مرحومه اعظم طالقانی که در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری بود، شامگاه چهارشنبه ۸ آبان دار فانی را وداع گفت. محمدرضا اعلایی طالقانی برادر اعظم طالقانی در گفت وگو با ایرنا خبر درگذشت وی را تأیید کرد.
سطح هوشیاری این بانوی مبارز در روزهای اخیر به پایین ترین حد خود رسیده بود.
دبیر کل جامعه زنان انقلاب اسلامی از بامداد پنجشنبه گذشته (دوم آبان) به علت عارضه مغزی در بخش آی. سی. یو بیمارستان پارس بستری و تحت مراقبت‌های پزشکی قرار داشت.
مرحومه اعظم طالقانی به عنوان یکی از مشهورترین فعالان زن در ایران معاصر شناخته می شود. او دختر آیت الله سیدمحمود طالقانی است؛ بانویی که نه تنها شاهد مبارزات پدرش بود، بلکه خودش نیز بارها طعم تلخ زندان رژیم پهلوی را چشید.
اعظم طالقانی در اوج جوانی به واسطه مبارزات خود و پدرش، زندگی پرفراز و نشیبی را پشت سر نهاد.
در جریان همین مبارزات پدرش بود که با امام خمینی(ره) آشنا شده و بعد از آن، خود نیز وارد مبارزه می شود.
در دهه ۴۰ خورشیدی تعدادی از مبارزان دستگیر و اعدام شدند که اعظم طالقانی پیگیر وضع این افراد بود تا اینکه در ۱۳۵۲ خورشیدی به دانشگاه رفت و دو سال بعد، یعنی در سال ۱۳۵۴ خورشیدی برای نخستین بار به وسیله رژیم پهلوی دستگیر شد.
وی تا سال ۱۳۵۶ در زندان های اوین و قصر زندانی بود؛ یعنی درست در همان زمانی که پدرش نیز در زندان به سر می برد. به گفته مجتبی طالقانی، اعظم را دستگیر، محکوم و تهدید به اعدام کردند تا به آقا فشار بیاورند اما فشارها مؤثر نبود.
اعظم طالقانی در کنار مبارزه های سیاسی، به فعالیت در حوزه زنان نیز علاقه داشت و به تبعیت از پدرش تشکلی نیز در همان سال های نخست پیروزی انقلاب در راستای دفاع از حقوق زنان تأسیس کرد.
در یکم خرداد ۱۳۶۹ خورشیدی مرامنامه و اساسنامه این تشکل به تصویب مجمع عمومی و سپس کمیسیون احزاب در وزارت کشور رسید و در چهارم آذر ۱۳۷۱ خورشیدی پروانه تأسیس دریافت کرد.
مرحومه اعظم طالقانی در دوره نخست مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم تهران انتخاب شد و در همین دوره نیز پیگیر حقوق زنان بود و حتی دیدارهایی با امام خمینی(ره) داشت.
وی در سال های پس از انقلاب اسلامی، همچنین مدیر مؤسسه اسلامی زنان که یک NGO در حوزه زنان به شمار می رفت و فعالیت‌های فرهنگی و زیست محیطی با همکاری سازمان ملل را انجام می‌داد، بود. او مدیر عامل تعاونی زنان نجم را نیز بر عهده داشت که در زمینه اشتغال‌زایی زنان فعالیت می‌کرد و او سال هاست که با همکاری محمد مهدی جعفری، آثار به یادگار مانده از پدرش را که شامل تفاسیر قرآنی است در مجموعه‌ای با نام قراآن در صحنه گردآوری کرد.
طالقانی در مقطعی، نشریه پیام هاجر را منتشر کرد که بعد از دوم خرداد ۱۳۷۶ خورشیدی، انتشار آن به صورت هفتگی شد و در دوره توقیف مطبوعات به محاق توقیف رفت. وی در سال های گذشته، دوباره مبادرت به انتشار نشریه‌ای با عنوان پیام ابراهیم کرد که تلاش داشت تا در آن به تبیین اندیشه‌های آیت الله طالقانی بپردازد.
اعظم طالقانی به عنوان نخستین زن، کاندیدای ریاست جمهوری نام گرفته است. وی برای نخستین بار در ۱۳۷۶ خورشیدی نامزد ریاست جمهوری شد اما صلاحیتش تأیید نشد. او در سال های متمادی و تاکنون در تلاش بوده است تا تابوی حضور زنان در مناصب مهم مملکتی را بشکند و در همین راستا، دیدارهای زیادی نیز با علمای قم در خصوص تفسیر واژه «رجل سیاسی» داشته است.