تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۳۹۸ - ۱۲:۲۷

تهران- ایرنا- سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین در چند روز گذشته سبب شکل‌گیری واکنش‌های مختلفی از طرف جامعه و مسوولان شده و به یکی از اصلی‌ترین موضوعات مورد توجه رسانه‌ها تبدیل شده است که هر کدام از آنها بر اساس خط مشی فکری خود به آن پرداخته اند.

به گزارش گروه نشریات خبری ایرنا،  سهمیه‌بندی بنزین از بامداد ۲۴ آبان سبب شد تا در چند روز اخیر شاهد رویدادهای گوناگونی در سطح کشور باشیم و به دنبال تغییرات در قیمت بنزین و سهمیه‌بندی آن در برخی شهرها تجمع‌هایی شکل بگیرد که در بیشتر موارد به پایان رسیده است. همچنین در این زمینه باید گفت که این مهم مصوبه شورای عالی اقتصادی سران قوا بوده و مورد تایید مقام معظم رهبری است و دولت نیز با توجه به دغدغه‌های مربوط به معیشت مردم می کوشد تا تمام درآمدی را که از این مسیر به دست می‌آورد در قالب یارانه‌ای جداگانه به حدود ۶۰ میلیون‌ نفر از مردم پرداخت کند.

رسانه‌های منتسب به جریان اصلاح‌طلب نوشتند:‌ قطعاً اعتراض، حق مردم است، اما از آنجایی که مجرای حق اعتراض مشخص نیست، شاهد اتفاقاتی خواهیم بود که از ریشه نادرست است.

رسانه‌های اصولگرا عنوان داشتند: مردم هم حق دارند اعتراض و انتقاد کنند چراکه صاحب کشور مردم هستند اما آنچه ایراد دارد رفتارها غیرمنطقی است که اقدامی وندالیستی بوده و توسط افراد جامعه‌ستیز صورت می‌گیرد و اعتراض مدنی بخشی از مردم را مخدوش می‌کند.

محمدکاظم انبارلویی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا می گوید: ممکن است در فرایند یک تصمیم‌گیری عده‌ای از تصمیم‌گیران مخالف نظری باشند، اما وقتی اکثریت موافق باشند، همه باید تابع آن تصمیم باشند.

رسانه های اصلاح طلب

اعتراض، حق مردم

روزنامه ایران در گزارشی نوشت: آنچه در برخی شهرها به وقوع پیوسته هیچ سنخیتی با اعتراض مدنی ندارد. پذیرفتن اصل حق اعتراض درون خود اصل دیگری را نیز مستتر دارد و آن پذیرش مسئولیت اجتماعی بهره‌مند شدن از این حق است. در حقیقت همان‌گونه که حاکمیت باید خواسته‌های مردمی را به رسمیت بشناسد و حتی امکان بیان این مطالبات را نیز مهیا کند، معترضان یا منتقدان هم باید چارچوب‌هایی را برای کنشگری خود تعریف و آن را اجرایی کنند تا از قبل بهره‌مند شدن آنها از یک حق قانونی، حقوق دیگران به مخاطره نیفتد. بی‌راه نیست که فردریش نیچه گفته است: امروزه همه می‌دانند که تحمل انتقاد، نشانه‌ بارز فرهنگ است. حتی‌ بعضی‌ها می‌دانند که افراد برجسته، خواهان و محرک این انتقاد هستند، ‌زیرا این انتقادات به ایشان نشان می‌دهد که اشتباهات آنها در کجاست و اگر این ‌نشانه وجود نداشته باشد، آنها از اشتباه خود مطلع نمی‌شوند اما توان انتقاد ‌کردن و حفظ وجدان صادق در بیان انتقاد نیز هنری والاتر از تحمل پذیرش انتقاد است و این هنر در فرهنگ ما ‌حقیقتاً بزرگ، نو و شگفت‌آور است. این هنر گامی نهایی در آزاداندیشی ‌است. در نهایت مهم این است که اعتراض حق مردم است نه آشوب و تضییع حقوق دیگران و از بین رفتن امنیت.

