به گزارش خبرنگاران ایرنا از مرزهای غربی کشور، چهار گذرگاه مرزی خسروی، مهران، چذابه و شلمچه یکپارچه در حال آماده باش و کمک رسانی به زائران و عاشقانی هستند که نه تنها از جای جای ایران زمین بلکه از کشورهای همسایه نیز قصد عزیمت از طریق مرزهای زمینی به کربلای معلا را دارند.
بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی دبیر ستاد اربعین، تاکنون ۳ میلیون ۸۳ هزار و ۴۰ نفر در سامانه سماح ثبت نام کرده اند و تعداد ثبت نام‌های قطعی نیز به ۲ میلیون و ۹۶۵ هزار و ۳۲۷ نفر رسیده است.
تهران با ۴۸۹ هزار و ۲۴۱ نفر در صدر ثبت نام کنندگان و خوزستان با ۳۱۱ هزار و ۸۰۸ نفر در رتبه دوم قرار دارد. همچنین کردستان با ۸ هزار و ۷۰۶ نفر آخرین استان است، همچنین تعداد ثبت نام کنندگان اتباع خارجی نیز ۷۲ هزار و ۴۱۶ نفر است.
موج حرکت زائران به سمت عتبات عالیات از هشتم مهر یعنی ابتدای ماه صفر آغاز شد و در هفته گذشته اوج گرفت به طوری که در برخی مرزها همچون مهران شاهد آغاز بازگشتی گروهی از زائران هستیم.
هرچند دشمنان امید داشتند که به مدد تحولات پیش آمده در عراق، از جوش و خروش عاشقان ثارالله کم شود اما با وجود بسته بودن موقت مرز خسروی، سه گذرگاه مرزی دیگر شاهد حضور پرتعداد زائران از مرزهای زمینی بودند.
از اواسط پانزدهم مهر، طرف عراقی تصمیم به بازگشایی مرز خسروی گرفت و به این ترتیب این مسیر نیز به جمع مسیرهای پیاده روی اربعین افزوده شد.
آنطور که پلیس راهنمایی و رانندگی می گوید، مسیرهای منتهی به گذرگاههای مرزی با ترافیک پرحجم اما روان روبروست و دستگاههای خدمات رسان و موکب های مستقر در مرزها در حال خدمت رسانی به مردم هستند.
با این حال نبود امکانات حمل و نقل کافی در خاک عراق بویژه در زمینه حمل و نقل برای جابجایی مسافران، سبب بروز مشکلاتی در نقاط مرزی پس از خروج از خاک ایران شده است؛ به طوری که طرف عراقی مجبور می شود برای تخلیه جمعیت ورودی به داخل خاک خود برای ساعاتی از ارایه خدمات مرزی خودداری کرده و پس از جابجایی زائران بار دیگر امور فعالیت ها را از سر گیرد.
مرز مهران
مرز مهران در استان ایلام مهمترین گذرگاه مرزی اربعین به شمار می رود که پیش بینی می شود بیش از نیمی از ترددها از این منطقه انجام شود؛ طبق آخرین آمار از ابتدای ماه صفر تاکنون بیش از یک میلیون زائر اربعین از این مرز تردد کرده اند.
موج استقبال از زیارت اربعین آن هم با پای پیاده به حدی است که در کمتر از ۲۴ ساعت گذشته بیش از ۳۰۰ هزار نفر فقط از مرز مهران عبور کرده اند که نسبت به پارسال رشد چهار برابری دارد.
آنطور که استاندار ایلام آمار داده، در عین حالی که خروج زوار پرحجم اما روان انجام می شود، موج بازگشت نیز شکل گرفته و در ۲۴ ساعت گذشته حدود ۷۰ هزار زائر از این مرز به کشور بازگشته اند.
سردار حسن کرمی فرمانده یگان های ویژه ناجا مستقر در مرز مهران می‌گوید: تردد در مرز مهران با همت و هماهنگی نزدیک مسئولان ایرانی و عراقی و همکاری خود زائران روان و بدون مشکل است و هرچند تراکم جمعیت در استان ایلام و به ویژه در هر ۲ سمت مهران و زرباطیه زیاد است اما با تلاش پلیس گذرنامه مستقر در گیت های ورودی و خروجی و همراهی زائران با این واحد هیچ خلل خاصی در تردد وجود ندارد.
