به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش، گروه مطالعات آمریکای دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران امروز دوشنبه نشستی با عنوان نگاه انتقادی به مسائل روز آمریکا برگزار کرد که محور آن استیضاح «دونالد ترامپ» رییس جمهور آمریکا بود.
قوه مقننه آمریکا نمی‌خواهد ترامپ تبدیل به یک غول شود
«الهام کدخدایی» عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان در این نشست تخصصی گفت: از روزی که ترامپ رای آورد صحبت استیضاح او مطرح بود. اما سوال اینجاست که رییس جمهور چه کاری ممکن است انجام دهد که استیضاح شود؟
وی افزود: در آمریکا به استقلال قوا افتخار می‌شود و همیشه سعی شده بین این قوا تعادلی ایجاد شود. اما این موضوع سبب شده تا همیشه بین دو قوه مجرییه و قضائیه رقابت هم وجود داشته است. زیرا از یک سو قوه مجریه روز به روز قوی‌تر شده است و از طرف دیگر دستگاه قضایی آمریکا تلاش کرده جلوی قدرت روز افزون و بی قید و بند قوه مجریه را بگیرد و یا حداقل محدود کند.
کدخدایی افزود: استیضاح کنندگان «دونالد ترامپ» معتقد هستند که این افزایش قدرت او درقوه مجریه آمریکا دارد شبیه به یک امپراطوری می‌شود و اگر در این زمان توسط کنگره جلوی او گرفته نشود، ترامپ تبدیل به غولی خواهد شد که دیگر نمی‌توان جلوی امپراطوری او و روسای جمهور شبیه او را گرفت. زیرا ترامپ شخصیتی از خودش نشان می‌دهد که هر کاری می‌تواند انجام دهد تا جایگاه پادشاهی خود را به جای جمهوری قرار دهد.
این کارشناس مسائل آمریکا افزود: افرادی مانند «نانسی پلوسی» (رئیس مجلس نمایندگان آمریکا) در موضوع استیضاح ترامپ معتقد است که ما در آمریکا به دنبال دفاع از دمکراسی هستیم. زیرا حکومت ما جمهوری است و نباید این جمهوری را خدشه دار کرد و به حکومت پادشاهی تبدیل نمود. البته روند مشروعیت ترامپ در مجلس نمایندگان پیگیری می‌شود ولی از آنجا که کاخ سفید در این زمینه همکاری نمی‌کند، کار استیضاح را دادگاه پیگیری خواهد کرد که در صورت هر نتیجه‌ای از سوی دادگاه معلوم نیست ترامپ تمکین کند تا قانون اساسی بیشتر دیده شود.
کدخدایی درباره نظر ترامپ درباره استیضاح گفت: ترامپ به استیضاح کنندگان گفته بود که شما به من حمله نکردید بلکه به جمهوری حمله کردید. البته عده‌ای نیز معتقد که نباید به دلیل مدل حرف زدن و یا بی علاقه بودن به سیاست‌های ترامپ او را برکنار کرد. زیرا مردم به او رای دادند.
وی با تاکید بر جنگ بین ترامپ و بعضی از دستگاه‌های داخلی آمریکا افزود: وقتی کنگره فردی را احضار می‌کند ولی رییس جمهور اجازه حضور نمی‌دهد، خلاء قانون اساسی بیشتر خودش را نشان می‌دهد.
عضو هیئت علمی دانشکده افزود: موضوع دیگر دو قطبی شدن آمریکا است که در استیضاح ترامپ خودش را نشان داد. البته ۸۲ درصد دمکرات‌ها موافق استیضاح هستند و ۸۲ درصد جمهوری خواه‌ها نیز مخالف بودند. یعنی گرایش‌های حزبی تعیین کننده است. البته اگر در استیضاح «نیکسون» (ریچارد نیکسون رییس جمهور آمریکا بین سال های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۴) مردم، دمکرات‌ها و جمهوری خواه برای استیضاح موافق بودند تا او از مقام خود کناره گیری کند. ولی در استیضاح ترامپ هنوز این اجماع وجود ندارد.