محمد عطریانفر عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران در روزنامه ایران می نویسد: مسئولان باید کاری کنند تا تدابیری که صورت می‌دهند و آنچه در عالم بیان مطرح می‌کنند، در عالم واقع هم اتفاق بیفتد. اگر این اعتماد حاصل شود، طبیعی است که مردم هم بر همین اساس زودتر و با اراده بیشتری مرزبندی خود را از اغتشاشگران تعریف کرده و به تبع آن فرصتی هم برای نیروهای امنیتی فراهم می‌شود که با اخلالگران برخورد کنند. گزارش‌ها و تصاویر منتشر شده از گستردگی تخریب‌ها به تدریج نشان خواهد داد که خواسته اصلی مردم و حتی معترضان بروز چنین اتفاقاتی نبوده و چه بسا در این میان خواسته اصلی آنها هم گم شده یا توسط اغتشاشگران سمت و سویی دیگر پیدا کرده است. یعنی همان خواسته یا اعتراضی که برخی بحق و بر اساس قانون داشتند، حالا توسط عده‌ای دیگر به گروگان گرفته شده است.

بهرام مرادیان حقوقدان با رد بیان اعتراض از طریق خشونت به  این روزنامه می‌گوید: قطعاً اعتراض، حق مردم است، اما از آنجایی که مجرای حق اعتراض مشخص نیست، شاهد اتفاقاتی خواهیم بود که از ریشه نادرست است. بر اساس قانون اساسی کشور هرگونه اعتراضی باید مجوز وزارت کشور را داشته باشد به‌همین دلیل مردم برای بیان نارضایتی خود نمی‌دانند از چه طریقی عمل کنند و به همین خاطر به‌ سمت خیابان‌ها کشیده می‌شوند اما حقیقت امر این است که اموال عمومی یعنی اموال خود مردم؛ در نهایت با گذشت زمان مشکلات زیادی برای مردم به وجود می‌آید... نوع برخورد صحیح نیروهای نظامی، امنیتی و مدیریت بحران در چنین مواقعی می‌تواند در حفظ آرامش کمک شایانی باشد.

روزنامه مردم‌سالاری با تیتر واکاوی اعتراضات بنزینی عنوان داشت: اعتراضات مردمی به افزایش قیمت بنزین در کشور خیلی زود به خشونت، تبدیل شد. متأسفانه این نخستین‌بار نیست که طرح یک مطالبه مردمی به انحراف کشیده می‌شود و در میانه ناآرامی‌ها اعتماد عمومی تضعیف می‌شود و هم اصل مطالبه مردمی زیر کوهی از مسایل برآمده از ناامنی مدفون می‌شود. مثل هر بار دیگری که اعتراضات مردمی به آشوب و ناامنی تبدیل می‌شود این بار نیز این احتمال وجود دارد که مردم عادی قربانیان اصلی ناامنی‌های ایجاد شده باشند و از پس این ناامنی‌ها، التهابات اقتصادی نظیر افزایش نرخ ارز به معیشت مردم آسیب بزرگ‌تری وارد کند. باید یکبار برای همیشه تکلیف این موضوع حیاتیِ مشخص شود که مردم باید از چه طریقی و در چه فضایی، خواسته‌های بحق خود را مطرح کنند تا نه تنها اعتراض آن‌ها غیرقانونی و بدون مجوز قلمداد نشود بلکه امنیت آن‌ها در حین اعتراض تضمین شود. تا زمانی که هیچ سازوکاری برای طرحِ مطالبات مردمی وجود ندارد، هر آن این احتمال وجود دارد که یک اعتراض مسالمت‌آمیز با ماهی‌گیری عده‌ای از آب گل‌آلود و تلاش برای هیجان‌زده کردن مردم معترض به آشوب‌هایی کور تبدیل شود. باید قوانین دموکراتیکی برای تضمین طرح آزادانه مطالباتِ مردمِ معترض وجود داشته باشد. در شرایطی که چهره‌های به شدت ضدایرانی در کاخ سفید، نقشه‌های خصمانه خود را علیه کشور به پیش می‌برند و برای کشاندن ناامنی در ایران برنامه‌ریزی و هزینه می‌کنند، تصویب و اجرای چنین قوانینی از اهمیت حیاتی برای کشور برخوردار است.

محمدکاظم انبارلویی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا با بیان اینکه اعتراض ادب و آدابی دارد، اظهار کرد: ممکن است در فرایند یک تصمیم‌گیری عده ای از تصمیم‌گیران مخالف نظری باشند، اما وقتی اکثریت موافق باشند، همه باید تابع آن تصمیم باشند. ممکن است به تصمیم اخیر برای افزایش قیمت بنزین اعتراض و انتقادی وجود داشته باشد، اما اعتراض با آتش زدن اموال عمومی فرق دارد.

