مساله‌ای که نگرانی‌های موجود در این زمینه را تاحدود زیادی مرتفع کرد تا شاید زمینه ادامه این رویکرد در ورزشگاه‌های دیگر کشور باشد. به نظر می‌رسد حضور زنان در ورزشگاه زمانی رنگ واقعی به خود گرفت که به یک مطالبه جدی در جامعه مدنی و سپس در کل جامعه تبدیل شد. در چنین شرایطی گروه‌های مختلف اجتماعی در این زمینه نقش‌آفرینی کردند تا این مطالبه عمومی به نتیجه رسید.
به همین دلیل برای بررسی و تحلیل تلاش‌های صورت‌گرفته در این زمینه و همچنین پیامدهای حضور زنان در ورزشگاه‌ها «آرمان ملی» با فریده اولادقباد رئیس فراکسیون زنان مجلس گفت‌وگو کرده است.
اولادقباد معتقد است: «ما باید این حق را به فرزندان خود بدهیم که خودشان نوع و شیوه اوقات فراغت خود را انتخاب کنند. هرچه بیشتر در این زمینه محدودیت ایجاد شود به همان اندازه رفتارهای پرخطر و آسیب‌زننده در جامعه افزایش پیدا می‌کند. امروز برخی جوانان یا به فضای مجازی وابسته شده‌اند و یا به رفتارهای ناهنجاری مانند استعمال سیگار یا قلیان که می‌تواند زمینه‌ساز اتفاقات ناگواری برای آنها باشد. به همین دلیل نیز باید زمینه حضور جوانان در فضاهای ورزشی را افزایش داد و کاری کرد که جوانان به‌جای اینکه به‌دنبال رفتارهای پرخطر و آسیب‌زننده باشند به سمت ورزش گرایش پیدا کنند.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
برای حضور زنان در ورزشگاه چه پروسه‌ای طی شد؟ فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی چه نقشی در این زمینه داشت؟
فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی در روز هفتم مردادماه با آقای سلطانی‌فرد جلسه داشت و در این جلسه یکی از مطالبات جدی نمایندگان زن مجلس از وزیر ورزش و جوانان حضور زنان در ورزشگاه‌ها بود. سپس نیز این موضوع به‌صورت جدی در دستور کار گرفت و ما به‌صورت مرتب این موضوع را از دولت پیگیری می‌کردیم. البته در دولت نیز اراده‌ای برای زمینه‌سازی حضور زنان در ورزشگاه‌ها وجود داشت. از سوی دیگر جامعه مدنی نیز به‌دنبال حضور زنان در ورزشگاه‌ها بود و این مساله را به‌عنوان یک مطالبه جدی در سطح جامعه مطرح کرده بود. در نتیجه حضور زنان در ورزشگاه‌ها که روز پنجشنبه و در بازی تیم‌ملی به نتیجه رسید بر اساس اجماع مجلس، دولت و جامعه مدنی اتفاق افتاد. بنده امیدوارم این حضور سبب برداشته‌شدن بیشتر محدودیت‌ها درباره زنان در جامعه شود و در آینده شاهد فروش بلیت به‌صورت عادلانه بین زنان و مردان جامعه باشیم. نکته دیگر اینکه باید ظرفیت‌های بیشتری برای زنان در ورزشگاه‌ها در نظر گرفته شود تا زنان بتوانند با دغدغه‌های کمتری در ورزشگاه حضور پیدا کنند. بدون‌شک یکی از راه‌های کاهش آسیب‌های اجتماعی درباره زنان ورزش است. این مساله نیز هم در قالب توسعه همگانی ورزش و هم حضور در مسابقات ورزشی و ورزشگاه‌ها متبلور خواهد شد. در گذشته زنان برای تماشای مسابقات ورزشی مانند والیبال حضور داشتند که این روند باید در آینده نیز ادامه پیدا کند. روز پنجشنبه بنده نیز در ورزشگاه حضور داشتم و از نزدیک فضای ورزشگاه را رصد می‌کردم. خوشبختانه حضور زنان در ورزشگاه شور و نشاط بیشتری به ورزشگاه بخشیده بود و فضای بسیار مناسبی برای برگزاری مسابقه تیم‌ملی فراهم کرده بود. نکته جالب اینکه پس از مسابقه بسیاری از آقایان اذعان می‌کردند که در این مسابقه هیچ‌گونه حرف رکیکی زده نشده و همه تماشاگران ادب و متانت را رعایت کرده‌اند به شکلی که مسئولان ورزشگاه نیز تعجب کرده بودند. بدون‌شک این مساله می‌تواند پیامدهای مهم اجتماعی در سطح جامعه به‌همراه داشته باشد و میزان شور و نشاط اجتماعی را بالا ببرد.
