به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، ۵۸ سال پیش یعنی در ۱۹۶۱ میلادی کشورهای منطقه آسیا و اقیانوس آرام تصمیم گرفتند، برای تبادلات و همکاری های خود محفلی را به نام سازمان خبرگزاری‌ها موسوم به OANA تأسیس کنند تا از این طریق همکاری‌های خبری، رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی را در میان کشورهای عضو اوآنا افزایش دهند و باعث گسترش مناسبات ارتباطاتی آنها شوند. سازمان خبرگزاری‌های آسیا- اقیانوسیه ۴۴ عضو دارد که مجمع آن هر سه سال یکبار در یکی از کشورهای عضو برگزار می‌شود. ارکان اوآنا شامل مجمع عمومی، هیات اجرایی و کمیته‌های فنی، خبری و اخلاقی می شود که دوسوم گردش اطلاعات جهان را برعهده دارد. کشورهای عضو اوآنا ۵۶ درصد تولید ناخالص جهان، حدود ۵۰ درصد تجارت جهانی، بیش از ۶۰ درصد قلمرو آبی و بیش از ۲۵درصد حجم حمل و نقل هوایی را در اختیار دارند.
انتخاب خبرگزاری جمهوری اسلامی در مجمع عمومی هفدهم در کره جنوبی به عنوان میزبان هجدهمین اجلاس مجمع عمومی اوآنا در ۲۰۲۲ میلادی، سبب شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در این نوشتار به معرفی نقش سازمان OANA و همچنین بازتاب انتخاب ایرنا به ریاست دور بعدی در رسانه های مختلف، بپردازد و این مهم را از زوایای مختلف بررسی کند.
تشکیلات سازمان OANA
فعالیت مجمع عمومی، هیات اجرایی و کمیته های فنی خبری و اخلاقی در تشکیلات اوآنا، پیش بینی شده است. هیات اجرایی اوآنا متشکل از ۱۳ عضو است که در دوره کنونی ۵ خبرگزاری آذرتاج (جمهوری آذربایجان)، ایتارتاس (روسیه)، شین هوا (چین)، یونهاپ (کره جنوبی) و آناتولی(ترکیه)، ترکیب هیات رییسه را تشکیل می دهند. ایرنا (ایران)، ای. ای. پی (استرالیا)، برناما (مالزی)، پی. تی. ای (هند)، کیودو (ژاپن)، ان. ان. ای (لبنان)، بی. ان. ای(بحرین)، وی. ان. ای (ویتنام) نیز از دیگر اعضای هیات اجرایی اوآنا محسوب می شوند. خبرگزاری جمهوری اسلامی در سال های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۰ میلادی ریاست این مجمع را بر عهده داشت و پس از آن نیز تا ۲۰۱۶ میلادی نایب رییس این سازمان بوده و اکنون عضو کمیته اجرایی اوآنا به شمار می رود.
مجمع عمومی
مجمع عمومی هر سه سال یکبار در یکی از کشورهای عضو برگزار می شود و خبرگزاری کشور میزبان به مدت سه سال ریاست دوره ای اوآنا را بر عهده می گیرد. این اجلاس در سطح بالاترین مقام هر خبرگزاری عضو برگزار می شود و درباره مسایل زیر بنایی، ارتقای سطح فعالیت اعضا، سیاست گذاری های کلان، بررسی، اصلاح و تایید مصوبات هیات اجرایی و گروه فنی و خبری، ارجاع پیشنهادها و پیگیری کارهای اجرایی به هیات اجرایی و درباره اعضای جدید اظهار نظر و تصمیم سازی می کند. در هر اجلاس مجمع عمومی افزون بر شرکت اعضا، شماری از سازمان های بین المللی، منطقه ای و نهادهای غیر دولتی رسانه ای به عنوان میهمان و ناظر شرکت می کنند.
مجمع عمومی دارای یک رییس، چهار نایب رییس و یک دبیر کل است که دبیر کلی اجلاس نیز به خبرگزاری میزبان واگذار می شود. ریاست دوره ای مجمع عمومی در اختیار کشور میزبان است اما نواب رییس برپایه رای اعضای مجمع انتخاب می شوند. پیش از برگزاری هر نشست مجمع عمومی، جلسه هیات اجرایی و گروه فنی و خبری به منظور پیگیری آخرین مصوبات نشست های قبلی برای ارایه به مجمع عمومی تشکیل می شود.
هیات اجرایی و گروه فنی و خبری
هیات اجرایی و گروه فنی و خبری اوآنا به عنوان بازوی کارشناسی مجمع عمومی عمل می کنند. این ۲ بخش کارشناسی هر سال در یکی از کشورهای عضو، نشست برگزار می کنند تا با بررسی تحولات یک سال گذشته در اوآنا مصوبات مجمع عمومی و مصوبات نشست سال گذشته خود را پیگیری کرده و به ارایه راهکارهای جدید برای پیشرد امور این سازمان منطقه ای بپردازند. این ۲ نشست به طور همزمان و موازی برگزار می شوند و مسوولان خبری، فنی و بین المللی خبرگزاری های عضو شرکت می کنند.
اعضای هیات اجرایی از ۱۱ خبرگزاری عضو شامل پنج خبرگزاری هیات رییسه(رییس دوره ای و چهار نایب رییس) و ۶ خبرگزاری دیگر تشکیل می شود و اعضای گروه فنی متشکل از ۱۴ خبرگزاری شامل ۱۱ خبرگزاری عضو هیات اجرایی و سه کشور دیگر است که از طرف مجمع عمومی برای مدت سه سال انتخاب می شوند.