این کارشناس مسائل آمریکا افزود: ترامپ پیش از این گفته بود در صورت رسیدن به قدرت بعضی از سازمان‌ها و نهادهای اطلاعاتی و وزارت خارجه را کنار خواهد گذاشت. او نیز با تصدی ریاست جمهوری برای جنگ با این سازمان‌ها اقدام کرد. اما اکنون همین نهاد و سازمان‌ها از داخل قوه مجریه در کنار قوه مقننه علیه او می جنگند تا دامنه دشمنان ترامپ در این میدان نبرد بیشتر شود.
وی خاطرنشان کرد: دو قطبی شدن در آمریکا سبب شده مردم نتوانند طرف مقابل را قبول کنند تا شکاف بیشتری بین مردم دمکرات و جمهوری خواه ایجاد شود. همچنین بین سیاستمداران دو حزب نیز این شکاف وجود دارد و این استیضاح هر نتیجه‌ای هم داشته باشد، این فاصله بین مردم و آمریکا را بیشتر خواهد کرد.
آمریکا هنوز به باور، داشتن رییس جمهور زن، نرسیده است
«زهره خوارزمی» در تحلیل خود با عنوان جنبش مقاومت سیاسی اجتماعی زنان آمریکا در این نشست اظهارداشت: یک کتاب در سال ۲۰۱۹ در آمریکا درباره ترامپ چاپ شده به نام All the President's Women (همه زنان رییس جمهور) که در این کتاب ۴۳ مورد رفتارهای خارج از قاعده ترامپ همراه با مصاحبه با اشخاصی که هریک به نحوی با ترامپ ارتباط داشتند، در کتاب مطرح شده است. نظر سنجی‌ها نشان می‌دهد که ممکن است برای آینده انتخاباتی این مورد دردسرساز شود و در استیضاح ترامپ نیز زنان بیشتر از مردان طرفدار خلع او بودند.
وی گفت: البته تظاهراتی هم صورت گرفت که طرفداران زن خواهان ادامه کار ترامپ بودند و معتقدند نباید ترامپ را استیضاح کرد. ولی خود آنها نیز می‌گویند که سخت است به عنوان یک زن طرفدار ترامپ بود.
استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران افزود: ۵۳ درصد از زنان سفید پوست در انتخابات گذشته آمریکابه ترامپ رای دادند در حالی که سیاهپوستان ۹۴ درصد و دیگر نژادها ۶۸ درصد به ترامپ رای داده بودند.
وی ادامه داد: در آماری که در نظرسنجی‌ها دیده می‌شود نشان از گرایش زنان به سمت رقبای ترامپ دارد که این دغدغه جدی ترامپ در انتخابات پیش رو خواهد بود. اما موضوع دیگر خودآگاهی زنان آمریکا است که با جنبش‌هایی که انجام می‌دهند، نشان از تاثری است که در آینده کشور خود خواهند گذاشت.
زهره خوارزمی با اشاره به چالش پیش روی زنان آمریکا افزود: چهار چالش برای زنان آمریکا وجود دارد که یکی از آنها سخت بودن میل آنها به پایان دادن رهبری رییس جمهوری مرد و سنت پدرسالارانه ریاست جمهوری در آمریکا است.
وی ادامه داد: کتاب دیگری به نام Nasti woman (زن هرزه) است که بر گرفته از متلکی بود که ترامپ به «هیلاری کلینتون» گفت. ولی خودش با این کتاب تحقیر شد. در این کتاب دومین چالش این است که برای اینکه زنان در جامعه آمریکا موجی ایجاد کنند، نیاز است از هرچیزی که فاصله‌ای بین زنان ایجاد می کند(مانند جنسیت، طبقه اجتماعی، نژاد، سن، شهروندی، معلویت و یا سالم بودن) فاصله بگیرند تا جنبش زنان به موفقیت برسد. البته در این راه رهبری زن هم بسیار مهم است.
او به چالش سوم اشاره کرد و افزود: اینکه آیا اعتلاف خواهرانه می‌تواند به این هدف برسد یا خیر؟ برای همین سوال این است که آیا اعتلاف «نانسی پولوسی» با چهار نماینده رنگین پوست دیگر به سرانجام می رسد یا خیر؟ زیرا تصور می‌شود که ۴ نماینده دموکرات می‌خواهند دموکرات‌ها را به سمت چپگرایی سوق دهند. همچنین در موارد زیادی درگیری بین آنها وجود دارد تا نگاه خوشبینانه‌ای به این اعتلاف وجود نداشته باشد.
عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران درباره آخرین چالش نیز اظهارداشت: چهارمین چالش می گوید که اگر یک زن بخواهد رییس جمهورآمریکا شود، چه کاری باید انجام دهد که محبوب شده و رای بیاورد؟ جواب آن در کتاب این است که اصلا نامزد نشود. زیرا هنوز در ذهن مردم آمریکا این احساس وجود ندارد که یک زن رییس جمهور آمریکا شود.
رسانه‌ها، آینده جوامع را تعیین خواهند کرد
«حسن حسینی» عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان نیز در این نشست گفت: رابطه بین افراد در جوامع و نظام حکومتی آنها درحال تغییر است. بر همین اساس می‌توانیم انتظار جنبش‌های متعدد مردمی در جوامع مختلف با ابزارهای رسانه‌ای و فضای مجازی را در آینده شاهد باشیم.
وی گفت: یکی از این تغییرات، انتخابات پیش روی ریاست جمهوری در آمریکا است. این تغییرات با استفاده از الگوها رخ می‌دهد. زیرا طبق تحقیقات، فیسبوک و واتس آپ می توانند در جوامع تاثیر به سزایی ایفا کنند.
راهبرد ترکیه، چین و روسیه در قبال آمریکا پرهیز از درگیری است
اساتید دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران همچنین معتقد هستند که کشورهای ترکیه، چین و روسیه با اتخاد راهبرد مقاومت در قبال آمریکا و پرهیز از درگیری موفق شدند به بیشتر خواسته‌های استراتژیک خود دست یابند.
«جهانگیر کرمی» عضوهیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران نیز در این نشست درباره مواجهه ایران و شوروی (سابق) اظهار داشت: عده‌ای معتقد هستند در گذشته حمله قفقازها به ایران سبب شد سفارت شوروی در ایران اشغال نشود. اما این دلیل درستی نیست بلکه بعد از انقلاب اسلامی اجماعی درایران توسط پیروان خط امام خمینی(ره) و انجمن‌های اسلامی دانشجویان شکل گرفت که به سفارت شوروی حمله نشود.
وی گفت: از زمانی که «کارل مارکس» (متفکر انقلابی، فیلسوف، جامعه‌شناس، شاعر، تاریخدان، اقتصاددان آلمانی) تلاش کرد تا نیروی‌های ضعیف و حاشیه نشینان کشورهای اروپایی را به نیروهای خلاق و فعال را در عرصه روابط بین الملل تبدیل کند، نظریه و راهبرد مقاومت نیز شکل گرفت. البته موفق هم شد و جریان چپ همچنان در دنیا فعال است.
کرمی درباره راهبرد مقاومتی روسیه گفت: از اوایل قرن ۱۸ شوروی که یک قدرت‌های جهانی بوده، به تدریج راهبرد مقاومت در این کشور شکل می‌گیرد. ولی هیچ گاه غرب، شوروی را به عنوان یک عضو رسمی در بازی جهانی نپذیرفت که دو دلیل دارد.
وی ادامه داد: دلیل نخست اینکه توسعه و نوسازی در روسیه عمق پیدا نکرد. زیرا توسعه از طرف دولت‌ها بوده و نه بخش خصوصی تا روسیه در این باره عقب بماند. اما دلیل دوم اینکه همیشه باشگاه‌های قدرت‌های جهان بیشتر به غرب اختصاص داشته و آنها حاضر نبودند که شریک دیگری را بپذیرند.
این استاد دانشگاه افزود: مقاومت به یاری اندیشه‌های کمونیستی تا آنجا پیش رفت که شوروی به یکی از دو قدرت بزرگ جهانی هم رسید تا در همه عرصه‌های فرهنگی، اقتصادی و... مقابل غرب بایستد. ولی در نهایت این بازی را به دلیل فقدان توسعه در همه زمینه‌ها، و کاهش رشد اقتصادی و صرف هزینه‌های زیاد در رقابت با آمریکا، باخت و به فروپاشی رسید.
