سالانه هزاران مورد ابتلا به سرطان در ایران و میلیون ها مورد در جهان رخ می دهد که در صورت تشخیص به موقع و زودهنگام، درمان این افراد آسانتر و امکان کنترل و بهبود کامل آنها بسیار زیاد است.
بروز سرطان در ایران کمتر از متوسط جهانی است، سرطان‌ها با بیشترین بروز در مردان ایرانی شامل پوست، معده، پروستات، مثانه و روده بزرگ و سرطان‌ها با بیشترین بروز در زنان ایرانی شامل سینه، پوست، روده بزرگ و معده است.
بسیاری از این سرطان‌ها، با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم، قابل‌پیشگیری هستند و بسیاری از سرطان ها اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند، درمان آنها آسانتر بوده و امکان بهبودی بیماران بسیار بیشتر است.
در حال حاضر با توجه به رشد دانش پزشکی در بسیاری از کشورها به ویژه ایران، تعداد افرادی که به علت سرطان فوت می‌کنند، نسبت به سه دهه پیش، کاهش‌یافته، نیمی از افرادی که امروز تحت درمان سرطان هستند، پنج سال زنده خواهند بود و بیش از ۴۰ درصد آنها، بعد از ۱۰ سال هنوز زندگی می‌کنند و متوسط میزان بقای ۱۰ ساله برای سرطان، دو برابر ۳۰ سال گذشته شده است. مهم‌ترین دلیل بهبود در بقای بیماران علاوه بر درمان‌های مؤثر، افزایش آگاهی مردم و بهبود روش‌های تشخیص زودهنگام سرطان‌ها است.
افرادی که هیچ علامت هشدار دهنده‌ای برای سرطان ندارند، اما به دلیل شرایط جنسی مثل سن بالای ۵۰ سال بیشتر در معرض سرطان هستند، باید اقدامات تشخیصی را انجام دهند. غربالگری بخشی از برنامه تشخیص زودرس سرطان است و به معنی شناسایی بیماری احتمالی ناشناخته با استفاده از معاینه و آزمایش‌های ساده در افرادی بوده که هنوز علامتی از بیماری ندارند.
در حال حاضر روش‌های غربالگری فقط برای بعضی سرطان‌ها انجام می‌شود، زیرا برای این‌که اقدامات غربالگری یک بیماری، در جمعیتی که هیچ علائمی ندارد، انجام شود باید آن اقدام، شرایط خاصی داشته باشد، به عنوان مثال غربالگری ارزان و ساده باشد، مقبولیت عمومی و حساسیت بالایی داشته باشد و در صورتی که بیماری با آن روش شناسایی شد، باید درمان مناسبی برای او وجود داشته باشد که با آن، طول عمرش افزایش‌یافته یا دست‌کم، کیفیت زندگی‌اش بهتر شود. بنابراین اقدامات غربالگری برای سرطان‌هایی مثل سرطان سینه، روده بزرگ و دهانه رحم پیشنهاد شده و انجام می‌شود.
اغلب در مراحل اولیه سرطان، علائمی وجود دارد که توجه به آنها به ویژه در افرادی که سابقه فردی یا خانوادگی سرطان دارند، به تشخیص زودهنگام سرطان کمک می‌کند. آشنایی با این علائم و مراجعه به موقع به پزشک، اقدامی مهم و کلیدی است. پس با مشاهده آنها، برای تشخیص قطعی باید به پزشک مراجعه شود، بسیاری از سرطان‌های شایع اگر در مراحل اولیه شناخته شوند، درمان آنها بسیار موفق آمیزتر خواهد بود. بنابراین هیچ‌گاه نباید از ترس احتمال تشخیص سرطان، از مراجعه به پزشک خودداری شود.
تغییر در خال‌های پوستی، زخم‌های بدون بهبودی طی دو هفته، توده در هر جای بدن، سرفه یا گرفتگی صدای طولانی، اختلال بلع یا سوءهاضمه طولانی، استفراغ یا سرفه خونی، اسهال طولانی یا بروز یبوست جدید، خونریزی غیرطبیعی در ادرار، مدفوع، واژن یا نوک سینه و بی‌اشتهایی یا کاهش وزن بی‌دلیل را از علایم سرطان عنوان کرد.
متخصص آنکولوژی