گروه اطلاع‌رسانی ایرنا براساس وظایف آگاهی بخشی خود رسانه های مختلف را در هفته گذشته مورد واکاوی قرار داد و برجسته‌ترین و مهم‌ترین موضوعات را رصد و بررسی کرده است.
نگاهی به مطالبه شفافیت در سخنان روحانی
سخنان حسن روحانی در یزد و درخواست مطالبه شفافیت سبب شد تا رسانه های مختلف آن را با عناوین گوناگون بازتاب دهند. بخشی از سخنان روحانی در جمع مردم استان یزد به مذاق مخالفان خوش نیامده و حالا همان‌ها که با شدیدترین وجه ممکن علیه او شوریده‌اند، روحانی را متهم به عصبانیت کرده و در تحلیل این ادعا گمانه‌زنی‌های مختلف را قلمی کرده‌اند. اما رئیس جمهوری در یزد چه گفت که لرزه به جبهه مخالفان افکنده و آنها را اینگونه به تکاپو انداخته تا رئیس جمهوری را مقابل رهبری قرار دهند و شبنامه توزیع کنند. بماند که چند روز پیش ماجرای موهوم «استخر فرح» و تهدید به قتل روحانی را نیز دوباره یادآور شدند. حسن روحانی در یزد با اشاره به روند مبارزه با فساد- که این روزها در رسانه‌های منتقد دولت برجسته‌سازی می‌شود- پیشنهاد داد که به سراغ دانه درشت‌ها بروند و در این مسیر به بازداشت و دادگاهی چند نفر اکتفا نشود. او مشخصاً پرونده بلاتکلیف مانده بابک زنجانی با مبلغ ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار را مورد اشاره قرار داد که با گذشت چند سال نه پول به بیت‌المال برگشته و نه حکم مجرم اجرا شده است. روحانی در ادامه از دستگاه قضایی خواسته بود که با ماجرای ۲ میلیارد دلاری که در دولت احمدی‌نژاد با تعلل و بی تدبیری از سوی امریکا مصادره شد و برنگشت هم رسیدگی کند. روحانی البته تأکید داشت که عوامل پشت صحنه دخیل در این پرونده‌ها هم مشخص شوند.
مخزن نفتی نام آوران
کشف میدان نفتی و انتشار خبر آن موضوعی بود که رسانه‌ها در هفته گذشته به انعکاس آن پرداختند. حسن روحانی رییس‌جمهوری در جمع مردم یزد از کشف یک میدان نفتی با وسعت ۲ هزار و ۴۰۰ کیلومترمربع با عمق ۸۰ متری و ظرفیت ۵۳ میلیارد بشکه‌ای در حد فاصل بستان تا امیدیه در استان خوزستان خبر داد. روز گذشته نیز بیژن زنگنه وزیر نفت در مراسم رسمی اعلام خبر کشف این میدان نفتی با اشاره به جزییاتی که حسن روحانی هم به آن اشاره داشت، گفت: این مخزن دومین مخزن نفتی بزرگ کشف‌شده در تاریخ ایران است و اسم این مخزن را به پاس خدمات همه افرادی که در گوشه و کنار کشور به خدمت می‌پردازند، به‌ویژه کارکنان مدیریت اکتشاف که نام‌آوران گمنام صنعت نفت هستند و در شرایط سخت کاری کار می‌کنند، «نام‌آوران» گذاشته‌ایم. در حال حاضر که کشور ایران تحت تحریم‌های نفتی آمریکا قرار دارد، افزایش ظرفیت تولید نفت کشور به هر شکل، دولت ترامپ را به شکست در سیاست‌های خصمانه خود نزدیک‌تر می‌کند. حال کشف میدان نفتی نام‌آوران هم خشم دشمنان را بیش از هر زمانی برانگیخته و زمینه‌های قدرت‌نمایی اقتصادی ایران را هم فراهم آورده است. آنها که درصدد شکست اقتصادی ایران هستند، حال باید نسخه جدیدی را برای غلبه بر ایران به هم‌پیمانان خود تجویز کنند، چراکه اکنون پس از گذشت یک سال از تحریم همه‌جانبه ایالات متحده آمریکا علیه کشور، جهان متوجه شده است که پای بازار نفت بدون ایران لنگ می‌زند. حال با اکتشاف این میدان جدید نفتی، مسئولان وزارت نفت با دست بازتری می‌توانند پای میز مذاکرات بنشینند و عرضه و تقاضای بازار را تحت تاثیر قرار دهند. طرف‌های مقابل نیز چاره‌ای جز سر خم‌کردن در برابر این قدرت نفتی دنیا ندارند.
