شماری از این صنایع مادرتخصصی امروز به واسطه برخی از مشکلات در فهرست واحدهای بحران زده قرار گرفته‌اند و اگرچه تلاش های بسیاری برای نجات آنان و بازگشت رونق تولید صورت گرفته اما به‌طور کامل از مشکلات گره‌گشایی نشده و این مهم طیفی از نارضایتی‌های کارگری را نیز رقم زده است.
«محمد شریعتمداری» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۲۹ مهرماه جاری در سفر یک‌روزه به اراک فرصتی ایجاد کرد تا بار دیگر معضلات صنایع بحران زده این خطه مرور شود و راهکارها و دستورات لازم برای شتاب‌گیری حل معضلات صادر شود.
در این سفر نمایندگان مردم در خانه ملت، برگزیدگان تشکل‌های کارگری و حلقه مدیریت ارشد استان مرکزی مطالبات و خواسته‌هایی را مطرح کردند تا همگرایی لازم و پیشنهادات سازنده برای حل مسایل کارگری و صنعتی استان تقویت شود.
نمایندگان کارگری و اعضای مجمع نمایندگان استان مرکزی در خانه ملت در نشست‌های جانبی سفر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی کوشیدند تا مطالبات کارگری را در واحدهای بحران زده برجسته ارایه کنند، موضوعاتی که در چندماه اخیر دستمایه تجمع‌های صنفی بوده و نیاز است زوایای پیدا و پنهان آن به خوبی شناخته و کارشناسی شود تا گام‌های اثربخش در این راستا برداشته شود.
نمایندگان استان مرکزی در خانه ملت: سهامداران با اهلیت چاره مشکلات واحدهای بزرگ صنعتی است
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی در نشست ستاد اقتصاد مقاومتی استان مرکزی در اراک با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سوء مدیریت و واگذاری نادرست واحدهای صنعتی را در جریان خصوصی سازی از ریشه‌های مهم چالش‌های کارگری و صنعتی استان مرکزی عنوان کرد.
سید «مهدی مقدسی» افزود: شمار کمی از ۲ هزار و ۷۳۹ واحد تولیدی و صنعتی استان مرکزی مشکلات اقتصادی و کارگری دارند و حتی با وجود تحریم‌ها بسیاری از صنایع با نشاط به تولید اشتغال دارند اما انتظار ویژه از دولت در شرایط کنونی این است که موضوع واحدهای بحران زده و مشکل‌دار باید به‌صورت ویژه در کانون‌های تصمیم سازی کلان کشور مطرح و از توان و فرصتی برای گره‌گشایی مشکل و بازگشت این صنایع ارزشمند به چرخه تولید بهره گرفته شود.
وی اظهار داشت: آذرآب از واحدهای مادرتخصصی و پیمانکار کلان کشور است که مشکل آن با نسخه های پیچیده شده از قبل خیلی زودتر قابل حل بوده اما فرصت‌سوزی آفتی است که دایره معضلات این واحد را بزرگتر می‌کند و انتظار است که با سرعت مناسب و کیفیت کارشناسی مباحث آذرآب رسیدگی شود.
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در خانه ملت خاطرنشان کرد: هپکو نیز واحدی ارزشمند و مهم در چرخه صنعت کشور است که حال آن با مسکنی که به آن تزریق شده کمی خوب شده اما، وضعیت کلی این واحد صنعتی و تولیدی با قرارداد و رونق تولید بهبود می‌یابد و نیاز است که درخواست سه وزیر برای قراردادهای خرید محصولات هپکو از سوی راهداری‌ها و دهیاری ها هرچه سریعتر عملیاتی شود.
مقدسی خاطرنشان کرد: اگرچه مشکل سهامداری این شرکت به‌صورت موقت حل شده اما، کارگران خواهان حل ریشه‌ای مشکلات و ثبات در رونق تولید هستند و نباید به مسکن‌های مقطعی رضایت داد.
