چندی است گروه های مختلف از عاشقان طبیعت گردی و جوانان پرشور و حال لذت طبیعت گردی و گردشگری ماجرا جویانه را در مناطق بکر و جنگل های زیبای ایلام آغاز کرده اند و تورهای گردشگری ماجراجویانه از استانهای دیگر و حتی کشورهای خارجی به استان می آیند.
شاید اگر خبر گم شدن و سپس پیدا شدن گردشگران اصفهانی در دره زیبای ویژدرون منتشر نمی شد پیگیری و اطلاع رسانی در خصوص این ظرفیت گردشگری ایلام همچنان مسکوت می ماند اما علت و چرایی حضور این گردشگران دلیلی بر پیگیری شد تا دریابیم که گردشگری ماجراجویانه یکی از ظرفیت های مهم استان ایلام است و آن را بیشتر به عاشقان طبیعت معرفی کنیم.
سفرهای خاطره انگیز ماجراجویانه پدیده‌ای نوین در جهان است و بیشتر افرادی که به این سفرها گرایش دارند کسانی هستند که دوست دارند از منطقه محل سکونت‌شان دور شوند و کمی از زندگی روزمره و یکنواخت همیشگی فاصله بگیرند و لذت و هیجان زندگی در طبیعت خشن و زیبا و مناطق بکر و دست نخورده را با کمترین امکانات حس کنند و تجربه جدیدی به زندگی خویش بیافزایند.
استان ایلام به واسطه همه زیبایی هایی که دارد با توجه به طبیعت کوهستانی آن بی گمان یکی از مناطق جذاب برای گردشگرانی است که می خواهند ماجراجویانه به سفر بروند و در دل طبیعت وحشی با همه دشواریها و زیبایی های حیرت آور آن آشنا شوند.
پیمودن مسیرهای طولانی و سنگلاخی و یا حرکت و هیجان در میان دره های پر آب و عمیق به تاب و توان بالا از نظر جسمی نیاز دارد تا یک فرد ماجراجو بتواند گردش خود را در طبیعت بکر در مناطق دور از دسترس به انجام برساند.
از این رو فعالیت‌های جسمانی در گردشگری ماجراجویانه آنرا بسیار به گردشگری ورزشی نزدیک می‌کند و یک گردشگر ماجراجو باید فعالیت‌های ورزشی متناسب با منطقه انجام دهد و امکانات و وسایل جانبی به همراه داشته باشد.
اکنون ورزش هایی نظیر صخره‌نوردی، کوه‌نوری، بانجی‌جامپینگ، دوچرخه‌سواری در کوهستان، قایق‌سواری در آب‌های خروشان، زیپ‌لاین، غواصی با کپسول اکسیژن ، پاراگلایدر، شن‌سواری و… فعالیت‌های هستند که در هر دو دسته گردشگری ورزشی و ماجراجویانه جای می‌گیرند و بسیاری از جوانان علاقمند به طبیعتگردی به صورت گروهی در این نوع فعالیت ها حضور می یابند تا هم تجربه ای کسب کنند و هم لذت حضور در طبیعت بکر را در ذهن خود ثبت کنند.
یکی از طرفداران طبیعت گردی ایلام گفت: گردشگری ماجراجویانه، بهترین نوع سفر و گردشگری برای آن دسته از افرادی است که در طول زندگی همیشه به دنبال تجربه و کشف ناشناخته ها هستند.
طالب عباسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: اکنون مدت ۱۸ سال است که به همراه دوستانم بسیاری از مناطق کوهستانی و سخت گذر ایلام در مناطق گرمسیری و سردسیری سفر می کنم و در این مسیرها خاطرات و زیبایی های حیرت انگیزی از طبیعت ایلام شاهد بوده ام.
وی افزود: در برخی مواقع همسرم نیز مرا در این سفرها و طبیعت گردی ها همراهی می کند و بسیاری از گیاهان طبیعی دارویی و خوراکی، حیوانات و گونه های جانوری بسیار نادر را شاهد بوده ام.
وی اضافه کرد: هر کدام از فصل های ایلام حال و هوای خاصی برای طبیعت گردی دارد به گونه ای که اکنون در آبان ماه مناطق گرمسیری کولک و میمه، کوه های اناران، دشت های زیبای سرنی و صالح آباد و درکوان و میرگ هر کدام زیبایی چشم نوازی دارد و حضور در دامن طبیعت در یک صبح زیبا و لذت خوردن صبحانه ای مختصر بهشتی رویایی را برای هر فرد متصور می شود.
وی دور بودن از زندگی ماشینی و لذت بردن و کشف چیزهای جدید را یکی از عوامل حضور خود در طبیعت ایلام برشمرد و گفت: اکنون در این فصل از سال برخی از درختانه بنه دارای میوه رسیده به نام "ونوشک" پسته وحشی هستند که به صورت بسیار زیبایی بر روی شاخه های درخت خودنمایی می کند.