این فعال سیاسی اصولگرا با اشاره به ضرورت برخورد با آشوب‌گران تصریح کرد: کل آشوب‌گران نیم درصد جمعیت مردم کشور نمی‌شوند. مردم عادی اگر اعتراض هم داشته باشند، دست به آشوب نمی‌زنند. ما در دوران حکومت قاجار که زندگی نمی‌کنیم. تمام مقامات نظام مستقیم یا غیرمستقیم به‌وسیله مردم انتخاب می‌شوند؛ بنابراین نباید با سوء‌ظن به تصمیمات مسئولان به‌خصوص تصمیم اخیر که در یک فرایند کارشناسی اتخاذ شده است، نگاه شود.  نباید اغتشاش‌ها را به حساب مردم گذاشت زیرا مردم هیچ‌گاه در اعتراض به افزایش قیمت بنزین، اموال عمومی را تخریب نمی‌کنند زیرا  آنها می‌توانند از طریق رسانه‌ها یا نمایندگان خود در مجلس نظرات خود را مطرح کنند.

روایت مطهری از اقدام مقام معظم رهبری

به گزارش خبرگزاری ایسنا، علی مطهری نماینده تهران در مجلس اقدام رهبر انقلاب در حمایت از تصمیم سران قوا در مورد افزایش قیمت بنزین را جوانمردانه توصیف کرد.  وی در یادداشتی نوشت: حمایت رهبر انقلاب از تصمیم سران قوا درباره افزایش قیمت بنزین و پذیرش مسئولیت آن یک اقدام جوانمردانه و شجاعانه بود. اگر ایشان دوپهلو سخن می‌گفتند، موجب سردرگمی و ادامه آشوب‌ها می‌شد. در مَثَل مناقشه نیست اما می‌توان این اقدام رهبر انقلاب را شبیه اقدام امام خمینی(ره) در پذیرش مسئولیت قبول قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد دانست؛ در آنجا هم افرادی می‌خواستند مسئولیت قبول قطعنامه را به گردن یکدیگر بیندازند و دیگری را مقصر جلوه دهند. امام(ره) جوانمردانه مسئولیت آن را پذیرفت و به بگو مگوها پایان داد. امروز نیز رهبر انقلاب گرچه ممکن است به نحوه اجرای این تصمیم انتقاد داشته‌اند اما به حمایت تمام قد از آن پرداختند و به بگومگوها و آشوب‌ها پایان دادند. گرچه در این ماجرا جایگاه مجلس که باید تصمیم‌گیر اصلی در این موضوع می‌بود، تنزل پیدا کرد و شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا برای تصمیم‌گیری درباره این گونه مسائل کلان تشکیل نشده است ولی باید قبول کنیم که مجلس نیز در تصمیم‌گیری برای حل این مشکل تعلل کرد و هیچ پیشنهادی در آن رأی نیاورد و خلاصه تکلیف این مسأله را روشن نکرد و ناچار این تصمیم در خارج از مجلس گرفته شد.

پاسخ ظریف به کاخ سفید

خبرگزاری ایسنا در مطلبی آورد: در پی صدور بیانیه‌ای مداخله‌جویانه توسط کاخ سفید در حمایت از آشوب‌ها در ایران، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان، گفت: اعلام حمایت مقامات آمریکایی از مردم ایران دروغی شرم‌آور است. رژیمی که با اِعمال تروریسم اقتصادی مانع رسیدن غذا و دارو به مردم عادی اعم از سالخوردگان و بیماران می‌شود، هیچ‌گاه نمی‌تواند ادعای وقیحانه حمایت از مردم ایران داشته باشد. آقای پمپئو نخست باید پاسخگوی اقدامات اعلام‌شده تروریستی و جنایت علیه بشریت ضد مردم ایران باشد.

نگرانی برای محرومان غیرقابل شناسایی

خبرگزاری ایلنا عنوان داشت: علی ربیعی می گوید که نگرانی ما کسانی هستند که اثری از آنها نیست؛ مثلا ما افراد حاشیه‌نشین را هم بررسی کردیم و سراغ کسانی که دفترچه بیمه نداشتند و دفترچه بیمه سلامت به آنها داده‌ایم، رفتیم... افرادی که ربیعی از بابت عدم شناسایی آنها ابراز نگرانی می‌کند روستانشینانی است که نه شناسنامه دارند، نه دفترچه بیمه و نه یارانه‌ای دریافت کنند. پس حتی یک حساب بانکی هم به نام آنها نیست. عموم این افراد کم‌سواد هستند و به دلیل نداشتن امکانات حمل‌ونقل و جاده‌ای فرصت حضور در شهرها را ندارند. هرچند تعداد این افراد خیلی نمی‌تواند زیاد باشد اما شناسایی آنها مهم است؛ چراکه در محرومیت کامل به سر می‌برند. دولت در آینده بیشتر می‌تواند به کمک این افراد بشتابد و سهمی از یارانه بنزین را نصیبشان کند اما همانطور که عباس اورنگ می‌گوید نمی‌توان صرفا با کمک نقدی، وضعیت آنها را بهبود بخشید.  

