به گزارش خبرنگار حوزه سلامت ایرنا، شیر مدرسه از برنامه های کشوری تغذیه ای به شمار می رود؛ شیر مدرسه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین برنامه های اجرایی نظام سلامت در دنیا مطرح است. در برنامه شیر مدرسه تلاش بر این بوده که در مدرسه و کلاس درس همه بچه ها همراه معلمان شیر بنوشند. اگرچه این شیر، یک وعده کامل نیست و نیازهای تغذیه ای دانش آموزان به گروه لبنیات را به طور کامل تامین نمی کند اما مصرف آن در مدرسه فواید زیادی دارد. چراکه از یک سو با ذائقه سازی مصرف لبنیات در یک محیط آموزشی، یک عادت غذایی صحیح را در دانش آموزان شکل می دهد و از سوی دیگر دانش آموز خود را در میان همسالان و همکلاسی و معلم خود می بیند که همگی در حال نوشیدن شیر هستند و فرهنگ سازی لازم در این زمینه انجام می شود.
توزیع رایگان شیر در مدارس برای نخستین‌بار به‌صورت آزمایشی در سال ۷۹ و به‌دلایلی ازجمله خرابی دندان، کوتاهی قد دانش‌آموزان و کمبود ویتامین D انجام شد.
این طرح با همکاری شرکت‌های لبنی در کشور آغاز و با پوشش‌دادن ۴۲۰ هزار دانش‌آموز اجرا شد. هم‌زمان با اجرای رسمی طرح در سال ۸۰، یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار دانش‌آموز شیر رایگان دریافت کردند اما از سال ۹۶ خبری از توزیع رایگان شیر در مدارس نیست و به گفته مسئولان به‌دلیل عدم اعتبار این طرح هنوز اجرا نشده است. این در حالی است که کارشناسان حوزه سلامت بر این باورند که شیر یک میان وعده خوب و مغذی برای دانش‌آموزان است و تاثیر بسزایی بر سلامت آنها دارد.
کلسیم، فسفر، سدیم و پتاسیم ازجمله مواد معدنی مهم در شیر هستند که بر سلامت دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارند و کلسیم نیز یکی از مواد معدنی است که بدن برای کارکردهای متعدد به آن نیاز دارد. شیر حاوی مقادیر زیادی از ویتامین‌های A و B مانند تیامین، ریبوفلاوین، اسید نیکوتین و B۱۲ است. هر لیتر شیر ۱۲۰ کیلوکالری انرژی به بدن می‌دهد که میزان انرژی سطح قندخون را در دانش‌آموزان بالا می‌برد و بر رشد و افزایش قدرت یادگیری آنها تأثیر مستقیم می‌گذارد. کودکان به‌دلیل متابولیسم بالای بدن و فعالیت بدنی بالا نیاز به دریافت انرژی بیش‌تری در مقایسه با بزرگسالان دارند، بنابراین شیر یک گزینه خوب برای تغذیه دانش‌آموزان است که در رشد و افزایش قدرت یادگیری آنها اثر دارد.
شیر به مثابه دارو
مهدی رحمانی متخصص تغذیه در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: شیر مایعی سفید رنگ و محلولی مقوی است که به دلیل اهمیت مصرف و نقش آن در سلامت جامعه، امروزه مصرف سرانه شیر را در کشورهای مختلف جهان به عنوان شاخص توسعه در نظر می گیرند.
وی می افزاید: ترکیبات عمده شیر را آب، چربی، پروتئین، لاکتوز(قند شیر)، ویتامین ها و مواد معدنی تشکیل می دهند؛ شیر یک ترکیب مغذی و کامل است و در اغلب نوشته های باستانی و در طب قدیم از شیر به عنوان دارو در درمان برخی بیماری‌ها یاد شده است.
رحمانی اضافه می کند: امروزه نیز این عقیده وجود دارد که شیر بهترین غذا برای بیماران است؛ به علت سهل الهضم بودن این ماده آن را همواره در رژیم تغذیه ای بیماران قرار می دهند و مصرف شیر در برنامه غذایی روزانه اغلب افراد جامعه توصیه می شود.
فواید تغذیه ای شیر
این متخصص تغذیه با بیان اینکه کلسیم یکی از مهمترین ترکیبات معدنی مغذی است که باید از طریق غذا وارد بدن انسان شود، ادامه می دهد: کلسیم نقش اساسی در استحکام استخوان ها و سلامت دندان‌ها دارد، از دیگر فواید کلسیم می توان به نقش آن در انقباض ماهیچه ها، لخته شدن خون و انتقال پیام‌های عصبی نام برد. هر لیوان شیر حدود ۳۱۵ میلی گرم کلسیم دارد که ۳۰ درصد کلسیم روزانه مورد نیاز بدن انسان را تامین می کند.
رحمانی اضافه می کند: مصرف روزانه سه لیوان شیر می تواند نیاز بدن به کلسیم را کاملا برطرف کند؛ جذب کلسیم در بدن به عوامل خاص بستگی دارد. برای مثال تعادل کلسیم با فسفر اهمیت زیادی در جذب کلسیم دارد به این دلیل مصرف قرص های کلسیم به‌دلیل داشتن کلسیم غیربیولوژیک از جذب مناسبی برخوردار نیستند.
وی می گوید:شیر برای داشتن ناخن‌ها، دندان‌ها و موهایی سالم تر لازم است، این نوشیدنی چون کلسیم فراوان دارد، مصرفش به همراه ویتامین D باعث استحکام استخوان‌ها و دندان ها و تقویت رشد موها و پیشگیری از ریزش آن ها می شود و وجود کلسیم به همراه ویتامین A، ویتامین های گروه B و پتاسیم مانع از نرم و نازک شدن موها می شود و به درخشان شدن آن ها کمک فراوان می کند.
ضرورت توزیع مستمر شیر
این متخصص تغذیه با تاکید بر ضرورت مصرف روزانه شیر برای دانش آموزان ابتدایی، خاطرنشان می کند: مسوولان کشور باید بسترهایی در جامعه ایجاد کنند تا توزیع رایگان شیر روزانه در مدارس مستمر باشد، حذف این ماده غذایی مهم از مدارس که در چند سال اخیر اتفاق افتاده مشکلات بسیاری را برای آنها در بزرگسالی به وجود می آورد زیرا مصرف شیر خطر بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد.
رحمانی می گوید: کشور به نسل سالم و شاداب نیاز دارد بنابراین باید اولویت های اساسی از جمله توزیع رایگان شیر در مدارس جایگزین هزینه های غیرضروری و غیرمفید در کشور شود؛ مصرف شیر در دوران کودکی پایه گذار دوران جوانی، میانسالی و حتی سالمندی سالم تر است.