وی بیان کرد: آذرآب به‌دلیل بی‌تدبیری در واگذاری به اینجا رسیده است و اگر مدیران توانمند و سهامدار این شرکت وظیفه خود را به خوبی انجام می‌دادند احال و روز کنونی را نداشت و این در شرایطی است که آذرآب اراک هنوز هم در خاورمیانه بی نظیر است و باید سهامدار مناسب برای این شرکت انتخاب شود و این انتظاری است که کارگران از مسئولان ذیربط دارند.
عضو کمیسیون صنعت و معدن مجلس شورای اسلامی توضیح داد: خواسته کارگران واحدهای بحران زده صنعتی استان صنفی است و اجازه داده نمی‌شود تا موج سواران مشکلات این قشر زحمتکش را سیاسی جلوه دهند و در پیگیری مطالبات صنفی آنان غوغاسالاری و انحراف ایجاد کنند.
«علی اکبر کریمی» نماینده دیگر مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به‌عنوان جانشین ستاد اقتصادی استان مرکزی باید حداقل ۲ ماه یک‌بار به این استان سفر کرده و مشکلات کارگری این قطب مهم صنعتی کشور را از نزدیک بررسی و تصمیم‌گیری کند.
وی افزود: خریداران برخی واحدهای صنعتی مهم و بزرگ استان از جمله آذرآب و هپکو نه تنها اهلیت نداشتند بلکه حقوق دولتی این واحدهای تولیدی را هم پرداخت نکردند و نیاز است که سازمان خصوصی سازی از تجارب تلخ کارگری ناشی از واگذاری بدون کارشناسی درس گرفته و بار دیگر این حوادث تکرار نشود.
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: تصمیمات اصلی برای بازگشت سهام هپکو انجام شده و مقدمات این کار نیز انجام شده اما دغدغه اصلی کارگران و مسئولان استان در انتخاب مدیران کارآمد برای این واحد تولیدی است که سازمان خصوصی سازی باید نهایت تلاش خود را در این خصوص به‌کار گیرد.
کریمی اظهار داشت: سازمان خصوصی سازی در انتخاب مدیریت پیشین شرکت هپکو دقت لازم را نداشت چرا که تیم مدیریتی این واحد تولیدی نه تنها اهلیت لازم را نداشتند بلکه از سلامت کافی هم برخوردار نبودند و سرمایه هپکو را به یغما بردند و با سرمایه هپکو خودروهای سنگین قیمت خریداری کردند.
وی افزود: این تیم مدیریتی با وجود مشکلات بسیار از حمایت های ویژه برخوردار بود و فریاد کارگران شنیده نشد و اکنون کارگران هپکو و آذرآب دیگر توان یک آزمایش و امتحان دیگر را ندارند و باید دقت کافی در اهلیت و پاکدستی مدیریت انتخابی برای این ۲ واحد تولیدی لازم به کار گرفته شود.
مسکن های مقطعی برای نجات آذرآب کارساز نیست / غول‌های صنعتی استان مرکزی را دریابید
نماینده شرکت آذرآب اراک در نشست ستاد اقتصاد مقاومتی استان مرکزی با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعتراضات کارگری این واحد را صنفی عنوان کرد و خواستار پرهیز از نگاه‌های سطحی و راه حل‌های گذرا و مقطعی برای گره‌گشایی از معضلات این واحد مادر تخصصی صنعتی شد.
«محمد جان ملکی» گفت: کارگران این شرکت در مدت ۶ تا هفت ماه گذشته مطالبات خود را به‌صورت مسالمت‌آمیز پیگیری کردند و از مسئولان خواستند تا از نابودی این شرکت جلوگیری کنند اما سرعت رسیدگی به مشکلات کند است و کارگران نگران جدی از آینده شغلی خود و سرنوشت این واحد صنعتی دارند.
