سپنتا روز دوشنبه در گفت و گو با شبکه خبری طلوع نیوز ، با بیان اینکه صلح هم یک نیاز و هم یک الزام است گفت: ما درگیر یک جنگ بی هدف هستیم، جنگی که جنگ مردم افغانستان نیست. این جنگ نه برای تحقق عدالت اجتماعی و آزادی است و نه مطابق ادعای طالبان برای جهاد و علیه اشغال است.
وی خاطرنشان کرد: این یک جنگ نیابتی است که کشورهای گوناگون منافع متضاد دارند و در افغانستان علیه یکدیگر تلاش می‌کنند. همچنین جنگ اقتصاد نامشروع صاحبان اقتصاد نامشروع است که از طریق جنگ به رفاه و زندگی دست می یابند. و از سوی دیگر جنگی است که میخواهد افغانستان را به پشت جبهه استراتژیک تبدیل کند.
سپنتا افزود: ما بخاطر دموکراسی و عدالت ۱۸ سال است که این صفحه را آغاز کردیم اما متاسفانه به اهدافی که داشتیم نرسیدیم و وقت آن رسیده که ما باید صلح کنیم و زمینه زندگی برای همه افغانها عاری از خشونت و کشتار فراهم کنیم.
** نه افغانستان و نه طالبان و پاکستان توان پیروزی نظامی در جنگ را ندارند
مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان گفت: گروه طالبان نیرویی بوده که به اعتراف رهبران پاکستان مسلح شدند که افغانستان را به پشت جبهه عمیق استراتژیک برای پاکستان تبدیل کنند. از طرف دیگر ما هم اهداف متعالی را نتوانستیم در افغانستان پیاده کنیم. زمان آن رسیده که ما به صلح برگردیم و اعتقاد دارم که باید از طریق گفتگو به صلح برسیم زیرا این جنگ را نه افغانستان و نه طالبان و پاکستان از نظر نظامی می توانند ببرند.
وی افزود: ما حداقل در سه سطح باید گفتگو کنیم. اول به یک اجماع داخلی نیاز داریم که نخبگان سیاسی افغانستان حضور داشته باشند و دوم اینکه با کشورهای منطقه و در راس آنها پاکستان باید یک اجماع منطقه ای ایجاد کنیم که افغانستان از میدان جنگ های نیابتی خارج شود و سوم اینکه باید با قدرت های بزرگ و در راس آنها آمریکا باید گفتگو کنیم.
** جنگ آمریکا با تروریسم در همه ابعاد شکست خورده است
سپنتا خاطرنشان کرد: به تجربه دیده ایم که این جنگ اگر به نام مبارزه یا جنگ با تروریسم بود اما در عمل نتوانست منجر به شکست تروریسم شود بلکه برعکس در آسیای غربی از لیبی تا افغانستان حوزه وسیع تری میدان جنگ گروههای گوناگون تروریستی شده است. جنگ با ترور در تمام ابعاد خود به شکست انجامیده است.
وی افزود: ما فقط در پایان جنگ سود داریم تا بتوانیم پروسه (فرایند) دموکراسی را با فکر و نیروی خود آهسته آهسته پیاده کنیم. در هیچ جای جهان دیده نشده که دموکراسی با زور کشورهای خارجی در یک کشور پیاده شود.
وزیر خارجه سابق افغانستان در خصوص تلاشهای ادعایی صلح آمریکا گفت: اشتباه صلحی که آمریکا تا کنون دنبال کرده فقدان شفافیت بوده است. ما افغانها تا کنون دخیل نبوده ایم. مذاکرات باید شفاف باشد و مردم و رسانه های افغانستان بدانند و ما بدانیم که بهای صلح چه چیزی است که می خواهیم بدهیم.
