دیدارهای هفته گذشته چهره های اصلاح طلب با اعضای مجمع روحانیون مبارز و چهره های اصولگرا با اعضای جامعه روحانیت مبارز، نشان می دهد این دو نهاد تاثیرگذار، درصدد میانداری برای انتخابات آینده هستند. این میان اصلاح طلبان در تکاپو برای اصلاح و بازسازی زوایایی از گفتمان خود هستند و اصولگرایان از جبهه سومی که گفته می شود نزدیک به رئیس جمهوری پیشین است چندان استقبال نکرده اند.
میانداری مجمع و جامعه روحانیون و روحانیت
مجمع روحانیون مبارز روز دوشنبه هفته گذشته میزبان هیات رئیسه شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان بود تا برنامه های آینده و عملکرد گذشته آن ها را بشنود. جلسه ای که «محمدعلی ابطحی» عضو مجمع روحانیون مبارز درباره آن گفته است: «بزرگان مجمع روحانیون مبارز در این نشست با اشاره به مشکلات پیش‌آمده اعلام کردند که اصلاح‌طلبان بدون در نظر گرفتن رفتار شورای نگهبان در ماجرای بررسی صلاحیت‌ها از کاندیداهایی حمایت خواهند کرد که اصلاح‌طلب باشند. برای جریان اصلاحات این اهمیت دارد که در فضای انتخاباتیِ انتخابات اسفند سال جاری بر محوریت اصلاح‌طلبی حرکت شود. اصلاحات بنای شرکت در انتخابات دارد و حتی یک نفر هم از عدم شرکت و تحریم انتخابات حرفی به میان نیاورد.»
«علی محمد نمازی» عضو شورای مرکزی حزب کارگزارن در ارزیابی خود از این جلسه گفته است: «احتمالا هدف از تشکیل این جلسات حل اختلافاتی است که میان برخی احزاب اصلاح‌طلب وجود دارد و موجب عدم حضور این احزاب در جلسات شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان شده است. به اعتقاد من اگر قرار باشد کارها را شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان انجام دهد و مجمع روحانیون نقشی در شناسایی و قرار دادن افراد در لیست انتخاباتی اصلاح‌طلبان نداشته باشد، بعید به نظر می‌رسد مجمع روحانیون اعتبار خود را پشت چنین لیستی قرار دهد.»
«آذر منصوری» دبیر شورای عالی سیاستگذاری هم درباره این جلسه معتقد است: «بحث های مهمی راجع به راهبرد اصلاح‌طلبان در انتخابات آینده مطرح شد. اینکه نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که چند ماه مانده به انتخابات، دست کم مردم تهران بیش از دوره‌های گذشته نسبت به شرکت در انتخابات بدبینی و تردید دارند. رویکرد شورای عالی سیاست گذاری این است که تمامی دیدگاه‌های متنوع میان اصلاح طلبان را مورد توجه قرار دهد و با تشکیل جلسات مشابه و تبادل نظرهای متنوع، زمینه رسیدن به یک راهبرد مورد قبول همه اصلاح طلبان در رابطه با انتخابات آینده را دنبال کند. تا رسیدن به یک توافق جمعی این گفتگوها ادامه خواهد داشت.»
«مجید انصاری» عضو مجمع روحانیون مبارز نیز از تنوع موضوعات مطرح شده در این نشست خبر داده و گفته بود: «در این دیدار درباره مسائل مختلف کشور و جامعه تبادل نظر شد و کارگروه های شورای عالی سیاست گذاری درباره برخی مسائل گزارش های خود را ارائه کردند و در ادامه اعضای مجمع روحانیون هم نقطه نظرات خود را درباره مباحث مطرح شده بیان کردند.»
اگر در ماراتن انتخاباتی اصلاح طلبان، مجمع روحانیون میداندار است در جناح رقیب هم جامعه روحانیت مبارز چنین نقشی بر عهده دارد. روز گذشته پنجشنبه هشتمین نشست هم اندیشی جامعه روحانیت مبارز با احزاب و تشکل های انقلابی و ارزشی در دفتر مرکزی جامعه روحانیت برگزار شد. جلسه ای که در آن «محمدعلی موحد کرمانی» با اشاره به ضرورت تشکیل مجلس مطلوب آن را در گرو وحدت همه گروه ها دانسته است و حجت الاسلام «مصطفی پورمحمدی» دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز هم گزارشی از کم و کیف تعامل و حضور جامعه روحانیت در فرایند فعالیت های شورای ائتلاف ارائه کرده و گفته است: «خوشبختانه در ضرورت و اهمیت دستیابی به یک ائتلاف موثر و فراگیر هیچ اختلاف نظری میان اجزای شورای ائتلاف و تشکل های انقلابی و ارزشی وجود ندارد. ما نیز به عنوان جامعه روحانیت از تمام جریانها و تشکل های سیاسی انقلابی حمایت خواهیم کرد و عمیقا دنبال ائتلاف حداکثری هستیم.»
