دونالد ترامپ و رجب طیب اردوغان رؤسای جمهوری آمریکا و ترکیه یکشنبه شب در یک تماس تلفنی درباره طرح منطقه امن در شمال سوریه گفت وگو کردند. اردوغان در این گفت وگو اظهار کرد که ایجاد منطقه امن، اقدامی کلیدی برای از بین بردن تهدید پ. ک. ک و یگان‌های مدافع خلق (ی. پ. گ) است.
رئیس جمهوری آمریکا نیز صبح دوشنبه در توئیتی با اعلام عقب نشینی نظامیان آمریکایی از سوریه، نوشت: وقت آن رسیده که آمریکا از سوریه خارج شود. قرار بود نیروهای آمریکایی برای انجام ماموریتشان تنها ۳۰ روز در سوریه باشند، اما این حضور چندین سال به طول انجامید. اکنون زمان آن رسیده به این جنگ بی هدف پایان داده شود.
مقام‌های نظامی ترکیه و آمریکا از مدت ها قبل در مورد طرح پیشنهادی ترکیه برای ایجاد منطقه امن در شمال سوریه به بحث و تبادل نظر می پرداختند و سرانجام هفتم ماه اوت (۱۶ مرداد) به توافق نهایی در این خصوص دست یافتند. آنکارا مدعی است که هدف از این اقدام، ایجاد منطقه‌ای امن برای بازگرداندن آوارگان سوری از ترکیه به کشورشان است.
در همین حال شامگاه دوشنبه خبرگزاری سوریه (سانا) اعلام کرد که ارتش ترکیه منطقه «تل الطویل» در شمال شرق استان مرزی الحسکه را مورد حمله قرار داد.
تصمیم نهایی و قطعی ترکیه برای آغاز عملیات نظامی در سوریه با واکنش های منفی بسیاری مواجه شده است.
سوریه عملیات ترکیه را موجب مرگ مذاکرات آستانه خواند
وزارت خارجه سوریه روز چهارشنبه با محکومیت شدید عملیات نظامی ترکیه در داخل خاک سوریه، تاکید کرد که انجام این عملیات به معنای مرگ مذاکرات آستانه است.
به گزارش خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) یک مقام مسئول در وزارت خارجه سوریه با صدور بیانیه ای شدید اللحن تصمیم جدید ترکیه برای انجام عملیات نظامی در شمال سوریه را محکوم کرد و آن را موجب مرگ مذاکرات آستانه بین دولت و مخالفان آن با حضور کشورهای ضامن شامل ایران، روسیه و ترکیه خواند.
در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شده است : جمهوری عربی سوریه با شدید ترین لحن اهداف و اغراض تجاوزگرانه نظام ترکیه و استقرار نظامیان این کشور در مرزهای سوریه را محکوم و تاکید می کند که این اقدام نقض آشکار قوانین و مقررات بین المللی و قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
در ادامه بیانیه آمده است: سوریه در ادامه بر تصمیم جدی خود برای مقابله با تجاوز ترکیه با همه وسایل و امکانات قانونی تاکید دارد.
واکنش ایران نسبت به عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه
وزارت امور خارجه ایران با صدور بیانیه ای درباره تحولات شمال سوریه و احتمال ورود نیروهای نظامی ترکیه به خاک سوریه تاکید کرد: چنین اقدامی در صورت وقوع، نه تنها نگرانی‌های امنیتی ترکیه را برطرف نخواهد کرد؛ بلکه منجر به وارد آمدن خسارات مادی و انسانی گسترده ای خواهد شد و بر این اساس جمهوری اسلامی ایران با هر گونه عملیات نظامی احتمالی مخالف است.
همچنین محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در گفتگوی تلفنی با چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز ضمن مخالفت با اقدام نظامی و تاکید بر احترام به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه و لزوم مبارزه با تروریسم و برقراری ثبات و امنیت در سوریه، توافق آدانا را بهترین راه حل برای سوریه و ترکیه و رفع نگرانی های آنها دانست.
از سوی دیگر محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهوری ایران امروز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت با بیان اینکه از خروج نیروهای‌آمریکایی از سوریه استقبال می‌کنیم، گفت: نیروهای خارجی از جمله آمریکا که بدون هماهنگی با دولت سوریه در این کشور حضور دارند و باعث ناامنی در منطقه شده اند، باید سوریه را ترک کنند.
رئیس دفتر رئیس جمهوری ادامه داد: ما نگرانی های ترکیه را در مرز سوریه درک می کنیم و با آنها در این باره صحبت کرده ایم، اما اینکه با لشکرکشی بخواهند امنیت را برقرار کنند، بر اساس شناختی که از منطقه و مسائل آن داریم، این اقدام به ضرر منطقه است و امنیت ایجاد نمی کند.
واکنش فرانسه به عملیات نظامی ترکیه در سوریه
«امانوئل مکرون» روز چهارشنبه در دیدار با "ایلهام احمد" (Ilham Ahmed) سخنگوی نیروهای دمکراتیک کرد سوریه گفت که از خطر عملیات احتمالی ترکیه بسیار نگران است.
او گفت: ایده این است که نشان دهیم فرانسه در کنار نیروهای دمکراتیک کرد سوریه است. چرا که آنها شرکای کلیدی در مبارزه با داعش هستند.
رئیس جمهوری فرانسه افزود: ما از احتمال یک عملیات از سوی ترکیه در سوریه بسیار نگران هستیم و این پیام ها را به طور مستقیم به مقامات ترکیه منتقل خواهیم کرد.
