کندن یک چاه برای تامین آب شرب منطقه ویژه اقتصادی شیراز در روزهای گذشته هرچند به گفته بخشدار مرکزی شیراز، هنوز عملیاتی نشده است اما ساکنان روستای کوشک بیدک در این بخش، نگرانی‌هایی درباره سرنوشت آینده کشاورزی و زندگی در این روستا در اثر حفر این چاه را دارند.
این استدلال که این چاه، تاثیر منفی در زندگی آینده مردم روستای کوشک بیدک دارد، سبب شد شماری از آنها اعتراض جدی خود را به این موضوع نشان دهند.
اما به راستی، آیا این چاه چنان تاثیر نگران‌کننده‌ای بر زندگی مردم خواهد داشت؟
نهادهای مسئول و کارشناسان درباره این چاه و نوع خاک منطقه چه می‌گویند؟
آیا در صورت بروز مشکل، تعهدی از سوی منطقه ویژه اقتصادی برای حل مشکل آب روستاییان همجوار وجود دارد؟
مقام‌های مسئول و متولیان حوزه آب استان فارس در پاسخ به این پرسش‌ها تاکید کرده اند که حفر چاه جدید به واسطه نوع آهکی آن و متفاوت بودن با چاه‌های آبرفتی منطقه، پیامد منفی برای روستای همجوار ندارد.
آنها حتی تاکید کرده‌اند که در صورت بروز هر گونه مشکل در میزان آبدهی چاه‌های نزدیک چاه منطقه ویژه که احتمال آن «بسیار بسیار اندک» تشخیص داده شده است، قانون حامی مردم روستای مجاور است و قانون توزیع منابع آب، راه جبران هرگونه مشکل را تبیین کرده است.
در این میان، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی شیراز حتی گام را فراتر نهاده و به اهالی روستای مجاور اطمینان داده است که اگر حفر این چاه تاثیری بر وضعیت آب شرب و کشاورزی این منطقه داشته باشد با وجود صرف هزینه برای حفاری و موارد دیگر، این حلقه چاه برای تامین آب مردم و اهالی روستای کوشک بیدک در اختیار آنها قرار خواهد گرفت.
غیرکارشناسی است
با این حال، یک عضو شورای اسلامی روستای کوشک بیدک شیراز بر این باور است که چاه جدید در مجاورت این روستا، تاثیر منفی بر زندگی و کسب و کار اهالی این روستا خواهد داشت.
محمدباقر رحمانی افزود: منطقه ویژه اقتصادی شیراز سال‌های گذشته اقدام به حفر چاه در روستای مجاور کوشک بیدک بنام روستای اسلاملو کرده و اکنون این روستا کاملا خشک و کشاورزی مردم این منطقه نیز نابود شده است و در حال حاضر اهالی روستای اسلاملو حتی آب شرب هم ندارند و روزانه از روستاهای اطراف، آب مورد نیاز آشامیدن خود را تامین می‌کنند.
کارشناسی است
بخشدار مرکزی شیراز نیز روزهای اخیر اعلام کرد: هنوز چاه مورد نظر برای تامین آب شرب منطقه ویژه اقتصادی شیراز حفر نشده است.
حسن راستی افزود: بنا بر تحقیقات کارشناسان رسمی دادگستری، حفر این چاه بر روی آب شرب و کشاورزی روستای کوشک بیدک تاثیری نخواهد داشت.
بخشدار مرکزی شیراز ادامه داد: برای حفر چاه در حریم روستای کوشک بیدک که هدف آن تامین آب برای منطقه ویژه اقتصادی است، چندین مرتبه با اعضای شورای اسلامی و اهالی این روستا مذاکره و گفت و گو شده است.
وی ادامه داد: منطقه ویژه اقتصادی شیراز به لحاظ رونق تولید و اشتغالزایی برای بیش از سه هزار نفر، حائز اهمیت است لیکن در این منطقه کمبود آب وجود دارد و به همین سبب تصمیم گرفته شد که با حفر یک چاه این مشکل حل شود.