«مهدی چمران» عضو جمنا (جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی) درباره نحوه حضور جامعه روحانیت مبارز گفته است: «جامعه روحانیت در انتخابات حضور پیدا نمی‌کند و نقش ارشادی خواهد داشت. جامعه روحانیت در ابتدا می‌خواست شبه‌شورای ائتلاف را ایجاد کند و به دنبال ائتلاف حداکثری نیروهای انقلاب بود، اما در نهایت قرار شد نمایندگان آنها نیز در شورای ائتلاف حضور داشته باشند و حرکت جداگانه‌ای صورت نگیرد.»
فراگیر شدن این ائتلاف در گرو حضور جبهه پایداری است که در این زمینه «غلامرضا مصباحی مقدم» سخنگوی جامعه روحانیت مبارز کشور در این زمینه گفته است: «واقعیت این است که جامعه روحانیت در یک جلسه رسمی با جبهه پایداری ملاقاتی نداشته است ولی احتمال گفت‌وگوی یکی از اعضای جامعه را با این جبهه رد نمی کنم.» منظور مصباحی مقدم، رئیس جامعه روحانیت (موحدی کرمانی) است که به گفته وی به تازگی با اعضای جبهه پایداری دیدار داشته است.
گمانه هایی درباره ترکیب مجلس آینده
اینکه کدام یک از جریان های سیاسی در انتخابات آینده برنده کرسی های سبز بهارستان خواهند بود موضوع جالبی برای گمانه زنی و پیش بینی است در این زمینه «علی محمد نمازی» عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران گفته است: «فضای عمومی کشور به گونه‌ای است که تنها احتمال انتخاب دو دسته از افراد در انتخابات پیش رو وجود دارد؛ دسته اول اشخاص ثروتمند و دسته دوم چهره‌های مشهور. اصولا برای شرکت در انتخابات مجلس در ایران یا باید چهره‌ای معروف باشید یا باید تمکن مالی بالایی داشته باشید و یا هر دو و اینطور نیست که تنها با داشتن ایده و راهکار برای حل مشکلات کشور بتوانید نظر مردم را جلب کنید.»
«سعید حجاریان» نیز در ارزیابی گروه های حاضر در ماراتن انتخابات مجلس یازدهم گفته است: «اوضاع دوقطبی است. افراطی‌ها اساسا رأی نمی‌دهند، میانه هم به‌شدت ضعیف است، پس نتیجتا رقابت بین تفریطی‌ها خواهد بود؛ یعنی رقابت بین حافظان وضع موجود و باندهای تفریطی خواهد بود؛ پس مجلسی به‌شدت محافظه‌کار خواهیم داشت.»
«سیدکاظم اکرمی» فعال سیاسی اصلاح طلب هم گفته است: «مجلس آینده که مردم اکنون خیلی به آن امیدواری و تمایلی به مشارکت نیز ندارند، باید توسط متخصصین، دانشمندان و افراد متعهد و سالم چه حزبی و غیر حزبی اداره شود.»
«مهرداد لاهوتی» سخنگوی فراکسیون مستقلین مجلس، ائتلاف اعتدالیون و اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس آینده را به نفع دو طرف دانسته و گفته است: «احزاب مستقل در قالب اعتدال فعالیت می‌کنند، شخصیت اعتدالیون هم استقلال است ولی اگر بنا باشد ائتلافی صورت گیرد، این ائتلاف بین مستقلین و اصلاح طلبان خواهد بود.»
یکی از روزنامه های کشور هم در این زمینه نوشته است: «با توجه به بررسی‌های میدانی و تفکرات موجود در جامعه سیاسی و با تکیه بر اعتراضات و نارضایتی‌ها که پاشنه آشیل هر حزب و دسته سیاسی است می‌توان به این نتیجه رسید که در انتخابات مجلس یازدهم که قرار است در اسفند ماه ۱۳۹۸ برگزار شود جریان سوم موسوم به جریان احمدی‌نژادی‌ها برای تصاحب صندلی‌های سبز مجلس شورای اسلامی برنامه‌های وسیعی دارند.»