رویکرد فیفا در زمینه الزام ایران به حضور زنان در ورزشگاه‌ها چه نقشی در این اتفاق داشت؟ آیا تلاش‌های داخلی در این زمینه نتیجه‌بخش بود یا الزام فیفا؟
این سوالی است که در مرحله نخست باید وزیر ورزش به‌عنوان متولی ورزش کشور به آن پاسخ دهد. با این وجود تلاش‌های زیادی در داخل کشور برای این اتفاق رخ داد. فراکسیون زنان مجلس برای تحقق مطالبات زنان جامعه اغلب وزرا را به مجلس دعوت کرد و یکی از مطالباتی که در این زمینه مطرح می‌شد نیز موضوع حضور زنان در ورزشگاه‌ها بود. از سوی دیگر جامعه مدنی نیز در این زمینه نقش تعیین‌کننده‌ای داشت. بسیاری از گروه‌های اجتماعی و به‌خصوص گروه‌هایی که مطالبات زنان را نمایندگی می‌کنند این موضوع را به‌صورت فراگیر در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ای کشور مطرح می‌کردند و به همین دلیل این موضوع برای مسئولان جامعه به موضوعی جدی و مهم تبدیل شد. در نتیجه معتقدم فارغ از مسائلی که از سوی فیفا در این زمینه مطرح شد تلاش‌های داخلی زیادی نیز برای تحقق این مطالبه اجتماعی صورت گرفت که در نهایت نیز به نتیجه رسید.
یکی از مهمترین مسائلی که درباره حضور زنان در ورزشگاه وجود داشت دغدغه مراجع عظام در این زمینه بود. برای جلب رضایت مراجع چه تلاش‌هایی صورت گرفت؟
در این زمینه نیز تلاش‌هایی هم از سوی دولت وهم از سوی فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی صورت گرفت. فراکسیون زنان مجلس درباره موضوعات مختلفی مانند کودک‌همسری و حضور زنان در ورزشگاه‌ها با مراجع عظام دیدار و گفت‌وگو کردند و اطلاعات خوبی در این زمینه نیز در اختیار مراجع قرار گرفته است. استدلالی که مراجع در این زمینه عنوان می‌کردند نیز بر اساس این اطلاعات بود. به همین دلیل نیز دیدگاه‌های متفاوتی در این زمینه وجود داشت که در نهایت مورد بررسی طرفین قرار می‌گرفت. دغدغه اصلی مراجع وجود زیرساخت‌های لازم برای حضور زنان در ورزشگاه و همچنین نحوه ورود و خروج زنان و رعایت شئونات اخلاقی و مذهبی بود. به همین دلیل نیز ما آقای سلطانی‌فر را به مجلس دعوت کردیم که آیا زیرساخت‌های لازم برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها فراهم است یا خیر. آقای سلطانی‌فر در پاسخ به دغدغه‌های ما عنوان کردند که زیرساخت‌های حضور زنان در ورزشگاه‌ها در سراسر کشور فراهم است و در این زمینه دغدغه جدی وجود ندارد. در هفته منتهی به حضور زنان در ورزشگاه نیز مجمع نمایندگان استان تهران جلسه‌ای را برای بررسی زیرساخت‌ها و جنبه‌های امنیتی حضور زنان در ورزشگاه‌ها با سردار رحیمی فرمانده نیروی انتظامی تهران برگزار کردیم و در این جلسه جنبه‌های مختلف قضیه مورد بحث و تبادل‌نظر قرار گرفت. فراکسیون زنان مجلس دو رویکرد کلی قانونگذاری و نظارت را در دستور کار خود قرار داده است. به همین دلیل نیز با دعوت و رایزنی با مسئولان بخش‌های مختلف جنبه‌های مختلف حضور زنان در ورزشگاه مورد بررسی قرار گرفت. فراکسیون زنان مجلس با نهادهایی که به شکل‌های مختلف در این موضوع درگیر بودند رایزنی‌های گسترده‌ای را صورت داد. بنده عنوان نمی‌کنم حضور زنان در ورزشگاه‌ها مطالبه همه مردم جامعه بود اما این مطالبه‌ای بود که همه اهالی ورزش به‌دنبال آن بودند و به همین دلیل نیز مورد حمایت همه‌جانبه جامعه ورزش کشور قرار گرفت. جوانان ما به‌جای اینکه در قهوه‌خانه‌ها رفت‌وآمد یا در پارک‌ها سرگردانی کنند و دچار رفتارهای پرخطرشوند باید به‌سمت ورزش هدایت شوند. بدون‌شک حضور بانوان در ورزشگاه می‌تواند در این زمینه بسیار تاثیرگذار باشد. هنگامی که بانوان جامعه می‌توانند در ورزشگاه حضور یابند یا خودشان در سالن‌های ورزشی فعالیت ورزشی کنند در بالابردن شور و نشاط خانواده و جامعه نقش موثری ایفا خواهند کرد. ما باید واقعیت‌های اجتماعی موجود در جامعه را مشاهده و درک کنیم که اگر زمینه برای فعالیت‌های مثبت جوانان مانند ورزش‌کردن فراهم نباشد رفتارهای پرخطر در انتظار جوانان خواهد بود.
