سالانه هزاران مورد ابتلا به سرطان در ایران و میلیون ها مورد در جهان رخ می دهد که در صورت تشخیص به موقع و زودهنگام تومور در مراحل اولیه ،درمان آن آسان تر و امکلان کنترل و بهبود کامل آن نیز بسیار زیاد است.
متخصصان معتقدند در حال حاضر به طور کلی تعداد افرادی که از سرطان فوت می کنند نسبت به سه دهه پیش کاهش یافته و نیمی از افرادی که امروز با تشخیص سرطان تحت درمان هستند، پنج سال زنده خواهند بود و بیش از ۴۰ درصد بعد از ده سال هنوز زندگی می کنند.
به نظر محققان متوسط میزان بقای ده ساله برای سرطان دو برابر ۳۰ سال گذشته شده است و مهم ترین دلیل بهبود در بقای بیماران، علاوه بر درمان های موثری که پیدا شده است افزاش آگاهی مردم و ارتقای روش های تشخیص زودهنگام است.
حتی برای کسانی که بقای کلی سرطان در آنها ضعیف است شانس زنده ماندن در زمان تشخیص زودتر، بیشتر خواهد بود.
سال گذشته بود که انتشار خبری به نقل از مدیر گروه بهداشت خانواده مرکز بهداشت استان قزوین مبنی بر اینکه هر ۲ روز یک زن در قزوین به سرطان پستان مبتلا می شود، باعث حساسیت و نگرانی بسیاری از زنان قزوینی شد، آماری که پیش از آن هم از سوی سایر مسئولان استان بیان می شد و نشان داد که بعد از سرطان پوست که اولین سرطان شایع در بین هر دو جنس مرد و زن است سرطان پستان شایع ترین سرطان با فراوانی بالا در بین خانم های قزوینی است.
البته در سایر نقاط کشور نیز این نوع سرطان آمار قابل توجهی از ثبت سرطان را به خود اختصاص داده و نیاز است با اقناع بانوان نسبت به معاینات منظم آن را کنترل کرد.
دکتر ناهید یزدی همچنین به این موضوع نیز اشاره کرده بود که سن شیوع سرطان سینه در بانوان پایین آمده و موارد جدید بروز این سرطان در استان قزوین در حال افزایش است.
ماه اکتبر میلادی (۹مهر تا ۹ آبان) که به عنوان ماه آگاه سازی نسبت به سرطان پستان نام گذاری شده بهترین فرصت برای حساس سازی و معرفی این سرطان شایع است.
پویش ملی سرطان پستان تا نهم آبان ماه ادامه دارد
کارشناس گروه پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت قزوین از پویش ملی سرطان پستان در استان خبر داد و گفت: این پویش با هدف کاهش بروز مرگ و میر ناشی از سرطان و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان همزمان با ماه اکتبر میلادی یعنی از نهم مهرماه آغاز شده و تا نهم آبان ماه نیز ادامه دارد.
دکتر نسرین تنکابنی، افزایش آگاهی عمومی در زمینه راههای پیشگیری و علام هشدار دهنده سرطان پستان، معرفی برنامه های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در زمینه ارایه خدمات تشخیص زودهنگام در سطح شبکه بهداشتی، معرفی شبکه ملی مراقبت سرطان و مراکز تشخیص زودهنگام بیماری های غرواگیر و سرطان به عنوان مراکز ارایه خدمات سطح دو و نظام مراقبت و اجاع افراد دارای علایم مشکوک سرطان پستان و بیماران مبتلا و اصلاح باورهای نادرست مردم در خصوص سرطان سینه از جمله درمان ناپذیر بودن آن را از دیگر اهداف این پویش ملی عنوان کرد.
وی اضافه کرد: تمام زنان بالای بیست سال می توانند با مراجعه به مراکز جامع سلامت برای معاینه رایگان پستان مراجعه کنند.
تنکابنی ادامه داد: البته در طول سال نیز تمام زنان بالای ۳۰ سال میتوانند به این مراکز مراجعه و به طور رایگان مورد معاینه قرار گیرند و در صورت وجود مشکل به پزشک متخصص ارجاع شوند.
۷۰ درصد از توده های پستان توسط خود بیمار کشف می شود
کارشناس گروه پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت قزوین گفت: شایع ترین علامت سرطان پستان وجود یک توده سفت و بدون درد در پستان است.
به گفته تنکابنی بهترین راه کاهش خطر سرطان پستان ضمن رعایت شیوه زندگی سالم، انجام مراقبت های معمول مانند معاینات دوره ای و در صورت نیاز انجام ماموگرافی است.
