در گزارش روزنامه شرق، آمده است: در این طرح شرایطی برای حصول اطمینان از کیفیت نامزدهای برگزیدهشده از طریق سامانه «سرا» در نظر گرفته شده که از جمله آنها امضای منشور اصلاحات و پذیرش میثاق و تعهد به کنارهگیری به نفع نامزدهای فهرست نهایی برآمده از انتخابات مقدماتی و جلب حمایت حداقل یکسوم اعضای شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان در هر استان است. البته در این طرح معلوم نیست که با توجه به ممنوعیت تبلیغات انتخاباتی برای نامزدهای انتخابات تا پیش از موعد قانونی، شعارها و سخنان انتخاباتی ثبتنامکنندگان چگونه میسر میشود؟ از سوی دیگر امضای منشور اصلاحطلبی آیا ضمانت اجرائی برای متعهدماندن نامزد بعد از انتخابات ایجاد میکند یا تنها یک امر صوری است.
منصوری: مشکل این نیست که نامزدها چه کسانی هستند
مهم این است که چگونه انتخاب میشوند
آذر منصوری درباره تصویب کلیات طرح سامانه رأیسنجی اصلاحطلبان (سرا) گفت: «کلیات طرح سرا تصویب شد و جزئیات آن قرار است در کارگروه راهبردها و سیاستها نهایی شود و پس از نهاییشدن تشریح خواهد شد. طرح سرا در پاسخ به نقدی است که نسبت به عملکرد شورای عالی جبهه اصلاحطلبان در فرایند نهاییشدن نامزدها و رسیدن به لیست واحد وجود داشت و پس از سپریشدن دو سال از انتخابات شوراها هنوز هم حرف و حدیثها ادامه دارد». دبیر شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان یادآور شد: «مسئلهای که وجود داشت و دارد این است که اگر این شورا با فرایندهای گذشته به لیست واحد میرسید، حتی اگر بهترینها هم در لیست قرار میگرفتند، باز هم به دلیل غیرشفاف و غیردموکراتیکبودن و نیز به دلیل اینکه یک جمع محدود بدون مشارکت بدنه اجتماعی به آن رسیده بودند، انتقادها هم به فرایند و هم به لیست وجود خواهد داشت. این فرایند در پرسشگری بدنه اجتماعی و پاسخگویی منتخبان هم نسبت به دورههای گذشته یک قدم به جلوست».
منصوری در پاسخ به پرسشی درباره کادرسازی از میان چهرههای مشهور غیرسیاسی با توان رأیآوری بالا به جای استفاده از سازوکار زمانبر سرا، تأکید کرد: «مشکل این نیست که نامزدها چه کسانی هستند، مهم این است که چگونه انتخاب میشوند. اینجا حتی حزبی یا غیرحزبی بودن و شرط بودنشان در لیست منوط به نظر همین بدنه اجتماعی است آن هم به دموکراتیکترین، شفافترین و مشارکتجویانهترین روش ممکن که تاکنون در ایران سابقه نداشته است». منصوری در تشریح سازوکار سرا گفت: «در سرا همه فعالان اصلاحطلب کشور با معرفی احزاب و اعضای شورای عالی سیاستگذاری در چند لایه به عضویت درمیآیند و در یک رأیسنجی شفاف و دموکراتیک از میان نامزدهای واجد شرایط، فهرست نامزدهای اصلاحطلبان را در تهران و مراکز استانها انتخاب میکنند... برای نامزدی در این رأیسنجی هر نامزد باید یا حمایت پنج درصد اصلاحطلبان عضو سامانه در هر حوزه انتخابیه را جلب کند یا مورد حمایت حداقل یکسوم اعضای شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان در آن استان قرار بگیرد. علاوه بر این شرایط، امضای منشور اصلاحات، تعهد به رأیدادن به طرحها و برنامههای اعلامی اصلاحطلبان در مجلس، تعهد به کنارهگیری به نفع نامزدهای فهرست نهایی (در صورتی که خودش جزء آنها نبود) و ثبتنام در انتخابات و تأیید توسط هیئتهای اجرائی و نظارت هم برای نامزدی ضروری است».
کرباسچی: بدنه اجتماعی اصلاحات از پایین به بالا شکل میگیرد نه از بالا به پایین
در پی اعلام فرایند جدید شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان برای تعیین لیست کاندیداهای مورد حمایت خود در انتخابات، غلامحسین کرباسچی با انتشار توییتی به انتقاد از این طرح پرداخت و نوشت: «واگذاری تهیه لیست انتخاباتی اصلاحطلبان به بدنه اجتماعی: آنچه انتخابات را معنادار میکند و به مردم رغبت رأیدادن میبخشد، نتیجه رأیدادن است و نه مناسک آن. شکلگرایی و مناسکگرایی سیاسی چه برای حکومت چه برای اصلاحات بیراهه است. به فکر کارآمدی اصلاحات باشیم». او همچنین تصریح کرد: «بدنه اجتماعی اصلاحات از پایین به بالا شکل میگیرد، نه از بالا به پایین. چه کسی حق دارد بدنه اجتماعی اصلاحات را انتخاب کند؟ آنان باید ما را انتخاب کنند یا ما آنان را؟!». او در پایان تأکید کرد: «واگذاری تهیه لیست انتخاباتی اصلاحطلبان به بدنه اجتماعی: بگویید در مجلس یازدهم چه میکنید تا مردم درباره رأی دادن و ندادن به شما تصمیم بگیرند. برای مردم اهمیتی ندارد که چگونه نامزد شدهاید، مهم این است که چه میکنید».
