به گزارش ایرنا، روستای ۳۵۰ خانواری «ورنکش» در ۲۲ کیلومتری شمال شهر میانه و چسبیده به دامنه های ارتفاعات بکر و وحشی «بزقوش»، به عنوان کانون اصلی زمین لرزه ۵.۹ ریشتری ۲ هفته قبل، پس از زلزله، رنگین کمانی از خانه های فرو ریخته و خانه های سرپا بود؛ در این روستا خانه های نوساز و مقاوم سازی شده همه بعد از زمین لرزه قد برافراشته بودند و خانه های گلی، خشتی و سنگی غیر مهندسی، تخریب شده یا در بهترین حالت بالای ۷۰ درصد آسیب دیده بودند.
از سوی دیگر مقایسه آماری تلفات و خسارت های زلزله ۶.۲ ریشتری سال ۱۳۹۱ شهرستان های اهر، هریس و ورزقان و زلزله ۱۷ آبان امسال شهرستان های میانه و سراب حاکی از به ثمر نشستن اقدامات دستگاه های ذیربط مانند بنیاد مسکن و همکاری روستائیان در بازسازی و مقاوم سازی واحدهای مسکونی روستایی در این شهرستان هاست که باعث شده است روستاییان ساکن در خانه های نوسازی و مقاوم سازی شده در برابر حوادث غیرمترقبه به ویژه زمین لرزه امنیت بیشتری داشته باشند.
آمار نشان می دهد که زلزله سال ۱۳۹۱ در آذربایجان شرقی بیش از ۲۸۵ نفر تلفات جانی و ۳ هزار نفر مصدوم دربر داشت و به ۱۸ هزار واحد دامی و ۲۰ هزار واحد مسکونی خسارت زد، در حالی که زلزله اخیر ۵ فوتی و ۵۸۴ نفر مصدوم داشت که البته ۶۶ نفر به علت ماندن زیر آوار و ۵۱۸ نفر به علت ترس و اضطراب مصدوم شده بودند.
بر اساس ارزیابی های کارشناسان بازسازی بنیاد مسکن آذربایجان شرقی، در مناطق زلزله زده میانه و سراب حدود ۳ هزار واحد مسکونی تخریب شده و ۲۰۰۰ باب خانه نیاز به تعمیر دارد، یک هزار و ۵۰۰ راس دام سبک و سنگین تلف شده و بیش از ۵۰۰ واحد دامداری هم از ۴۰ تا ۱۰۰ درصد خسارت دیده است.
به گفته مسئولان ذیربط در سال های اخیر بیش از ۷۰ درصد از واحدهای مسکونی روستاهای میانه و سراب با استفاده از تسهیلات ارزان قیمت مسکن روستایی مقاوم سازی شده اند و همین اقدامات دلیل اصلی کاهش تلفات و خسارت ها در این مناطق بود.
مقاوم‌سازی و بهسازی مسکن از جمله راهبردهای بنیادین تامین امنیت زندگی در مواجهه با حوادث طبیعی در طول سال‌های گذشته محسوب می‌شود که آذربایجان شرقی در ارتباط با آن گام های ارزنده‌ای برداشته است؛امروزه طرح مقاوم سازی و بهسازی مسکن در آذربایجان شرقی، درخت ۱۴ ساله ای است که مقاوم سازی و بهسازی ۱۵۲ هزار واحد مسکونی در مناطق روستایی و شهری استان، مشتی از نمونه خروار مزایا و دستاوردهای آن در این خطه پرجمعیت به شمار می رود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی می گوید: یکی از دلایل پایین بودن تلفات و خسارت ها در زلزله شهرستان های میانه و سراب این است که بسیاری از خانه های این منطقه با استفاده از تسهیلات نوسازی مسکن، مقاوم سازی شده بودند.
جواد رحمتی، با بیان اینکه در این زلزله ۵ نفر فوت شده و بیش از ۲ هزار واحد مسکونی و دامی آسیب دیده است، می افزاید: در این مناطق هیچ کدام از واحدهای مسکونی که از طریق تسهیلات کم بهره بازسازی یا مقاوم سازی شده اند حتی کوچکترین خسارتی ندیده اند.
وی با اشاره به اینکه محدودیتی در ارایه تسهیلات برای نوسازی و مقاوم سازی واحدهای مسکونی روستایی وجود ندارد، اظهار می کند: ۴۰۰ میلیون ریال تسهیلات کم بهره و ۱۰۰ میلیون ریال کمک بلاعوض برای این منظور پرداخت می شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی می گوید: روستائیان مناطق زلزله زده که در سال های اخیر از این تسهیلات استفاده و خانه های خود را مقاوم سازی کرده اند نتیجه آن را در این زلزله به صورت محسوس مشاهده کردند و افرادی که مبادرت به این کار نکردند دچار خسارت های جبران ناپذیری نیز شدند.