جبهه ای که مورد استقبال واقع نشد
«حسن غفوری فرد» دبیرکل جامعه اسلامی ورزشکاران با اشاره به تشکیل ائتلاف هایی نوظهور در صحنه سیاسی کشور، گفته است: «معمولا زمان انتخابات همه احساس تکلیف می کنند و برای پست و مقام، جبهه های سوم و چهارم درست می‌کنند، اینها یکبار مصرف هستند. ممکن است افرادی دور هم جمع شوند و با یک اعلامیه اعلام موجودیت کنند ولی از نظر قانونی نمی توانند فعالیت کنند زیرا فعالیت آنها در انتخابات ممنوع است، می خواهد جبهه سوم یا دهم باشد.»
«علی کیهانیان» دبیرکل جمعیت حامیان انقلاب اسلامی با اشاره به اعلام موجودیت ائتلافی تحت عنوان جبهه سوم، آن را قارچ گونه توصیف کرده و گفته است: «متاسفانه احزاب و تشکل‌های سیاسی زیادی در آستانه انتخابات به شکل قارچ گونه، فاقد شناسنامه حزبی و تشکیلاتی پا به عرصه انتخابات می گذارند. این پدیده ممکن است در کوتاه مدت موجب افزایش مشارکت مردم شود ولی در بلندمدت به فضای سیاسی کشور و تحزب آسیب می زند.»
خانه تکانی در اصلاحات
اصلاحات در آستانه انتخابات تلاش می کنند تا آنچه به عنوان کهنه های تفکری خود دارد حذف کرده و به پارادایم تازه ای دست یابد. در این زمینه «محسن آرمین» در گفت و گو با ایرنا با اشاره به نیاز اصلاحات برای باز تعریف درون گفتمانی گفت: «اصلاح طلبان نیاز به یک گفتمان جدید و یک خانه تکانی اساسی دارند. پنجره‌ها را باید بازکنند تا هوای تازه وارد شود. وسایل کهنه و زنگارگرفته را باید دم در یا سرکوچه بگذارند تا سمساری ببرد.»
«محمدرضا تاجیک» دیگر چهره مطرح اصلاحات هم حتی ضرورت تغییر گفتمان را مطرح کرده و گفته است: «فصل پاییز جریان اصلاح‌طلبی است. ولی حتی اگر آن را در زمستانی بس ناجوانمردانه سرد فرض کنیم معنایش انجماد و مردن نیست، معنایش گوشه خانه خزیدن و کنار بخاری خود را گرم کردن نیست، بلکه معنایش حرکت‌کردن و هموارکردن راه و مسیر به‌سوی آینده و تسطیح کردن راه ناهموار است. در شرایط کنونی جریان اصلاحات نه‌تنها نیازمند یک «چرخش گفتمانی» است بلکه نیازمند یک چرخش در «حاملان و عاملان» هم هست؛ یعنی گفتمان جدید را باید بر دوش نیروهای جدید گذاشت، در غیر این صورت ره به جایی نمی‌برد.»
«محسن هاشمی» عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی و رئیس شورای شهر و از آن مهم تر سرلیست امید در انتخابات این دوره شورای شهر تهران؛ هم معتقد به اصلاح اصلاحات است اما هر اندازه امثال تاجیک و آرمین، اصلاح طلبان بر حضور در قدرت برحذر می دارند، محسن هاشمی حضور در قدرت را نیاز اصلاح طلبان می داند و می گوید: «اصلاح‌طلبان با شعارها و ذهنیت ایده‌آلیستی و آرمان‌گرایانه وارد مناصب انتخابی و اجرایی می‌شوند، اما پس از پیروزی نیز از فضای ذهنی آرمان‌گرایانه خارج نمی‌شوند و به‌دلیل فاصله داشتن از واقعیت‌ها و عمل‌گرایی، در اجرا موفق نمی‌شوند و زمانی که با احساس کاهش محبوبیت و نارضایتی توده مردم و بدنه اجتماعی خود مواجه می‌شوند، به‌جای تجدید در مسیر گذشته، به ترک داوطلبانه قدرت و کناره گرفتن از میدان می‌اندیشند و این چرخه باز هم تکرار می‌شود.»
صادق خرازی دبیرکل حزب ندای ایرانیان در نشست این تشکل سیاسی، گفته است: جریاناتی در اصلاحات هستند که نمی خواهند بپذیرند دنیا عوض شده و اصلاحات خودش نیاز به اصلاحات دارد. اصلاحاتی که اصلاحات برای خود قائل نباشد بحران هویتی خواهد داشت.