آنقدر در سال‌های اخیر همه فضاهای شهری پایتخت از جمله خط ویژه اتوبوس‌ها، پیاده‌راه‌ها و مسیرهای خلاف جهت حرکت در خیابان‌ها براحتی در اختیار موتورسواران قرار داده شده و برخوردها با آنها بازدارنده نبوده است که بیشتر موتورسواران به خودشان اجازه می‌دهند به هیچ یک از قوانین راهنمایی و رانندگی و حتی سلامت و جان خودشان پایبند نباشند.
شمار موتورسوران پایتخت افزون بر سه میلیون برآورد شده و برخی اخبار نیز حاکیست که بعد از اجرای طرح کنترل آلودگی هوا بعد از حذف زوج و فرد از تیرماه امسال، تعداد موتورسواران هم زیادتر از قبل شده است.
یکی از مهمترین مشکلات مربوط به موتورسواران، جولان آنان در پیاده‌راه‌ها و خطوط اتوبوس‌های تندرو (بی آر تی) به شمار می رود که به معضلی تبدیل شده است.
خطوط ویژه مختص اتوبوس‌هاست و دیگر وسایل نقلیه نباید از آنها عبور کنند؛ چه اینکه تردد سایر وسایل ضمن ایجاد اختلال در این خطوط و حرکت اتوبوس‌ها، سبب بروز تصادف هایی هم می‌شود که تلفات یا مجروحانی برجا می‌گذارد.
مشاهده خبرنگاران ایرنا در نقاط مختلف شهر از جمله خط ویژه اتوبوسرانی خیابان ولیعصر(عج) نشان می‌دهد که در برخی نقاط آن موتورسواران حتی باوجود حضور ماموران راهنمایی و رانندگی و براحتی عبور می‌کنند و کسی هم با آنان کاری ندارد.
در این شرایط رانندگان اتوبوس‌ها نیز مجبور می‌شوند در لحظه مواجهه با موتورسیکلت‌ها یک مرتبه پدال ترمز را فشار دهند تا از تصادف احتمالی خودداری شود، در همین حین مسافران اتوبوس‌ها که عمدتا ایستاده‌اند، یا با یکدیگر یا بدنه اتوبوس برخورد می‌کنند و اعتراض‌های پی در پی یا مصدومیت آنان را به دنبال دارد.
بی‌قانونی و آلایندگی
صرفنظر از رانندگی خطرناک عمده موتورسواران و آلودگی صوتی که سبب مزاحمت برای شهروندان می‌شود، موتورسیکلت‌ها منبع بسیار مهم آلایندگی هوا هم محسوب می‌شوند.
پیروز حناچی شهردار تهران که بارها از وضعیت موتورسواران پایتخت گلایه کرده خواهان تشدید برخورد با این وضعیت نیز شده است.
وی چندی پیش در جمع خبرنگاران اظهارداشت: حدود سه میلیون موتورسوار ( در پایتخت)داریم که بخش اعظم آنها چندان قائل به قانون نیستند و نباید بگذاریم خطوط دوچرخه هم به تصرف موتورها درآید.
این سخنان زمانی انجام شد که طی چند ماه اخیر شهرداری تهران مسیرهای ویژه دوچرخه را افزایش داده و موتورسواران از خیر این مسیرها هم نمی‌گذرند و برای رسیدن زودتر به مقصد، به دوچرخه‌سواران هم احترام نمی‌گذارند.
نگاه ترحمی به موتورسواران؟
ضرورت برخورد با موتورسواران متخلف در حالی است که گاها شنیده می‌شود بعضی متولیان از جمله پلیس می‌گویند برخی موتورسواران معیشت خانواده‌هایشان را از این راه تامین می‌کنند و لذا برخورد با آنان قدری باید با لحاظ این مولفه باشد.
اگرچه همین افراد خودشان هم معترفند که وضعیت نابسامان موجود که جان و سلامت موتورسواران را هم تهدید می‌کند، زیبنده و مناسب نیست و باید کاری کرد.
سلمان خدادادی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اجتماعی نیز چندی پیش در گفت و گو با رسانه‌ها با تاکید بر اینکه نگاه ترحمی به موتورسواران باعث سلب آرامش و آسایش مردم می‌شود، گفت: پایتخت نیاز جدی به تدوین طرح ساماندهی موتورسواران دارد.
وی در مورد تداوم تخلفات موتورسواران افزود: اگر پلیس مقررات را اعمال و در جامعه مورد حمایت قرار گیرد شاهد تخلفات کمتری از سوی موتورسواران خواهیم بود.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، ساماندهی تردد راکبان موتورسیکلت را وظیفه پلیس دانست و با تاکید بر ضرورت اجتناب از نگاه‌های ترحمی به این قشر ادامه داد: بهانه‌هایی مانند ایجاد درآمد و مسائل اقتصادی نباید به بی‌تفاوتی نسبت به برخورد با موتورسواران متخلف منجر شود.
وی تاکید کرد: نباید نگاه ترحمی داشته باشیم زیرا این نوع نگاه باعث سلب آرامش و آسایش مردم می‌شود؛ در سایر کشورها قوانین مشخصی برای تردد موتورسواران وضع شده و این قشر مانند سایر رانندگان ملزم به رعایت قوانین و ضوابط هستند.
خدادادی با انتقاد از اینکه فرهنگ استفاده از موتورسیکلت در کشور به‌خوبی جا نیفتاده است و متاسفانه موتورسواران با بی‌توجهی به قوانین و حرکت‌های غیرقانونی با ایجاد رعب و وحشت خیابان‌ها و پیاده‌روها را قبضه و آرامش مردم را سلب کرده‌اند، گفت: این وسیله نقلیه در اغلب شهرهای جهان تردد دارند و کوچکترین مزاحمت و مشکلی را نیز برای مردم ایجاد نمی‌کنند زیرا فرهنگسازی مناسبی انجام شده و موتورسیکلت به عنوان یک وسیله نقلیه محسوب می‌شود اما متاسفانه در ایران راکبان از هر فرصتی برای تخلف استفاده می‌کنند.