واکنش روسیه به اقدامات نظامی ترکیه در سوریه
کرملین در بیانیه‌ای از نشست پوتین و اعضای شورای امنیت ملی روسیه درباره اوضاع سوریه خبر داد و اعلام کرد که در این نشست از دولت ترکیه خواسته شده تا «راه‌حل مسالمت‌آمیز» بحران سوریه را از بین نبرد. پوتین و اعضای شورای امنیت ملی روسیه «بر ضرورت جلوگیری از تهدیداتی که راه‌حل سیاسی بحران سوریه را در معرض خطر قرار می‌دهد»، تاکید کردند.
هشدار اتحادیه اروپا درمورد حمله ترکیه به سوریه
اتحادیه اروپا روز دوشنبه ضمن هشدار نسبت به پیامدهای عملیات جدید نظامی ترکیه در شمال سوریه تصریح کرد که این اقدام سبب راه افتادن موج جدیدی از مهاجران به سوی کشورهای اروپایی می شود.
«فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه نیز دوشنبه شب در پیامی توئیتری نوشت: اقدام نظامی در شمال شرق سوریه رنج شهروندان را بیشتر و تلاش جاری ائتلاف جهانی علیه داعش را تضعیف می‌کند؛ همچنین چشم‌انداز فرایند سیاسی تحت نظارت سازمان ملل برای رسیدن به صلح را در این کشور دشوارتر می‌کند.
هشدار اتحادیه عرب در خصوص اقدام نظامی ترکیه
"احمد ابوالغیط" دبیر کل اتحادیه عرب نیز ضمن هشدار به دولت ترکیه برای آغاز عملیات نظامی در سوریه هرگونه حمله نظامی به این کشور را از پیش محکوم کرد.
نگرانی آلمان از عملیات نظامی ترکیه در سوریه
وزارت خارجه آلمان نیز روز دوشنبه اعلام کرد که تصمیم ترکیه برای عملیات نظامی یکجانبه در شمال سوریه بسیار نگران کننده است.
در پیام توییتری که در صفحه این وزارتخانه منتشر شد، آمده است که این اقدام سبب افزایش تنش ها شده و بحران های سیاسی-امنیتی و انسانی را در این منطقه تشدید می کند.
آلمان با بیان اینکه چالش های پیش روی ترکیه در منطقه را درک می کند تاکید کرد که چنین اقدام هایی از سوی آنکارا نباید مبارزه با داعش را به مخاطره اندازد.
وزیر دفاع فرانسه از عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از سوریه ابراز نگرانی کرد
«فلورانس پارلی» روز دوشنبه هشدار داد که تصمیم آمریکا مبنی بر عقب نشینی نیروهای نظامی این کشور از شمال شرقی سوریه که دست ترکیه را در حمله به نیروهای دمکراتیک سوریه باز می گذارد، می تواند زمینه را برای ایجاد یک گروه دولت اسلامی فراهم کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی فرانسه نیز روز دوشنبه در پاسخ به سوالات خبرنگاران، نگرانی عمیق این کشور از وقوع یک عملیات نظامی یک جانبه احتمالی توسط ترکیه در شمال شرق سوریه را ابراز و تاکید کرد ما از ترکیه می خواهیم که از انجام ابتکار عملی مخالف منافع ائتلاف جهانی علیه داعش که این کشور بخشی از این ائتلاف است، جلوگیری کند.
وزارت خارجه فرانسه افزود: هرگونه اقدام یک جانبه می تواند عواقب ناگوار بشردوستانه قابل توجهی داشته باشد و اجازه فراهم شدن شرایط بازگشت ایمن و داوطلبانه پناهندگان به مناطق مبدأ آنها را نمی دهد. هرگونه عملیات نظامی یک جانبه در شمال سوریه به هم خوردن وضعیت انسانی و از بین رفتن امنیت و استقرار در منطقه را منجر خواهد شد.
بارزانی خواستار حمایت مسکو از کردهای سوریه شد
«مسعود بارزانی» رئیس حزب دمکرات کردستان عراق هم روز دوشنبه از وزیر امور خارجه روسیه خواست از نفود کشورش برای جلوگیری از هرگونه تهاجم علیه کردهای سوریه استفاده کند.
مصر از حفظ تمامیت ارضی سوریه حمایت کرد
«عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر روز سه شنبه در نشست مطبوعاتی سه جانبه با سران قبرس و یونان با حمایت از حفظ تمامیت ارضی سوریه گفت: قاهره با جدا شدن هر بخشی از خاک سوریه و اقدامات یکجانبه در این خصوص که به ضرر منافع منطقه باشد، مخالف است.
السیسی بر ضرورت دستیابی به راه حل های سیاسی درخصوص بحران های منطقه از جمله سوریه تاکید کرد و گفت و گوها میان همه طرف های درگیر در سوریه را ضروری دانست.
یک بام و دو هوای ترامپ
دونالد ترامپ که از یک سو در هماهنگی با ترکیه دستور خروج نیروهای نظامی آمریکا از خاک سوریه را صادر کرده و از سوی متحدان کرد خود به خیانت و خنجر زدن از پشت متهم شده با انتشار توئیتی به ترکیه هشدار داد در صورتی که عملیاتش در شمال شرق سوریه خارج از چارچوب مورد نظر واشنگتن باشد، با ویرانی اقتصادی روبه‌رو خواهد شد.
حال باید دید مخالفت های جامعه جهانی با اقدام یکجانبه ترکیه برای حمله به شمال سوریه، این کشور را از تجاوز خود منصرف خواهد کرد و یا همچنان بلندپروازی های ترکیه در شرق فرات ادامه خواهد داشت.