به گزارش گروه نشریات خبری ایرنا؛ بررسی امروز چهارشنبه ۲۴ مهر نشان می دهد رسانه های نزدیک به جریان اصلاح طلب این اقدام ترکیه را ناقض اصول بنیادین حقوق بین‌الملل از جمله احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورها، عنوان کردند و معتقدند اقدام ترکیه مغایر با منشور ملل متحد است.
رسانه های نزدیک به جریان اصولگرا نیز آورده اند: توافق شبه نظامیان کرد با دولت دمشق بر سر استقرار ارتش سوریه در مناطق شمال شرق این کشور، کنگره آمریکا و دولت‌های اروپایی را به شدت نگران کرد.
رسانه های اصلاح طلب
روزنامه اعتماد: آمریکا در سیاست‌های کلی خود مایل نیست که مناطق بحران‌زده سوریه به آرامش و ثبات برگردند چرا که نگران است ارتباط مسیر زمینی عراق و سوریه با دریای مدیترانه، به روی جمهوری اسلامی ایران باز باشد.
اقدام ترکیه مغایر با منشور ملل متحد
روزنامه شرق در ستون سرمقاله خود یادداشتی با عنوان تجاوز به سوریه برای پاکسازی قومی به قلم صالح نیکبخت، حقوق‌دان، منتشر کرده است. در این یادداشت می خوانیم: ۹ اکتبر ۲۰۱۹ (۱۷ مهر ۱۳۹۸) رییس دولت ترکیه با چراغ سبز ترامپ، رئیس‌جمهور مذبذب آمریکا، تهدیدهای چندماهه خود را عملی کرد و با نیروهای از پیش گسیل‌شده به مرزهای ترکیه به نام «چشمه صلح»، به ساکنان شرق فرات در سوریه حمله کرد... د. هرچند این حمله تاکنون از سوی بسیاری از دولت‌ها محکوم شده، بااین‌حال هیچ اقدامی برای توقف کشتار مردم و آوارگی آنان انجام نشده است... ت. حمله ترکیه ناقض اصول بنیادین حقوق بین‌الملل ازجمله احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهاست. طبق مواد متعدد منشور ملل متحد، هیچ کشوری حق ندارد با داعیه حفظ امنیت، اختلاف‌های خود با سایر کشورها را از طریق توسل به زور و حمله نظامی حل کند... د. ترکیه با توهم امکان حمله کردها به این کشور حق ندارد با دخالت در امور داخلی سوریه از زمین و هوا خاک کشور همسایه را مورد حمله قرار دهد. درحالی‌که در چهارسالی که گروه خودگردان شمال سوریه تشکیل شده است، حتی یک گلوله از شمال سوریه به‌سوی ترکیه شلیک نشده و در مقابل تهدیدات و حملات مکرر ترکیه خویشتن‌داری کرده‌اند. اصول منشور ملل متحد بر این امر تأکید دارد که نگرانی‌های امنیتی مشروع هر کشور فقط باید از طریق مذاکره و گفت‌وگوی مسالمت‌آمیز حل‌وفصل شود.
شمال سوریه در آستانه یک فاجعه انسانی و پاکسازی قومی قرار گرفته... ه. امروز فقط امنیت و آسایش کردها در معرض خطر نیست بلکه امنیت تمام خاورمیانه و کل جامعه بین‌المللی در خطر قرار گرفته است. فراموش نکنیم نباید اداره جهان را به تاجران و پوپولیست‌های بامیه‌فروش خیابان‌های استانبول و نیویورک واگذار کرد.
