نانوایی‌های آزادپز از سال ۱۳۹۴ در پی مصوبه کارگروه ملی آرد، نان و گندم مبنی بر تبدیل ۲۰ درصد از کل نانوایی‌های هر استان به آزادپز، در شهرها شکل گرفتند.
نانوایی های آزاد پز بدون دریافت هیچ یارانه‌ای از دولت، آرد خود را با نرخ آزاد از بازار تهیه و براساس هزینه‌هایی که برای ارتقای کیفیت نان و تجهیزات پخت انجام می‌دادند مجاز بودند با نرخ بالاتری نان خود را در اختیار مشتری قرار دهند.
از آنجا که آزادپزها در پخت نان هزینه بیشتری برای ارتقای کیفیت و تنوع در پخت پرداخت می‌کردند لذا نان را به قیمت بالاتری به فروش می رساندند که گاه مورد اعتراض برخی از مردم نیز بود.
با این حال دولت برای ساماندهی وضعیت آرد و نان در کشور، اختصاص سهمیه آرد یارانه‌ای به کل نانوایی‌ها اعم از دولتی و آزادپز را مصوب کرد که بر این اساس آزادپزها از حالت فعلی خارج و به نانوایی‌های نیمه یارانه‌ای مبدل شدند.
اختصاص آرد نیمه یارانه‌ای که قدری قیمت بالاتری نسبت به آراد یارانه‌ای داشت، الزام قانونی مبنی بر نرخ گذاری برای نان آزادپزها را به دنبال داشت که در پی آن کمیسیون گندم، آرد و نان خراسان رضوی نرخهای جدید را برای نانوایی‌های آزادپز مشهد تعیین کرد.
آزادپزها نسبت به نرخ های جدید مصوب کمیسیون گندم، آرد و نان خراسان رضوی اعتراض دارند و از دولت می‌خواهند طبق روال سابق به عنوان آزادپز با آرد و نرخ آزاد فعالیت کنند.
رئیس اتحادیه صنف نانوایان مشهد در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: طبق قانون، نرخ گذاری برای عرضه کالا و خدمات صنوفی که یارانه دولت را دریافت می‌کنند الزامی است و این اتحادیه نسبت به این موضوع هیچ اعتراضی ندارد.
مصطفی کشته‌گر افزود: از زمانی که دولت تبدیل نانوایی‌های آزادپز به نیمه یارانه‌ای را مصوب کرده است، آرد نیمه یارانه‌ای به نانوایی‌ها تعلق گرفت و نرخ های جدید برای نانوایی های آزادپز تعیین شد اما نرخهای جدید کفاف هزینه‌های آنان را نمی‌دهد و آزادپزها در این حوزه دچار مشکل شده‌اند.
وی اضافه کرد: نانوایی که پنج سال قبل طبق مصوبه دولت با پذیرش شرایط آزادپزی پروانه کسب دریافت کرده و مطابق با این شرایط سرمایه‌گذاری کرده و سود و زیان بنگاه اقتصادی اش را پذیرفته است اکنون دیگر قادر نیست شرایط خود را تغییر دهد.
رئیس اتحادیه صنف نانوایان مشهد گفت: طیفی از نانوایی‌های آزادپز در مشهد از دولت درخواست دارند که مانند گذشته آرد خود را به صورت آزاد تهیه کرده و از دولت آرد نیمه یارانه‌ای دریافت نکنند و در مقابل، نرخ گذاری فعلی برداشته شود.
کشته گر افزود: اگر دولت از آزاد شدن نرخ نانوایی‌ها نگران است، اتحادیه صنف نانوایان، نرخ حداقل و حداکثری برای نان در نانوایی‌های آزادپز تعیین و به دستگاه‌های نظارتی اعلام کند و سپس برخورد با متخلفانی که از این حدود قیمتی منحرف شوند را در دستور کار خود قرار دهد.
رئیس اتحادیه صنف نانوایان مشهد با بیان اینکه هم اینک برخی نانوایی های نیمه یارانه‌ای (آزادپز) در دریافت سهمیه آرد خود دچار مشکل هستند گفت: حذف نرخ گذاری‌های جدید برای نانوایی‌های آزادپز دو مزیت به دنبال دارد.
کشته گر افزود: مزیت نخست اینکه دیگر دولت اجباری به پرداخت یارانه به تعدادی از نانوایی‌ها ندارد و فساد کاهش می‌یابد.
وی ادامه داد: از محل حذف سهمیه آرد نانوایی‌های نیمه یارانه‌ای که درخواست برگشت به روال سابق را دارند کمبود سهمیه آرد نانوایی‌های نیمه یارانه‌ای که می‌خواهند به روند فعلی ادامه دهند برطرف می‌شود.