رحمتی، با بیان اینکه مقاوم نبودن واحدهای مسکونی روستایی در مواقع بروز زلزله و حوادث غیرمترقبه خسارت های روحی - روانی و اقتصادی بر جامعه تحمیل می کند، ادامه می دهد: روستائیان باید خطر زلزله را همیشه در نظر داشته باشند و برای پیشگیری از خسارت های جانی و مالی اقدامات لازم مانند مقاوم سازی واحدهای مسکونی را در اولویت قرار دهند.
مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه طرح بهسازی و مقاوم سازی مسکن روستایی در استان از سال ۸۴ آغاز شده است، می گوید: بر اساس آمار رسمی سال ۱۳۹۵ حدود ۳۰۵ هزار واحد مسکن روستایی در سطح استان وجود دارد که تاکنون به طور میانگین حدود ۱۵۲ هزار مسکن معادل ۵۲ درصد مسکن های روستایی با اعطای تسهیلات کم بهره از سوی این بنیاد مقاوم سازی یا در مرحله مقاوم سازی است.
حافظ باباپور، با تاکید بر فعال بودن این استان در زمینه مقاوم سازی مسکن روستایی، می افزاید: میانگین مقاوم سازی مسکن روستایی در این استان از میانگین کشوری که ۴۴ درصد بوده حدود ۸ درصد بیشتر است،.
وی اظهار می کند: در منطقه ترکمنچای شهرستان میانه میانگین آمار برخورداری از طرح بهسازی مسکن روستایی بالا بوده و حدود ۷۰ درصد واحدهای مسکن روستای واقع در مسیر مناطق زلزله زده مقاوم سازی شده است.
مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان شرقی علت کاهش میزان تلفات جانی و شدت خسارت های وارده با وجود شدت بالای زلزله در این مناطق را وجود تعداد بالای واحدهای مسکونی مقاوم سازی شده اعلام کرده و می گوید: واحدهای مقاوم سازی شده در این مناطق حتی ترک نیز برنداشته است.
باباپور، از روستائیان خواست با مراجعه به بنیاد مسکن شهرستان ها از تسهیلات سهل الوصول کم بهره و بدون سپرده گذاری برای مقاوم سازی مسکن های خود اقدام کنند و از ۶۰۰ میلیون ریال تسهیلات ارزان قیمت و کمک بلاعوض این بنیاد بهره مند شوند.
مدیرکل سازمان نوسازی و تجهیز مدارس آذربایجان‌شرقی نیز می گوید: در سراب، میانه، کاغذکنان و سایر شهرهای درگیر زلزله مدسه‌ای وجود ندارد که تخریب شده و قابل استفاده نباشد بلکه فقط برخی تَرک‌های جزئی در برخی از مدارس روی داده که قابل تعمیر است.
پیام صدقی، می افزاید: خوشبختانه مدارس آسیب قابل ملاحظه‌ای ندیده‌اند و فقط ۳ دیوار محوطه در روستای ورنکش میانه دچار تخریب شده که مربوط به دیوارهای قدیمی و کاهگلی است.
وی یادآوری می کند: در سطح استان حدود ۶۰ درصد مدارس مستحکم است و ۴۰ درصد باقیمانده نیز به طور مساوری یا نیاز به مقاوم‌سازی دارند و یا باید تخریب کامل شوند.
یکی از روستائیان زلزله زده روستای «ورنکش» ترکمنچای میانه با بیان اینکه مقاوم سازی واحدهای مسکونی پیش از وقوع زلزله خسارت های جانی و مالی را کاهش می دهد، می گوید: روستائیانی که تا حدودی وسع مالی داشته و به امنیت واحدهای مسکونی توجه داشتند در این زلزله خسارت جانی و مالی ندیده اند.
اباذر نوروزی، می افزاید: مسئولان و متولیان باید برای کاهش خسارت در مواقع زلزله ضمن آگاه سازی مردم و کمک به مقاوم سازی واحدهای کم دوام و فرسوده روستائیان، از پیش میزان خسارت های جانی و مالی را با ایمن سازی واحدهای ساختمانی به حداقل برسانند.
روستایی زلزله زده دیگری که خانه اش کمترین خسارت را دیده است، می گوید: تازه ساخت بودن و رعایت نکات ایمنی در ساخت ساختمان خسارت ما را به حداقل رسانده است.
مهدی رشیدی، می افزاید: بنیاد مسکن تسهیلات کم بهره و خوبی را برای نوسازی و مقاوم سازی واحدهای مسکونی روستایی پرداخت می کند و روستائیان باید از این تسهیلات برای نوسازی و مقاوم سازی خانه های خود استفاده کنند تا در زمان بروز چنین حوادثی میزان خسارت مالی آن ها به حد چشمگیری کاهش یابد.
گزارش از پرویز بابائی