آمریکا و حمله ترکیه به شمال سوریه
به گزارش روزنامه شرق فریدون مجلسی تحلیلگر روابط بین الملل با طرح سوالی مبنی بر اینکه چرا آمریکا از کردها حمایت نکرد؟، آورده است: با پایان‌یافتن ماجرای داعش، تاریخ‌مصرف نیروهای کرد به اتمام رسید. آمریکای ترامپ نیز به بهانه‌هایی از قبیل اینکه کردها در جنگ جهانی دوم از متفقین حمایت نکردند! و با توجه به اینکه ترکیه، عضو ناتو و پایگاه نفوذ غرب در منطقه، برایش ارزشمندتر است و با اعلام اینکه جنگ کردها و ترک‌ها و عرب‌ها در فاصله هفت هزار کیلومتری ربطی به آمریکا ندارد، به چند تهدید لفظی و تحریم بی‌اثر اکتفا کرد و خودش را از ماجرا کنار کشید. اروپا نیز جز لفاظی‌های احساسی حتی حاضر نشد قطع‌نامه‌ای برای تحریم فروش اسلحه به ترکیه صادر کند... د. برای آمریکای ترامپ نیز چنان که گفته شد کشتار میان ترک‌ها و کردها و عرب‌ها اهمیتی ندارد، جز اینکه بازار مناسب‌تری برای فروش اسلحه‌اش فراهم کند. اما ایران نیز برای حفظ نفوذ سیاسی و اقتصادی در منطقه قاعدتا لازم است خود را با شرایط مسالمت‌آمیز جدید تطبیق دهد و با پایان‌یافتن شرایط ستیز و چالش بکوشد با مذاکره در شرایط آرامش و مسالمت و فارغ از تهدیدهای متقابل از بازار سرشار منطقه سهم خود را بستاند.
روزنامه اعتماد نیز در ستون سرمقاله خود یادداشتی با عنوان نفع آمریکا برای داعش به قلم صباح زنگنه، منتشر کرده است. در بخشی از این یادداشت می خوانیم: تصور می‌شود بر اساس برنامه‌ای که آمریکایی‌ها تدارک دیده‌اند، در واکنش به شرایط موجود، شرایط برای نفوذ هرچه بیشتر کشورهای متحد عربستان سعودی در دمشق، فراهم‌تر شود. در واقع نفوذ ترکیه به خاک سوریه، بهانه‌ای شده است تا راهکارهای تازه‌ای برای احیای نفوذ متحدان منطقه‌ای آمریکا در سوریه اندیشیده شود، هرچند این حضور لزوما نظامی و امنیتی نیست اما در واقع با استفاده از راهکارهای جایگزین، مانند تطمیع دولت سوریه به بازگشت به اتحادیه عرب به ازای دادن امتیازهای سیاسی، بازگشایی سفارت‌خانه‌های عربی در دمشق و امثال اینها، نفوذ اقتصادی و سیاسی این کشورها را در سوریه احیا کنند.
این روزنامه در مطلبی نوشت: تصمیم ترامپ مبنی بر اعطای مجوز به آنکارا برای حمله به مناطقی که پیش‌تر تحت حفاظت آمریکا و تحت کنترل ائتلاف کردها (نیروهای دموکراتیک سوریه) قرار داشت، تقریبا هر کسی را که در جنگ سوریه نقش داشت، متحیر کرد. بر اساس گزارش «وال‌استریت ژورنال» یکی از فرماندهان نیروهای کرد که رهبری مقابله با داعش را برعهده داشت پس از شنیدن این تصمیم از جلسه‌ای که با آمریکایی‌ها داشت با عصبانیت خارج شد و گفت: «شما ما را فروختید»!
روزنامه اعتماد در مطلب دیگری با عنوان نفع آمریکا برای داعش، می نویسد: به نظر می‌رسد هر چند خطر داعش همچنان وجود داشته باشد اما نسبت به احتمال احیای داعش بر اثر عقب‌نشینی آمریکا از سوریه، اغراق شده است. واقعیت این است که آنچه با عنوان شکست داعش مطرح می‌شد، به معنای پایان یافتن تسلط این گروه تروریستی بر متصرفات سرزمینی خود است اما پایان متصرفات داعش به معنای پایان این تفکر تروریستی و افراطی نیست و امکان احیای توان آن بر اثر ناامنی‌ها و بی‌ثباتی‌ها در منطقه وجود دارد. در منطقه شرق سوریه، به دلیل منابع نفتی و آبی منطقه در کنار فقدان حضور سازمان‌یافته دولت مرکزی، قطعا طمع داعش برای احیای تسلط سرزمینی بیشتر از دیگر نقاط است. آمریکا در سیاست‌های کلی خود مایل نیست که مناطق بحران‌زده سوریه به آرامش و ثبات بازگردند چرا که نگران است ارتباط مسیر زمینی عراق و سوریه با دریای مدیترانه، به روی جمهوری اسلامی ایران باز باشد.