این کارشناس یادآور شد: تشخیص سرطان پستان بیشتر از طریق معاینه پستان توسط خود فرد صورت می گیرد و بیش از ۷۰ درصد از توده های پستان توسط خود بیماران کشف می شود.
وی ادامه داد: شیوه خودآزمایی پستان به دو روش نگاه کردن در آینه و لمس کردن است که در شیوه اول، فرد مقابل آینه می ایستد و دست ها را به پهلو می زند به طوری که شانه ها بالا کشیده شوند و آنگاه به اندازه، شکل رنگ و تورم پستان ها توجه می کند و در صورت مشاهده هرگونه برآمدگی، فرو رفتگی قسمتی از پوست یا نوک پستان، قرمزی، زخم و یا لکه های پوستی فوری باید به مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه کند.
تنکابنی افزود: در لمس کردن نیز با فشار به نوک پستان باید دقت شود آیا مایعی از نوک یک یا هر دو پستان خارج میشود که این ترشحات می تواند آبکی، شیری، خونی و یا مایعی زرد رنگ باشد.
به گفته وی خودآزمایی پستان ها باید از سن ۲۰ سالگی به صورت ماهانه انجام شود و بهترین زمان انجام آن نیز هفت تا ۱۰ روز پس از قاعدگی یا سه روز پس از قطع خونریزی قاعدگی است.
تنکابنی با بیان اینکه سرطان پستان اگر در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود قابل معالجه و درمان است اظهار داشت:در زنان شیرده بهتر است پس از شیر دادن به نوزاد و تخلیه شیر از پستان انجام شود و در زنان یائسه و زنانی که به دلایل پزشکی رحم خود را خارج کرده باشند نیز باید در یک روز مشخص در هر ماه این معاینه انجام شود.
عوامل خطرساز سرطان پستان
کارشناس گروه پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت قزوین با بیان اینکه سرطان پستان شایع ترین سرطان در زنان و مردان است گفت:جنسیت، شروع قاعدگی در سنین پایین یعنی کمتر از ۱۱ سالگی و یائسگی در سنین بالا یعنی بیشتر از ۵۴ سالگی، بالا رفتن سن، سابقه خانوادگی، قد( زنان قد بلند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند)، وزن بالا و افزایش وزن در سنین بعد از یائسگی، مصرف الکل و خانیات، سن بالا در زمان تولد اولین فرزند و مصرف بالای چربی های اشباع شده از جمله عواملی هستند که خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهند.
وی به زنان توصیه کرد جهت پیشگیری از سرطان پستان وزن خود را در حد متعادل نگه داشته و از مصرف غذاهای پرچرب و سرخ کرده، نمک زده، آماده و دارای مواد نگه دارنده، ترشی و کنسروها پرهیز کنند و بیشتر میوه ، سبزی و گوشت ماهی مصرف کنند چون این غذاها با افزایش سطح آنتی اکسیدان ها موجب کاهش بروز سرطان می شوند.
تنکابنی همچنین با تاکید بر فعالیت بدنی منظم، پرهیز از مصرف الکل و سیگار، از مادران دارای فرزند شیرخوار نیز خواست تغذیه با شیر مادر را مورد توجه قرار دهند.
سرطان پستان نخستین سرطان در بین بانوان قزوین است
رییس دانشگاه علوم پزشکی قزوین از افزایش آمار زنان مبتلا به سرطان پستان خبر داد و گفت: این روند که به دنبال افزایش امید به زندگی، افزایش شهرنشینی و تغییر سبک زندگی به وجود آمده به گونه ای است که هر هفته چهار زن مبتلا به سرطان تحت درمان قرار می گیرند.
دکتر منوچهر مهرام افزود: در استان قزوین این سرطان در زنان دارای رتبه اول و در هر دو جنس بعد از سرطان دستگاه گوارش و پوست، رتبه سوم را دارد.
وی اضافه کرد:در سال ۹۷، ۱۶۰۰ مورد جدید ابتلا به سرطان در استان ثبت شد که علاوه بر آنکه نیمی از آنها مربوط به بانوان بود ۲۵ درصد آنها نیز سرطان های خاص مربوط به زنان بود.
مهرام ادامه داد: البته همین آمار ثبت ۱۶۰۰ مورد ابتلای جدید به سرطان نیز فقط بیمارانی که در استان معاینه و تشخیص داده شده اند را شامل می شود و شاید بسیاری دیگر از بیماران نیز باشند که یا به خاطر تشخیص ندادن به موقع و یا مراجعه افراد مبتلا به مراکز تهران ثبت بیماری آنها در همان استان انجام شده باشد.