استقبال زائران برای تردد از این مرز سبب شده که در خارج از مهران، پارکینگ‌هایی برای نگهداشت خودروهای زائرانی که با وسیله نقلیه شخصی به مرز عزیمت کرده‌اند، پیش بینی شود.
مرز خسروی
از کرمانشاه نیز خبر رسیده که تمام مسیرهای منتهی به مرز خسروی و جاده حمیل به ایلام که به مرز مهران منتهی می‌شود، پرتراکم است و هرچه به سمت محورهای جنوبی استان نزدیک می‌شویم تراکم بالاتر رفته و تردد با کندی بیشتری پیش می‌رود؛ همچنین بار ترافیکی در محور اسلام‌آباد به قصرشیرین و سرپل‌ذهاب به ویژه گردنه پاتاق متراکم شده است.
به گفته مسئولان انتظامی استان، به علت محدودیت هایی که در این مرز برای تردد زائران با توجه به وضعیت عراق در آن سوی مرز وجود دارد روزانه به طور متوسط ۳۰ هزار نفر مجاز به تردد هستند که این تعداد زائر همان ساعات ابتدایی روز تکمیل می شود بنابراین سایر زائرانی که موفق به خروج از مرز نشده اند مجبور به برگشت به شهر قصرشیرین می شوند یا به سمت مهران و دیگر مرزها تغیر مسیر می دهند.
حضور حجم زیادی از زائران در مرز خسروی سبب شد تا نیروی انتظامی کرمانشاه از مردم بخواهد که سفر خود را از مرز خسروی ۲۴ ساعت به تاخیر بیندازند.
مرز خسروی که به درخواست طرف عراقی از یازدهم مهر ماه بسته شده بود، فعالیت خود را از ۱۵ مهر از سر گرفت و با توجه به محدودیت زمانی تردد و پذیرش محدود از سمت طرف عراقی، زائرانی که قصد عزیمت از مرز خسروی را دارند باید ۲۴ تا ۴۸ ساعت در قصرشیرین بمانند.
این ازدحام سبب شد تا نیروی انتظامی استان کرمانشاه از مردم بخواهد امروز شنبه (۲۰ مهر) از مراجعه به مرز خسروی خودداری کنند زیرا با توجه به جمعیت انبوهی که هم اکنون در مرز خسروی برای عبور وجود دارد، امکان خدمات رسانی وجود ندارد.
به گفته مسئولان، با توجه به محدودیت ساعت اعزام زوار به خاک عراق که از هفت صبح تا حدود ساعت ۱۶ عصر است، ظرفیت خسروی از هم اکنون تکمیل شده است و تلاش می‌شود این افراد تا ساعت ۱۶ عصر امروز از مرز عبور داده شوند.
مرزهای چذابه و شلمچه
آنطور که رییس پلیس راه خوزستان گفته، مسیرهای منتهی به مرزهای شلمچه و چذابه با وجود پر حجم بودن اما روان هستند و برخی مسیرها برای تسهیل تردد، یکطرفه شده اند.
در مرز چذابه ۵۰ درصد از ظرفیت پارکینگ این پایانه مرزی خالی است و برای پارک وسایل نقلیه مشکلی وجود ندارد و حتی برای تسریع در جابجایی زائران تردد کامیون ها و تریلرها در جاده های منتهی به مرزهای شلمچه و چذابه همچنان ممنوع است.
بنا بر اعلام علی حسین حسین زاده رئیس قرارگاه ستاد اربعین در چذابه، تا عصر جمعه (۱۹ مهر ماه) بیش از ۲۵۰ هزار نفر تاکنون از مرز چذابه عبور کرده اند و اگرچه در روزهای گذشته زائران برای تردد از مرز چذابه با مشکلاتی مواجه بودند اما در حال حاضر تردد روان است و هیچ مشکلی در مرز ایران وجود ندارد.
وی با بیان اینکه رفت و آمد اکنون به صورت عادی در حال انجام است، افزود: تنها دغدغه ما در بخش عراق است که زائران برای تامین آب آشامیدنی و جابجایی مشکلاتی دارند که با جلسات متعدد با طرف های عراقی در حال رفع این مشکلات هستیم.
همچنین به گفته فرمانده سپاه ولیعصر خوزستان، در شلمچه عراق به دلیل ازدحام جمعیت، ترابری اتوبوسی و خودروهای سبک برای جابجایی زائران جوابگو نیست و با ازدحام جمعیت مواجه است.