روزنامه ابتکار نیز در مطلبی آورده است: در حالی که ترامپ طی چند روز اخیر دائماً مشغول تهدید ترکیه مبنی بر اعمال تحریم‌های بزرگ علیه این کشور بوده است، روز گذشته استیون منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که دونالد ترامپ طی فرمانی اجرایی دستور تحریم وزیر دفاع، انرژی و کشور ترکیه را صادر کرده و دو وزارتخانه دفاع و انرژی ترکیه نیز مشمول تحریم‌ها قرار گرفته‌اند. این تحریم‌ها که به بهانه اقدامات ترکیه در بر خطر انداختن جان غیر نظامیان و بی‌ثباتی منطقه صورت گرفته، در حالی است که دونالد ترامپ هفته گذشته با اعلام خروج نظامیان آمریکا از شمال سوریه، چراغ سبز حضور ارتش ترکیه در این منطقه را صادر کرده بود. در همین راستا علاوه بر رسمی شدن فرمان خروج آمریکایی‌ها از شمال سوریه، خبرها حاکی از آن است که نیروهای ویژه بریتانیا نیز قصد خروج از این منطقه را دارند.
ظهور مجدد داعش
روزنامه اعتماد تیتر نخست خود را به این موضوع اختصاص داد و عنوان اروپا؛ آسان‌ترین مقصد داعشی‌ها را برگزید. در این گزارش می خوانیم: آینده داعش یکی از اصلی‌ترین مباحثی است که پس از آغاز حمله ترکیه به شمال سوریه مطرح شده است، چرا که برخی از پناهگاه‌های خانواده‌های نیروهای داعش و برخی زندان‌های نیروهای داعشی در مناطقی قرار دارد که نیروهای ترکیه به آن حمله کردند و بیم آن می‌رود با تضعیف نیروهای دموکراتیک سوریه شرایط امنیتی این پناهگاه‌ها و زندان‌ها با خطر مواجه شود و فضا بار دیگر برای تجدید قوای داعش فراهم شود. رحمان قهرمان‌پور، تحلیلگر مسایل بین‌الملل در گفت‌وگو با «اعتماد» عنوان می‌کند که شرایط برای ظهور داعش مانند سال ۲۰۱۴ فراهم نیست اما خطر این نیروها کماکان پا برجاست. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر به نظر شما امریکا و اروپا قصدی برای رسیدن به راه‌حل در خصوص زندانیان داعشی دارند؟، گفت: ... داعش یک مساله گره خورده به امنیت داخلی اروپاست. تهدیدی که اردوغان انجام داد و گفت می‌توانیم درها را باز کنیم، این یک واقعیت تلخ است و اروپایی‌ها نیز آن را می‌دانند. به هر حال مرزهای آنها آسیب‌پذیر است و اگر سیل مهاجران دوباره به سمت اروپا حرکت کند ممکن است بین هزار تا دو هزار داعشی به اروپا بازگردند. آنها در نهایت باید هزینه آنها را بپردازند و در چنین شرایطی احتمالا امریکایی‌ها نیز حمایت خواهند کرد.
قطعا بحث حملات تروریستی و اقدامات تک‌نفره و چند ده نفره پایان نمی‌یابد و احتمال گسترده‌تر شدن آن نیز وجود دارد و چیزی نیست که به آسانی از بین برود. اگر سیل مهاجران دوباره به سمت اروپا حرکت کند ممکن است بین هزار تا دو هزار داعشی به اروپا بازگردند. داعش بدون حمایت خارجی هیچ‌گونه لجستیکی در اختیار ندارد. بدون این حمایت‌ها در نهایت بمب به خودشان می‌بندند و دست به اقدامات انتحاری می‌زنند.
این روزنامه در مطلب دیگری با طرح پرسشی مبنی بر اینکه آیا تروریست‌ها بازمی‌گردند؟، نوشت: به لطف بی‌مبالاتی دونالد ترامپ و رجب طیب اردوغان روسای جمهور آامریکا و ترکیه، خطر بازگشت گروهک تروریستی داعش در کمین است. حسن حسن نویسنده کتاب «داعش: از درون ارتش ترور» و عضو اندیشکده «گلوبال پالیسی» واشنگتن در نشریه «گاردین» می‌نویسد: تصمیم ناگهانی ترامپ مبنی بر خروج نظامیان آمریکایی از سوریه می‌تواند عواقب وحشتناکی از جمله شروع دوباره جنگ داخلی در این کشور داشته باشد.