پیشینه اجلاس های مجمع عمومی اوآنا
نخستین نشست مجمع عمومی در بانکوک تایلند در ۱۹۶۱، دومین نشست مجمع عمومی توکیو ۱۹۶۷، سومین مجمع عمومی توکیو ژاپن ۱۹۷۰، چهارمین نشست مجمع عمومی جاکارتا اندونزی۱۹۷۹، پنجمین نشست مجمع عمومی کوالالامپور مالزی در ۱۹۸۱، ششمین نشست مجمع عمومی دهلی نو هند در۱۹۸۵، هفتمین نشست مجمع عمومی جاکارتا اندونزی۱۹۸۸، هشتمین نشست مجمع عمومی توکیو ژاپن۱۹۹۱، نهمین نشست مجمع عمومی پکن چین۱۹۹۴، دهمین نشست مجمع عمومی تهران ایران۱۹۹۷، یازدهمین نشست مجمع عمومی مسکو روسیه۲۰۰۰، دوازدهمین نشست مجمع عمومی کوالالامپور مالزی۲۰۰۴، سیزدهمین نشست مجمع عمومی جاکارتا اندونزی۲۰۰۷، همایش فوق العاده روسای اوآنا سئول کره جنوبی۲۰۱۰ و چهاردهمین نشست مجمع عمومی استانبول ترکیه در۲۰۱۰ برگزار شد.
هفدهمین نشست مجمع عمومی سازمان خبرگزاری‌های آسیا اقیانوسیه در کره جنوبی
نشست ۲ روزه روسا و مسوولان آژانس‌های خبری برجسته و مهم منطقه آسیا پاسیفیک با هدف بحث و بررسی پیرامون راه‌های مقابله با تغییر چشم‌اندازهای رسانه‌ای و ترویج مبادلات و همکاری‌های چندجانبه برگزار در سئول برگزار شد. نمایندگان ۳۲ خبرگزاری از ۲۸ کشور به همراه سه عضو ناظر در شهر سئول در هفدهمین مجمع عمومی سازمان خبرگزاری‌های آسیا-پاسیفیک موسوم به اوآنا شرکت کردند. حاضران در این نشست در سه پنل با این عناوین: چالش‌های جدید برای روزنامه نگاری، ابتکارات تکنولوژیک و موضوعات مرتبط با اعتمادسازی شرکت کردند و درباره چگونگی تاثیرگذاری تحولات تکنولوژیک و مسایلی مانند اخبار دروغین و گمراه کننده (فیک نیوز) بر روزنامه‌نگاری بحث و گفت و گو کردند. در مجمع عمومی همچنین خبرگزاری«یونهاپ» کره جنوبی به صورت رسمی به عنوان رییس جدید اوآنا در سه سال آتی انتخاب شد و قرار است پس از اتمام دوره سه ساله ریاست «یونهاپ»، خبرگزاری ایرنا از ایران ریاست این سازمان را برعهده بگیرد.
بازتاب انتخاب ایرنا به ریاست اوآنا در دیگر رسانه ها
در جریان تصمیم گیری های مهم، اعضای اوآنا به میزبانی و ریاست ایرنا برای دوره هجدهم رای مثبت و موافق دادند که رسانه های منطقه آسیا و اقیانوسیه این انتخاب را به طور گسترده بازتاب دادند. به گزارش رسانه‌های آسیایی، سید ضیاء هاشمی رییس خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) که در این نشست شرکت داشت، تصمیم به انتخاب ایرنا را نشان دهنده اهتمام دیگر اعضا به فعالیت‌های گسترده این خبرگزاری در سال‌های گذشته دانست.
هاشمی در عین حال، این انتخاب را یک مسوولیت بسیار سنگین بر دوش ایرنا دانست و تاکید کرد: ایرنا به همکاری‌های گسترده با دیگر خبرگزاری‌های آسیا و اقیانوسیه با قدرت و قوت ادامه خواهد داد.
ویتنام پلاس در گزارشی در این باره نوشت: میزبانی هجدهمین اجلاس مجمع عمومی خبرگزاری های آسیا و اقیانوسیه به خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) سپرده شده است.
دیلی آسیاناژ از دیگر رسانه های آسیا هم در گزارشی آورده است که اعضای این سازمان ضمن انتخاب خبرگزاری جمهوری اسلامی برای ریاست دوره هجدهم مجمع عمومی اوآنا درباره راه های توسعه فعالیت های رسانه ای و مساعدت به رشد صنعت رسانه نیز با یکدیگر رایزنی کردند.
مونتسام خبرگزاری مغولستان هم در گزارشی انتخاب ایرنا در مجمع عمومی هفدهم در کره جنوبی را مورد توجه قرار داده و اعلام کرده است: خبرگزاری جمهوری اسلامی میزبان هجدهمین اجلاس مجمع عمومی اوآنا در سال ۲۰۲۲ میلادی خواهد بود.
خبرگزاری برناما مالزی نیز به این تصمیم گیری توجه نشان ویژه ای کرده و آوردهاست: برگزاری مجمع عمومی و انتخاب یونهاپ و ایرنا به عنوان روسای مجمع عمومی هفدهم و هجدهم و تاکید بر پیشبرد صلح در شبه جزیره کره و آموختن از تجربیات یکدیگر و مقابله با چالش ها در عصر نوین رسانه ای و گستردگی روزافزون رسانه های نوین اجتماعی، مهمترین موضوعات و موارد مطروحه در نشست کره جنوبی بود.
دیلی سان از دیگر رسانه های آسیا در گزارشی آورده است: نمایندگان ۳۲ خبرگزاری از ۲۸ کشور و سه شرکت و خبرگزاری به عنوان ناظر در هتل لاته سئول پایتخت کره جنوبی حضور یافتند و ایرنا را به عنوان رییس بعدی اجلاس مجمع عمومی برگزیدند.