آرامکو، بزرگترین شرکت نفتی عربستان و تحت مالکیت آل سعود است؛ بر اساس داده‌هایی که این شرکت منتشر کرده، درآمد آن در سال ۲۰۱۸ میلادی ۲۲۴ میلیارد دلار بوده است.
سال گذشته (۲۰۱۸) غول نفتی آرامکو روزانه بیش از ۱۰ میلیون بشکه نفت تولید کرد که این میزان از تولید شرکت های نفتی بزرگی مانند "رویال داچ شل" و "بی‌پی" بریتانیا بالاتر بود.
سکان ریاست این شرکت در دست "عبدالعزیز بن سلمان آل سعود"، شاهزاده سعودیست که ریاست این شرکت را به همراه وزارت انرژی عربستان بر عهده گرفته است.
طبق آخرین گزارش ها موسسه های اقتصادی جهان، این شرکت حدود ۱ تا ۱.۵ تریلیون دلار ارزش گذاری شده است، آرامکو حداقل ۵۰٪ بیشتر از با ارزش ترین شرکت های جهان از جمله "مایکروسافت" و "اپل" ارزش دارد. این شرکت ها ۱ تریلیون دلار ارزش دارند.
از ابتدای سال ۲۰۱۶ قرار بود بخشی از سهام آرامکو در گام اول در بازارهای داخلی و سپس در بازارهای جهانی عرضه شود –عرضه ای که بزرگ ترین فرایند سرمایه گذاری در جهان محسوب می شود- که به دلایل متعدد تاکنون اجرایی نشده بود.
ورود عربستان سعودی به جنگ یمن و افزایش هزینه های آن بر اقتصاد این کشور هزینه های زیادی را بر اقتصاد ریاض متحمل کرد، ریاض در این ۵ سال مجبور شد برای تامین هزنیه خرید سلاح خود از آمریکا نفت بیشتری بفروشد؛ عرضه بیشتر نفت از سوی ریاض قیمت آن را کاهش داد و با وجود فروش بیشتر، بودجه عربستان با کسری مواجه شد.
کسری بودجه عربستان در سال ۲۰۲۰ به ۵۰ میلیارد دلار رسید، در حالی که سال جاری این رقم حدود ۳۵ میلیارد دلار اعلام شده بود.
با گذشت سه سال از تصمیم ریاض برای عرضه عمومی سهام آرامکو و تعویق چندباره این تصمیم، شورای مدیران هیئت بازار سرمایه عربستان سعودی امروز (یکشنبه) اعلام کرد که قرار است بخشی از سهام این شرکت نفتی بزرگ در ریاض عرضه عمومی شود، پیش از عرضه عمومی نیز اطلاعات و داده های مهم مالی از شرکت آرامکو در اختیار سرمایه گذاران بازار بورس گذاشته می شود تا بتوانند به راحتی درباره خرید سهام تصمیم بگیرند.
عرضه عمومی بخشی از سهام آرامکو تا شش ماه ادامه خواهد داشت و اگر در این مدت واگذاری سهام به طور کامل صورت نگیرد، موافقت دولت ریاض برای عرضه لغو می شود.
** اصرار آمریکایی‌ها برای عرضه هرچه سریعتر سهام آرامکو
روز چهارشنبه هفته گذشته، کنفرانس "اقدام برای آینده سرمایه گذاری" در ریاض برگزار شد، "عبدالعزیز بن سلمان عبدالعزیز وزیر انرژی عربستان و "استیون منوچین" وزیر خزانه داری آمریکا در این کنفرانس حضور داشتند.
عرضه سهام آرامکو در بازارهای داخلی و جهانی مهم تریم محور این کنفرانس بود که در خصوص آن میان وزیر انرژی عربستان و وزیر خزانه داری آمریکا بحث و تبادل نظر شد.
وزیر انرژی عربستان در این کنفرانس تاکید کرد، تصمیم برای عرضه بخشی از سهام شرکت آرامکو در بازارهای داخلی و سپس جهانی تصمیمی سعودی است و از جانب محمد بن سلمان ولیعهد این کشور اتخاذ می شود.