وی افزود: کارگران شرکت آذر آب اراک از مسئولان تسهیلات نمی‌خواهند زیرا تسهیلات این شرکت را به بانک‌ها بدهکار می‌کند، اقدامات مسکن وار مرهمی بر درد آذرآب نیست و انتظار می‌رود که مسایل این واحد در سطح کلان به صورت ویژه حل شود.
نماینده کارگران آذرآب ادامه داد: وزیر صمت ۲۰ میلیارد تومان سال ۹۶ و زمانی که شرکت آذرآب در بحران قرار داشت به این شرکت داد و این مهم به مسکنی برای شرکت تبدیل شد اما اصل ماجرا رها ماند و اینک این زخم کهنه با شرایط خاص اقتصادی کشور عمیق تر شده و کارگران نمی‌خواهند بار دیگر با اقدامی مقطعی از ریشه مشکلات غفلت شود.
جان ملکی خاطرنشان کرد: کارگران آذرآب خواهان اقدامات زودگذر نیستند و مسئولان باید مشکلات را از سرچشمه بخشکانند و اشتباهات گذشته در واگذاری نادرست را جبران کنند.
وی یادآور شد: آذرآب اراک سال ۸۲ به اشتباه به جای «خصوصی سازی» قربانی «خصوصی بازی» شدو صنعتی که پول‌ساز بود و خدماتش در خاورمیانه ارایه می‌شد امروز نه تنها نمی‌تواند برای زنجیره‌ای از صنایع زیردستی داخلی کارسازی کند بلکه توان اداره خود را هم ندارد و کارگران نباید تاوان اشتباهات را بپردازند.
نماینده شرکت آذرآب ادامه داد: پیگیری مطالبه ۱۵۰ میلیارد تومانی شرکت آذرآب از سهامدار قبلی و بازگرداندن این شرکت به سازمان گسترش از خواسته‌های مهم کارگران است که باید رسیدگی شود و انتظار می‌رود که حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حل این مشکلات و پاسخ مناسب به مطالبات صنفی کارگران اثری داشته باشد.
یکی از اعضای شورای اسلامی کار هپکو اراک نیز در این نشست خطاب به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: کارگران از وعده‌های عملی نشده دولت گله دارند، مکاتبات بسیاری صورت گرفت و سه وزیر دولت تدبیر و امید در استان حضور یافته مصوبه تولید ۲ هزار و ۴۰۰۰ دستگاه ماشین آلات توسط هپکو را امضا کردند، اما هنوز سرنوشت آن در هاله‌ای از ابهام است و کارگران از سخنان بی‌عمل دلزده و نگران هستند.
وی افزود: در شرایط خاص اقتصادی کشور تاخیر در پرداخت حقوق کارگران دشواری‌های زیادی را برای معیشت آنان ایجاد کرده و با اعتراضات کارگری هر از گاهی بخشی از حقوق معوق پرداخت می‌شود اما این اقدامات مقطعی تا چه زمانی می‌خواهد تداوم داشته باشد و انتظار کارگران این واحد از دولت و کابینه وزرا این است که چالش اساسی را درمان کنند.
یکی از اعضای شورای کار شرکت واگن پارس نیز در نشست ستاد اقتصاد مقاومتی استان مرکزی نبود امنیت شغلی را مهمترین مشکل در واحدهای بحران زده تولیدی دانست و گفت: هنوز قرادادهای ۱۵ روزه، یک ماه و سه ماهه در این صنعت وجود دارد و باید حداقل افرادی که دارای سابقه کار بیش از ۱۰ سال هستند، دارای قرارداد بلندمدت باشند.
وی عنوان کرد: محدودیت واردات خوردوهای ریلی از خارج کشور با توجه به توان ساخت واگن در داخل اقدام خوبی است اما انتظار است که دولت برای متقاضیان ساخت انواع واگن که به واگن پارس سفارش می‌دهند حمایت نقدینگی داشته باشند تا چرخه تولید و زمان قراردادها با موفقیت و بدون مشکل به انجام برسد.