اما و اگرهای طرح اقدام ملی مسکن
بازار مسکن همیشه خبر ساز بود و این بار نیز رسانه های مختلف به آن پرداخته اند. بالاخره تصمیم دولت برای خانه‌دار کردن بی‌خانمان‌ها عملیاتی شد و از امروز، ثبت‌نام ۱۸۰هزار واحد از ۴۰۰ هزار واحد طرح ملی مسکن آغاز می‌شود. پیش‌بینی می‌شود طرح اقدام ملی مسکن که با هدف افزایش تولید مسکن و پاسخگویی به نیاز جامعه صورت می‌گیرد، بتواند در بلندمدت، تغییراتی را در بازار مسکن ایجاد کند. این اقدام قرار است با اولویت شهرهای جدید پیرامون کلانشهرها انجام شود. بر این اساس، خانه‌های طرح ملی برای تهران در شهرهای جدید پیرامونی نظیر پرند، پردیس و اندیشه، شیراز در شهر صدرا و تبریز در شهر سهند ساخته خواهد شد. همچنین ثبت‌نام این طرح استان به استان انجام خواهد شد و هر استانی که از لحاظ تامین زمین آماده‌تر باشد سریع‌تر به این طرح می‌پیوندد. محمود محمودزاده معاون وزیر راه و شهرسازی در نشست خبری، اعلام جزئیات آغاز ثبت‌نام متقاضیان مسکن در طرح اقدام ملی با بیان اینکه از سال گذشته برای ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب طرح اقدام ملی هدف‌گذاری کرده بودیم، گفت: در گام اول باید شرایط متقاضیان این طرح احراز شود. دهک‌های کم‌درآمد می‌توانند از واحدهای مسکونی در اراضی ۹۹ ساله که قیمت کمتری دارند بهره‌مند شوند و دهک‌های متوسط می‌توانند در پروژه‌های مشارکتی ثبت‌نام کنند.
FATA کلیدواژه ای مهم و تاثیرگذار در ایران
بار دیگر اخبار مربوط FATF در صدر اخبار رسانه ها قرار گرفت و در نقد و بررسی آن به این موضوع پرداختند. مهلت گروه ویژه اقدام مالی به ایران برای اجرایی کردن قوانین آن برای چندمین بار تمدید می‌شود، اما همچنان خبری از تعیین تکلیف لوایح چهارگانه FATF نیست. گروه ویژه اقدام مالی پول‌شویی (FATF) یک بیانیه دارد که در آن یک لیست از کشورهایی که مقررات مالی و پول‌شویی نگران‌کننده‌ای دارند، منتشر می‌کند و در آن از اعضای خود و دیگر کشورها می‌خواهد که در فعالیت‌های اقتصادی خود و روابط مالی دوجانبه حداکثر دقت را به‌منظور جلوگیری از فعالیت‌های تروریستی و پول‌شویی به خرج دهند. حالا این لایحه در ایران از سوی برخی از چهره‌ها و جناح‌های سیاسی با مخالفت روبه‌رو شده است به صورتی که نمی‌گذارند تکلیف آن روشن شود؛ نه اجازه می‌دهند تایید شود و نه اجازه می‌دهند که رد شود. با آنکه بی‌تردید خبر دارند که رد شدن این لایحه برای کشور هزینه