کرمی درباره دوران بعد از فروپاشی شوروی و روسیه جدید گفت: در دوره ولادیمیرپوتین(رئیس جمهور روسیه) این مقاومت باز تولید شد و مسائل حقوق بشر، رسانه‌ها و NGO ها به رسمیت شناخته نشد. زیرا معتقد بودند که اینها بستری برای نفوذ غرب است و در سطح بین المللی نیز روسیه تلاش کرده از کشورهایی که راهبرد مقاومت را دنبال می‌کنند، حمایت کند.
وی با اشاره به تفاوت راهبرد مقاومت ایران و روسیه بیان کرد: در روسیه راهبرد مقاومت - مشارکت وجود دارد و جمهوری اسلامی ایران نیز دارای ایدئولوژی بوده و مبارزه با غرب را برنامه اصلی خود قرار داده است.
عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان درباره شباهت‌های راهبرد ایران و روسیه گفت: دو کشور در مقابله با تروریسم، ثبات و امنیت منطقه و خاورمیانه، مقابله با غرب تحت عنوان حقوق بشر و ... نیز اشتراک نظر و شبیه به یکدیگر در راهبرد مقاومت هستند.
ترکیه فهمید که بدون اتکا به آمریکا باید امنیت خود را حفظ کند
«رضا دهقانی» عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان نیز در خصوص چالش سوریه و ترکیه اظهارداشت: سوریه چالشی است که در هزاره سوم، ۴۶ کشور مستقیم و غیر مستقیم در آن دخیل هستند.
استاد دانشگاه ادامه داد: سیاستی که ترکیه در ابتدای بهار عربی در سوریه پیش گرفت، ابتدا نصیحت سوریه بود ولی در ادامه با حمایت از معارضان به دشمن سوریه تبدیل شد. ولی از سال ۲۰۱۵ گفتمان مقاومت سبب شد سیاست‌های ترکیه نسبت به سوریه تغییر کند که این نشان از عقبه و اصالت مقاومت است و این موضوع چند دلیل دارد.
وی ادامه داد: نخست اینکه مقاومت سوریه با مشارکت ایران و حزب الله بسیار قوی شد. دومین دلیل ایجاد دامنه‌ای از کردها در منطقه بوسیله غرب بود که این موضوع امنیت ترکیه را به خطر می انداخت تا ترکیه در اندیشه قبلی خود تجدید نظر کند. زیرا «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا می گفت که باید امنیت را از ما بخرید و این موضوع ترکیه را به سمت تنوع سازی سیاست‌های امنیتی پیش برد.
دهقانی افزود: خرید موشک‌های اس ۳۰۰ از روسیه و مذاکرات در شهر آستانه با حضور ایران، ترکیه و روسیه نشان از احساس خطری بود که ترکیه آن را درک کرد.
وی با اشاره به عملیات های فرات و شاخه زیتون که توسط ترکیه در سوریه برای از بین بردن دشمنان سوریه انجام شد، افزود: از نظر ترکیه راه ورود به جهان عرب، سوریه است ولی کردهای معارض در مرز مانعی برای رسیدن به این هدف بودند. بر همین اساس ترکیه تصمیم گرفت این منطقه را از کردهای معارض پاک کرده و مردم آواره سوری در ترکیه را جایگزین کند تا یک جمعیت آماری بالا طرفدار خود را در سوریه مستقر کند.
وی ادامه داد: ترک‌ها علاقه دارند مدلی از حزب عدالت توسعه را در سوریه پیاده کنند تا اندیشه‌های خود را با استقرار تعداد سوری پناهنده به نتیجه برسانند.
دهقانی افزود: این شرایط نشان می‌دهد مسئله سوریه از مدار نظامی خارج شده و به مدار سیاسی آمده و اگر برای آینده رقابتی باشد در میز مذاکره رخ می‌دهد.
چین با پرهیز از درگیری با آمریکا راهبر مقاومت را در صبر استراتژیک دنبال می‌کند
«حامد وفایی» عضو هیئت علمی دانشکده زبان‌های دانشگاه تهران در سخنانی با عنوان چین- ایالات متحده و «تله توسیدید» گفت: توسیدید یکی از تاریخ نگاران یونان باستان است که جمله معروف دارد و آن جمله این است که «آنچه جنگ را گریز ناپذیر می‌کند، رشد آتن و هراسی است که در دل اسپارت می اندازد»
وی گفت: زمانی که رشد اقتصادی کشورهای چین و ژاپن در دهه‌های گذشته زیاد شده بود، فشارهای آمریکا به چین سرعت بی سابقه ای به خود گرفت تا از سال ۲۰۱۷ رویکرد چین نسبت به آمریکا هم تغییر کند. زیرا وقتی چین به قدرت دوم اقتصاد دنیا تبدیل شده و اقتصاد آمریکا را دچار چالش کرد.
