بیرجند- ایرنا- مانور آتش‌نشانی در یک قلعه تاریخی اطراف شهر عشق آباد طبس که بدون استعلام و مجوز از میراث فرهنگی برگزار شده بود با انتشار فیلمی در فضای مجازی بازخوردهای متفاوتی در پی داشت که از آن به عنوان بی‌سلیقگی یاد شد.  

هشتم مهرماه یک روز بعد از روز آتش‌نشان، شهرداری عشق آباد طبس تصمیم می‌گیرد که مانور آتش‌نشانی امسال را به صورت متفاوت برگزار کند. 

اینها بخشی از سخنان شهردار عشق آباد طبس است که در تشریح جزئیات مانور آتش‌نشانی آن روز گفت:  هر ساله جلوی آتش‌نشانی مراسمی می‌گرفتیم لاستیکی آتش می‌زدیم، ماشین می‌آمد و خاموش می‌کرد که خیلی سنتی شده بود؛ لذا امسال خواستیم مانور را متفاوت برگزار کنیم. 

محمود ملکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: از این طریق خواستیم توان نیروهای آتش‌نشانی را بهتر بشناسیم و به این بهانه قلعه «بادام‌ تک» را معرفی کنیم و مسئولان هم از وضعیت قلعه در آن روز بازدید کنند. 

وی ادامه داد: اول قرار بود مانور در قلعه قدیمی درون شهر برگزار شود اما آنجا به خاطر وجود علوفه دام در برخی اتاق‌‎ها تایید نشد. 

سوء استفاده انتخاباتی از مانور آتش‌نشانی

شهردار عشق آباد گفت: در نهایت با همفکری قلعه بادام تک شناسایی شد تا بتوانیم اهداف خود را در آنجا پیاده کنیم و حتی بخشدار، رئیس آموزش و پرورش شهرستان و اعضای شورای شهر هم حضور داشتند. 

وی بیان کرد: مانور به شکلی بود که یک لاستیک بیرون از قلعه روشن شد و در داخل قلعه نیز خار و خاشک موجود در فضا به همراه یک لاستیک را در فضایی که سقف و دیوارهایش فروریخته بود آتش زدیم که بیننده در فیلم تصور کند آتش در یک فضای محصور است. 

ملکی با بیان اینکه خبرنگار صدا و سیما هم برای پوشش این مانور در محل اجرای برنامه حضور داشت گفت: از آنجایی که فاصله عشق آباد تا محل قلعه حدود هفت کیلومتری است خودروهای آتش‌نشانی در محلی نزدیک‌تر مستقر شدند و بعد از شروع آتش به فاصله ۲ دقیقه به سر صحنه رسیده و آتش را خاموش کردند. 

وی با تاکید بر اینکه هیچ خسارت و اتفاق خاصی در این مانور برای بنای تاریخی قلعه بادام تک رخ نداده است اظهار داشت: فردی که با شهرداری مشکل داشته، از کاندیدهای سابق شورای شهر بوده و همیشه دنبال چنین سوژه‌هایی برای طرح در انتخابات بعدی شورا است از فیلم اصلی منتشر شده سوء استفاده کرده است. 

شهردار عشق آباد به فعالیت ۱۰ ساله خود به عنوان شهردار اشاره کرد و افزود: می‌دانستیم که این قلعه ثبت ملی شده و هدف این بود که با این مانور قلعه بادام تک هم در استان معرفی شود.

وی ضمن تکذیب اظهار نظرهایی که با انتشار فیلم آتش در قلعه تاریخی پخش شده است گفت: در فیلم منتشر شده از طریق فضای مجازی  گفته شده که از حرارت آتش طاقچه‌ها فروریخته و قسمتی از ساختمان تخریب شده که از فرد منتشر کننده فیلم مزبور شکایت شده است. 

ملکی گفت: میراث فرهنگی شهرستان طبس از محل بازدید کرده و اعلام شده که هیچ خسارتی به بنا وارد نشده است. 

وی با اشاره به حجم تخریب‌هایی که قلعه تاریخی بادام تک پیش از برگزاری مانور داشته است افزود: کاملا مشخص است که آتش ۲ دقیقه‌ای تخریبی به بنا وارد نکرده و از قبل قسمت‌هایی از این بنای تاریخی فرو ریخته است. 

شهردار عشق آباد در پاسخ به این سوال که آیا اطلاع داشتید برگزاری هرگونه مانوری در بناهای تاریخی ممنوع است گفت: از میراث فرهنگی استعلام نگرفته‌ایم و قبول داریم که اشتباه کردیم اما هدف ما معرفی و بازدید قلعه بود نه تخریب بنا و حتی نمی‌دانستیم که کار به این جاها برسد. 

