به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «علی لاریجانی» رئیس مجلس شورای اسلامی که به همراه شماری از نمایندگان مجلس از روز یکشنبه این هفته با هدف شرکت و سخنرانی در یکصد وچهل ویکمین اجلاس جهانی بین المجالس در «بلگراد» پایتخت صربستان به سر می برد، شامگاه چهارشنبه ۲۴ مهرماه به کشور بازگشت.
در جریان این سفر «سیده فاطمه حسینی» و «مصطفی کواکبیان» نمایندگان مردم تهران، «مسعود گودرزی» نماینده مردم ممسنی، «شهرام کوسه غراوی» نماینده مردم مینودشت، «محمدمهدی زاهدی» نماینده مردم کرمان و «جلیل مختار» نماینده مردم آبادان، رئیس مجلس را همراهی می کردند.
در ارتباط با تاریخچه و اهداف اتحادیه بین‌المجالس لازم به ذکر است که اتحادیه مذکور در سال ۱۸۸۹ میلادی تاسیس شد که نخستین نهاد انجمن ثابت برای مذاکرات چندجانبه سیاسی و مختص نمایندگان پارلمان بود اما در ادامه به یک سازمان بین‌المللی برای مجالس کشورهای مختلف تبدیل شد. مجالس ملی ۱۷۸ کشور عضو آی پی یو هستند و ۱۲ مجمع پارلمانی منطقه‌ای اعضای وابسته به شمار می‌آیند. این نهاد یک عضو ناظر ثابت در مجمع عمومی سازمان ملل دارد.
هیات نمایندگی پارلمانی کشورمان امسال حضور فعالی در اجلاس بین المجالس داشت و تلاش وافری برای بهره گیری از فرصت اجلاس مذکور که با شعار «تقویت حقوق بین الملل؛ نقش و سازوکارهای پارلمانی و کمک همکاری منطقه ای» برگزار شده بود، به کار بست.
نمایندگان اعزامی علاوه بر شرکت در مجمع عمومی و شورای بین‌المجالس، در کمیته‌های دائمی صلح و امنیت بین‌الملل، توسعه پایدار، امور مالی و تجارت، دموکراسی و حقوق بشر، امور سازمان ملل، نشست زنان، نشست جوانان، نشست گروه آسیاپاسفیک و پنل‌های تخصصی حضور یافتند. افزون بر آن، اعضای هیات نمایندگی کشورمان مسائل مختلفی را در راستای حفظ امنیت منطقه ای و توسعه همکاری های جهانی مطرح کردند. همچنین رئیس مجلس، از این فرصت برای طرح مطالبات ایران در برجام و نیز تبیین طرح صلح هرمز استفاده کرد.
بخشی از دستاوردهای این سفر پارلمانی چند روزه را می توان از صحبت هایی که لاریجانی در بدو ورود به تهران در جمع خبرنگاران ایراد کرد، دید. وی در این باره اظهار کرد: اجلاس IPU موضوعات مختلفی را در کمیته ها و محل اجلاس اصلی پیگیری می کرد که موضوع و شعار این اجلاسیه چگونگی عمل به تعهدات بین المللی و احترام به استقلال کشورها بود به ویژه آنکه بسیاری از کشورها نسبت به رفتارها و به هم ریختگی ای که آمریکا در نظامات جهانی ایجاد کرده انتقاد داشته و نظرات خوبی را در سخنرانی های خود مطرح می کردند...از این جهت اجلاس امسال، اجلاس خوب و به روزی بود و موضوعات دیگری همچون مسئله محیط زیست در کمیته های دیگر مورد بحث و بررسی قرار گرفتند.
علاوه بر سخنرانی رئیس مجلس در اجلاس مورد نظر، در حاشیه آن فرصتی برای دیدار با روسای پارلمان ها و مقامات کشورهای حاضر در اجلاس به دست آمد تا با یکدیگر در پیوند با مسائل گوناگون گفت وگو داشته باشند. لاریجانی نیز در این سفر با بیش از ۱۵ رئیس پارلمانی و مقامات کشورهای مختلف، دیدار و اهداف مشخصی را در راستای فعال سازی دیپلماسی پارلمانی دنبال کرد.
یکی از مهمترین دیدارهای لاریجانی، ملاقاتی بود که وی با «آنا برنابیچ» نخست وزیر صربستان در حاشیه اجلاس داشت و در جریان این دیدار وی بر نکاتی همچون اهمیت افزایش روابط اقتصادی دو کشور، همکاری ها در زمینه گردشگری، علمی و فرهنگی و ایجاد کمیسیون مشترک اقتصادی تاکید کرد. لاریجانی همچنین با انتقاد از عدم کارآیی اروپا در برجام، توضیحاتی در ارتباط با توافق هسته ای ایران و برجام ارائه کرد و بیان داشت: آمریکا در مسائل مختلف زورگویی می‌کند و ایران واکنش نشان می‌دهد، این در حالی است که اتحادیه اروپا گامی اساسی در رابطه با مسئله توافق هسته‌ای برنداشته است.
اشتیاق و علاقه مندی به همکاری با ایران در کلام نخست وزیر صربستان نیز به چشم می خورد و وی در این دیدار با ابراز علاقه به همکاری با ایران در تمامی زمینه ها، افزایش قدرت جمهوری اسلامی در برابر تحریم را تحسین کرد و گفت «صربستان نیز تحریم و مشکلات حاصل از آن را تجربه کرده است، لذا هر کمکی که بتوانیم به ایران خواهیم کرد.»
دیدار و گفت وگو با «الکساندر ووچیچ» رئیس جمهور صربستان، «اینگو آپه» رئیس مجلس اتریش، « شیرکو میرو» رئیس کمیسیون سیاست خارجه مجلس عراق، «بارسل ام» رئیس مجلس نمایندگان هند، «والنتینا ماتونیکو» رئیس مجلس سنای روسیه و «شان او فاریل» رئیس پارلمان ایرلند از جمله ملاقات های مهمی بود که در حاشیه اجلاس بین المجالس انجام گرفت.
اما یکی از دیدارهای مهمی که ارتباط تنگاتنگی با برجام و تحولات منطقه داشت، ملاقات لاریجانی با «کلاود یاروت» نایب‌رئیس پارلمان آلمان در روز سه شنبه ۲۳ مهرماه بود. در این دیدار افزون بر توجه به تعهدات طرف اروپایی در توافق هسته ای، مسائلی چون تعرض نظامی ترکیه به سوریه و تبعات مخرب آن، ضرورت ایفای نقش فعال تر از سوی برلین، شرایط میانجیگری ثمربخش بین تهران و ریاض و غیره نیز مورد توجه قرار گرفت.
در مجموع، اجلاس چهار روزه بین المجالس فرصتی را خلق کرد تا نمایندگان ایران همزمان با تلاش برای گسترش همکاری های دوجانبه به ویژه در زمینه اقتصادی با کشور میزبان و دیگر نمایندگان کشورهای حاضر، مواضع جمهوری اسلامی ایران را در ارتباط با مشکلات منطقه‌ای و بین المللی مطرح کنند؛ مشکلاتی که می تواند با تصمیم گیری درست و به موقع از سوی قانونگذاران حاضر در اجلاس به طور قابل توجهی کاهش یابد و شاهد ایجاد تعهدات اثرگذار بین المللی و مهمتر از آن، اجرای تعهدات جهانی در مسیر برقراری صلح و پیشرفت باشیم.