«حمید زادبوم» در نخستین نشست خبری خود با اشاره به اهمیت روز ملی صادرات گفت: بسیار مهم است که روزی برای فرهنگ سازی صادرات در کشور داشته باشیم. توسعه صادرات و تولید صادراتی موضوعاتی بنیادی هستند و برای توسعه صادرات نیاز به فرهنگسازی در کشور وجود دارد.
وی ادامه داد: از دهه ۷۰ طبق مصوبه هیات وزیران، ۲۹ مهر به عنوان روز ملی صادرات تعیین شده و به مناسبت این روز ملی از تعدادی صادرکننده نمونه تقدیر می‌کردیم. پیشتر سقف انتخاب این افراد ۳۰ نفر بود که اکنون به ۵۰ نفر رسیده است. البته استان ها می توانند صادرکنندگان نمونه استانی خود را مجزا انتخاب کنند.
زادبوم درباره ملاک‌های انتخاب صادرکننده نمونه توضیح داد: بر اساس آنچه در مصوبه هیات وزیران مشخص شده، اول اینکه صادرکننده باید شخصیت حقیقی و حقوقی داشته باشد. همچنین آنها در گروه کالایی خودشان باید بالاترین ارزش صادراتی را داشته باشند.
وی ادامه داد: کیفیت کالای صادراتی او نسبت به رقبایش باید از کیفیت بالاتری برخوردار باشد و در نهایت اینکه مشخصات نام و نشان و فناوری بالا درباره انتخاب صادرکننده نمونه ملی و استانی لحاظ می‌شود.
رئیس سازمان توسعه تجارت خبر داد که امسال برای اولین بار گروه کالای اساسی و کالای خام با ارزش پایین در انتخاب صادرکننده نمونه حذف شده‌اند.
زادبوم درباره سایر شاخص‌های انتخاب صادرکننده نمونه گفت: دفاتر فروش در خارج، نمایندگی فروش، مشارکت در هیات‌های تجاری، نوع تبلیغات برای بازاریابی، معرفی وب سایت به زبان های مختلف و ... نیز به عنوان شاخص در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به مراحل ثبت‌نام بیان کرد: ثبت نام اولیه بین ۱۹ خرداد تا ۳۰ تیر انجام و پرونده‌های فیزیکی بین ۱۴ مرداد تا ۳ شهریور بررسی شد. نهایتا از ۱ تا ۱۵ مهر انتخاب‌ها توسط کارگروه‌های متشکل از سازمانهای ذیربط انجام می‌شود که سازمان برنامه و بدجه، وزارت جهاد کشاورزی، اتاق بازرگانی ایران، سازمان توسعه تجارت، گمرک، سازمان ملی استاندارد، تشکل های صادراتی ذیربط و اتاق تعاون از جمله اعضای کارگروه هستند.
معاون وزیر صنعت با بیان اینکه ۳۰۲ نفر ثبت‌نام انجام دادند، افزود: ۲۶۵ حائز شرایط اولیه برای تشکیل پرونده بودند. با بررسی پرونده‌ها نهایتا ۴۰ تا ۵۰ صادرکننده نمونه باقی مانده‌اند. تا هفته آینده لیست تکمیل شده و دو هفته آینده در چنین روزی، صادرکنندگان نمونه معرفی خواهند شد.
وی خبر داد: امسال روز ملی صادرات با مشارکت اتاق بازرگانی ایران، صندوق ضمانت صادرات و بانک توسعه صادرات برگزار می‌شود.
زادبوم همچنین درباره آمار ۶ ماهه تجارت خارجی کشور اظهار کرد: از روز شروع جنگ تجاری آمریکا و چین، بسیاری از سایت‌های اطلاع رسانی چین بسته شده است. در انتشار جزئیات آمارها باید ملی نگریست و شرایط جنگ اقتصادی را در نظر گرفت.
رئیس سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: در ۶ ماهه نخست امسال، صادرات به ۲۰ میلیارد و ۹۴۸ میلیون دلار رسید که ۱۰.۵ درصد کاهش ارزشی و ۲۹ درصد افزایش وزنی را تجربه کرد. همچنین واردات در این مدت ۲۱ میلیارد و ۲۲۱ میلیون دلار بود با کاهش ۵.۵ درصدی از نظر ارزش و افزایش ۰.۵ درصدی از نظر وزنی روبرو شد.