جلاییپور: آقای کرباسچی اندکسالاری به توسعه دموکراتیک نمیرسد
بعد از این توییت، محمدرضا جلاییپور به کرباسچی واکنش نشان داد و نوشت: «جناب آقای کرباسچی، آنچه شما شکلگرایی و مناسکگرایی میخوانید نامش دموکراسی و شفافیت است. اصلاحطلبان اگر نهادهای خودشان را شفاف و دموکراتیک نکنند، صداقت و جدیتشان در شفافیت و دموکراتیککردن نهادهای حکمرانی هم باور نخواهد شد. دموکراسی بیراهه نیست و در کنار عدالت، دال مرکزی اصلاحطلبی است. بگذریم از اینکه تجربه دههاساله احزاب و جریانهای سیاسی دموکراتیک در جهان نشان داده که کاراترین راه انتخاب نامزدهای یک حزب/ جبهه سیاسی همین مشارکت شفاف و دموکراتیک همه اعضای آن جریان است. اندکسالاری، چه در حکومت و چه در جریانهای سیاسی، نه به توسعه عادلانه و پایدار و متوازن و دموکراتیک میانجامد و نه از قضا چندان کارا است. حتی حکومتهای پادشاهی و اندکسالار هم شعار کارایی میدهند. فرق اصلاحطلبان با آنها این است که توسعهای را میخواهند که با دموکراسی و عدالت جمع شود. هسته دموکراسی هم نمایندگی و مشارکت است و هر دو مستلزم استفاده از نوعی رأیسنجی مقدماتی است که با مشارکت معنادار اعضای یک جریان به برآمدن نامزدهایی بینجامد که آنها را بهتر نمایندگی کنند».
ناصری: رجوع به یک سامانه رأیسنجی مورد قبول است
عبدالله ناصری هم درباره این سامانه بر این باور است که با توجه به درحالتوسعهبودن کشور ایران و وجود فاصله واقعی کشورمان با جوامع توسعهیافته، رجوع به نظرسنجی آرای عمومی مانند احزاب جوامع دموکراتیک با وجود تمامی مشکلات اقدامی مثبت است. ناصری تأکید کرد: «اعتقاد دارم که رجوع به یک سامانه رأیسنجی، آنهم با توجه به بیسابقهبودن و نبود تجربیات لازم در ایران، میتواند با خطا در تحلیل نهایی و حتی نتایج همراه شود؛ اما این اقدام در تاریخ ۴۰ساله انقلاب اسلامی برای اولینبار است که اتفاق میافتد؛ لذا نفس کار را مورد تأیید قرار میدهم ولی باز هم باید توجه داشت که در بسیاری از مواقع، رأیگیریهای اینترنتی با واقعیات انطباق نداشته است». ناصری در بخشی دیگر از اظهارات خود درباره ایرادات واردشده به این سامانه مانند درنظرنگرفتن بحث نظارت استصوابی و عدم تأیید قبلی نامزدهای ثبتنامشده گفت: «این سامانه را بهصورت آزمایشی، حداقل در استان تهران مورد تأیید قرار میدهم، اما این معضل متأسفانه وجود دارد که تا ۲۴ ساعت قبل از برگزاری انتخابات، شورای نگهبان میتواند یک نامزد را رد صلاحیت کند. این مشکل را نمیتوان کتمان کرد، اما اگر فرض را بر این بگیریم که چنین نظارتی وجود نداشته باشد، اصل سامانه و طرح را میتوان مثبت ارزیابی کرد و در عمل نیز میتواند در گزینش افراد اصلاحطلب دارای فکر و پیشینه واقعی، به لیستهای تأییدشده یاری برساند».
عضو شورای مشورتی رئیس دولت اصلاحات، در بخشی دیگر از اظهارات خود در پاسخ به این پرسش که آیا چنین سامانهای میتواند به وعده مجمع روحانیون مبارز و شورای عالی اصلاحطلبان برای غربالکردن افراد اصلاحطلب واقعی و تکرارنشدن اشتباهات گذشته در ارائه لیستهای انتخاباتی مؤثر باشد، تصریح کرد: «باید بپذیریم که این اولین تجربه است و تاکنون چنین طرحی در کشورمان محل آزمون و خطا قرار نگرفته؛ بنابراین برای قضاوت و منکوبکردن این سامانه اندکی زود به نظر میرسد و باید در صورت اجرائیشدن اولیه پیرامون عملکرد آن و اینکه تا چه اندازه میتواند مؤثر واقع شود، قضاوت کرد».