در لابه‌لای سخنان نمایندگان شوراهای اسلامی کارگری استان در ستاد اقتصاد مقاومتی استان مرکزی طیفی از خواسته‌ها نظیر حل دغدغه واگذاری مناسب سهام، تسریع در تعیین تکلیف کمیسیون اجتماعی و اقتصادی مجلس برای روشن شدن وضعیت قراردادهای کار، شفاف سازی مراحل واگذاری صنایع در سازمان خصوصی سازی و جلوگیری از تجارب تلخ واحدهای خصوصی شده استان مرکزی، تعیین تکلیف مدیریت و سهامداری آذرآب و هپکو، ترمیم برخی تصمیمات در سازمان خصوصی سازی، نظارت بر سهام صنایع با نظارت عالی، و سرعت بخشی به حل مشکلات برجسته بود.
شاخصه‌های اقتصادی استان مرکزی با وجود برخی مشکلات کارگری برجسته است / آذرآب و هپکو پاره تن صنعت کشور هستند
استاندار مرکزی در این نشست گفت: این استان با وجود سرو صداهایی که در ۲ ماه اخیر در بحث های کارگری ۲ واحدهای هپکو و آذرآب داشته اما شاخصه‌های اقتصادی آن نسبت به مدت مشابه قبل بهبود دارد و مدیران استانی ضمن حساسیت برای حل مسایل واحدهای بحران زده به مقوله رونق اقتصادی و تولید اهمیت جدی می‌دهند.
سید «علی آقازاده» بیان کرد: هپکو و آذرآب پاره تن صنعت کشور و استان مرکزی هستند اما این ۲ واحد از نظر ماهیت کار با یکدیگر متفاوت هستند و با پیگیری‌های شبانه روزی حقوق کارگران هپکو تا پایان شهریورماه پرداخت شده و آذرآب نیز تا پایان مهرماه ،۲ و نیم ماه حقوق معوق دارند.
وی با بیان اینکه هپکو مشکل کار دارد اما در آذرآب ۳۰ هزار تن سفارش وجود دارد، گفت: یک‌هزار و ۲۹۰ تن تولید در ۶ ماه اول امسال در آذرآب اراک صورت گرفته و این در حالی است که امکان تولید تا ۲۰ هزار تن تا پایان سال در این شرکت وجود دارد.
استاندار مرکزی اضافه کرد: انتظار است وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نماینده ویژه ای برای پیگیری مسائل و مشکلات آذرآب در نظر گیرند تا هر چه سریعتر مشکلات مدیریتی آذرآب ظرف یک ماه آینده حل شود و حقوق عقب افتاده کارگران که ۲ ماه و نیم است پرداخت شود.
تشکیل تیمی برای بررسی صلاحیت سهامداران جدید آذرآب و هپکو
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این نشست گفت: چند واحد صنعتی استان از جمله هپکو و آذرآب با مشکلاتی مواجه هستند که مشکلات این واحدها مولد سوء مدیریت‌های گذشته است و این واحدها نگین استان مرکزی، کشور و حتی خاورمیانه هستند.
«محمد تقی آبایی هزاوه» افزود: حل مشکلات کارگری این واحدها به‌صورت شبانه‌روزی و با جدیت ادامه دارد و امید می‌رود که در آینده نزدیک از این مشکلات گره‌گشایی شود.
وی ادامه داد: نیمه نخست امسال تعداد حقوق معوق کارگران استان مرکزی نسبت به مدت مشابه قبل ۳۳ درصد کاهش یافته و تا پایان شهریورماه امسال ۵۹ شرکت تولیدی و صنعتی این استان دارای حقوق معوق بودند اما این تعداد در حال حاضر به ۴۰ شرکت رسیده است.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان مرکزی نیز اظهار داشت: هفت هزار و ۱۳۶ کارگر این استان نیمه نخست پارسال دارای حقوق معوق بودند اما این رقم امسال به پنج هزار و ۳۵ کارگر کاهش یافته است.
