برخی رسانه‌های منتقد دولت مدعی شده اند که «در اوج جنگ اقتصادی در مجموع ۱۸ میلیارد دلار در قالب ارز ۴۲۰۰ تومانی از ذخایر کشور به باد رفته است». در این ارتباط، حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری در آخرین نشست خبری خود اعلام کرد که «۱۸ میلیارد دلار بر باد نرفته و به مردم داده شده است».
روحانی در سخنرانی روز گذشته خود در جمع مردم یزد، یک بار دیگر به این موضوع اشاره کرد و گفت: «یک عده از افرادی که کمی بداخلاق هستند در طول ماه های گذشته در برخی از روزنامه ها چنین نوشته اند که این دولت در سال ۹۷ و با ارز ۴۲۰۰ تومانی، ۱۸ میلیارد دلار را به باد داده است در این راستا به رییس بانک مرکزی دستور دادم تا تمام پول هایی که در سال گذشته در ۶ ماه اول پرداخت کرده را فهرست و اعلام کند و در این زمینه اخیرا نامه آن را به من داده است و از ایشان خواستم که این نامه را منتشر کند.»
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، امروز (دوشنبه) بر اساس دستور رییس جمهوری درخصوص عملکرد تأمین ارز بابت واردات کالاهای مورد نیاز کشور و همچنین وضعیت رفع تعهدات ارزی واردکنندگان در ۵ ماهه اول سال ۱۳۹۷، گزارشی را ارایه کرد.
میزان ارز تأمین شده برای واردکنندگان توسط بانک‌های عامل بنا به ثبت سفارش‌های صورت گرفته توسط وزارتخانه‌های ”صنعت، معدن و تجارت“، ”جهاد کشاورزی“ و ”بهداشت درمان و آموزش پزشکی“در دوره یادشده معادل ۱۹.۳میلیارد دلار با نرخ بانکی (به ازاء هر دلار ۴۲۰۰۰ ریال) بوده است.
از این مبلغ معادل ۱۷.۳میلیارد دلار از منابع بانک مرکزی به بانک‌های عامل فروخته شده و معادل ۲ میلیارد دلار از محل ارز حاصل از صادرات غیرنفتی تأمین شده است.
معادل ۷.۳ میلیارد دلار از تأمین ارز انجام شده توسط این بانک بابت واردات کالاهای اساسی، ضروری، دارو و تجهیزات پزشکی بوده است.
عمده اقلام تشکیل دهنده معادل ۷.۳ میلیارد دلار به شرح زیر است:
سایر تأمین ارز صورت گرفته بابت واردات بخش‌های صنعتی کشور از قبیل مواد اولیه، تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز کشور بر مبنای ثبت سفارش‌های صورت گرفته توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در چهار قلم عمده به شرح زیر بوده است:
همچنین بابت مصارف درمانی، دانشجویی، مسافرتی و سایر مصارف خدماتی معادل ۱.۸۵۰ میلیارد دلار تأمین ارز انجام شده است.
وضعیت رفع تعهد ارزی واردکنندگان بر مبنای اسناد ارائه شده حاکی از ترخیص کالا از گمرک جمهوری اسلامی ایران و یا سایر اسناد مربوطه در سامانه رفع تعهد ارزی بانک مرکزی به شرح زیر بوده است:
به گزارش بانک مرکزی، معادل ۱۷.۸ میلیارد دلار، رفع تعهد صورت گرفته که بر مبنای اسناد ثبت شده در سامانه یادشده به معنای واردات کالا و انجام خدمات مربوط است.
معادل ۱.۲ میلیارد دلار پروندهای مربوط به واردکنندگان توسط بانک‌های عامل براساس ضوابط و مقررات، به سازمان تعزیرات حکومتی ارجاع شده که تحت رسیدگی آن سازمان قرار دارند.
بقیه نیز توسط بانک‌های عامل بنابر ضوابط، تحت پیگیری قرار دارند که درصورت احراز تخلف واردکنندگان، بنابر ضوابط و مقررات، بانک‌های عامل مکلفند مراتب را به سازمان تعزیرات حکومتی و درصورت نیاز به سایر مراجع ذی صلاح ارجاع دهند.
بانک مرکزی با عملیاتی کردن ویرایش جدید سامانه رفع تعهد ارزی کشور در نیمه دوم سال ۱۳۹۷ در شبکه بانکی کشور، وضعیت رفع تعهد ارزی همه واردکنندگان را به صورت سیستمی کنترل و در صورتی که واردکننده‌ای در مهلت مقرر نسبت به ایفای تعهدات خود اقدام نکنند، تا زمان رفع تعهد ارزی خود، امکان اخذ مجوز تخصیص جهت واردات را نخواهد داشت.