مراسم روز هنر معاصر ایتالیا در ایران با نمایش آثار بیژن بصیری هنرمند ایرانی الاصل فعال در ایتالیا و مقیم این کشور با عنوان شبگرد در موزه ملی ایران آغاز به کار کرد و با دعوت از میهمانان برای تماشای فیلم مستند گداخت اندیشه به کارگردانی علی اسکندری پایان یافت.
جوزپه پرونه سفیر ایتالیا در ایران با حضور در مراسم روز هنر معاصر ایتالیا در تهران به خبرنگار ایرنا گفت: فرهنگ و هنر ابزار پیوند میان جوامع و ملت هاست و ما تلاش می کنیم با استفاده از زبان جهانی هنر و فرهنگ، ارتباط دو ملت ایران و ایتالیا را افزایش دهیم.
وی گفت: در سالهای گذشته هنر کهن ایران همواره بستری برای معرفی خود به جهانیان بوده است درحالی که امروزه شاهد ظهور هنرمندان مدرن ایران هستیم که توانستند مرزها را فتح کنند و در هنر معاصر جهان جای خود را تثبیت کنند.
وی با اشاره به همکاری های مشترک هنرمندان ایران و ایتالیا گفت: خلاقیت ایرانیان ستودنی است و من از نزدیک با نقاشی، طراحی و معماری آن ها ارتباط داشتم. من در یک برنامه مشترک، طراحی محل اقامت خود را در ایران به ۲ هنرمند هنرمند ایرانی و ایتالیایی سپردم.
پروژه هنری یک سال دو هنرمند نقش مهمی در گسترش دوستی بین دو ملت ایران و ایتالیا داشته است که در اولین گام آثار مهدی قدیانلو و پائو، ۲ هنرمند ایرانی و ایتالیایی آذین بخش دیوار سفارت شد و اکنون دیوار یک نهاد سیاسی در پایتخت ایران با طرحی سه هزار ساله از فرهنگ و تمدن غنی این مرزو بوم شهروندان ایرانی را مخاطب خود ساخته و باعث خرسندی آنها شده است.
بصیری از سال ۱۳۵۴ برای ادامه تحصیل به ایتالیا رفت و از همان زمان فعالیت هنری خود را در این کشور آغاز کرد و تا به امروز نیز این فعالیت را ادامه داده است. او در رویدادهایی مهم هنری همچون ونیز حضوری مستمر داشته است.
بصیری با ترکیبی از نقاشی، مجسمهسازی، موسیقی و شعر و نیز با نگاه هنری حماسی و آرمانگرایانه خویش تماس بین دو فرهنگ عظیم شرق و غرب را نمایان ساخته است.
وی در طی مسیر هنری خویش که در ایتالیا آغاز میشود بدون چشم پوشی از ریشههای فرهنگی ایرانی به خلق تفکری زاینده میپردازد که با تکیه بر شهودی شاعرانه و الهامات ناشی از رابطه عمیق وی با طبیعت و هنر گداخت اندیشه نام میگیرد.
جبرئیل نوکنده مدیر موزه ملی ایران در این مراسم گفت: هنر ابزاری برای برانگیختن حس، اندیشه و انتقال خلاقانه و غیر مستقیم ایده هاست به گونه ای که حمل بر معرفتی زیباشناسانه بشود و این زیبایی قبل از آن که یک واقعیت باشد یک مفهوم ارزشی است که محدود به مکان و زمان نیست. هنر در سبک های متغیری عرصه ظهور می یابد، گاه طبیعت را با تمام جزییات بازنمایی می کند و در گونهای دیگر مفهوم و ایده بر تمامی دیگر عناصر ارجحیت دارد.
نوکنده معتقد است: ارزش معنوی میراث فرهنگی و آثار هنری در یافتن همین نقاط مشترک و تعمیق دوستی بین ملت ها و دستیابی به صلحی پایدار در جهان است و موزه ها به عنوان مهم ترین نهادهایی فرهنگی هر جامعه کانونی برای تجلی و شکوفایی این ارتباطات هستند
وی افزود: آنچه امروز به بهانه آن گردهم آمدیم انعکاسی از ضمیر عواطف، احساسات و بازنمایی چالشها، و افکار درونی بیژن بصیری به عنوان هنرمندی مفهوم گراست. آن جا که شبگردی در پس ژرف ترین تاریکی دنبال معنای جهان است و در جایی دیگر شهاب سنگی از ورای هستی در نقطه ای نامعلوم از زمین خاکی فرود آمده و به انتهای حرکت رسیده اما پایانی که خود نقطهای برای آغاز دیگر شده است. شاید بهتر باشد وصف وی و نقد آثارش را به همین کوتاه بسنده کنیم و به توصیه این استاد فرهیخته، مانند نگاه عمیق و سکوت طولانی خودش، ادامه را به دیالوگ اثر و بیننده اش واگذاریم.
