برنامه دستیابی به مرجعیت علمی با تلاش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تدوین و از ابتدای سال ۱۳۹۴ آغاز به کار کرده است، این برنامه در نظر دارد با شناسایی مستمر افراد توانمند و دارای بنیه علمی قوی و ارائه حمایتهای ویژه به آنها، کشور را به سمت مرجعیت علمی در جهان سوق دهد.
در این برنامه سعی شده است با حمایت محققان سرآمد و توانمند برای افزایش تعاملات بینالمللی با محققان معتبر جهان، استفاده از زیرساختها و امکانات مراکز معتبر علمی جهان سبب تقویت مراودات علمی و ارائه توانمندیهای معتبر علمی کشور شود، طبق این برنامه هر سال تعدادی از محققان کشور بر اساس شاخصهای در نظر گرفته شده از سوی فدراسیون سرآمدان علمی ایران به عنوان سرآمد علمی معرفی میشوند که در چهارمین دوره انتخاب سرآمدان علمی کشور از بین ۲۵۰ نفر امتیاز آورنده در این دوره از انتخابات ۷۷ نفر معرفی شدند.
دبیر فدراسیون سرآمدان علمی ایران روز شنبه در گفتوگو با خبرنگارعلمی ایرنا اظهار داشت: پیرو بحثهای مقام معظم رهبری در خصوص مرجعیت علمی که ایران هم باید جزء مراجع علمی باشد، انتظار میرفت دستگاههای ذیربط در راستای انتظارات رهبری اقداماتی انجام دهند، که در صدر آنها شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت علوم، دانشگاهها و بنیاد ملی نخبگان بودند که باید تغییراتی در برنامهها و نگرششان اتفاق میافتاد.
سعید سرکار بیان کرد: اگر میخواهیم به عنوان مرجع علمی جهان مطرح شویم باید به یافتههای علمی ما در عرصه بینالملل رجوع شود، دانشمندان تراز اول ما در کنفرانسهای بینالمللی دعوت شوند و نظریههای علمی جدید در دنیا ارائه دهیم یا اینکه مقالات دانشمندان و پژوهشگران ما در مجلات معتبر جهان مثل نیچر و ساینس چاپ شود و به مقالات چاپ شده توسط دانشمندان ایرانی و دانشمندان جهان رجوع کنند.
وی ادامه داد: مرجعیت علمی شاخصهایی دارد، کارهای علمی که در ایران انجام میشود مانند ورزش همگانی است، ورزش همگانی خوب است اما از آن قهرمان المپیک بیرون نمیآید، اگر بخواهید افرادی داشته باشید که در المپیک و جهان عنواندار باشند طبیعتا سازو کار خود را یعنی پرورشگری، زیرساخت، سرمایهگذاری و پیدا کردن استعداد برتر میخواهد، در عرصه علمی نیز مشابه با ورزش، اگر بخواهیم ایران جزء مراجع علمی جهان باشد باید دانشمندان برجستهای تربیت شوند.
سرکار با تاکید بر ضرورت شناسایی افراد مستعد با پتانسیل بالا و حمایت از آنها گفت: به همین دلیل برای داشتن ورزش قهرمانی، فدراسیون داریم که ماموریتگرا برای تحقق اهداف خاصی هستند، ما نیز در حوزه علم، فدراسیون سرآمدان علمی ایران را تشکیل دادیم تا قهرمانان علمی را گرد هم آوریم و پرورش و حمایت و هدایت در آن اتفاق افتد، بنابراین با حمایتهای معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، این فدراسیون راهاندازی شد.
وی گفت: هدف ما این است که سالانه ۱۰۰ نفر از افراد برجسته با رزومه و قابلیتهایی که دارند را شناسایی کنیم و طیفی از برنامهها و حمایتها برای آنها در نظر گرفته شده است، هدف ما از این حمایتها قرار گرفتن در بین مراجع علمی جهان در یک بازه زمانی است، در این راستا یک برنامه در سه فاز طراحی شده است که فاز اول آن شروع شده و در صورت توجه خاص به این عرصه و تامین منابع مالی مناسب، فازهای بعدی را اجرا خواهیم کرد.
سرکار با اشاره به اینکه ایران قابلیت که جزء برترینهای جهان قرار گیرد، افزود: این کار طبیعتا ملزومات خاص خود را میخواهد که اگر مهیا شود میتوانیم در یک بازه ۱۰ تا ۱۵ ساله به یک مرجع در عرصه جهانی تبدیل شویم.
وی گفت: خوشبختانه برای امسال که چهارمین دوره انتخاب سرآمدان علمی ایران است ۷۷ نفر از محققان کشور به عنوان سرآمدان علم ایران معرفی شدند که توانستند معیارهای مورد نظر را داشته باشند؛ با توجه به اینکه سن ۸۰ درصد افراد منتخب در این دوره زیر ۴۵ سال است، آینده درخشانی را برای ما نوید میدهد.
وی افزود: برای این افراد با توجه به اعتبار علمی و رتبه آنها، حمایتهایی شامل پژوهانه نقدی از ۵۰ تا ۲۰ میلیون تومان، ۵ میلیون تومان گرنت استفاده از خدمات شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی و امتیاز جذب پژوهشگر پسا دکتری در نظر گرفته شده است.
سرکار یادآور شد: در این دوره دانشگاه صنعتی شریف با ۱۳ سرآمد علمی و ۹۲۵۷ مجموع اعتبار سرآمدان در بین ۳۰ دانشگاه معرفی شده در جایگاه نخست قرار گیرد، همچنین محققانی از پژوهشگاه دانشهای بنیادی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه لرستان، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه شیراز و دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکزی به ترتیب توانستند با کسب بیشترین مجموع اعتبار علمی سرآمدان در ردیف ۱۰ دانشگاه اول قرار گیرند.
وی ادامه داد: با بررسی ۱۱۰ مجله خارجی معتبر از سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ و نیز رعایت شاخصهای تعیین شده این افراد انتخاب شدند، مقالات محققان انتخابی بیشتر در حوزههای شیمی، فیزیک، علوم پزشکی و داروسازی بوده است.