یکی از دغدغه‌های مهم افکار عمومی در زمینه حضور زنان در ورزشگاه مسائل امنیتی قبل، حین و بعد از برگزاری مسابقه بود. در زمینه برطرف‌کردن دغدغه‌های امنیتی چه تلاش‌هایی صورت گرفت و با چه کسانی رایزنی انجام شد؟
در این زمینه رایزنی‌های مختلفی با مسئولان امنیتی کشور و تهران صورت گرفت. خوشبختانه در روز مسابقه همه‌چیز از نظر امنیتی در حد ایده‌آل برگزار شد و هیچ مشکلی خاصی در این زمینه وجود نداشت. به همین دلیل لازم می‌دانم از همه کسانی که نظم و امنیت را در این مسابقه برقرار کردند تشکر کنم. بنده از نزدیک شاهد این نظم و امنیت بودم. در مسیر ورود و خروج ورزشگاه هیچ‌کس هیچ‌رفتاری که برخلاف شئونات اخلاقی و اجتماعی ما باشد انجام نداد و همه‌چیز به شکل مطلوب انجام شد. شاید یکی از نقاط مثبت حضور زنان در ورزشگاه‌ها موفقیت امنیتی این موضوع بود که می‌تواند زمینه‌های حضور دیگر زنان در اماکن ورزشی را تسهیل کند. این حضور بی‌دردسر و بی‌دغدغه سبب شد که نگرانی‌هایی که در زمینه امنیت بانوان برای ورود و خروج بانوان در ورزشگاه وجود داشت از بین برود؛ نگرانی‌هایی که در برخی مقاطع اجازه چنین کاری را به مسئولان نمی‌داد.
پس از حضور زنان در ورزشگاه‌ها شاهد بازتاب مثبت و گسترده این موضوع در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ای کشور بودیم. این موضوع چه تاثیری در بالابردن شور و نشاط اجتماعی خواهد داشت؟
در شرایط کنونی یکی از مهمترین چالش‌های جامعه ما کاهش نشاط اجتماعی است. به همین دلیل باید به‌دنبال راهکارهایی برای بالابردن نشاط اجتماعی در جامعه باشیم. بدون‌شک یکی از مهمترین اقداماتی که در این زمینه امکان‌پذیر است استفاده از ظرفیت زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت کشور است؛ جمعیتی که می‌تواند در بالابردن نشاط اجتماعی بسیار تاثیرگذار باشد. این اتفاق در حضور زنان در ورزشگاه رخ داده و همگان شاهد نتایج مثبت آن بوده‌اند. همگان مشاهده کردند در روزی که زنان در ورزشگاه حضور داشتند نظم و امنیت بیشتری در ورزشگاه وجود داشت و از سوی دیگر تماشگران ادب و متانت بیشتری از خود نشان دادند. این رویکرد می‌تواند به یک الگوی موفق در زمینه بالابردن نشاط اجتماعی و تعمیم آن به ورزش‌های دیگر منجر شود. شور و نشاطی که در زنان حاضر در ورزشگاه وجود داشت نشان می‌دهد که زنان جامعه نیز نیمی از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند که دارای مطالبات خاص خود هستند. این مطالبات باید دیده شود و مورد توجه قرار بگیرد. هنگامی که با یک اتفاق مثبت می‌توان از یک طرف شور و نشاط اجتماعی را بالا ببرد و از سوی دیگر به مطالبات زنان جامعه جامه عمل پوشاند این رویکرد باید ادامه یابد. زنان جامعه ما ظرفیت‌های زیادی در زمینه‌های مختلف دارند که متاسفانه تاکنون مغفول مانده است. بدون‌شک استفاده از این ظرفیت عظیم می‌تواند حرکت جامعه را به‌سمت پیشرفت و تعالی تسریع کند. ما باید این حق را به فرزندان خود بدهیم که خودشان نوع و شیوه اوقات فراغت خود را انتخاب کنند. هرچه بیشتر در این زمینه محدودیت ایجاد شود به همان اندازه رفتارهای پرخطر و آسیب‌زننده در جامعه افزایش پیدا می‌کند. امروز برخی جوانان یا به فضای مجازی وابسته شده‌اند و یا به رفتارهای ناهنجاری مانند استعمال سیگار یا قلیان که می‌تواند زمینه‌ساز اتفاقات ناگواری برای جوانان باشد. به همین دلیل نیز باید زمینه حضور جوانان در فضاهای ورزشی را افزایش داد و کاری کرد که جوانان به‌جای اینکه به‌دنبال رفتارهای پرخطر و آسیب‌زننده باشند به‌سمت ورزش گرایش پیدا کنند.
