شهرستان مه ولات با در اختیار داشتن دو هزار و ۳۰۰ هکتار باغ انار، سالیانه ۲۳ هزار تن از این محصول را تولید و روانه بازارهای مصرف می کند اما این محصول در هنگام فصل برداشت با بی مهری های زیادی مواجه می شود تا جایی که کشاورزان این شهرستان با توجه به هزینه بالای کاشت، داشت و برداشت، متحمل هزینه های جبران ناپذیری می شوند.
وقوع خشکسالی های پی در پی در کشور از جمله در مه ولات، تولید انار این یاقوت سرخ را در این شهرستان تحت تاثیر قرار داده و باعث شده تا کشاورزان برای آبیاری نارستان های خود با مشکلاتی مواجه شوند که ادامه این وضعیت بر محصول تولیدی آنان نیز تاثیر منفی گذاشته است.
مه ولات مقام نخست سطح زیر کشت و تولید انار در خراسان رضوی را به خود اختصاص داده است
مدیر جهاد کشاورزی مه ولات با بیان اینکه در سال زراعی کنونی از هر هکتار باغ انار در مه ولات به طور میانگین ۱۰ تن انار برداشت و روانه بازار مصرف شد افزود: مهم‌ترین رقم انار این شهرستان از نوع اردستانی است که ۹۰ درصد سطح زیر کشت را شامل می شود و ۱۰ درصد بقیه نیز از ارقام خزر، عقدا، شیشه، کپ و ملس بجستان است.
رمضانعلی قاسمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: انار تولیدی مه ولات از نوع اردستانی و از جمله ارقام صادراتی است که سالیانه علاوه بر مصرف داخلی، بخشی نیز به خارج از کشور از جمله آسیای میانه، کره و ژاپن صادر می شود که از ارزآوری مناسبی نیز برخوردار است.
وی با بیان اینکه مه ولات با در اختیار داشتن دو هزار و ۳۰۰ باغ انار، یکی از شهرستان‌های بزرگ باغی در خراسان رضوی است که مقام نخست سطح زیر کشت و تولید این محصول در استان را به خود اختصاص داده است افزود: این یاقوت سرخ در فصل برداشت با همه خواص منحصر به فرد خود مورد بی‌مهری بازاریان قرار گرفته و هزینه های زیاد، باعث نگرانی تولیدکنندگان شده است.
مدیر جهاد کشاورزی مه ولات گفت: برای جبران نگرانی کشاورزان و باغداران و در راستای ایجاد زنجیره تولید در بخش کشاورزی، اقداماتی از جمله ایجاد و راه اندازی یک واحد فرآوری رُب و سس انار با ظرفیت سالیانه ۳۰۰ تن، احداث انبار نگهداری با ظرفیت سه هزار و ۵۰۰ تن و نیز ایجاد فرصت برای باغداران به منظور عرضه مستقیم محصول تولیدی خود در بازارها و میادین تره بار انجام شده است.
قاسمی به کشاورزان و باغداران توصیه کرد با توجه به کاهش قیمت انار در فصل برداشت، نسبت به ذخیره سازی این محصول و عرضه به بازار در فصل مناسب و به طور مستقیم اقدام کنند.
وی ادامه داد: جهاد کشاورزی مه ولات در سال زراعی امسال در راستای حمایت از باغداران، نسبت به پرداخت تسهیلات بلاعوض برای اجرای سامانه های نوین آبیاری و همچنین تسهیلات یارانه دار برای اجرای طرح‌های هرس و اصلاح باغ، تغذیه و مبارزه بیولوژیکی با کرم گلوگاه انار، تامین سرمایه در گردش و برگزاری کلاس ها و کارگاه‌های آموزشی ترویجی برای کشاورزان اقدام کرده است.
مدیر جهاد کشاورزی مه ولات با اشاره به اینکه در ۱۶ هکتار باغ انار و چهار هکتار باغ پسته مه ولات، طرح سایبان اجرا و پروانه مورد نیاز بهره برداری نیز صادر شده است گفت: برای اجرای این طرح، ۱۲ میلیارد ریال تسهیلات تصویب و آماده پرداخت است و هم اکنون طرح ۶۵ هکتاری سایبان در این شهرستان آماده صدور پروانه و اخذ اعتبار لازم است.
قاسمی کاهش تبخیر و استفاده بهینه از منابع آبی، کاهش چشمگیر آفتاب سوختگی با توجه به موقیت شهرستان و بالا بودن دمای هوا در فصل رشد، حل مشکل دانه سفیدی، بالارفتن کیفیت و بازار پسندی، افریش درآمد وکاهش هزینه های کشاورز ، مبارزه راحت تر با آفات و جلوگیری از خسارت سرما و تگرگ در باغ های انار را از جمله مزایای مثبت اجرای طرح سایبان ذکر کرد.