استاد دانشکده زبان‌های دانشگاه تهران ادامه داد: بر خلاف آمریکا و از نظر استراتژیک هنوز در کشور چین ایدئولوژی وجود دارد. ولی از نظر تاکتیکی چینی‌ها معتقد هستند سیاست سابق آمریکا همان داستان چماق و هویچ بوده که امروزه بخش چماق آن پر رنگ تر شده تا این مورد سبب شود تقابل چین و آمریکا قطعی محسوب شود.
وفایی ادامه داد: تحلیلگران چینی چهار احتمال تاکتیکی را در این تقابل مطرح می‌کنند. نخست اینکه ترامپ می‌خواهد میادین مبارزه‌ای حتی جنگ را مقابل چین باز کند و دوم اینکه تمرکز ترامپ پیروزی آمریکا در جنگ اقتصادی برابر چین و مهار پکن است.
وی افزود: سوم اینکه آمریکا با تشدید فشارها از جمله جنگ تجاری، چین را به سازش در حوزه تجاری ترغیب می کند اما تحلیلگران چینی اعتقاد دارند رویکرد نهایی ترامپ که مدل چهارم است درباره چین هنوز نهایی نشده و برای مقابله با چین تصمیم نهایی خود را نگرفته است.
عضو هیئت علمی دانشکده زبان های دانشگاه تهران درباره ورود چینی‌ها به جهان اسلام و خاورمیانه گفت: چین و آمریکا تا سال ۲۰۱۲ در همکاری و تعامل با کشورهای خاورمیانه روند همسانی را طی می‌کنند. اما از زمان گفته شده به بعد چین صعود ناگهانی نسبت به آمریکا در مبادلات خود با کشورهای خاورمیانه می‌گیرد.
وی با تاکید بر اینکه استراتژی چین در قبال آمریکا به صورت رفت و برگشت و اصطلاحا پینگ پنگی است، افزود: در این استراتژی چین درباره هر کنش آمریکا خیلی زود واکنش نشان می‌دهد. نمونه بارز آن اعلام تعرفه از سوی آمریکا در ساعت ۲ بامداد به وقت چین بود. اما یک ساعت بعد وزارت بازرگانی چین در بیانیه‌ای با صراحت مقابل این تعرفه ها مواضع خود را اعلام کرد و گفت که در جنگ تجاری با آمریکا تا آخر ایستادند.
وفایی افزود: چینی‌ها تاکید می‌کنند باب گفت و گو همچنان باز است و سیاست برد برد را با آمریکا دنبال می‌کنند. در مواجهه با ترامپ نیز دو مقوله صبر استراتژیک و صبر تاکتیکی را در نظر گرفتند؛ هر چند که بین او دو فرق وجود دارد.
وی ادامه داد: در صبر تاکتیکی فرد می‌گوید الان صبر پیشه می‌کنم و موقع مناسب حساب طرف مقابل را خواهم رسید. اما در صبر استراتژیک، استراتژی صبر است و این چیزی است که چینی‌ها امروز به آن رسیدند و می گویند نباید در تله توسیدید افتاد و با آمریکا وارد جنگ شد. زیرا به ضعف‌های خود مقابل آمریکا پی بردند و به آن اعتراف هم کردند.
عضو هیات علمی دانشکده زبان ها با اشاره به تحلیل یکی از نشریات معتبر چینی در قبال آمریکا گفت: این نشریه درباره تقابل چین و آمریکا می گوید: اگر عقب نشینی بی دلیل دربرابر دولت ترامپ را در دستور کار قرار دهیم، تنها بر اشتهای کاخ سفید افزوده‌ایم. بلکه باید در طول تعامل با رویکرد تقابل مدیریت شده، به واشنگتن بفهمانیم که مذاکره و راه کار سیاسی، تنها راه دوری از این تنگنا بین چین و آمریکا است. زیرا آمریکا باید بداند چین از جنگ تجاری با آمریکا وحشتی ندارد و گذر زمان به سود چین است./