محاسن طرح سهمیه بندی

به گزارش خبرگزاری ایسنا، غلامرضا مصباح مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار داشت: افزایش قیمت بنزین ضرورت داشت و این افزایش، اثر هزینه‌ای ندارد کاهش مصرف بنزین، افزایش صادرات بنزین، افزایش درآمد ارزی، کاهش ترافیک و آلودگی و افزایش خدمات حمل و نقل عمومی از اثرات مثبت این طرح است. درآمدهای حاصله بین ۶۰ میلیون جمعیت توزیع می‌شود. طبق تجربه هم می‌توان گفت ۶۰ لیتر بنزین برای ۸۰ درصد صاحبان خودرو کفایت می‌کند و ۲۰ درصد باقی مانده که هم ثروتمند هستند باید هزینه بنزین ۳ هزار تومانی را بپردازند. اما باید پیش از اجرای طرح مردم توجیه می‌شدند.

امیر محبیان تحلیلگر مسایل سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم گفت: در هیچ‌کجای دنیا تحمل رفتارهای جامعه ستیزانه عرف نیست و باید جلوی این سوءاستفاده‌ها گرفته شود.

رسانه های اصولگرا

اعتراض حق مردم

امیر محبیان تحلیلگر مسایل سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم گفت: طبیعتا دولت‌ها مسئول اعمال خودشان هستند و رهبری هم از کلیت تصمیمات دولت‌ها در بهبود شرایط دفاع کرده اما در عین حال مسئولیت کارِ کارشناسی برعهده دولت‌ها است. مردم هم حق دارند اعتراض و انتقاد کنند چراکه صاحب کشور مردم هستند اما آنچه ایراد دارد رفتارها غیرمنطقی است که اقدامی وندالیستی بوده و توسط افراد جامعه‌ستیز صورت می‌گیرد و اعتراض مدنی بخشی از مردم را مخدوش می‌کند. در هیچ‌کجای دنیا تحمل رفتارهای  جامعه ستیزانه عرف نیست و باید جلوی این سوءاستفاده‌ها گرفته شود.

سخنان رهبر معظم انقلاب

در بخشی از مطلب روزنامه کیهان آمده است: ماجرای طرح اصلاح مصرف سوخت و حواشی آن، درس‌ها و نکات بسیاری دارد. موضع‌گیری رهبر انقلاب دو روز پس از آغاز این طرح نیز از جوانب مختلف قابل دقت است. شاید قبل از هر چیز باید به شجاعت ایشان در این موضوع ‌اشاره کرد. این موضع‌گیری در حالی انجام شد که هیچ‌کدام از مقامات بلندپایه کشور تا آن روز در این مورد موضع‌گیری عمومی نکرده و سخن خاصی نگفته بودند. دفاع ایشان از روندهای قانونی و کار کارشناسی نشان داد که در منظومه فکری رهبر انقلاب، حکمرانی مسئولانه و مبتنی بر دوراندیشی جایگاه خاصی دارد. موضع رهبر معظم انقلاب اسلامی نشان داد برخلاف آنچه برخی می‌گویند اختیارات دولت در زمینه اداره کشور نه تنها کم نیست بلکه فراتر از سازوکارهای عادی است و البته در شرایط امروز کشور، این موضوع منطقی و عقلانی بوده و در تاریخ ۴۰ ساله جمهوری اسلامی مسبوق به سابقه نیز بوده است.

