دکتر ژوزف کارائوس روز دوشنبه در همایشی با عنوان "دین و پوپولیسم سیاسی" در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: ۷۵ درصد از جمعیت ۷۴۲ میلیون نفری قاره اروپا مسیحی هستند و یا میگویند پیرو آیین مسیح هستیم. شش درصد جمعیت اروپا را نیز مسلمانان و بقیه آن را پیروان دیگر ادیان تشکیل میدهند.
وی ادامه داد: سکولاریزم در حوزه سیاسی اروپا از گذشته به شکل افراطی رخ داده است. بر این اساس نهاد دین از سیاست تفکیک، به حوزه شخصی افراد رانده شده و سیاستمداران کوشیده اند حفره خالی دین را با هویتهای دیگر همچون ملیگرایی و ارزشهای مدرن پر کنند.
استاد دانشگاه مازاریک جمهوری چک گفت: پس از جنگ جهانی دوم نیز در عرصه سیاسی اروپا کمتر از دین شنیده میشد اما از سال ۲۰۱۰ میلادی و تحولات در خاورمیانه و آفریقا، پدیده موج مهاجرتها به اروپا تاثیری جدی بر چشمانداز سیاسی قاره اروپا گذاشت.
وی افزود: بسیاری از افراد در این موج جدید مهاجرت، مسلمانانی هستند که بخاطر جنگ در کشورهایشان به اروپا مهاجرت کرده و در این میان فرهنگ اسلامی را با خود منتقل کردهاند. هماینک به همین دلیل جامعه اروپا با فقدان توازن مواجه شده و در اقدامی واکنشی، به ترویج اسلامهراسی و عوامگرایی روی آورده است. پوپولیستهای اروپایی نیز در چنین صحنهای آنچه را که مردم انتظار دارند میگویند و نظام اجتماعی اروپا را بر اساس قومیت، ملیت و وظیفه اجتماعی تعریف میکنند.
دکتر کارائوس به وجود دو نوع عوامگرایی راست و چپ در اروپا اشاره و بیان کرد: راستگراها بیشتر بر ارزشهای سنتی و کهن ملی تکیه دارند و در همین راستا هراس را نسبت به غیراروپاییها ترویج میکنند. گفتمان عوامگرایان چپ در اروپا نیز توجه به حوزههای اقتصادی، رفاه عمومی و بازتوزیع ثروت است.
وی ادامه داد: دسته دیگر پوپولیستهای بدون ایدئولوژی یا تکنوکراتهای فرصتطلب و منفعتگرای اروپایی هستند که دغدغه آنها رای آوردن در انتخابات و دستیابی به اهدفشان است لذا هرچه را که مردم بخواهند میگویند.
پوپولیسم اروپایی علیه اسلام
این پژوهشگر حوزه دین و سیاست در اروپا "پوپولیسم" را به معنای عرضه پاسخهای ساده به پرسشهای پیچیده مردم توصیف و بیان کرد: آنچه در اروپا نوظهور و خطرناک میباشد اتحاد همه جناحهای پوپولیست علیه اسلام است که در چارچوب آن اسلام را هجوم و تهدیدی برای جامعه اروپایی به تصویر میکشند و در پی آن هستند تا مهاجرت مسلمانان را به اروپا متوقف کنند.
وی افزود: دیگر رخداد شگفتانگیزی که در این مدت رخ نشان داده "ورود دین از حوزه شخصی به عرصه سیاست اروپا" است. به همین خاطر با هدف مقابله با مهاجران مسلمان، ارزشهای مسیحی برجسته میشوند. پوپولیستها به مردم اروپا میگویند که میبایست برای مقابله با تروریسم جلوی ساخت مساجد را گرفت و از آموزش علوم دینی در مدارس و مساجد اروپایی جلوگیری کرد.
همایش آموزشی دانشگاهی دین و پوپولیسم سیاسی در چارچوب برنامهای با عنوان "مدرسه پاییزی بینالمللی، رهیافتهای چند رشتهای به دین" با هدف ارتقای سطح آگاهیهای عمومی و دانش بینالمللی دانشجویان و استادان توسط واحد امور بینالملل دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
"دین و فضای رسانهای" و نیز "ابعاد سیاسی دین در تشیع" عناوین دیگر همایشهای برنامه "مدرسه پاییزی بینالمللی، رهیافتهای چند رشتهای به دین" با ارایه استادانی از دانشگاههای اراسموس هلند و فردوسی مشهد هستند که ظرف امروز و فردا در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد برپا میشوند.