وی با اشاره به بازدید رئیس دادگستری شهرستان طبس از محل برگزاری مانور اظهار داشت: این مانور بدون مجوز برگزار شده است میراث فرهنگی می‌تواند شکایت کند و اگر خسارت وارد شده پرداخت می‌کنیم ولی سوء استفاده از این موضوع می‌تواند تبعات منفی برای شهرستان داشته باشد. 

ملکی اظهار داشت: گاهی شاید شاهد آتش واقعی در بافت تاریخی یا بناهای با ارزش باشیم لذا هدف اصلی ما سنجش میزان آمادگی و مهارت نیروهای آتش‌نشانی در بحران چنین مکان‌های مهم است. 

وی افزود: قبل از برگزاری مانور هم بازدیدی با حضور بخشدار انجام گرفته است تا اگر محدودیتی وجود داشته باشد را بتوانیم شناسایی کنیم. 

شهردار عشق آباد با اشاره به بازخوردهایی که انتشار فیلم در برخی رسانه‌ها داشته و اظهار نظر در این خصوص که آتش را نتوانستند مهار کنند گفت: مواد منفجره آتش‌زا نبوده که نتوانیم مهار کنیم فقط یک لاستیک آتش زدیم که به هر حال ماشین آتش‌نشانی توان خاموش کردن آن را دارد. 

میراث فرهنگی  طبس فقط ۲ نیروی یگان حفاظت دارد

مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان طبس نیز با اشاره به اینکه قدمت قلعه تاریخی بادام تک به دوره قاجار مربوط می‌شود گفت: این اثر سال ۸۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. 

رسول بهبهانی با بیان اینکه قلعه تاریخی بادام تک در فاصله ۱۲۰ کیلومتری مرکز شهرستان طبس واقع شده است افزود: دوری این مکان از کانون جمعیت و ارزش تاریخی آن باعث شده که عده‌ای با طمع یافتن اموال فرهنگی دست به تخریب و حفاری‌های غیرمجاز در کف و طاقچه‌های بنا بزنند. 

وی با تاکید بر اینکه مانور آتش نشانی به معنای وقوع آتش سوزی در بنا نبوده است اظهار داشت: صرفا این مانور آتش زدن یک لاستیک بوده که بعد از حدود ۲ دقیقه خاموش شده لذا هیچ گونه خسارتی به بنا وارد نشده است. 

مدیر میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان طبس در عین حال معتقد است که هر گونه اقدامی در بناهای تاریخی نیاز به استعلام و مجوز از میراث فرهنگی دارد که در این برنامه چنین اتفاق نیفتاده است. 

وی با اشاره به گستردگی شهرستان طبس به وجود تنها ۲ نیروی یگان حفاظت در میراث فرهنگی این شهرستان اشاره کرد و گفت: حجم بناهای تاریخی و از طرفی گستردگی جغرافیایی با وضعیت نیروی انسانی کار حفاظت را مشکل کرده است. 

بهبهانی گفت: نصب دوربین مدار بسته نیز به دلیل اینکه برخی بناها از مرکز شهرستان دور بوده و امکان اتصال اینترنت نیست توجیه ندارد. 

وی تاکید کرد: با این حال با نصب تابلوهای اخطار دهنده در مکان‌های تاریخی هشدارهای لازم در خصوص لزوم حفاظ و پرهیز از هرگونه دخل و تصرف داده شده که انتظار می‌رود مردم و مسئولان به این هشدارهای توجه کنند تا شاهد از بین رفتن این میراث‌های تاریخی نباشیم. 
 

هر اقدامی که به بنیان یا منظر بنای تاریخی آسیب وارد کند ممنوع است

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی نیز با این تاکید که برگزاری هرگونه  مانور دربنای تاریخی یا بافت‌های تاریخی خلاف قانون است به خبرنگار ایرنا گفت: چند سال پیش مشابه چنین اتفاقی در اصفهک افتاد که مانع شدیم و به هر حال انجام مانورهای بحران در بناهایی که عمدتا خشت و گلی هستند احتمال تخریب را بالا می‌برد. 

علی شریعتی منش افزود: این کار ممنوع بوده، میراث فرهنگی مخالف آن است و قانون نیز هر اقدامی که به بنیان یا منظر بنای تاریخی آسیب وارد کند را ممنوع کرده است.

وی تاکید کرد: با توجه به منع قانونی، برگزاری چنین مانورهایی پیگیری حقوقی دارد و اگر خسارتی گزارش شود قطعا جریمه در پی خواهد داشت.  

استان مرزی خراسان جنوبی ۱۱ شهرستان دارد و طبس در ۲۷۰ کیلومتری غرب بیرجند است.

۹۸۹۳* ۶۰۵۴