سالی که هشت ماه از آن را پشت سر گذاشتیم ۲۱۱ نفر در حوادث رانندگی خراسان جنوبی جان باختند و این آمار به تنهایی فقط یک عدد سه رقمی نیست بلکه مرگ هرکدام از این افراد داغ جانکاهی بر خانواده و جامعه گذاشته است.
اگر دنبال نام این افراد که اکنون تنها روی سنگ قبرشان به جا مانده را بگیریم شاید به آرشیو پرونده‌های هویتی برسیم که رزومه‌ای از یک عمر زندگی علمی و تخصصی است. چه بسا که بسیاری از آنها روزگاری افرادی متخصص، نخبه یا از سرمایه‌های کشور بوده‌اند.
بیشتر جاده‌های خراسان جنوبی یادمان صحنه‌های خونینی از این مرگ‌های دلخراش است. به نظر می‌رسد بخشی از این تصادفات ناشی از جاده‌های ناایمن یا خودروهای غیر استاندارد باشد اما این تمام ماجرا نیست و آنطور که آمارها گواهی می‌دهد عدم توجه به جلو، تخطی از سرعت مطمئنه، تجاوز و انحراف به چپ از جمله علت‌های حوادث رانندگی در جاده‌ها است.
به طوری که سهم کشور از علت واژگونی ۳۸ درصد بوده در حالی که سهم استان خراسان جنوبی در واژگونی و خروج از جاده ۵۰ درصد است.
آسیب شناسی این میزان واژگونی در جاده‌ها ممکن است نیازمند اقدامات کارشناسی باشد که برای این مهم دستگاه‌های اجرایی از یک هفته گذشته به دستور استاندار مکلف شده‌اند تا برنامه میان مدت در حوزه کاهش تصادفات بررسی و تدوین کنند و با تدوین این برنامه تا سال ۱۴۰۰ براساس اولویت‌ها سیاست‌گذاری‌هایی انجام خواهد شد.
اما سهم خطای انسانی در حوادث رانندگی همواره در کنار سایر عوامل مورد توجه بوده که فرهنگ‌سازی مهمترین نسخه برای کاهش این خطاها تشخیص داده شده است.
کارشناسان ترافیک معتقد هستند که حتی اگر تمام راه‌های استان دوبانده یا بزرگراه شود اما رانندگان و کاربران جاده‌ای به این باور نرسند که باید قانون رانندگی را در سرعت، سبقت و سایر موارد رعایت کنند بازهم حوادث مرگبار تکرار خواهد شد.
خراسان جنوبی در بسیاری از شاخصهای فرهنگی سرآمد است، ولی به نظر می‌رسد در بحث فرهنگ ترافیکی و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی هنوز جای کار وجود دارد و در این مسیر آموزش و پرورش از مهد کودک تا دبیرستان، دانشگاه‌ها و رسانه‌های محلی و ملی برای ارایه راه حل‌های منطقی، کاربردی و اثرگذار در راستای کاهش نرخ مرگ و میر حوادث رانندگی نقشی مهمی بر عهده دارند که نباید از آن غافل شد.
ارتقای فرهنگ استفاده از کلاه ایمنی توسط راکبان و ترک‌نشینان موتورسیکلت، پرهیز از رانندگی در زمان خستگی و خواب آلودگی، توجه به سرعت مجاز متناسب با ایمنی هر جاده از جمله نکاتی است که کارشناسان حوزه ترافیک و حمل و نقل برای کاهش تصادفات برآن تاکید دارند.
البته در این میان از نقش دولت و حاکمیت در ارتقای ایمنی راه‌ها و وسایل نقلیه نیز نباید غافل شد که بنا بر آنچه اعلام شده امسال علیرغم محدودیت‌های بودجه‌ای کشور اما با پیگیری‌های مدیریت کلان استان پروژه راه‌آهن بعد از گذشت سال‌ها شروع شده و در کنار آن ۱۶ پروژه راه‌سازی و ۲ بانده کردن در دست احداث یا در حال واگذاری به پیمانکار است که مجموع این اقدامات منتج به تسهیل در تردد و ایمن‌سازی سفرها در استان خواهد شد.
دولت برای اتمام این حجم از پروژه‌های راه‌سازی بیش از ۶۷۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته و امسال با تخصیص ۱۰۰ درصدی اعتبارات حوزه راه‌ها روزنه امیدی برای سرعت گرفتن پروژه‌های نیمه تمام باز شده است.
قطعا توجه به محورهای دلهره از جمله مسیر زاهدان- نهبندان - بیرجند، بیرجند- طبس- تهران و بیرجند – قاین- مشهد که امسال حجم بیشتری از تصادفات را به خود اختصاص داده بود بیش از پیش در تخصیص اعتبارات مورد انتظار است.
اما در نهایت زمانی این هزینه‌های سنگین از بیت المال اثرات مطلوبی بر کاهش تصادفات خواهد داشت که هر راننده بداند با کوچک‌ترین غفلتی در جاده، زندگی خود و همسفرانش را به مرگ نزدیک می‌کند.
تصادفات و حوادث رانندگی هشتمین عامل مرگ و میر در دنیا و جزو پنج عامل اصلی مرگ و میر در ایران است، سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۵ سومین یکشنبه نوامبر هر سال را به عنوان روز بزرگداشت قربانیان حوادث ترافیکی نامگذاری کرد تا به این بهانه برای رفع معضلات ایمنی و ترافیکی چاره‌اندیشی شود.
طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، سالانه حدود یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفر و در هر ۲۴ ثانیه یک نفر در دنیا بر اثر حوادث رانندگی جان خود را از دست می‌دهد.