«آبایی‌هزاوه» روز سه‌شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی روز گذشته در راستای حل مشکلات کارگری با هیات مدیره شرکت آذرآب و مدیرعامل بانک کشاورزی به عنوان سهامدار این شرکت تماس تلفنی برقرار کرد که مدیرعامل این بانک متعهد به پرداخت معوقات مرداد و شهریورماه امسال کارگران شد.
وی تصریح کرد: پیگیری ویژه مصوبات گذشته در خصوص تصمیمات وزاری صنعت، معدن و تجارت، اقتصاد و دارایی و کشور برای عقد قرارداد ۲ هزار و ۴۰۰ دستگاه شرکت هپکو با راهداری از جمله دستاوردهای سفر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به استان مرکزی بود.
وی گفت: شریعتمداری در این سفر دستور تشکیل تیمی برای بررسی اهلیت سهامداران جدید شرکت‌های آذرآب و هپکو را صادر کرد و مقرر شد کمیته‌ای با حضور معاون حقوقی رئیس جمهوری و وزیر دادگستری در خصوص کارگران بازداشت شده در تجمعات کارگری از جمله کارگران شرکت‌های هپکو و آذرآب تشکیل شود.
رشد ۶۹ درصدی تشکل های کارگری در دولت یازدهم و دوازدهم
معاون تنظیم روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این نشست با توجه به مطالبات مطرح شده گفت: تشکل‌های کارگری در دولت یازدهم و دوازدهم ۶۹ درصد رشد داشته اند که این مهم در طول ۴۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.
«حاتم شاه‌کرمی» افزود: افزایش تشکل‌های کارگری در این مدت نشان از توجه ویژه این وزارت‌خانه به تقویت آن‌ها بوده است.
وی ادامه داد: قرارداد موقت در شورای عالی مصوب و به دولت ارسال شده و در سه جلسه کمیسیون تخصصی دولت در این زمینه بحث‌هایی انجام شده است.
شاه کرمی افزود: همایش گفت و گوی ملی تا پایان امسال برگزار و در این همایش بحث قراردادها مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و اصلاح قانون شوراها که در کمیسیون امور اجتماعی مجلس شورای اسلامی به پایان رسیده در صورت تصویب در صحن مجلس، بخشی از دغدغه‌های کارگران را حل می‌کند.
وی اظهار داشت: تصمیم‌های خوبی در مورد آذرآب و هپکو گرفته شده که نیاز است با همراهی کارگران و صبوری به پیش برود.
سرعت در واگذاری‌های صنعتی عاملی مهم در بروز مشکلات کارگری است / تحریم‌ها را باید به فرصتی برای رونق هپکو و آذرآب تبدیل کرد
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جمع‌بندی مطالب این نشست گفت: کارگران همواره جامعه هدف دشمنان اسلام و کشور بوده اند ولی این قشر با حضور در صحنه های مختلف نظام و اهدای شهدا دین خود را به کشور و نظام ادا کرده اند.
«محمد شریعتمداری» افزود: تمامی توافق و تصمیم‌های مسئولان استان مرکزی در زمینه بازنشستگی شرکت‌های آذرآب و هپکو مورد تایید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و حمایت در این راستا به صورت خاص دیده شده است.
وی با یادآوری مشکلات شرکت هپکو خاطرنشان کرد: بهترین راه حل رفع مشکلات این شرکت، راهبردهای ارایه شده از سوی کارگران آن است که اگر به درستی شنیده و رفع می‌شد اکنون این واحدها با این مشکلات روبه‌رو نبودند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی یادآور شد: سرعت در واگذاری شرکت‌های تولیدی از جمله مهمترین عوامل بروز مشکل برای آن‌ها است.
