وجود و رشد میکرو ارگانیسم‌های بیماری‌زا در بیمارستان‌ها، مراکز درمانی، کارخانجات مواد غذایی و رستوران‌ها سلامت انسان را به شدت تهدید می‌کند. یکی از عوامل مهم در زمینه انتقال عفونت‌های بیمارستانی، سطوح درمانی و تجهیزات پزشکی است که در حال حاضر به وسیله کشت میکروبی که فرآیند زمان‌بر، تخصصی، هزینه بر و نیازمند تکنسین تخصصی جهت تفسیر کشت‌های میکروبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به منظور کاهش هزینه‌ها، شناسایی بار میکروبی سطوح در محل بدون نیاز به نمونه‌گیری، محیط کشت و تجهیزات جانبی، سرعت و دقت تشخیصی بالا و نیز عدم نیاز به پرسنل آموزش دیده جهت تفسیر نتایج، محققان دانشگاه تهران و دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران در همکاری مشترک با محققان دو دانشگاه ایتالیایی موفق به ارایه نانو زیست حسگر رنگی فوق حساس به تغییرات میکروبی به منظور اندازه‌گیری بار میکروبی سطوح و تجهیزات شدند.
محمد اکرامی دانشجوی دکتری صنایع غذایی دانشگاه تهران و عضو تیم تحقیق و توسعه طرح روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: حسگر رنگی میکروبی حاصل کار چهار دانشگاه ایرانی و ایتالیایی است که دارای تکنولوژی بالا است اما در عین حال کارایی آن بسیار ساده است.
وی بیان کرد: برای توسعه این زیست حسگر از پد الکتروریسی شده بر پایه پلیمر شناساگر خاصی استفاده شده و مبنای اندازه‌گیری رشد میکروبی، تغییرات رنگ حسگر در مقادیر مختلف بار میکروبی است.
اکرامی ادامه داد: برچسب حسگر رنگی را می‌توان در هر جایی نصب کرد و با توجه به محیط شروع به تغییرات بار میکروبی می‌کند و تغییر رنگی که به ما می‌دهد شاخص بار میکروبی محیط است و در تمام محیطها حتی مواد غذایی می‌توان از آن استفاده کرد.
وی گفت: این حسگر رنگی بر روی هر چیزی می‌چسبد و بعد از اینکه این حسگر به رنگ قرمز رسید بار میکروبی که برای سطح یا تجهیزات تعریف کرده‌اید از حد مجاز گذشته است و نشانده این است که آن ماده فاسد شده و آن محیط ضد عفونی می‌خواهد یا دستگاه را باید تعویض کرد.
اکرامی با اشاره به اینکه این حسگر قابل استفاده در صنایع مواد غذایی و علوم پزشکی است، اظهار کرد: این نانو حسگر به صورت پد نازک طراحی شده، بر روی سطوح مورد نطر چسبانده می‌شود. رنگ پدها در حالت عادی آبی کمرنگ است و در صورت وجود بار میکروبی، تغییر رنگ قابل مشاهده‌ای از طیف رنگ آبی تا سرخ خواهد داشت که از روی پوشش شفاف و پلاستیکی اتصال دهنده پدها به سطح مورد نظر، قابل مشاهده است.
وی ادامه داد: این طیف رنگی در آزمایشگاه بررسی شده و مقادیر استاندارد آن بصورت چاپ شده در اختیار نمونه‌گیرنده قرار خواهد گرفت. نمونه‌گیر پس از تغییر رنگ که ممکن است بین چند ساعت تا چند روز بر اساس وجود بار میکروبی بطول انجامد، با نگاه ساده به سطح پدها و تطبیق رنگ آن با نمونه شاهد، به راحتی می‌تواند میزان حدودی بار میکروبی را ارزیابی نموده و در مورد نیاز یا عدم نیاز به گندزدایی تصمیم‌گیری کند.
وی یادآور شد: اهمیت این مقوله تا حدی است که در تمام بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، واحد کاربردی و فعالی تحت عنوان واحد کنترل عفونت تعریف شده است.
اکرامی افزود: این محصول برای اولین بار طراحی و تولید شده و دانش فنی این محصول حاصل کار دو دانشگاه در ایران و دو دانشگاه ایتالیا است و نمونه خارجی ندارد. در حال حاضر نمونه آزمایشگاهی و تولید نمونه اولیه این محصول ساخته شده است. مجوزهای نانو مقیاس نیز دریافت کرده است و نیاز به سرمایه‌گذار برای تولید صنعتی دارد.