به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، بر اساس تقویم انتخابات افغانستان، نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور قرار بود روز ۲۷ مهرماه اعلام شود، اما هنوز به صورت دقیق مشخص نیست که نتایج نهایی چه روزی اعلام می شود.
بنیاد انتخابات شفاف افغانستان موسوم به «تیفا» از کمیسیون‌های انتخاباتی این کشور خواسته که دلایل مستند را برای تاخیر نتیجه ابتدایی انتخابات بیان کنند. این بنیاد به کمیسیون‌های انتخاباتی توصیه کرد که با تاخیر در روندهای انتخاباتی زمینه را برای ایجاد فضای شک و تردید نسبت به انتخابات ریاست جمهوری ایجاد نکنند.
پژوهشگر ایرنا با «ابوالفضل ظهره‌وند» سفیر سابق ایران در افغانستان و کارشناس مسایل بین الملل در مورد تاخیر اعلام نتایج انتخابات در این کشور به گفت و گو پرداخت.
تاخیر در اعلام نتایج انتخابات و ایجاد زمینه‌های بی‌اعتمادی
ظهره‌وند در ابتدای این مصاحبه اظهار داشت: اعلام نتایج انتخابات افغانستان، طبق روال گذشته شاهد تاخیر غیرمعمول بوده است. دور قبل نیز این رویه ماه‌ها به طول انجامید و نتیجه‌اش مدلی شد که با دخالت آمریکایی ها دولت وحدت ملی تشکیل شد و سعی داشتند که به اهدافشان در افغانستان نزدیک شوند. در اعلام نتایج انتخابات ملاحظات بیرونی دخیل است. دولت «دونالدترامپ» به نوعی سعی می‌کند تا با متقاعد کردن طرفین و پذیرش موقعیت‌های مد نظر در اعلام نتایج به سیاست های مورد نظر خود نزدیک شود.
وی افزود: کمیسیون نظارت بر انتخابات نقش چندان موثری در روند انتخابات ندارد. حامیان و کسانی که انتخابات را پشتیبانی می‌کنند نقش کلیدی دارند. در مجموع تاخیر اعلام نتایج انتخابات به صلاح مردم افغانستان نیست. مردم این کشور سیاسی هستند و نسبت به ماجراهای انتخابات آگاهند. تاخیر در اعلام نتایج مشروعیت کمیسیون انتخابات را زیر سوال برده و تنش‌های در آینده سیاسی افغانستان را تشدید می‌کند. یک میلیون و هشتصد چهل و سه هزار رای نیاز چندانی به زمان برای شمارش آرا ندارد، اما ملاحظاتی وجود دارد که نتایج آرای طرف های بیرونی را هم در نظر داشته باشند و مشکل اینجا است که کمیسیون انتخابات در جایگاهی نیست که بتواند چنین رویه را در نظر بگیرد و رویه شمارش آرا به طول بیانجامد.
مواضع نامزدها با توجه به تاخیر اعلام نتایج
ظهره وند در مورد مواضع نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان با توجه به تاخیر در اعلام نتایج عنوان داشت: مواضع برخی از نامزدها این است که خود را پیروز انتخابات می‌دانند. انتخاباتی برگزار شده و باید نهادهای ذی ربط خیلی سریع جواب دهند که تاخیر در نتایج، مواضع نامزدها را دچار تردید نکند. سه نفر از کاندیداهای این دور از انتخابات ریاست جمهوری مدعی اند که از آرای بالایی برخوردارند.
با اینکه احتمال دارد انتخابات به دور دوم کشیده شود باید اراده بیرونی را مدنظر داشت و ببینیم چه سیاستی را رقم می زنند. در صورتی که این انتخابات به دور دوم کشیده شود قاعدتا برگزاری انتخابات به سال آینده موکول می شود. نکته مهم این است که «اشرف غنی» به عنوان رئیس جمهوری در موقعیتی نیست که بخواهد انتخابات دور دوم را برگزار کند، زیرا بعد از خردادماه مدت قانونی دوران ریاست جمهوری وی به پایان رسید.
در شرایط کنونی افغانستان، نقشی را که اشرف غنی ایفا می کند با پرسش‌های جدی مواجه است و باید دولت موقتی شکل گیرد تا مسئولیت اجرای انتخابات دور دوم را بر عهده گیرد. این یکی از پیچیدگی های مساله انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان است. نکته دیگر این است که نوعی ارتباط با اعلام نتیجه انتخابات با روند مذاکرات آمریکا و طالبان دیده می شود.
سفیر پیشین ایران در کابل گفت: مذاکرات صلح آمریکا و طالبان اکنون متوقف شده، روند این گفت وگوها در پکن دنبال می‌شود. این جزیی از مهندسی کلی انتخابات است. آمریکایی ها به دنبال دولت موقت هستند و موضوع انتخابات زیر سوال می رود. اگر مذاکرات با طرف رسمی دولت برگزار شود دولت رسمی چه دولتی می تواند باشد و اگر قرار بر این است که اشرف غنی هیات خود را برای صلح با طالبان مشخص کند دارای چه مشروعیت قانونی از طرف مردم است با اینکه، دوره ریاست جمهوری وی به پایان رسیده است. پیچیدگی های معناداری بین طول کشیدن و تداوم وضعیت انتظار در کمیسیون انتخابات و مساله روند مذاکرات به اصطلاح صلح آمریکایی ها و طالبان و به طور مشخص آینده حضور نظامی و امنیتی آمریکا در افغانستان وجود دارد. اگر از این منظر به انتخابات افغانستان نگاه کنیم قابل هضم خواهد بودکه چرا ماجرا به این سمت ادامه پیدا کرد و صندوق ها آرای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان قرار است چه نقشی را در راهبرد بلند مدت آمریکایی ها در تحولات افغانستان ایفا کنند.
مواضع آمریکا در تحولات اخیر افغانستان
این کارشناس مسایل افغانستان در مورد سفر «نانسی پلوسی»، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به افغانستان اظهار داشت: سفر خانم پلوسی به کابل یک سفر مرتبط با رقابت های داخلی آمریکا است و از این منظر قابل تفسیر است. دموکرات‌ها سعی کردند ضعف های سیاست خارجی ترامپ را در تحولات میدانی رصد و منعکس کنند. از طرف دیگر این سفر نشان می دهد که لیبرال ها نوع نگاهشان با سفر «مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا و سیاست خارجی ترامپ نسبت به افغانستان تفاوت دارد.
مردم افغانستان باید از این وقایع درس بگیرند که آمریکایی ها در موقعیتی نیستند که بخواهند برای سرنوشت مردم این کشور تصمیم درست بگیرند. افغانستان فقط پل عبور و یک ابزار یکبار مصرف برای آمریکا است. مردم افغانستان باید یک تصمیم تاریخی بگیرند رجال سیاسی این کشور از قطار آمریکا پیاده شوند و از تصمیم گیرهای آنان دور شوند. در صورتی مردم افغانستان می توانند به اتحاد برسند که به دوران جهاد برگردند و اوضاع آشفته خود را سامان دهند. در شرایط کنونی امیدی به دولت ترامپ نیست بویژه اکنون که آمریکایی ها در سراشیب افول قدرت نرم خودشان در محیط بین الملل و آسیا هستند و موضوع امنیت افغانستان برایشان هیچ ارزشی امنیتی و استراتژیکی ندارد.