توسعه زراعت چوب در کشور به ویژه در خارج از جنگل‌ها است.
با این اقدام می توان در اولین مرحله با تولید فراوان چوب و رفع حداقل نیازهای چوبی کشور، فرصت کافی برای برنامه ریزی های بعدی و مقابله با سایر عوامل مخرب داشت.
عواملی همچون وجود دام در جنگل، حضور جنگل نشینان، قاچاق چوب و غیره که هر یک در تخریب و آسیب رساندن به موجودیت جنگل‌ها نقش بسیار مهمی دارند.
در نتیجه این اقدام می توان عملیات پرورشی و جنگلداری در جنگل‌های طبیعی و ارزشمند کشورمان را که از اهمیت فراوانی برخوردارند اجرا کرد.
در این طرح متقاضی نهال رایگان بید دریافت می کند و آن را در آبراهه‌ها غرس میکند و بعد از پنج سال به قیمت تضمینی به صاحبان صنایع چوب می فروشد، طرحی که شاید از قطع گونه های در معرض خطر زاگرس پیشگیری و یا حداقل آن را کاهش دهد.
۹۹۳۷