مدیریت و مواجهه با خطرات فعالیتهای اقتصادی، تضمین بازنشستگی و تحقق امنیت شغلی افراد یکی از مهمترین ملزومات جذب نیروی کار توانمند در بخش کشاورزی و فعالیتهای روستایی است.
غفلت از این عامل اساسی و تعیینکننده میتواند سبب تشویق مهاجرت نیروی کار جوان روستایی به شهرها شود.
بررسی سهم نواحی روستایی از جمعیت کشور روند کاهشی را نشان میدهد به طوری که در سالهای ۱۲۸۰ تا ۱۳۹۵ از ۷۹ به ۲۹/۹ درصد رسیده است.
از سوی دیگر بر اساس برآوردهای اخیر نسبت روستانشینی ایران از ۳۱.۴ درصد در سال ۱۳۸۵ به ۲۲.۵ درصد در سال ۱۴۱۰ خواهد رسید و برآورد مذکور چندین ویژگی را در زمینه حجم و ترکیب جمعیت روستایی در افق ۱۴۱۰ پیشبینی کرده است که از آن جمله میتوان به کاهش باروری، کاهش مطلق و نسبی جمعیت روستایی کشور و سالخوردگی ساختار سنی جمعیت روستایی اشاره کرد.
در این میان برخورداری از امنیت شغلی و تامین اجتماعی نظیر مزایای مستمری و از کارافتادگی از مهمترین عواملی است که در ماندگاری افراد در روستاها موثر است.
در همین رابطه چندی است که صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر در کشور تشکیل شده تا بتواند چنین خلایی را در روستاها پر کند و ماندگاری روستاییان و کشاورزان را در روستاها به ارمغان آورد.
این صندوق از سال ۱۳۸۴ در کشور تشکیل شد اما چون در آن زمان این صندوق تنها مختص به روستاییان و عشایر بود، مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۰ تصویب کرد تا این صندوق به ساکنان شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر نیز خدماترسانی کند که این قانون در نهایت در سال ۱۳۹۵ به مرحله اجرا رسید.
با این وجود با گذشت بیش از یک دهه از فعالیت این صندوق، تنها ۲۵ درصد جامعه هدف، به عضویت این صندوق درآمدهاند که بسیاری از کارشناسان یکی از مهمترین عوامل آن را بیاطلاعی روستاییان، کشاورزان و عشایر از این طرح میدانند.
رئیس هیات مدیره صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر در همین رابطه گفته است: حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار خانوار روستایی و عشایر کشور برای یک مرتبه خود را در صندوق بیمه اجتماعی کشور بیمه کردهاند اما آمار بیمه شده در حال حاضر یک میلیون و ۱۰۰ هزار خانوار است.
اسدالله رازانی افزوده است: این صندوق بر پایه نظام تامین اجتماعی و با هدف رفاه، آرامش و آسایش اقشار روستایی و عشایری تشکیل شده است و مطابق با تعاریف بینالمللی خدمات مترقی و استاندارد ارائه میدهد، با این وجود هدف ما در سالجاری تاسیس مراکز بیشتر صندوق بیمه اجتماعی در کشور است تا افراد بیشتری بتوانند از خدمات این صندوق بهرهمند شوند.
در همین راستا صندوق تامین اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر برای استانهایی نظیر چهارمحال و بختیاری که در مسیر توسعهیافتگی خود ناگزیر از توسعه بخش کشاورزی هستند از اهمیت بیشتری برخوردار میشود.
کشاورزی مزیت نسبی چهارمحال و بختیاری عنوان میشود و بخش مهمی از محصولات کشاورزی کشور در این استان تولید میشود از همین رو توجه به صندوق اجتماعی کشاورزان میتواند نقش مهمی در ماندگاری روستاییان و ایجاد انگیزه برای توسعه فعالیتهای کشاورزی در این استان ایفا کند.
چهارمحال و بختیاری با بیش از ۹۷۰ هزار نفر جمعیت دارای ۳۵ درصد جمعیت روستایی است و به عنوان دومین استان عشایرنشین کشور ۱۲۴ هزار نفر از جمعیت عشایری کشور را به خود اختصاص داده است.
به گفته مدیر صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان،روستاییان و عشایر چهارمحال و بختیاری تاکنون ۳۵ درصد جمعیت مشمول، در این صندوق عضو شدهاند.
جعفر شاهبندری در همین رابطه افزود: هم اینک ۳۳ هزار و ۵۳۵ نفر از جمعیت کشاورزان، عشایر و روستاییان استان بیمه شده این صندوق هستند.
وی، جمعیت مشمول این صندوق را ۱۰۷ هزار نفر اعلام کرد و گفت: تاکنون ۳۵ درصد این جمعیت زیر پوشش این صندوق قرار گرفتهاند.
شاهبندری با بیان اینکه در ۳ سال اخیر روند گرایش روستاییان و عشایر استان به بیمه اجتماعی افزایش یافته است، اظهار داشت: بسیاری از روستاییان و عشایر از وجود چنین صندوقی بیاطلاع هستند و هدف ما این است در خصوص تبلیغ این صندوق اقدامات بیشتری انجام دهیم.
وی خاطرنشان کرد: در نیمه نخست امسال هزار و ۷۷۷ نفر عضو این صندوق شده اند که در مقایسه با سالهای گذشته از رشد قابل توجهی برخوردار شده است.
مدیر صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان،روستاییان و عشایر چهارمحال و بختیاری، تعداد مستمریبگیران این صندوق را یک هزار و ۹۲۷ نفر اعلام کرد و گفت: از این تعداد ۷۵۷ نفر بازنشسته، ۲۵۱ نفر از کار افتاده و ۹۱۹ نفر فوت شده اند.
شاهبندری با بیان اینکه این صندوق از سال ۱۳۸۹ فعالیت خود را در این استان آغاز کرده است، اظهار داشت: کارگزاران این صندوق در تمام بخشها و تعدادی از شهرها و روستاهای استان مستقر هستند.
به نظر میرسد صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان با وجود گذشت بیش از یک دهه از آغاز فعالیتش همچنان در جلب مشارکت حداکثری جامعه هدف نیاز حمایت است که وضع شرایط سنی، شرایط سخت برقراری مستمری، لحاظ نکردن سختی و زیانآور بودن کار کشاورزی، نداشتن بیمه بیکاری و پایین بودن میزان مستمری را از جمله این چالشها عنوان میشود.
چهارمحال و بختیاری دارای ۱۰ شهرستان با جمعیتی افزون بر ۹۴۷ هزار نفر است که حدود ۳۵درصد از این جمعیت در روستاها ساکن هستند.
۷۳۶۳/۲۰۹۷