وی افزود: این تصمیم در زمان مناسب و با روشی مناسب اتخاذ خواهد شد.
در سمت مقابل، وزیر خزانه داری آمریکا دیدگاهی متفاوت از مقام سعودی داشت و تاکید کرد، موفقیت سند چشم انداز اقتصادی ۲۰۳۰ با عرضه سهام آرامکو در بازارهای داخلی و جهانی ارتباط مستقیم دارد، وی با تشویق ریاض از مقامات سعودی خواست تا هرچه سریعتر این سهام را در بازارهای جهانی عرضه کنند.
منوچین افزود: عرضه سهام شرکت نفتی آرامکو فرصتی برای توسعه اقتصاد عربستان و دیگر کشورهای جهان است و می تواند اقتصاد عربستان را به طور بی سابقه ای متحول کند.
سخنانی که بیش از تشویق و تحریک، اصرار و اعمال فشار به عربستان به نظر می رسد، زیرا مخالفت عربستان سعودی با عرضه عمومی سهام این شرکت بیش از دو روز دوام نیاورد و روز جمعه ملک سلمان شاه سعودی دستور داد که سهام این غول نفتی در بازار داخلی ریاض عرضه شود.
«عربستان اراده سیاسی ندارد و آمریکا سلطه جویی خود را بر این کشور تحمیل می کند»، این سخن "عبدالباری عطوان" تحلیلگر سرشناس عرب درباره سیاست عربستان است که این تصمیم پس از اصرار آمریکا برای عرضه هرچه سریعتر سهام آرامکو ثابت می کند عطوان چندان بی مورد هم نگفته است.
**جنگ یمن و تبعات سنگین اقتصادی بر اقتصاد ریاض
اگر نگاهی به شش سال گذشته یعنی یک سال پیش از آغاز تجاوز عربستان به یمن بیاندازیم، ریاض در این برهه نفت خود را با قیمتی نزدیک به ۱۴۰ دلار برای هر بشکه به فروش می رساند، این قیمت بالای نفت ثروت های زیادی را راهی خزانه آل سعود کرد، اما این خاندان در دوران اوباما برای همراهی با سیاست های ضد ایرانی وی سیاست های خود را طبق سیاست های واشنگتن نوشتند و برای اعمال فشار به ایران قیمت نفت را کاهش و تولید خود را افزایش دادند. این مساله شاید در کوتاه مدت به ایران فشار آورد اما دود آن در بلند مدت در چشم سعودی ها رفت، به ویژه یک سال بعد از آن که جنگ یمن، ریاض را وارد باتلاقی کرد که بیرون آمدن از آن برایش تا به امروز بسیار سخت بوده است.
با آغاز جنگ یمن، بازار سیاه آمریکا و اروپا برای فروش سلاح به کشورهای عضو ائتلاف از هم پاشیده عربی به ویژه عربستان سعودی و امارات داغ شد، آمریکا و اورپا با سیاست ایران هراسی انبار سلاح های خود را یکی پس از دیگری به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می فروختند، اقتصاد عربستان هزینه های زیادی را متحمل شده بود و باید نفت بیشتری می فروخت، اما دیگر از نفت ۱۴۰ دلاری خبری نبود و قیمت نفت به طور حدودی به ۷۰ دلار رسیده بود، عربستان تولید نفت خود را افزایش داد اما با این وجود نتوانسته تاکنون کسری بودجه خود را جبران کند و در همین راستا قیمت برخی خدمات و کالاهای عمومی و حساس از جمله بنزین را در سال جاری افزایش داد.
حال ریاض برای جبران هزینه های جنگ و کسری بودجه خود و به ویژه ناکام نماندن چشم انداز ۲۰۳۰ بن سلمان می خواهد بخشی از سهام آرامکو را ابتدا در بازار بورس "تداول" ریاض و سپس در بازار جهانی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی عرضه عمومی کند.