وی با تاکید بر اجرای طرح های غربالگری برای چنین سرطان هایی گفت: البته یکی دیگر از پیش شرطها برای تشخیص بهنگام سرطان تجهیزات موو نیروی متخصص جهت اجرای طرح های غربالگری است چون نبود نیروی متخصص مانند رادیولوژیست در بسیاری از موارد موجب شناسایی نشدن بیماری می شود.
رییس دانشگاه علوم پزشکی قزوین با بیان اینکه یک‌سوم سرطان‌ها قابل پیشگیری است افزود: با تشخیص به موقع می‌توان بخش زیادی از موارد ابتلا به انواع سرطان ها از جمله پستان را کنترل کرد.
جهاد دانشگاهی قزوین به دنبال راه اندازی مرکز درمان سرطان پستان
رییس جهاد دانشگاهی قزوین گفت: با توجه به شیوع بالای سرطان پستان در استان این نهاد علمی و فرهنگی نیز به منظور کنترل این روند از چند سال اخیر به دنبال راه اندازی یک مرکز تحقیقاتی و درمانی سرطان سینه است.
فرشاد پیله چی افزود: در این راستا علاوه بر فعالیت در حوزه درمان ناباروری که تا حدی بسیار زیادی موفقیت داشته به تازگی اقدام های جدیدی در حوزه توانبخشی و همچنین درمان سرطان پوست و سینه انجام شده است.
وی اضافه کرد: در حوزه درمان سرطان پوست و سینه با پشتوانه مجوزهای دانشگاه علوم پزشکی قزوین توانسته‌ایم در حوزه غربالگری گام برداریم و در ابتدای امر دستگاه ماموگرافی و سونوگرافی را برای این منظور خریداری کرده و همچنین کلینیک شیمی‌درمانی را نیز در کنار این مرکز راه‌اندازی کردیم.
پیله چی افزود: با ساخت و تکمیل مجتمع تحقیقاتی، درمانی و آموزشی جهاد دانشگاهی نیز که تابستان امسال عملیات اجرایی آن آغاز شد گام های بلندی در حوزه پژوهش و درمان سرطان ها به ویژه سرطان پوست و سینه برداشته خواهد شد.
با وجود آمار قابل توجه بروز سرطان سینه در قزوین و ایران متاسفانه هنوز بسیاری از بانوان به خاطر نگرانی و ترس از بیماری و این باور نادرست که سرطان آخر خط است و با درمان هم نمی توان کاری کرد از مراجعه به پزشک برای معاینه پرهیز می کنند و اتفاقا در بسیاری از آنها که علایم بیماری وجود دارد همین ترس ها و تاخیر در شروع درمان، سرانجام آنها را به آخر خط می رساند.
از سوی دیگر نیز با وجود مراکز جامع سلامت که خدمات غربالگری و معاینه پستان را انجام می دهند، بسیاری از بانوان از وجود آنها بی اطلاع هستند و ضروری است با گسترش اطلاع رسانی از فعالیت های این مراکز، آگاهی بانوان را به ویژه در مناطق شهری افزایش داد چرا که به نظر می رسد در نقاط روستایی به دلیل وسعت کمتر امکان آگاهی بخشی خانه های بهداشت و سهولت دسترسی به بانوان بیشتر فراهم است.
در همین پویش ملی پیشگیری از سرطان پستان که هم اکنون در حال اجرا است آنگونه که انتظار می‌رفت اطلاع رسانی زیادی را حداقل برای حساس سازی بانوان چه در سطح شهر و چه از طریق رسانه‌ها شاهد نبودیم.
البته در کنار همه این خدمات باید گفت هرچند که این غربالگری ها و معاینات اولیه رایگان هستند اما در صورت تشخیص قطعی سرطان، هزینه های بالای خدمات درمانی میتواند خود مانعی در ادامه روند درمان بیماران باشد.
همچنین وجود امکانات و خدمات پیشرفته نیز از موارد ضروری در درمان سرطان است اما متاسفانه استانی مانند قزوین با ثبت سالانه ۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ مورد جدید سرطان هنوز از وجود یک مرکز رادیوتراپی بی بهره است و نخستین مرکز رادیوتراپی قزوین که ساخت آن با هزینه های بسیار بالا پایان یافته و در انتظار ترخیص دستگاه شتاب دهنده از گمرک است و بیماران مبتلا به انواع سرطان ها ناچار برای دریافت این خدمت درمانی هر هفته باید به استان های همجوار مراجعه کنند.