اگر تاثیر داشت، متعلق به روستاییان همجوار
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی شیراز نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: براساس اقدامات تخصصی انجام شده توسط کارشناسان سازمان آب،حفر چاه برای تامین آب شرب منطقه ویژه اقتصادی شیراز در منطقه کوشک بیدک هیچ تاثیری بر آب شرب و چاه های کشاورزی مردم و اهالی این منطقه نخواهد گذاشت.
نادر طیبی افزود: قرارداد حفر این چاه با حفار منعقد شده اما تاکنون به دلیل مخالفت عده‌ای از اهالی این کار انجام نشده است.
این مقام مسئول براساس گفته کارشناسان این تضمین را داد که حفر این چاه به هیچ وجه تاثیری بر آب شرب و کشاورزی اهالی کوشک بیدک نخواهد گذاشت و این موضوع را نیز مطرح می‌کند که اگر آب این منطقه متاثر از حفر این چاه کاهش یافت این چاه بعد از حفر و راه اندازی به مردم و اهالی محلی اعطا خواهد شد.
منطقه ویژه در تنگنای آب
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی شیراز با با اشاره به نیاز شدید این منطقه به منابع آبی گفت: در تابستان امسال برای تامین آب شرب این منطقه، صدها تانکر آب از اهالی منطقه با ارزشی مجموعا بیش از ۶۰۰ میلیون تومان خریداری شده است.
طیبی اضافه کرد: منطقه ویژه اقتصادی شیراز با هزار و ۳۰۰ هکتار وسعت و بیش از ۱۲۰ واحد صنعتی ساخته شده و یا در حال احداث در حال حاضر با کمبود آب مواجه است و یک حلقه چاه این منطقه با ۷ لیتر آب بر ثانیه ظرفیت تامین آب این منطقه را ندارد.
او ادامه داد: به جز ۱۲۰ واحد صنعتی ساخته شده و یا در حال احداث در منطقه ویژه اقتصادی شیراز واحدهای خدماتی و نمایندگی دستگاه های اجرایی از جمله گمرک و ... نیز در این محل مستقر است که تامین آب شرب همه این واحدها اکنون با مشکل جدی مواجه است.
طیبی بر این نکته نیز تاکید کرد که در بعضی روزها حتی آب برای وضو گرفتن و استفاده از سرویس بهداشتی نیز در منطقه ویژه اقتصادی شیراز وجود ندارد.
مرجع قانونی چه می‌گوید؟
وزارت نیرو و زیرمجموعه‌های آن مرجع قانونی و نهاد ذیربط در صدور مجوز بهره‌برداری از منابع آب هستند و ماموریت دارند که از منابع آبی حیاتی صیانت کنند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرکت سهامی آب منطقه‌ای فارس که در صدور مجوزهای بهره‌برداری منابع آبی سخت‌گیر است، با بررسی جوانب کارشناسی، مجوز حفر این چاه را صادر کرده است.
این مجوز به امضای حمیدرضا دهقانی رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای فارس رسیده است که یک نسخه آن نیز در اختیار خبرنگار ایرنا قرار گرفت.
حریم فنی چاه‌ها رعایت شده است
در این نامه تاکید شده است که مجوز حفر این چاه با توجه به بررسی سوابق و اظهارنظر کارشناس فنی و بر اساس رای قاضی کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیرزمینی و رعایت حریم فنی چاه‌ها صادر شده است.
چاه آهکی، چاه آبرفتی
در ادامه متن این مجوز آمده است که با توجه به اینکه چاه مذکور، آهکی است و از آبخوان آهکی منطقه برداشت خواهد کرد.
در این نامه تاکید شده است: همه چاه های کشاورزان منطقه آبرفتی است و از آبخوان آبرفتی برداشت می شود و به همین دلیل حفر و بهره برداری از این چاه آهکی، تاثیری بر چاه‌های آبرفتی منطقه نخواهد گذاشت.
قانون توزیع عادلانه آب، ضامن حقوق روستاییان
در پایان این نامه همچنین عنوان شده که در صورتی که به احتمال بسیار بسیار ضعیف حفر این چاه تاثیری بر چاه‌های مجاور داشته باشد برابر قانون توزیع عادلانه آب عمل خواهد شد.