اردوغان با تجاوز به شمال سوریه دومین باری است که جان تازه‌ای به نیروهای داعشی می‌بخشد. اولین‌بار زمانی بود که ترکیه مرزهای خود را برای ورود نیروهای داعشی به سوریه باز کرد و در نهایت موجب شد داعش بتواند سرزمینی به وسعت بریتانیا برای خود بسازد. هر دو عامل زمان و روش در این مداخله می‌توانند موجب افزایش خطر فروپاشی سوریه در آن سوی منطقه حائلی شوند که ترکیه قصد دارد در شمال شرق این کشور تاسیس کند. این موضوع فشار را از روی نیروهای افراط‌گرا برداشته و آرامش نسبی سوریه را که طی دو سال گذشته در این کشور برقرار بود، مختل می‌کند.
انتقاد رییس مجلس کشورمان از برخوردهای نظامی در سوریه
به گزارش خبرگزاری ایلنا، علی لاریجانی در دیدار با رادک وند راچک رییس پارلمان چک گفت: کشورهایی که راه‌حل نظامی را در سوریه ترجیح می‌دهند، کارشان غیرعاقلانه است. از ابتدا راه‌حل ایران برای مسئله سوریه مذاکره سیاسی بود اما برخی کشورها نظر دیگری داشتند.
منطقه حائل جهت اسکان آوارگان سوری
در بخشی از گزارش منتشر شده در روزنامه ابتکار می خوانیم: در تازه‌ترین تحولات صورت گرفته از روز گذشته تاکنون، ترکیه که اکنون با مخالفت‌های شدید بین‌المللی روبه‌رو شده است، اعلام کرده که قصد دارد برای مقابله با کردها، یک منطقه امن برای اسکان آوارگان سوری را فراهم کند. در این راستا اردوغان روز سه شنبه طی یادداشتی در روزنامه وال استریت ژورنال اعلام کرده که پذیرش بیش از ۳.۵ میلیون آواره سوری، مبلغی حدود ۴۰ میلیارد دلار برای ترکیه هزینه دربر داشته و این در حالی است که جامعه بین‌المللی در این خصوص به آنکارا کمکی نکرده است. وی مدعی شد که دولت من بارها هشدار داده است که بدون کمک بین‌المللی نمی‌تواند جلوی سرازیر شدن پناهجویان به غرب را بگیرد. اما گوش شنوایی نبود و ترکیه به این نتیجه رسید که جامعه بین‌المللی اقدامی نخواهد کرد. بنابراین ما برنامه‌ای را برای شمال سوریه تبیین کردیم.
این در حالی است که مقامات کرد شمال سوریه تصریح کرده‌اند: کمک‌های انسان دوستانه در مناطق شمالی و شرقی سوریه کاملاً متوقف شده و وضعیت غیرنظامیان و آوارگان طی روزهای گذشته به شدت نگران کننده است. برای حل و فصل بحران در شمال سوریه اکنون ایجاد منطقه حائل مطرح شده است. امری که اردوغان تاکید کرده قصد دارد با ایجاد یک منطقه امن در شمال سوریه به طول ۴۴۴ کیلومتر و عمق ۳۲ کیلومتر، آوارگان سوری را به آنجا بازگرداند. در همین راستا روز گذشته خبرگزاری دویچه وله آلمان به نقل از شبکه یک تلویزیون این کشور گزارش داد که با بررسی وضعیت میدانی شمال سوریه مشخص شده است که احتمالاً درصورت ایجاد منطقه حائل در شمال سوریه، بخشی از آوارگان حاضر در شهر ریحانلی به زادگاه خود بازگردند. این در حالی است که همه شهروندان سوری که در خاک ترکیه زندگی می‌کنند، رویکرد یکسانی نسبت به ایجاد منطقه حائل در شمال سوریه ندارند.
رسانه های اصولگرا
روزنامه کیهان: پیشروی ارتش سوریه و فرار داعش اردوگاه غرب را به وحشت انداخت.
وحشت غرب از فرار شماری از داعشیان
روزنامه کیهان در تیتر نخست خود نوشت: پیشروی ارتش سوریه و فرار داعش اردوگاه غرب را به وحشت انداخت. توافق شبه نظامیان کرد با دولت دمشق بر سر استقرار ارتش سوریه در مناطق شمال شرق این کشور، کنگره آمریکا و دولت‌های اروپایی را به شدت نگران کرد. ورود نیروهای ارتش سوریه به استان‌های «رقه»، «حسکه» و شمال «حلب»، و فرار شماری از تروریست‌های داعش از زندان‌های کردها، در آمریکا و اروپا جنجال به پا کرد. در آمریکا سران کنگره حس می‌کنند همه آنچه را که آمریکا از سال ۲۰۱۱ تا کنون در سوریه رشته بودند، «دونالد ترامپ» یکجا پنبه کرد.