همین وضعیت سبب افزایش چند برابری نرخ کرایه خودروهای سواری و اتوبوس در خاک عراق شده به طوری که برخی از زائران اربعین که روز جمعه از مرز شلمچه به عراق سفر کردند به دلیل افزایش چند برابری کرایه اتوبوس و سواری ناچار به بازگشت شدند.
این زائران اظهار داشتند: رانندگان اتوبوس های عراقی بابت انتقال هر زائر از شلمچه عراق تا نجف بین۳.۵ تا پنج میلیون ریال طلب می کنند.
در این ارتباط مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خوزستان با تائید افزایش نامتعارف نرخ کرایه خودروها در خاک عراق گفته با اعزام ۵۵ دستگاه اتوبوس به شلمچه عراق تلاش شده تا کرایه حمل و نقل زائران از این گذرگاه مرزی تا نجف اشرف کاهش یافته و متعادل شود.
نرخ کرایه هر مسافر از شلمچه عراق تا نجف اشرف ۱،۵ تا ۲ میلیون ریال است.
تشدید خدمت‌رسانی به زائران
هرچند از مدت‌ها پیش دستگاههای مختلف برای استقرار موکب‌ها در نقاط مرزی و حتی خاک عراق برنامه‌ریزی های لازم را داشته اند اما امسال موج استقبال زائران از مرزهای ایران به حدی بوده که طرف عراقی بویژه در نقاط مرزی برای پوشش خدمات خود دچار مشکل شده که مهمترین آنها تامین وسایل حمل و نقل عمومی برای عزیمت زوار به عتبات عالیات نجف و کربلاست.
کمبود آب آشامیدنی بسته بندی در خاک عراق یکی از مشکلات است که برای رفع آن دستگاههای مختلف سه میلیون بطری آب برای پوشش دو سوی مرز تامین کرده اند.
در زمینه تامین ناوگان حمل و نقل عمومی برای جابجایی زائران نیز تمهیدات و رایزنی هایی با مقام های عراقی انجام شده است تا بتوان زائران را از پایانه‌های مرزی به سمت شهرهای عراق هدایت کرد و از این رو انتظار می رود این مشکلات در روزهای آینده به حداقل برسد.
با این وجود، زائران در خاک ایران از نظر تامین مکان اسکان، دریافت غذا و آب آشامیدنی و سایر خدمات رفاهی و بهداشتی با مشکلی روبرو نشده‌اند و نهادهای خدمت‌رسان به طور شبانه‌روزی در خدمت عموم زائران هستند.
زائران مراقب شلوغی جاده‌ها و افزایش تصادفات باشند
به موازات ترافیک سنگین در جاده‌های منتهی به مرزهای چهارگانه، شاهد در روزهای اخیر شاهد وقوع تصادف‌ها در این مسیرها هستیم که خستگی، خواب آلودگی، عجله و شتاب رانندگان از دلایل اصلی وقوع آن بوده‌است.
سردار سید تیمور حسینی فرمانده پلیس راه کشور با اشاره به دو تصادف فوتی که صبح روز گذشته در دو محور اسلام آباد ـ حمیل و مهران ـ ایلام به وقوع پیوست و منجر به کشته شدن ۵ نفر از هموطنان شد، افزود: متاسفانه آمار تصادفات در محورهای منتهی به مرزهای چهارگانه بالاست و در چند روز اخیر حداقل چهار مورد تصادف مهم داشتیم، از طرفی امروز یک مورد تصادف در استان ایلام داشتیم که متاسفانه در این تصادف ۳ نفر کشته و ۴ مجروح شدند.
به طور کلی تراکم جمعیت در داخل پایانه های مرزی بر مدیریت ترافیکی نیز اثر گذاشته است بنابراین پلیس از رانندگان خواسته است با صبر، حوصله و خویشتنداری رانندگی کرده و پیش از عزیمت و تردد در مسیر رفت و بازگشت، حتما آخرین وضعیت ترافیکی و جاده ای را بررسی و بازگشت خود را نیز مدیریت کنند.
براساس اعلام ستاد اربعین کشور، خدمات‌دهی به زائران در قالب موکب‌ها در داخل کشور از ۱۳ تا ۳۰ مهرماه و در داخل عراق از ۱۶ تا ۲۷ مهر برنامه‌ریزی شده است.
۲۰۲۵