وی ادامه داد: طرح سایبان در باغی در حاشیه جاده دوغ آباد در حال اجراست و این طرح تاکنون مورد بازدید مسئولان استانی، وزارتخانه جهاد کشاورزی و همچنین کارشناسان و کشاورزان بیش از ۱۱ استان کشور و تمام شهرهای انار خیز استان خراسان رضوی قرار گرفته است.
سایه بان سازه ای فلزی و بسیار ساده تر از گلخانه است با پوشش توری مانند رنگی که سایه ایجاد می کند و روی سازه نصب می شود. هدف از اجرای این سازه کاهش خسارات برف، باران و تگرگ در مزارع و باغات فضای باز است.
همچنین سایه بان ها از تبخیر قابل توجه آب و آفتاب سوختگی محصولات نیز جلوگیری می کند.
اعلام آمادگی تعاون روستایی مه ولات برای خرید حمایتی انار
رییس اداره تعاون روستایی مه ولات نیز به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به آغاز فصل برداشت این میوه بهشتی در شهرستان، متاسفانه دلالان و واسطه گران حاصل دسترنج باغداران زحمتکش را با قیمت بسیار نازل خریداری کرده و با افزایش چندین برابری به دست مصرف کننده می رسانند.
حسین خوش سیرت گفت: دراین راستا، اداره تعاون روستایی شهرستان مه ولات با توجه به سابقه خرید در سنوات گذشته، آمادگی دارد در صورت تامین اعتبار لازم و ابلاغ توسط مدیریت جهاد کشاورزی خراسان رضوی، نسبت به خرید توافقی انار تولیدی کشاورزان این شهرستان اقدام کند تا علاوه بر کوتاه کردن دست واسطه گران، این محصول را با قیمت واقعی و منصفانه خریداری و به دست مصرف کننده برساند.
بروز خشکسالی و تبعات منفی آن در تولید محصولات کشاورزی
یک کشاورز مه ولاتی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: خشکسالی های ۲۰ سال گذشته در این شهرستان و دیگر مناطق کشور، تولید محصولاتی مثل انار که نیازمند آب زیاد است را تحت تاثیر داده است و تداوم این امر برای کشاورز بسیار مشکل ساز شده و علاوه بر این کرم گلوگاه، آفتاب سوختگی و سرمازدگی نیز همه ساله محصول انار را تهدید و عمل آوری آن را برای کشاورز سخت و دشوار می کند.
کاظم شریعتی افزود: این بلایای طبیعی اشک کشاورزان مه ولاتی را در آورده است ضمن اینکه باغداران برای فروش محصول تولیدی باید به دنبال خریدار بگردند و به ناچار مجبورند محصولشان را با قیمتی بسیار پایین به واسطه‌گران و دلالان بفروشنند و چیزی از این دردناک‌تر برای یک کشاورز نیست که مجبور باشد برای فروش محصولی که با زحمت زیاد تولید کرده در به در دنبال خریدار باشد.
یک کشاورز روستای دوغ آباد مه ولات نیز به خبرنگار ایرنا گفت: وجود باغ های در هم، کوچک و غیر تجاری، کمبود آب به خاطر خشکسالی، شور شدن منابع آبی، غیر اقتصادی بودن باغ ها به دلیل کاهش عملکرد و همچنین قیمت پایین انار و نبود صنایع تبدیلی مرتبط از عمده مشکلات باغداران انار در این شهرستان است.
جعفر پورعباس، خسارات آفتاب سوختگی، آفات و اختلاف شدید درجه حرارت در شب و روز که باعث ترکیدگی انارها می شود، پیر شدن کشاورزان و کاهش نیروی کار و کمبود سرمایه لازم در بخش کشاروزی و پرداخت نشدن تسهیلات کم بهره به باغداران را از دیگر مشکلات باغداران انار در مه ولات عنوان کرد و افزود: بسیاری از انارهای تولیدی، مشتری صادراتی ندارد و میزان کمی از انارهایی که در گذشته صادر می شد نیز اکنون مشتری‌های خارجی خود را از دست داده است که علت این امر نبود پایانه صادراتی است.
وی ادامه داد: پائین بودن قیمت فروش انار، نبود انبارهای سردخانه‌ای برای ذخیره سازی محصولات، بی انصافی دلالان در موقع خرید و نبود صنایع کافی تبدیلی برای فرآوری محصول و صادر نشدن آن از مشکلات باغداران انار مه ولاتی پس از برداشت و برای فروش رساندن این محصول است.
فیض آباد، مرکز شهرستان ۵۰ هزار نفری مه ولات در ۲۰۷ کیلومتری مشهد قرار دارد.