البته، مقامات ارشد آمریکایی نگرانی اصلی خود را تحت پوشش «خیانت» ترامپ به کردهای سوریه و نگرانی آنها نسبت به مردم غیر نظامی پنهان می‌کنند. به عنوان مثال، «نانسی پلوسی» رییس‌مجلس نمایندگان آمریکا دیروز طی بیانیه‌ای، ترامپ را متهم به «خیانت» به کُردها کرد.
پیروزی اسد در برابر آمریکا
کیش اسد به آمریکا، عنوانی است که روزنامه جوان در تیتر نخست خود به کار برد و نوشت: روز سـه شـنبه ویدئویی منتشر شد که نشان می‌داد نیروهای ارتش سوریه در حالی در مسیر پیشروی به سمت شهر «منبج» بودند که از کنار آنها، خودروهای زرهی امریکا در مسیر عقب‌نشینی از این شهر عبور می‌کردند. در حالی که پنتاگون رسماً خروج نیروهای امریکایی از شمال سوریه را اعلام کرده، گفته می‌شود احتمالاً انگلیس و فرانسه هم مجبورند با ورود ارتش سوریه، از شمال این کشور خارج شوند.
کسانی که تا همین یک سال قبل روی «اسد باید برود» اصرار داشتند، نه تنها راه کنترل ارتش سوریه بر شمال سوریه را باز می‌کنند، بلکه، یک به یک علیه عملیات ماجراجویانه رجب طیب اردوغان در شمال سوریه، پشت اسد صف می‌کشند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا یک بار دیگر در توئیتر با طرح این سؤال که «من به ژنرال‌هایم گفتم چرا ما باید به خاطر سوریه و اسد برای دفاع از خاک دشمن‌مان بجنگیم» نوشت: «بگذارید سوریه و بشار اسد از کردها حمایت کنند و به خاطر خاک‌شان با ترکیه بجنگند.»
ترامپ نوشته است: «من با هر کسی که بخواهد به حمایت کردها کمک کند چه روسیه و چه چین یا ناپلئون بناپارت موافق هستم. امیدوارم هر آنچه لازم است را به نحو احسن انجام دهند، ما ۷ هزار مایل دورتر هستیم.» روز دو شنبه اتحادیه اروپا هم که در جریان جنگ سوریه، از موضع آنکارا مقابل حکومت سوریه حمایت می‌کرد، در واکنش به عملیات ترکیه در شمال سوریه، اعلام کرد فروش اسلحه به ترکیه را محدود می‌کند. فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته که این اتحادیه عملیات نظامی ترکیه را محکوم می‌کند. همچنین شورای وزیران عربستان روز سه‌شنبه در نشست هفتگی خود ضمن محکوم کردن حمله نظامی ترکیه به شمال شرق سوریه اعلام کرد که بحران سوریه راه‌حل نظامی ندارد.
کردهای ترکیه مخالف طرح اردوغان
سیدعلی قائم‌مقامی، کارشناس مسائل ترکیه قائم‌مقامی در گفت و گو با روزنامه رسالت، با بیان اینکه کردهای ترکیه مخالف طرح اردوغان هستند، مطرح کرد: «همچنین احزاب مخالف عنوان کردند این موضوع به معنای ورود ترکیه به باتلاق سوریه می‌شود که طی سال‌های آینده هزینه‌های بسیار سنگینی را برای این کشور به همراه خواهد داشت بنابراین ترکیه نباید چنین اقدامی را انجام دهد. آنها معتقدند ترکیه باید با بشاراسد همکاری و صلح کند و اجازه دهد ارتش سوریه وارد مناطق مرزی شده تا امنیت مناطق مرزی سوریه با ترکیه را ارتش بشاراسد برعهده گیرد و در آن سوی مرز نیز ارتش ترکیه مرزهای ترکیه را تحت کنترل خود قرار دهد. در غیراین‌صورت درگیری‌ها و حملات نظامی، تروریستی و... ادامه خواهد داشت.»