به گزارش وزارت بهداشت، سعید نمکی روز دوشنبه در نشست هم‌اندیشی آغاز اجرای برنامه «هر خانه، یک پایگاه سلامت» افزود: در اجرای اقدامات بزرگ، اولین رکن اساسی، زبان مشترک، همکاری و همدلی بوده و همکاران من در وزارت بهداشت برای اجرای طرح های ملی این خصوصیت‌ها را دارند.
وی ادامه داد: از زمانی که ساختار شبکه را به عنوان یک نظام موثر ارائه خدمت در کشور مستقر کردیم تاکنون هر اقدامی که انجام دادیم را با ادغام این حرکت در نظام شبکه پیش بردیم و با ریل گذاری قدیم، کارها را سر و سامان دادیم. بنابراین زمانی که در سازمان برنامه و بودجه بودم، اولین تقاضایم از دوستان این بود که این ریل گذاری فرسوده است و با این ریل نمی توان این همه بار را روی واگن ها تحمل کرده و حرکت داد.
وزیر بهداشت گفت: امروز دو نیاز اساسی داریم که یکی از آنها، بازنگری در این ساختار است. دوم اینکه بازنگری نه تنها در ساختار تشکیلاتی، بلکه در قابلیت های نیروی انسانی نیز باید انجام شود.
نمکی افزود: زمانی بیماری مالاریا در استان سیستان و بلوچستان غوغا می کرد و مقاومت فالسیپاروم به کلروکین در سیستان و بلوچستان، ۹۳.۲ درصد اعلام شده بود که این آمار اشتباه به نظر می آمد. وقتی به استان سیستان و بلوچستان رفتیم و این موضوع را از نزدیک بررسی کردیم، نتیجه گرفتیم که بیماران اصلا قرص کلروکین را مصرف نمی کنند. در روستاها جست و جو کردیم تا دختران با ۶ کلاس سواد را بیابیم که پیدا نکردیم و بعد دختران بی‌سواد باهوش را برگزیدیم تا به آنها آموزش دهیم و یاد بگیرند داروی بیماران را صبح به صبح به آنها بدهند تا مصرف کنند. بعد از آن آمار مقاومت ۲.۳ درصد اعلام شد، اما در همان روستایی که دختر نهضت سوادآموزی پیدا نمی‌شد، امروز فارغ التحصیلان کارشناسی و کارشناسی ارشد زیادی وجود دارد و سوال اینجاست که باز هم باید بهورزان را از میان دختران با ۶ کلاس سواد پیدا کنیم یا باید در قابلیت های نیروی انسانی بازنگری کنیم؟
جامعه محور کردن علوم پزشکی
وی اظهار داشت: اگر با تفکر ادغام خدمات در نظام شبکه پیش رویم، حتما باید این ریل را مرمت کرده و قابلیت های آن را ارتقا دهیم. از طرفی این بار را نمی توان بدون جامعه محور کردن علوم پزشکی پیش برد. اگر بخواهیم نظام ارائه خدمت در سال های آتی گزندی نبیند، باید به جامعه محور کردن علوم پزشکی بیندیشیم.
نمکی گفت: امروز با توجه به مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت، ناگزیر باید به سمت جامعه محور کردن خدمات و علوم پزشکی برویم. در این برنامه، خودمراقبتی به عنوان یک اصل که کاهش بار نظام سلامت را به دنبال دارد، پیگیری خواهد شد و دوم اینکه می توانیم قبل از خانه بهداشت و قبل از مراکز بهداشتی و درمانی، یک سطح جدید در خانواده تعریف کنیم. یعنی به جای اینکه اولین سطح تماس به خانه های بهداشت و مراکز درمانی اختصاص داشته باشد، اولین تماس را در خانه توسط فردی آموزش دیده به عنوان حلقه اتصال خانواده و جامعه، تعریف می کنیم.
وزیر بهداشت ادامه داد: در این برنامه، یک سطح جدید را بدون خرج و هزینه جدید، به نظام شبکه اضافه کرده و دوم اینکه در آینده ۴۰ میلیون نفر سفیر سلامت خواهیم داشت که ارتباط مستقیمی با دولت نداشته و در ماندگاری نظام سلامت اصلی ترین ابزار ما خواهند بود و سوم اینکه در این طرح برای جامعه محور کردن آموزش های علوم پزشکی نیز بخشی را آماده خواهیم کرد. دانشجویان پزشکی، پیراپزشکی و سایر گروه های علوم پزشکی باید با مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت آشنا شده و در این برنامه این موضوع مورد تاکید قرار گرفته است. آموزش در علوم پزشکی بدون جامعه محور کردن و مشارکت در حل مساله، در هیچ نظام آموزشی در دنیا موفق نبوده است.
نمکی گفت: اکنون آموزش علوم پزشکی در کشور ما جامعه محور نیست. مثلا دانشجویان دندان پزشکی روی پیشگیری از مشکلات سلامت دهان و دندان نقش و تاثیری ندارند. یا آموزش های دانشگاهی دانشجویان توان بخشی با مسائل اجتماعی منطبق نیست، یعنی روی پیشگیری از مواردی که منجر به ناتوانی می شود، هیچ نقشی ندارند.
به سمت جمعیت سالمند پیش می‌رویم
وی ادامه داد: در مدلی که پیش بینی و ارائه کرده ایم روی پیشگیری، مراقبت های اولیه درمانی و توان بخشی کار می شود. در حال حاضر به سمت جمعیت سالمند پیش می رویم و نمی توان مراقبت های آن را بر دوش دولت گذاشت. در آینده ای نزدیک با انبوهی از جمعیت کهنسال روبه‌رو می شویم که نظام سلامت و دولت ها از پس آن بر نخواهد آمد، مگر اینکه مردم آموزش دیده آگاه، مشارکت کنند. در این برنامه، بر انتخاب فردی مناسب که ماندگاری و هوشیاری کافی داشته باشد، متمرکز شدیم.
نمکی گفت: اجرای برنامه «هر خانه، یک پایگاه سلامت» بدون مشارکت بین بخشی میسر نیست و حاصل کار تیمی خواهد بود. برای اجرای این طرح باید کمیته محلی تشکیل شده و پایگاه بسیج و مدارس و سایر ارگان ها نیز مشارکت کنند. آموزش گروه های مختلف در این طرح باید متفاوت باشد. در کشوری مانند ایران با اقلیم و فرهنگ های گوناگون نمی توان بر اساس بسته آموزشی واحد عمل کرد.
وی ادامه داد: اجرای این طرح، یکی از کارهای ماندگار در نظام بهداشت و درمان و آموزش پزشکی کشور خواهد بود.
استقرار دندان پزشک خانواده در مراکز بهداشتی و درمانی
وزیر بهداشت درباره استقرار دندان پزشک خانواده در مراکز بهداشتی و درمانی خطاب به دست اندرکاران اجرای طرح و روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی اظهار داشت: در این طرح، قاعده خانواده است و باید افراد خانواده را در ابتدا آموزش دهید و بعد به سراغ سطح دوم و سوم و بالاتر بروید. سوپروایزرهای طرح در محله، پزشکان و دندان پزشکان خانواده هستند و دانشجویان پزشکی و دندان پزشکی نیز سوپروایزرهای علمی در دانشگاه ها هستند. از طرفی برای این موضوع باید برای دانشجویان نمره در نظر گرفته شود تا دانشجو احساس نکند حضور و فعالیتش بی اثر نبوده بلکه نمره خواهد گرفت.