تهران- ایرنا- بدعهدی اروپایی‌ها، برهم خوردن توازن بین تعهدات و وظایف در توافق هسته‌ای و مشاهده گام‌های لرزان ۱+۴ در اجرای مفاد برجام، در نهایت تهران را بر آن داشت تا آبان ماه ۱۳۹۸ چهارمین گام خود را نیز در کاهش تعهدات هسته‌ای بردارد؛ گامی که این بار به سوی تاسیسات «فُردو» برداشته شد.
با گذشت نزدیک به ۱۸۰ روز از زمان خروج آمریکا از برجام (۱۸ اردیبهشت) و پس از رایزنی‌های سیاسی در سطوح مختلف، «حسن روحانی» رییس‌جمهوری ایران صبح سه‌شنبه ۱۴ آبان‌ماه ۹۸ در مراسم افتتاح کارخانه نوآوری آزادی اجرای گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای بر اساس توافق هسته‌ای(برجام) را اعلام کرد و گفت که تصمیمات اتخاذ شده برای اجرای این گام امروز به سازمان انرژی اتمی ابلاغ شده و از فردا اجرایی می‌شود؛ تصمیمی که طبق انتظار عملیاتی شد و جزییات آن انتشار یافت.
چند روز پس از سخنان رییس‌جمهوری، «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی روز شنبه ۱۸ آبان‌ماه در نشست خبری در محل تاسیسات غنی‌سازی شهید «مسعود علیمحمدی» (فردو) به تشریح آخرین اقدامات انجام شده در راستای اجرای گام چهارم کاهش تعهدات برجامی پرداخت.
وی با بیان اینکه گام چهارم بنا به دستور رییس‌جمهوری برداشته شد، اظهارداشت: به‌تدریج ظرفیت غنی‌سازی در فردو طی روزهای آینده افزایش می یابد. با گازدهی سانتریفیوژها در فردو ظرفیت ۸ هزار و ۶۰۰ سویی به ۹ هزار و ۵۰۰ سو می رسد و نسبت به قبل از برجام فاصله زیادی نداریم.
پس از چند روز گام‌های کاهنده ایران مورد تایید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گرفت و این نهاد با صدور بیانیه‌ای اقدام ایران در خصوص انتقال یک سیلندر گاز هگزافلوراید اورانیوم به سایت فردو و اتصال آن به سانتریفیوژها در این مرکز را تأیید کرد.
همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با انتشار گزارش دیگری عبور ذخایر آب سنگین ایران از مرز ۱۳۰ تن را تایید کرد. آژانس با انتشار گزارشی اعلام کرد که ایران غنی سازی یو اف ۶ را در فردو آغاز کرده و سطح غنی سازی ایران نیز به ۴.۵ درصد رسیده‌است.
پس از آنکه رییس‌جمهوری اسلامی ایران از برداشتن چهارمین گام کاهش تعهدات برجامی ایران خبر داد، مقام‌های برخی از کشورهای امضاکننده برجام مواضع متفاوتی دراین زمینه داشتند که عمده‌ترین آنها در اظهارات مقامات روسی مطرح شد مبنی بر اینکه خروج آمریکا از برجام را سرمنشأ تحولات اخیر ارزیابی کردند.
اتحادیه اروپا در واکنش به گام چهارم ایران برای کاهش تعهدات برجامی، این اقدام را نگران‌کننده خواند و از تهران خواست این روند را متوقف کند. یک سخنگوی اتحادیه اروپا با بیان این مطلب و بدون اشاره به بدعهدی این اتحادیه در اجرای وعده‌هایش در قبال این توافق بین المللی، از ایران خواست به برجام پایبند بماند.
«هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان نیز ادعا کرد که اعلام ایران درباره ساخت و کاربرد دستگاه‌های پیشرفته برای تسریع غنی سازی اورانیوم، توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهان را به خطر می‌اندازد. فرانسه نیز خواستار بازگشت تهران به برجام شد و گام چهارم ایران را مخالف توافق هسته ای دانست. وزیر امور خارجه انگلیس هم با صدور بیانیه‌ای، خواستار بازگشت ایران به اجرای کامل تعهداتش در برجام شد. «دومنیک راب» ادعا کرد: اقدام اخیر ایران به وضوح با توافق هسته‌ای مغایرت دارد.
مواضع کشورهای غربی به گام چهارم ایران را اینجا می توانید ملاحظه کنید.
در این میان اما مواضع و اقدامات آمریکا قابل توجه بود. «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا طی بیانیه‌ای در واکنش به اجرای گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران خواستار افزایش فشارهای جهانی علیه تهران شد. در بیانیه وزیر خارجه آمریکا آمده‌است: اکنون زمان آن است که تمام کشورها با باج‌گیری هسته‌ای ایران مخالفت کنند و گام‌های جدی برای افزایش فشارها بردارند. وی همچنین مدعی شد: ایران با انجام دادن اقدامات حساس مرتبط با اشاعه هسته ای به دنبال دستیابی سریع به سلاح اتمی است.