فرسودگی خط انتقال آب منطقه ویژه، از ادعا تا واقعیت
در هنگامه ابراز نگرانی اهالی روستای کوشک بیدک درباره تاثیر کندن چاه جدید، کلیپی در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شد که در آن ادعا شده است که به خاطر فرسودگی و قدیمی بودن خط لوله انتقال آب منطقه ویژه اقتصادی شیراز، مقادیر زیادی آب از آن هدر می‌رود.
راوی این کلیپ ادعا دارد: با نوسازی این خط انتقال آب می توان کمبود آب شرب منطقه ویژه اقتصادی شیراز را تامین کرد و دیگر نیازی به حفر چاه دیگری در منطقه کوشک بیدک نیست.
آبی هدر نمی رود
اما مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی شیراز این تصاویر را غیرواقعی دانست و گفت: این کلیپ هرگز با واقعیت منطبق نیست.
طیبی افزود: خط انتقال آب شرب منطقه ویژه اقتصادی شیراز را شرکت معتبر داخلی اجرا کرده و براساس قراردادی که منعقد شده این شرکت هر ساله با تجهیزات پیشرفته، سرتاسر این خط انتقال را کنترل و بررسی می‌کند تا اگر جایی نشتی داشته باشد ترمیم و بهسازی شود.
طیبی ادامه داد: حدود دو ماه پیش نیز کل خط لوله انتقال آب منطقه ویژه اقتصادی شیراز مورد بررسی قرار گرفت و هیچگونه مشکلی در این خط مشاهده نشده است.
التزام به قانون، راه‌حل مشکل
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی شیراز در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: مدیرت آب در حوزه اختیارات یک دستگاه مشخص است و مملکت نیز قانون و هر بخشی نیز متولی خاص خود را دارد، منطقه ویژه اقتصادی شیراز نیز حوزه‌ای خودمختار نیست و همه باید خود را مقید به رعایت قوانین بدانند.
وی با بیان اینکه هیچ شخص و ارگانی فراتر از قانون نمی‌تواند عمل کند گفت: در روزهای گذشته عده ای از مردم و اهالی منطقه به دلیل مخالفت با حفر این چاه خسارت زیادی را به تاسیسات، ابنیه و خودروهای منطقه ویژه اقتصادی شیراز وارد کرده اند که احتمالا رقم بسیار بالایی است که بزودی بعد از برآورد نهایی اطلاع رسانی خواهد شد.
طیبی اظهار داشت: در زمان بررسی جوانب حفر این چاه که در فرمانداری شیراز برگزار شد به مردم و اهالی منطقه کوشک بیدک قول دادم که اگر حفر این چاه تاثیری بر وضعیت آب شرب و کشاورزی این منطقه داشته باشد علیرغم صرف هزینه برای حفاری و موارد دیگر این حلقه چاه برای تامین آب مردم و اهالی روستای کوشک بیدک در اختیار آنها قرار خواهد گرفت.
هشدار درباره دست‌های پشت پرده
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی شیراز ادامه داد: به نظر منافع گروهی با حفر این چاه به خطر می‌افتد که در پی آن اقدام به شایعه پراکنی و نگران کردن مردم منطقه کرده اند.
وی اضافه کرد: صاحبان واحدهای صنعتی مستقر در این محل هر روزه مشکل کمبود آب داشته و درخواست رفع این نقیصه را از مدیریت منطقه ویژه اقتصادی شیراز دارند که ضروری است با توجه به ضرورت رفع موانع تولید و مشکلات واحدهای صنعتی برای رفع آن تلاش کرد.
به گفته مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی شیراز،مجوز حفر این چاه از سوی شرکت سهامی آب منطقه‌ای فارس صادر شده و کارشناسان این نهاد بررسی های لازم را نیز در این باره انجام داده اند و به این نتیجه رسیدند که حفر این چاه مشکلی برای آب شرب و کشاورزی اهالی منطقه ایجاد نخواهد کرد.