خبرگزاری فارس با تیتر فرض کنید رهبری نیامده بود! عنوان داشت: امنیت و دولت به کنار، ورود شجاعانه و جوانمردانه رهبرانقلاب دست برخی اصولگراها و انقلابیون را هم گرفت. رهبری کم کاری ساکتین بنزین را جبران کرد. کسانی که نقش مرجعیت خود را ایفا نکردند. یا سکوت کردند یا بدتر دمیدند. کسانی که نتوانستند بین ساختارهای مردمی و اعتراض های مردمی جمعبندی معرفتی داشته باشند. کسانی که نتوانستند بین اصل طرح و نحوه اجرا تفکیک کنند. برخی انقلابیون به آتش حضور در خیابان‌ها نفس دادند. برخی بهترین فرصت را برای به توبره کشیدن دولت دیدند و دقیق نشدند که امروزِ دولت، هنگامه مراقبت از مردم و جامعه است. اصولگراهای مجلس بااظهارنظرها، شورای عالی سران را غیرقانونی و به تقابل با اراده رهبری در تشکیل سران قوا رفتند. برخی در خیال تجمع مقابل مجلس بودند و و و. این مسیری که آغاز کرده بودند را باید تا انتها می‌رفتند؛ و چه سرنوشتی پیدا می‌کردند الله اعلم ...

بنزین و مدیریت یکپارچه

روزنامه وطن امروز در مطلبی نوشت:‌ در مجموع وجود یک مدیریت یکپارچه به‌منظور رونق بخشیدن به جایگزینی سوخت «سی‌ان‌جی» با بنزین و حل مشکلات، بسیار ضروری و اولویت‌دار است. برای تأمین منابع این طرح‌ها نیز می‌توان از محل درآمد صادرات بنزین و همچنین مبلغی که پرمصرف‌های بنزین به علت مازاد مصرف‌شان می‌پردازند، هزینه کرد. بدین صورت یارانه پنهان بنزین در جهت کاهش مصرف بنزین خرج می‌شود و منفعت آن به همه مردم می‌رسد. مشابه این رویکرد را می‌توان در بخش‌های دیگری که وابستگی به بنزین را کم می‌کند نیز به کار برد، مثل توسعه حمل‌ونقل عمومی، افزایش بهره‌وری و فناوری اطلاعات.

دامن زدن معاندین به اغتشاشات

روزنامه وطن امروز در گزارشی می‌نویسد: مورد قابل تامل اما اینجاست که گروه‌های ضدانقلاب بویژه منافقین و سلطنت‌طلب‌ها کاملا شبکه هستند و برای ایجاد ناامنی منتظر ایجاد شکاف‌های اجتماعی در جامعه در نتیجه نوسانات اقتصادی یا چالش‌های گسترده  گروه‌های سیاسی هستند. این شیوه اما متفاوت با مشی پیشین ضدانقلاب در ایران است. ضدانقلاب پیش از دی ۹۶ به دنبال رقم زدن آشوب در کشور و در مرحله بعد به دنبال یارگیری از مردم بود اما در مدل فعلی ابتدا مردم در واکنش به تلاطمات اقتصادی یا سیاسی به میدان می‌آیند و بعد ضدانقلاب از فرصت به‌وجود آمده بهره برده و تعدادی از مردم را با خود همراه می‌کند. با گذشت چند روز از اغتشاشات، بدنه حداقلی مردمی نیز کنار می‌رود و ایجاد ناآرامی و آشوب توسط «حلقه اول» ادامه می‌یابد.

در بخشی از گزارش روزنامه جوان آمده است: سرعت و نحوه عمل اغتشاشگران در حوادث روزهای اخیر پس از اعلام نرخ‌های جدید بنزین با فاصله کمتر از ۲۴ ساعت از شروع عرضه بنزین با قیمت جدید، از آمادگی کامل شبکه نفوذ دشمن در مواجهه احتمالی برای نقش‌آفرینی حداکثری در چنین حوادثی حکایت می‌کند. نحوه حضور اغتشاشگران به خوبی نشان می‌دهد که آنان از مدت‌ها قبل سازماندهی شده، تجهیز شده، شبکه‌سازی شده، شبکه ارتباطی مطمئن برای آنان تعریف شده، رزمایش‌های پنهانی برگزار کرده و با دریافت کدهای از پیش تعریف شده، از طریق شبکه ارتباطی به میدان وارد شده‌اند.

روزنامه جوان در مطلبی می‌نویسد: شیوه عملکرد هسته اصلی خشونت نشان می‌دهد که این افراد کاملاً آموزش‌دیده بودند و برخلاف بسیاری از مردم که از افزایش ناگهانی بنزین غافلگیر شده‌اند، این افراد مترصد و آماده چنین موقعیتی بوده‌اند. هرچند در سومین روز اعتراض‌ها به‌وضوح صف آشوبگران از مردم جدا شد و امکان شناسایی و برخورد با تخریبگران اموال عمومی فراهم آمد.