دارد و افکار عمومی به رد شدن آن واکنش منفی نشان می‌دهند، به همین سعی دارند که آن را رد هم نکنند تا بتوانند از پیامدهای عدم تاییدش شانه خالی کنند. درست ۶ سال پیش بود(۱۹ آذر سال ۱۳۹۲) که لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی از سوی دولت تقدیم مجلس نهم شد. اما به واسطه نگرانی‌هایی که در پیوستن ایران به این کنوانسیون وجود داشت، بررسی آن به دلیل ارزیابی‌های دقیق کارشناسی و ابعاد حقوقی، مسکوت گذاشته شد. این لایحه برای دومین بار نیز در تاریخ سیزدهم تیر سال ۱۳۹۵ و در دوره مجلس دهم از سوی دولت تقدیم مجلس شد. سرانجام نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی ۴ بهمن ۹۶ پس از کش و قوس‌های فراوان و در شرایطی که برخی نمایندگان اعتراضات جنجالی نسبت به پیوستن ایران به کنوانسیون پالرمو را داشتند، این لایحه دولت و پیوستن ایران به این کنوانسیون را تصویب کردند.
برجام در منگنه اروپا
موضوع برجام و بدعهدی های اروپا نسبت به آن بار دیگر سبب شد تا رسانه ها آن را انعکاس دهند. یک‌هفته پس از اینکه ایران گام چهارم هسته‌ای خود را به صورت رسمی آغاز کرد، وزرای خارجه سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه دوشنبه شب در بروکسل طی بیانیه‌ای خواستار بازگشت کامل ایران به برجام شده و تهدید کردند که آماده اجرای مکانیسم‌هایی مانند مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریم‌های ایران هستند. در بیانیه این سه کشور اروپایی گام‌های هسته‌ای ایران نقض توافق هسته‌ای عنوان شده و آمده است که این اقدامات باعث دشوار شدن کاهش تنش‌ها در خاورمیانه خواهد شد. در این راستا و در حالی که وزیر خارجه آلمان نیز دو روز قبل مدعی شده بود اروپا آماده بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران است، در بیانیه وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان ادعا شده که اروپا ممکن است اقداماتی علیه ایران صورت دهد و به همین دلیل این کشور باید تمامی اقدامات ناسازگار با برجام را متوقف کند. در بخش دیگری از این بیانیه همچنین آمده است: اروپا آماده ادامه تلاش‌های دیپلماتیک برای ایجاد شرایط و تسهیل تنش‌زدایی در خاورمیانه است. اگرچه این تلاش‌ها به طور فزاینده‌ای به دلیل اقدامات اخیر ایران سخت‌تر می‌شوند، ما آمادگی‌مان را برای در نظر گرفتن تمامی مکانیسم‌ها در برجام از جمله مکانیسم ماشه، برای حل کردن مسائل اعلام می‌کنیم.