** مذاکرات آمریکا با طالبان بزودی ازسر گرفته می‌شود و امیدوارم شفاف باشد
وی تاکید کرد: آمریکا می‌گوید که موضوع اول خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان است که بسیار خوب است. نیروهای خارجی باید از افغانستان خارج شوند اما این کار باید مسئولانه باشد یعنی در پشت سر خود یک سرزمین ویران و با معامله گری با پاکستان باقی نگذارند. آمریکا اول باید با دولت و مردم افغانستان به توافق برسد. آمریکا الان بر اساس توافق امنیتی در افغانستان حضور دارد و خروج یا عدم خروج باید بر اساس توافق با دولت افغانستان باشد اما آمریکا پیمان شکنی می کند و دولت و مردم افغانستان را نادیده می گیرد و اعتراض ما به این است.
سپنتا در ادامه تاکید کرد : نتیجه صلح نباید این باشد که پاکستان صاحب حق وتو در سیاست خارجی و امنیتی افغانستان شود. بر این مبنا، طرفین جنگ باید با ما یعنی با دولت و مردم افغانستان با اجماع سیاسیون و نخبگان افغانستان صحبت کنند. ما نمی خواهیم همانند سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۱ که عملا اشغال شده پاکستان بودیم مجددا مستعمره شویم. این موجب نگرانی ما است؛ صلح بله اما تسلیم کردن افغانستان به پاکستان نه. ما می گوییم که صلح بله اما زیر رهبری افغانها و در مالکیت افغانها.
مشاور سابق امنیت ملی افغانستان درباره دورنمای مذاکرات صلح گفت: مطمئن هستم که مذاکرات آمریکا با طالبان بزودی آغاز می شود و آرزوی من این است که این گفتگوها شفاف آغاز شود و دولت افغانستان باید در جریان جزئیات باشد.
وی در خصوص انتخابات ریاست جمهوری ششم مهر ماه افغانستان نیز گفت: ما مخالف برگزاری انتخابات نبودیم اما اینگونه انتخاباتها بجای تقویت دموکراسی موجب تعمیق بحران در جامعه می شود. عدم مشارکت در انتخابات تنها نفی دولت نیست بلکه خیلی چیزهای دیگر را هم زیر سوال می برد و نفی اینگونه جمهوریت است.
سپنتا ادامه داد: عدم مشارکت مردم نفی جمهوریتی است که در آن مجریان، قانون را رعایت نمی‌کنند، جمهوریتی که در آن به مردم دروغ بگویند و در آن قانون شکنی وجود داشته باشد اما فکر نمی کنم که مردم جمهوریت واقعی را نفی کنند.
وی در آستانه اعلام نتایج اولیه انتخابات افغانستان گفت: من بسیار نگران هستم و امیدوارم که نتایج هر چه که می خواهد باشد بطور شفاف و احترام به آرای اندکی که داده شد اعلام شود.
سپنتا با بیان اینکه رای دادن مسئولیت شهروندی است اما در یک انتخابات عادلانه، آزاد و شفاف باید رای داد گفت که بر اساس تحلیل عمیق سیاسی می دانست که خطر وجود انتخابات به کارزار جعل وجود دارد و به همین علت رای نداده است. وی در خصوص تکرار بحران انتخاباتی سال ۲۰۱۴ گفت: نگرانی پیش از انتخابات همین بود و امیدوارم که تکرار نشود اما دغدغه اصلی من به عنوان یک شهروند، صلح است. ما باید تا جایی که می توانیم دستاوردهای ۱۸ سال اخیر را حداقل دستاوردهای روی کاغذ را محافظت کنیم.
سپنتا در خصوص بهره برداری احتمالی برخی گروههای سیاسی مخالف انتخابات از بحران احتمالی پسا انتخاباتی گفت: هر نوع تعمیق بحران برای موجودیت و نظام سیاسی افغانستان خطر است و به هیچ وجه نباید طرفدار تعمیق بحران باشیم بلکه باید طرفدار صلح عزتمند برای مردم افغانستان باشیم و در این راستا هر کسی که در دولت آینده می آید چه ادامه این دولت باشد چه نوع دیگری باشد ما باید مشترکا برای نجات صلح کار کنیم.