کشته‌گر گفت: از حدود دو هزار و ۸۰۰ نانوایی دارای پروانه کسب در مشهد، هزار و ۱۵۰ نانوایی، آرد نیمه یارانه‌ای دریافت می‌کنند و باقی نانوایی‌ها دولتی هستند.
معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی هم در این خصوص گفت: نانوایی‌های دولتی مشهد از سال ها قبل آرد یارانه‌ای دریافت می‌کردند و نان عرضه شده توسط آنها قیمت گذاری شده بود که نرخ این نانوایی‌ها در سال ۱۳۹۳ اصلاح شد و این نرخ تا سال ۱۳۹۷ ثابت ماند.
علی غفوری مقدم افزود: پارسال نرخ نانوایی‌های دولتی تغییر جزئی یافت و امسال با توجه به افزایش هزینه‌های جانبی تولید نان باید نرخ مصوب نانوایی‌های دولتی تغییر می‌کرد که بر این اساس بازنگری لازم در نرخ آنها انجام و قیمت نان نانوایی‌هایی دولتی در مشهد افزایش یافت.
وی بیان کرد: امسال طبق مصوبه دولت، نانوایی‌های آزادپز که سهمیه‌ای از آرد یارانه‌ای دولت نداشتند مشمول دریافت سهمیه آرد نیمه یارانه ای با قیمتی بیشتر از آرد یارانه‌ای شدند و طبق قانون باید نان آنها قیمت گذاری می‌شد.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: دولت هر کیلو گندم را از کشاورز به قیمت ۱۸۵۰ تومان خریداری می‌کند در حالی که قیمت هر کیلو گندم با احتساب هزینه‌های حمل و نگهداری برای دولت حداقل ۲ هزار تومان تمام می‌شود.
غفوری مقدم افزود: دولت، گندمی که از کشاورز خریداری می‌کند را به دو بخش تقسیم می‌کند، یک بخش از آن در اختیار کارخانجات آرد به قیمت هر کیلوگرم ۶۶۵ تومان قرار می‌گیرد تا تحویل نانوایی‌های دولتی شود.
وی ادامه داد: بخش دیگری از این گندم به قیمت هر کیلوگرم ۹۰۰ تومان در اختیار کارخانجات آرد قرار می‌گیرد تا آن را تحویل نانوایی‌های نیمه یارانه‌ای یا آزادپز دهند.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: فرآیند تحویل آرد نیمه یارانه‌ای به نانوایی‌های آزادپز و انجام نرخ گذاری برای این گونه نانوایی‌ها از دو ماه قبل در تهران آغاز و سپس به خراسان رضوی ابلاغ شد.
غفوری مقدم افزود: در پی برگزاری نشست های متعدد با کارشناسان مختلف که اعضای اتحادیه نانوایان نیز در آن حضور داشتند نرخ نان در استان های مشابه مورد تجزیه و تحلیل کافی قرار گرفت و در نهایت نرخ های جدید برای این گونه از نانوایی‌ها تعیین و در کارگروه کمیسیون گندم، آرد و نان استان مصوب شد.
وی بیان کرد: نرخ های جدیدی که برای نان نانوایی‌های نیمه یارانه‌ای یا آزادپز توسط کمیسیون گندم، آرد و نان خراسان رضوی تصویب شده است قدری کمتر از نرخ های سابق است و این موضوع باعث اعتراض نانوایان شده است.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: پیش از این نان نانوایی‌های آزادپز در نقاط مختلف شهر از یکدیگر تفاوت داشت و کمیسیون آرد و نان استان میانگین این نرخ ها را محاسبه و متناسب با نرخ نان در استان های مشابه و همچنین احتساب افزایش هزینه‌های جنبی نانوایی، نرخ های جدید برای آزادپزها را تعیین کرد.
غفوری مقدم اظهار داشت: نرخ تعیین شده برای نانوایان آزادپز بر اساس واقعیت های کنونی است اما می پذیریم که هزینه‌های آزادپزها نسبت به نانوایی‌های دولتی بیشتر است ولی نرخ های جدید مصوب برای آنها نیز با نرخ های فعلی نانوایی های دولتی تفاوت قابل توجهی دارد به عنوان مثال قیمت مصوب نان سنگک در نانوایی دولتی هزار تومان و قیمت نان سنگک برای نانوایی آزادپز ۱۴۰۰ تومان است.
وی بیان کرد: تفاوت قیمت کنونی بین نان نانوایی‌های دولتی و آزادپز، کفاف هزینه‌های آزادپزها را می‌دهد هرچند ممکن است قدری سودشان نسبت به گذشته کاهش یابد اما نرخ های جدید متعادل است و باید منافع مردم هم در این بخش در نظر گرفته شود.