زلزله در آذربایجان
خبر زمین لرزه ۵.۹ ریشتری آذربایجان شرقی خبری بود که این هفته در رسانه ها بازتاب گسترده ای داشت. زلزله‌ای به بزرگی ۵.۹ ریشتر آذربایجان شرقی را لرزاند، خبری بود که در رسانه ها انعکاس پیدا کرد. ۱۷ دقیقه از ساعت ۲ بامداد گذشته بود که ساکنان استان آذربایجان شرقی با لرزش شدید خانه‌های‌شان از خواب پریدند. زلزله‌ای به بزرگی ۵.۹ ریشتر، نه تنها در شهر ترک از توابع شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی به عنوان نزدیک‌ترین شهر به مرکز زلزله حس شد، که در شهرهای بسیار دیگر در استان‌های آذربایجان شرقی، اردبیل، گیلان، زنجان و قزوین نیز احساس شد. حتی برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی در شمال و غرب تهران در حساب‌های توئیتری خود نوشتند که لرزش زمین را حس کرده‌اند. این زمین لرزه در ساعت ۰۲:۱۷:۰۳ بامداد جمعه در عمق ۱۸ کیلومتری زمین رخ داد. مرکز زمین لرزه در ۱۹ کیلومتری ترک، ۲۲ کیلومتری سراب و ۲۹ کیلومتری ترکمنچای در استان آذربایجان شرقی قرار داشت و متعاقب آن چندین پس‌لرزه دیگر هم با شدت کمتر رخ داد. نکته قابل توجه زمان لرزش نسبتا طولانی ۱۵ ثانیه‌ای زلزله اصلی بوده است. مرکز زلزله نگاری تا عصر جمعه، وقوع ۵۷ پس‌لرزه را ثبت کرده است. درپی وقوع زلزله در شهرستان میانه، طبق اعلام اورژانس تاکنون ۶ نفر فوت و حدود ۵۸۴ نفر مصدوم شده‌اند که از این تعداد بیشتر نفرات آن با ۲۶۱ و ۲۳۳ مورد مربوط به شهرهای سراب و میانه بوده است. بیشتر مصدومان به صورت سرپایی درمان و تنها ۳۶ نفر از زلزله‌زده‌ها در بیمارستان‌ها بستری شده‌اند. تمامی کشته‌شدگان این حادثه نیز از اهالی روستای ورنکش شهرستان میانه هستند. طبق آخرین اخبار دریافتی، از ۸۰ روستای زلزله زده در آذربایجان شرقی، وضعیت ۷۸ روستا ارزیابی شده که درپی آن خسارت به ۵۰۰ واحد مسکونی گزارش شده است. در میان روستاهای خسارت دیده، روستای ورنکش و ورزقان بیشترین خسارت را دیده‌اند. گاز همه مناطق زلزله زده به جز یک روستا وصل شده است. در همین راستا، ۳۴ تیم عملیاتی در منطقه برای کمک به خسارت‌دیدگان فعال هستند. شهرهای میانه، سراب و ترکمانچای در استان آذربایجان شرقی تحت تاثیر مستقیم این زلزله قرار گرفته‌اند و تاکنون ۷ روستای مناطق زلزله زده بیشترین خسارت را دیده‌اند و در این میان بیشترین تخریب در روستای ورنکش با تخریب ۳۰ خانه گزارش شده است. همچنین بسیاری از مردم آذربایجان شرقی از ترس وقوع دوباره زلزله، ساعات بامداد جمعه را در خیابان‌ها گذراندند. بنا بر اعلام ناجا، علی‌رغم وقوع زلزله، کلیه مسیرهای مواصلاتی این استان باز است.
آغاز گام چهارم
آغاز گام چهارم کاهش تعهدات برجامی در سایه تحقق نیافتن وعده های اروپا خبری بود که در رسانه ها بازتاب وسیعی داشت. چهاردهم آبان و پس از ناکام ماندن اروپا در اقناع ایران برای توقف روند کاهش تعهدات حسن روحانی رییس‌جمهوری اعلام کرد، به سازمان انرژی اتمی دستور داده است تا از ۱۵ آبان گام چهارم کاهش تعهدات برجامی را بردارد. حسن روحانی گفت که از چهارشنبه تزریق گاز به سانتریفوژها در تأسیسات هسته‌ای فردو آغاز خواهد شد و همچنین خطاب به ۱+۴ تصریح کرد که فعالیت‌های جدید ایران در قالب گام چهارم کاهش تعهدات با نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود. رییس‌جمهوری در عین حال گام چهارم را نیز مانند سه گام دیگر قابل بازگشت دانست و خطاب به کشورهای اروپایی باقی‌مانده در برجام گفت: اگر آنها به تعهدات خود در اول ژانویه ۲۰۱۷ بازگردند ما هم به این تاریخ برمی‌گردیم.