نوکنده ادامه داد: بیژن بصیری هنرمندی ایرانی – ایتالیایی است که ذات هنر ایرانی یعنی کشف و شهود را در آثارش به عنوان مبنا قرار می دهد و در عین حال سبک های غربی را در روش بیان بر می گزیند و این همنشینی در مرزی بنام شرق و غرب نقطه عطفی بود تا موزه مادر ایران را در برگزاری این رویداد فرهنگی تشویق و ترغیب نماید. به یقین نمایش اثری معاصر در موزه ایران باستان نگاه بسیاری را به این پیام مهم فرهنگی جلب می نماید.
جهان امروز بیش از هرچیز دیگر نیازمند ایجاد همبستگی از طریق تقویت گفت وگو، تفاهم و اعتماد میان انسان هاست. مهم در پشت سر گذاشتن اختلاف و سرودن نوای صلح است.
علی اسکندری کارگردان فیلم گداخت اندیشه در گفتوگو با خبرنگار ایرنا گفت: فیلمبرداری این فیلم ۱ ساعت۷ دقیقه ای ۳ سال طول کشیده است و شامل رویدادهایی است که بیژن بصیری خود ترتیب داده و یا در آن حضور داشته است؛ مانند رونمایی از کتاب ایشان و دوسالانه ونیز در سال ۲۰۱۷ .
وی گفت: بصیری حساسیت بسیار زیادی در مورد فیلم و همچنین صدا داشت و تاکید میکرد که مخاطب با دیدن آثار و شنیدن موسیقی متن باید بتواند در درون خود آثار را کشف کند.
وی افزود: اولین الهام هنری بصیری از انفجار گداخته های آتشفشان حاصل شده است و تمام تلاش خود را کردیم که بتوانیم فضاسازی هایی را انجام دهیم که انفجار به مفهوم زایش در فیلم آشکار شود تا در نهایت انتظارات فلسفی استاد که سخت ترین بخش کار بود برآورده شود.
اسکندری با اشاره به کشف فلسفه هنری بصیری در این فیلم گفت: چندین سال نیاز بود که اندیشه ایشان را مورد تحلیل قرار دهیم و به همین دلیل زمان ساخت این فیلم طولانی شد حتی در مرحله تدوین نیز چند بار عملیات تولید و پاک شدن انجام شد تا کار نهایی شود.
عارف حیدر صداگذار و آهنگساز این فیلم نیز به ایرنا گفت: می توانم بگویم که این فیلم برای من نیز یک تجربه بود و به عبارتی تمامی کارهای من تجربه هایی هستند مستقل که با کار قبل و بعد خود ارتباط ندارند.
وی افزود: نکته ای که برای من مهم است نوشتن موسیقی و صداگذاری برای آثار، فارغ از هر پیش زمینه ای است. هر اثر برای من همانند یک صفحه سیاه باست که به تدریج روی آن نقطه هایی نورانی در امتداد زمان شکل می گیرد.
وی صداگذاری این اثر را بی ادعا خواند و گفت: هرچند تمامی فیلم بر روی صدا استوار است ولی هیچ وقت تلاش نکردم صدا در فیلم خودنمایی کند و تنها به دنبال به خدمت درآوردن صدا برای تصاویر بودم.
مراسم روز هنر معاصر ایتالیا در ایران با حضور هادی مظفری مدیر کل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد رضا کارگر مدیر کل موزه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، احسان آقایی رئیس موزه هنرهای معاصر تهران، جبرئیل نوکنده، مدیر موزه ملی ایران، جوزپه پرونه سفیر ایتالیا در تهران و وینچنتزو روسو اسپینا رایزن فرهنگی سفارت ایتالیا در تهران در موزه ملی ایران برگزار شد.