به گفته وی، بازارهای صادراتی در این مدت تفاوت خاصی نکره و همچنان بیش از ۵۰ درصد کالاهای صادراتی ، بازار کشورهای همسایه است؛ اما ترکیب واردات تاحدودی متفاوت شده است.
زادبوم در ادامه نشست و در پاسخ به سوال خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره اینکه ابلاغ بسته تشویقی ۷۸۰ میلیارد تومانی صادرکنندگان به کجا رسید و فکر می‌کنید چند درصد آن تخصیص یابد، گفت: در بودجه سالانه مبالغی به عنوان مشوق صادراتی در نظر گرفته می‌شود اما محقق شدن آن بستگی به بودجه دولت دارد که تا امروز هیچ رقمی از آن محقق نشده و در حال پیگیری هستیم.
وی با بیان اینکه آنچه در بودجه می‌آید لزوما چیزی نیست که به ما تخصیص می‌یابد، افزود: نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم چقدر از این رقم محقق می‌شود، چنانچه سال گذشته هم رقم جزئی به ما تخصیص داده شد. برای این رقم برنامه‌ریزی کرده‌ایم که از آن مبلغ در بخش‌های رویدادهای تجاری و سایر مشوق‌ها مانند حمل‌ونقل و همچنین ضمانت‌نامه صادرات صادرکنندگان که مشکلاتی در آنها وجود دارد، استفاده کنیم.
معاون وزیر صنعت در پاسخ به سوال دیگر ایرنا درباره اینکه آیا در تهیه لیست تعرفه‌های تجاری با اوراسیا از بخش خصوصی نظرخواهی شده یا نه گفت: مذاکرات تجاری موضوعی حاکمیتی است، با این حال همیشه از بخش خصوصی نظرخواهی می‌کنیم. درباره تجارت با اورسیا نیز رئیس وقت سازمان
مذاکرات و مشورت‌هایی با وزارتخانه‌ها و تشکل‌های تخصصی مهم به خصوص در حوزه محصولات کشاورزی داشته‌اند اما نمی‌توانم بگویم با همه تشکل‌ها مشورت انجام شده است. اما باید توجه کرد که تعرفه‌ها و موافقت نامه‌ها موضوع حاکمیتی است و آن بخش می‌توان تصمیم‌گیری کند.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: براساس دستورات رئیس جمهور و موضوع تنظیم بازار داخل، این ارز همچنان برای کالاهای اساسی برقرار است.
زادبوم درباره علت کاهش تجارت با اروپا تصریح کرد: پس از برجام و قبل از اقدام آمریکا علیه ایران، اتحادیه اروپا حتی مبلغ ۵۰ میلیون یورو در حوزه آب، محیط زیست و تجارت به ایران تحصیص داد. از طرف دیگر، با اقدام آمریکا علیرغم اینکه برخی دولتهای اروپای و همچنین سه کشور اصلی طرف ما در اتحادیه اروپا، برای گسترش روابط با ایران علاقه نشان دادند اما اعلام شد که بخش خصوصی برای ادامه رابطه از شرایط تحریمی آمریکا هراس دارند.
وی اضافه کرد: دولتهای اروپایی در همان زمان اعلام کردند که به شرکتهای خصوصی مبادله با ایران را توصیه می‌کنند، اما ضمانتی برای اجرای آن وجود ندارد. آخرین پیشنهاد این بود که شرکتهای کوچک و متوسط وارد عمل شوند، اما هرچه گذشت دیدیم که بدعهدی‌هایی اتفاق افتاد.
رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به پروژه اینستکس افزود: فعال سازی اینتسکس نیاز به این دارد که اتحادیه اروپا حداقل در زمینه خرید نفت یران اقدام کند تا از طریق تامین مالی اینستکس، سپس تجارت با اروپا را گسترش دهیم.
به گفته وی بخشی از کاهش تجارت با اتحادیه اروپا ناشی از این است که مسیرهای مالی همچنان مشکل دارد.