عباسی گفت: در سفرهای متعدد خودم به جنگل دریافته ام که بارش باران موجب ریزش این دانه ها نمی شود مگر تگرگ یا طوفان شدید باشد و این دانه ها از شاخه جدا شوند.
وی ادامه داد: برخی مواقع آنقدر در جنگل ها و کوه های ایلام به مناطق دور افتاده می روم که تصاویر بسیار زیبا، چشمه های آب حیرت انگیز و انواع پرندگان و جانوران مختلف و کمیاب را می بینم و جز تحسین بر ذات خداونی خالق چیزی دیگر نمی توانم به زبان آورم.
یکی دیگر از طرفداران طبیعت و عاشقان گردشگری ماجرا جویانه گفت: من و خانواده ام به طبیعت گردی علاقه زیادی داریم و طبیعت ایلام را با توجه به سفرهای متعددی که در داخل کشور و خارج داشته ام برای طبیعت گردگری ماجراجویانه ترجیح می دهم.
علی اکبری اظهار داشت: در طبیعت ایلام همه چیز وجود دارد از چشمه های آب زیبا و گوارا و آبشارهای باشکوه تا کوه ها و صخره ها و دره های عمیق و حیرت انگیز، از جنگل های انبوه و زیبا تا دشت های هموار و حتی کویر سوزان به همین خاطر این استان چهار فصل زیبایی های منحصر به فردی دارد که در طول همه ایام سال می توان با کمترین هزینه از آن لذت برد.
وی افزود: بیشتر مواقع در فصل پاییز و زمستان اگر تعطیلی مناسبتی باشد یا روزهای آخر هفته به همراه یکی دیگر از دوستانم به صورت خانوادگی در بوم گردهای مناطق گرمسیری حاضر می شویم و شب و روز را با طبیعت گردی و لذت خوردن خوراکی ها و غذاهای محلی می گذرانیم.
وی گفت: پنج شنبه هفته گذشته در یکی از خانه های جنگلی در دره زیبای الماس کلم حضور یافتم که پس از طبیعت گردی و ماهی گیری برای خودمان کباب ماهی درست کردیم و به صورت بسیار زیبا و دلنشین از کوه ها و جنگل های انبوه و چشم اندازهای زیبای این منطقه لذت بردیم.
وی تاکید کرد: گردشگری ماجراجویانه علاوه بر فراهم کردن شرایط ایده آل برای داشتن روزهایی هیجان انگیز در زندگی، تاثیرات مثبت و منفی بر اقتصاد و محیط زیست می گذارد و در نتیجه نیاز به شناخت و فرهنگ سازی در این زمینه احساس می شود تا افراد مناطق مختلف با کمترین هزینه لذت زندگی ساده را تجربه کنند.
مناطق شاخص گردشگری ماجراجویانه در ایلام
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایلام گفت: گردشگری ماجراجویانه به یک سری فعالیت های ورزشی و هیجانی گفته می شود که شخص با قدم گذاشتن در طبیعت ناشناخته، به دنبال تجربه فعالیت هایی همراه با خطر و چالش است و در آن تلفیقی از فعالیت های بدنی، طبیعت گردی و آشنایی با فرهنگ های مختلف وجود دارد.
عبدالمالک شنبه زاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در این نوع گردشگری شخص باید در سطح مطلوبی از استقامت و آمادگی جسمانی قرار داشته باشد و ریسک و خطر کردن را بخش مهمی از زندگی بداند و در یک کلام، شجاع باشد زیرا حضور در مناطق کوهستانی، کوهنوردی، غار گردی و قایق سورای در رودخانه های خروشان نیازمند تجهیزات و امکانات و توانایی جسمانی است.
وی افزود: رویکرد حوزه گردشگری استان با توجه به پتانسیل ها و ظرفیت های موجود استان که بسیاری از آنها شناخته نشده توسعه و معرفی گردشگری ماجراجویانه است.
وی تاکید کرد: فعالیت بدنی، سلامت جسمانی و آمادگی بدنی خوب شرایط لازم برای استفاده مطلوب از گردشگری ماجراجویانه و هیجانی است زیرا فرد در شرایط طبیعی مناطق کوهستان و جنگل و رودخانه قرار می گیرد و پیش بینی همه خطرات باید صورت گیرد و فرد توان لازم برای مقابله با آنها را داشته باشد.
شنبه زاده گفت: مکان های شاخص استان نظیر دره ویژدرون ، تنگه کافرین، رودخانه سیمره که از میان طبیعت بکر و تنگه های زیبا با پیچ و خم فروان عبور می کند، تنگه الماس در بدره و غارهای متعدد استان هستند که در ایام تعطیل و سایر روزهای هفته با استقبال خوب تورها از داخل و خارج کشور مواجه اند.
وی افزود: اکنون شماری از جوانان ایلامی به صورت غیر مجاز تورهای ماجراجویانه را وارد استان می کنند که باید متذکر شد این کار علاوه بر هیجان خطرات خاص خود را دارد و باید فرد آگاهی لازم و راه بلد باشد تا بتواند برای حفظ سلامت افرا ماجراجو موفق باشد.