یکی از دغدغه‌های بانوان علاقه‌مند به فوتبال حضور در بازی‌های لیگ برتر و تماشای بازی‌های مهمی مانند پرسپولیس و استقلال است. از سوی دیگر زنان همه استان‌های کشور به‌دنبال حضور در ورزشگاه‌ها هستند. آیا برای تحقق این دو مطالبه در آینده تلاش خواهد شد؟
تلاش‌هایی در این زمینه صورت گرفته و ما به‌دنبال این هستیم که زنان همه استان‌های کشور امکان حضور در ورزشگاه‌ها را داشته باشند. به همین دلیل نیز دولت به‌دنبال به وجود آوردن زیرساخت‌های لازم برای حضور زنان سراسر کشور در ورزشگاه‌ها است. از سوی دیگر ما به‌دنبال آنیم که عدالت جنسیتی در ظرفیت ورزشگاه‌ها به وجود بیاید و زنان نیز با توجه به ظرفیت اجتماعی خود در ورزشگاه‌ها حضور پیدا کنند. عدالت اجتماعی حکم می‌کند که به‌جز زنان تهران بقیه زنان کشور نیز در ورزشگاه‌ها حضور پیدا کنند. به همین دلیل نیز این مطالبه تا تحقق ادامه پیدا می‌کند و امیدواریم که این اتفاق به‌زودی در سراسر کشور رخ دهد. بدون‌شک اگر زیرساخت‌ها برای حضور زنان در ورزشگاه‌های کشور فراهم شود زمینه حضور زنان در بازی‌های داخلی و لیگ برتر نیز فراهم خواهد شد. در این زمینه نیز وزارت ورزش و جوانان و همچنین فدراسیون فوتبال پیگیری‌های لازم را انجام خواهد داد که این رویکرد که سبب ایجاد انگیزه و بالارفتن شور و نشاط اجتماعی در بین مردم جامعه شده، افزایش یابد. ما نیاز به تغییر نگرش درباره زنان جامعه داریم و باید برای زنان در همه عرصه‌های اجتماعی و سیاسی فرصت‌های برابر با مردان در نظر گرفت. ما در کشور قوانین خوبی داریم اما بعضا به دلیل حاکم‌بودن نگاه سنتی و تبعیض‌آمیز، در مواردی به‌صورت نامناسب تفسیر و اجرا می‌شوند. همه انسان‌ها در صـورتی می‌توانند در عرصه‌های مختلف تاثیرگذار باشند که از سلامت لازم برخوردار باشند؛ بنابراین زنان سالم، خانواده سالم و در نتیجه جامعه سالم را رقم می‌زنند. پس باید تلاش کنیم زنان جامعه ما از سلامت روحی و جسمی کاملی برخوردار باشند. سلامت روحی، روانی و جسمی مادران و بانوان عامل پرورش و بالندگی و توسعه سلامت در خانواده و جامعه است. بنابراین در برنامه‌ریزی‌ها، تصمیم‌سازی‌ها و در عرصه اجرا باید به این موارد توجه لازم داشته باشیم. جامعه ایران از خرده‌فرهنگ‌های متعددی تشکیل شده اما بر اساس جامعه آماری می‌توان ضرورت‌های حوزه زنان و دختران را مشخص کرد. بدون‌شک راهبردها و سیاست‌های کلان در حوزه زنان و دختران و اختصاص بودجه لازم در این زمینه منوط به تعیین و مشخص‌شدن اولویت‌ها است و تا این اولویت‌ها بر اساس نیازهای واقعی زنان مشخص نشود نمی‌توان به آینده امیدوار بود.