شریعتمداری با بیان اینکه شرکت آذرآب اراک تجهیزات ساز مادر است و واگذاری این شرکت باید با فکر و تدبیر انجام می‌شد، افزود: علاوه بر مسایل مالی و بیمه، اطمینان از مالکیت شرکت آذرآب و هپکو از جمله مهمترین خواسته‌های کارگران این شرکت‌ها است زیرا این مهم افزایش آرامش در آنان را به همراه داشته و کارگران می‌توانند در محیط آرام به امر تولید بپردازند.
وی خاطرنشان کرد: وجود تحریم‌های دشمنان علیه کشور و محدودیت در واردات ماشین‌آلات، باید به یک فرصت برای شرکت هپکو و آذرآب تبدیل شود.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: برای شرکت هپکو بدهی در پرداخت‌ها وجود ندارد و این کمترین کار برای کارکنان این شرکت بوده و باید ایجاد کار و تولید برای آن در دستور کار مسئولان قرار گیردو در نشستی با وزیران صمت و کشور مشکلات کارگران پیگیری می‌شود.
شریعتمداری یادآورشد: از ۲ هزار و ۷۳۹ واحد تولیدی و صنعتی فعال استان مرکزی، ۴۰ واحد در شرایط بحرانی قرار دارند و سه واحد مشکلاتشان سراسری شده است.
وی عنوان کرد: صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و فلزی و ریلی نزدیک به ۳۰ هزار میلیارد تومان سهم درآمدی کشور را رقم می‌زنند و با وجود معادن بسیار، نمی‌توان گفت استان مشکل دارد.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: مشکلات واحدهای بحرانی، مشکلات ساختاری است و ریشه اصلی آن واگذاری به اشخاص است وآنچه مورد انتظار کارگران هپکو و آذرآب است مالکیت شرکت است و بدانید دولت برای آینده تولید فکر کرده است.
شریعتمداری اضافه کرد: در شرایط سخت اقتصادی کارگران حداقل دستمزد کاری خود را دریافت می‌کنند که باید درد آنان را در شرایط بد احساس کرد و گوش شنوای آن‌ها بود.
وی بیان کرد: با همه مسایل من روی ریل همراه کارگر نیستم اما در چارچوب قانون اعتراض کارگر را می‌شنوم.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی یادآور شد: جامعه کارگری را باید مطمئن کرد که در سال رونق تولید که حفظ اشتغال موجود مهمترین هدف دولت است امنیت شغلی دارند و برای این مهم هر تلاشی از سوی دولت انجام می‌شود.
شریعتمداری افزود: پرداخت یک و نیم میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی با سود ۴ درصد و ۶ درصد در بسیاری حوزه ها، اقدام مثبتی در کشور برای اشتغال روستایی بود و این اقدام با نظارت در حال پیشرفت است و فرق آن با دوره های قبل نظارت است.
کارگران شرکت‌های آذرآب و هپکو اراک امسال در چندین مرحله اقدام به برگزاری اعتراضات خیابانی، بستن ریل قطار و جاده کردند و هدفشان تنها شنیده شدن صدای کارگر در مطالبات صنفی است اگرچه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نشست ستاد اقتصاد مقاومتی استان مرکزی نوید از پیگیری مطالبات کارگران داد اما به نظر می‌رسد که گره‌گشایی از مشکلات این دو صنعت مادر تخصصی که جریانی از کارسازی برای صنایع زیردستی را با خود دارند باید هرچه زودتر صورت بگیرد و مشکلات گذشته در سایه همدلی و تدبیر رفع شده و این واحدها در ریل تولید و رونق اقتصادی بیفتند.
استان مرکزی دومین قطب صنایع مادرتخصصی است که حیات تولید را در رگ‌های صنایع زیردستی به جریان می‌اندازند و آذرآب و هپکو ۲ صنعتی هستند که در این زنجیره جایگاه ویژه‌ای دارند و اگر مشکل آن‌ها حل شود، رونق تولید، حفظ اشتغال و مناسبات کارگری در بخش قابل توجهی از شریان‌های تولید زیردستی آن‌ها تضمین و ادامه می‌یابد.