آمار گردشگران ماجراجو و ضرورت اخذ مجوز
مدیرکل میراث فرهنگی ایلام گفت: بخش خصوصی و تورگردان ها در طول شش ماه امسال ۴۵ هزار نفر گردشگر ماجرا جو را وارد استان کرده اند که از مناطق مختلف این استان لذت برده اند.
شنبه زاده اظهار داشت: حضور و همراهی راهنما در این گردشگری لازم است که باید از بین افراد راه بلد، ورزشکار که آموزش های لازم را فراگرفته باشند، انتخاب شود تا بتواند در سختی ها و مخاطرات پیش بینی نشده سلامت افراد را حفظ کند.
وی افزود: از همه کسانی که در سطح استان و سایر استان ها علاقمند به تاسیس دفتر گردشگری ماجراجویانه هستند دعوت می کنیم از طریق این اداره کل مجوزهای لازم را دریافت کنند تا علاوه بر ساماندهی این نوع گردشگری با توجه به بحث بیمه و سایر حمایت ها بتوانند در صورت بروز اتفاق ناگوار از حمایت بیمه بهره مند شوند.
وی تاکید کرد: درصدد هستیم برای راه اندازی و معرفی بیشتر این نوع گردشگری به عنوان یک ظرفیت و یک برند ویژه استان آن را در کارگروه گردشگری استان و شورای برنامه ریزی معرفی و اطلاعات لازم در خصوص ظرفیتهای استان را اطلاع رسانی کنیم.
وی اضافه کرد: در گردشگری ماجرا جویانه افراد باید علم و آگاهی لازم را داشته باشند و با هماهنگی تربیت بدنی توان برخورد با شرایط سخت را برخوردار باشند.
شنبه زاده گفت: افراد فاقد مجوز فعال در این حوزه مطلع باشند که در صورت اتفاق غیرمترقبه با توجه به نوع گردشگری ماجراجویانه که از مناطق دور دست صورت می گیرد نمی توانند از حمایت این اداره کل بهره مند شوند به همین خاطر بهتر است که با کسب مجوز هم از حمایت لازم بهره مند شوند و هم برای حفظ سلامت گردشگران خود با اطلاع رسانی کامل و کمک های به موقع در صورت وقوع حوادث از حمایت های این اداره برخوردار شوند.
وی اظهار داشت: اکنون در حال برنامه ریزی هستیم تا استان ایلام را به عنوان استان پیشرو در بخش گردشگری ماجراجویانه معرفی کنیم و برند این نوع گردشگری را بیشتر به کشور بشناسانیم.
وی تاکید کرد: استان ایلام با توجه به کوهستانی بودن منطقه هم ظرفیت و هم پتانسیل لازم برای برندسازی گردشگری ماجراجویانه را دارد و درصدد هستیم تا با تبلیغات گسترده این استان را به همه دوستاران ماجراجویی معرفی کنیم.
انواع گردشگری ماجرا جویانه
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری ایلام گفت: دو نوع گردشگری ماجرا جویانه سخت و نرم وجود دارد که معمولا پرطرفداران آن شامل موج سواری، دوچرخه سواری کوهستان، رفتینگ، بانجی جامپینگ، صخره نوردی و کوهنوردی در سطح دشوار، غارنوردی و یخ نوردی است که در مقابل آن گردشگری ماجرا جویانه نرم شامل اسنورکلینگ، پیاده روی و طبیعت گردی در مناطق ناشناخته، اسب سواری، دوچرخه سواری در سطح متوسط، غواصی و قایق سواری در رودخانه است.
وی افزود: در گردشگری نوع سخت بیشتر نیاز به امکانات و تجهیزات و آگاهی جسمانی کافی و ... است اما در گردشگری ماجرا جویانه نرم داشتن لوازم ضروری و توان جسمانی مناسب کفایت می کند.
وی تاکید کرد: فرهنگ سازی، اطلاع رسانی و آموزش و راه اندازی تورهای گردشگری ماجرا جویانه نقش مهمی در معرفی این ظرفیت ناشناخته استان دارد و می توان با توسعه آن شاهد رشد اقتصادی در شهرها و مناطق مختلف ایلام باشیم.
۷۷۰ اثر استان ایلام تاکنون در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده که از این تعداد ۷۳۳ اثر تاریخی، ۲۴ اثر معنوی، ۶ اثر طبیعی و هفت اثر نیز مکان رویداد دفاع مقدس است.
شهرستان دره‌شهر با ۱۴۶ اثر ثبت شده در ردیف نخست آثار ثبت شده ملی استان و شهرستان بدره با ۲۷ اثر رتبه دهم استان را دارد.
از یک هزار و ۷۰۰ اثر و محوطه تاریخی شناسایی شده استان ایلام تاکنون حدود ۸۰۰ اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده است.