چرا پلیس برخورد نمی‌کند؟
در این شرایط نخستین پرسشی که مطرح می‌شود این است که چرا پلیس راهور(راهنمایی و رانندگی) با موتورسواران متخلف در سطح شهر تهران برخورد نمی‌کند و اجازه داده شرایط به وضع موجود برسد؟
وضعیت نابسامان موتورسیکلت‌ها در شهر تهران به گونه‌ای بود که روز گذشته (۲۰ مهر) به طرح سئوال خبرنگاران از فرمانده انتظامی تهران بزرگ که در صحن شورای شهر پایتخت سخنرانی داشت هم رسید.
سردار حسین رحیمی در خصوص برخورد با موتورسیکلت‌های متخلف تهران اظهارداشت: مقدمات برای برخورد با موتورسیکلت سوارهای متخلف آغاز شده اما بپذیرید که دیگر زمان شروع و اجرای طرح‌ها بدون مطالعه، گذشته است.
وی تاکید کرد: طرح ساماندهی و برخورد با موتورسیکلت سواران متخلف به‌زودی اجرا می‌شود.
راهور: موتور وسیله امرار معاش اقشار آسیب‌پذیر است
خبرنگار ایرنا در این زمینه با سردار محمدرضا مهماندار رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ نیز درباره دلایل برخورد نکردن مناسب با موتورسواران مصاحبه کرد که وی اگرچه تاکید دارد بیشتر موتورسواران اقشار ضعیف جامعه هستند، تصریح می‌کند که البته برخورد هم می‌شود.
وی اظهارداشت: باید پذیرفت که امروز موتورسیکلت سواران بطور معمول از اقشار آسیب‌پذیر جامعه هستند و موتورسیکلت وسیله امرار معاش آنهاست که نیروی انتظامی در برخورد با این مساله باید این ملاحظه را نیز مدنظر قرار دهد.
وی در عین حال با بیان اینکه «پلیس در اجرای قانون به وظیفه خود عمل و طرح برخورد با موتورسیکلت سواران متخلف را اجرا کرده» اظهارداشت: تخلفات مندرج در ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، اعمال قانون و موتورسیکلت‌های متخلف به توقف‌گاه منتقل می‌شوند.
مهماندار افزود: طرح برخورد با راکبان موتورسیکلت‌های سنگین فاقد مجوز نیز که اقدام به تردد در معابر شهری ( بخصوص در شب‌ها) می‌کنند، با جدیت در حال اجراست.
شهرداری ورودی‌های خطوط ویژه را ببندد
وی در خصوص اهم اقدامات پلیس راهور پیرامون برخورد با موتورسیکلت سواران متخلف در خطوط ویژه اتوبوس بویژه خیابان ولیعصر نیز ادامه داد: طرح برخورد با موتورسیکلت‌سواران متخلف در همه خطوط ویژه اجرا می‌شود اما یکی از مهمترین مشکلات موجود در آنها بویژه خیابان ولیعصر(عج)، وجود بریدگی‌های فراوانی است که باعث می‌شود موتورسیکلت سواران از آنها به خطوط ویژه ورود کنند.
مهماندار گفت: پلیس راهور از شهرداری تهران درخواست کرده نسبت به تقلیل بریدگی‌ها در خطوط ویژه با در نظر داشتن دسترسی مردم اقدام کند.
وی بیان کرد: پلیس راهور تهران در زمان رویت تخلف مُر قانون را اجرا می‌کند و هیچ فرقی بین آحاد جامعه وجود ندارد؛ اما اولویت، برخورد با تخلفات حادثه ساز اعم از حرکات نمایشی، سرعت، عبور ممنوع حرکت خلاف جهت، عبور از چراغ قرمز و ... است.
پیشنهاد خط ویژه موتور
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ در پاسخ به این سوال که آیا برنامه‌ای برای ایجاد خط ویژه موتورسواران در تهران در دستور کار پلیس قرار دارد یا خیر گفت: برابر برنامه ریزی و هماهنگی‌های صورت گرفته بین پلیس و شهرداری، پیشنهاد احداث خط ویژه برای موتورسواران در محورهای پرتردد شهر تهران نظیر خیابان‌های مولوی و جمهوری داده شده که در صورت تایید از سوی مسئولان ارشد حوزه ترافیک، در آتی اجرایی می‌شود.
به هر حال وضعیت آلودگی صوتی و هوای پایتخت، بروز اختلال در تردد شهروندان، ایمنی و سلامت شهروندان و راکبان همه و همه ضرورت برخورد قاطعانه‌تر پلیس با موتورسواران و نیز تغییر وضعیت فرهنگی از نظر اشتغال با موتورسیکلت در پایتخت را نمایان کرده است؛ باید پذیرفت که موتورسیکلت وسیله‌ای نقلیه دارای دوچرخ برای جابه جایی‌ها در مسیرهای کوتاه و حرکت با آنها نیز تابع شرایط خاصی است.
شهروندان هم باید اقناع شوند که موتورسیکلت وسیله جابه‌جایی بار یا مسافرکشی نیست و اگر هم قرار باشد از این وسیله با این کاربردها استفاده شود، متولیان شهری و پلیس، قوانینی وضع کنند تا تابع شرایط خاصی باشد.
گزارش از راضیه زمانی دهکردی
تهرام/۳۰۳۶/ ۱۰۰۸