در این آیین مذهبی عاشقان خاندان عصمت و طهارت(ع) که توفیق حضور در مراسم پیاده روی اربعین حسینی را در این روز نیافتند، با حضور پرشور خود، پس از عرض ارادت و تسلیت به حضرت فاطمه معصومه(س) با پرچم‌های یا حسین(ع)، یا مهدی(عج)، حب الحسین یجمعنا و هیهات من الذله به سمت مسجد مقدس جمکران حرکت کردند.
در طول مسیر مداحان اهل بیت به نوحه خوانی و مرثیه سرایی مشغول بودند و سوگواران، ضمن عزاداری، ندای لبیک یا حسین(ع) و لبیک یا مهدی(عج) را سرمی دادند و دعای فرج حضرت ولی عصر(عج) را قرائت می‌نمودند.
امروز بار دیگر شور و شعور حسینی پیروان ائمه اطهار(ع) با حضور قشرهای گوناگون در این اجتماع باشکوه و بزرگ به منصه ظهور رسید و کسانی که از قافله بزرگ اربعین حسینی در کربلای مُعَلّا جامانده بودند با شوقی وصف ناشدنی در این آیین معنوی حضور یافتند تا در زمره اربعینیها قرار بگیرند.
در طول مسیر بلوار پیامبر اعظم(ص) شهر قم نیز موکب های مختلفی از عزاداران حسینی پذیرایی می‌کردند.
همچنین در این روز آیینهای عزاداری درحرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س)، مسجد مقدس جمکران، دفتر مقام معظم رهبری در قم، بیوت مراجع تقلید، مسجدها، تکیه ها و حسینه ها برپا بود و خطیبان درباره سیره و هدف قیام امام حسین(ع) سخنرانی کردند.
«اربعین حسینی(ع)» چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) که با ۲۰ صفر مصادف و مشهور است که اسیران کربلا روز ۲۰ صفر سال ۶۱ هجری قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا آمده‌اند؛ زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است.
شیعیان در این روز عزاداری می‌کنند و راهپیمایی اربعین شیعیان به سوی کربلا، به یکی از مهم‌ترین و گسترده‌ترین مراسم عزاداری شیعیان جهان تبدیل شده و در زمره بزرگ‌ترین اجتماعات مذهبی دنیا قرار گرفته است؛ بیشترین زائرانی که در اربعین از دیگر کشورها به عراق می‌روند، از ایران هستند.
اربعین به معنای چهلم است و ۲۰ صفر را که ۴۰ روز پس از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورا است، اربعین حسینی(ع) یا روز اربعین می‌نامند؛ اهمیت این روز به این دلیل است که طبق نقل‌های تاریخی جابر ابن عبدالله انصاری، در این روز به عنوان نخستین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده؛ در برخی منابع، علاوه بر جابر، گفته شده است بازماندگان حادثه کربلا نیز در این روز به کربلا بازگشته و قبر امام حسین(ع) و سایر شهیدان کربلا را زیارت کردند.