فربد فدایی روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: پرخاشگری و خشونت طلبی را نمی توان به عنوان یک اختلال خاص تلقی کرد بلکه وقتی فرد در شرایط استرس و اضطراب قرار گیرد، رفتارهای غیرمتعارف و نابهنجاری بروز می دهد که این نوع الگوی رفتاری، پایدار نیست.
وی ادامه داد: در برخی مواقع پرخاشگری و حتی اغتشاش ممکن است به عنوان الگوی رفتاری پایدار بویژه در بین قشر جوان و فعال جامعه خود را نشان دهد که در این صورت باید بررسی بیشتری در حالات رفتاری، روانی و هیجانی این افراد صورت گیرد.
این روانپزشک گفت: برخی مشکلات رفتاری و هیجانی در سطح جامعه و حتی بین خانواده ها وجود دارد که می تواند پرخاشگری را تشدید کند از جمله نوجوانان و جوانان حتی کودکانی که دارای بیماری های بیش فعالی و رفتارهای هیجانی هستند آمادگی بیشتری برای اعمال پرخاشگری و برهم زدن نظم و انظباط دارند.
فدایی ادامه داد: این دسته افراد نسبت به محرک های که در اطرافشان اتفاق می افتد خیلی زود تحریک می شوند و از خود رفتارهای غیرمتعارف و در برخی مواقع نابهنجاری بروز می دهند.
این استاد دانشگاه گفت: رفتارهایی مانند مخالفت جویی و لج بازی نیز در کنار این الگوهای رفتاری وجود دارد که پرخاشگری و حتی اغتشاش در بین آنان شدیدتر خواهد بود و در حوزه های مختلف اعم از محیط خانواده، مدرسه و بیرون و کف خیابان، ممکن است این رفتارهای تهاجمی را مشاهده کرد و این رفتار نه تنها برای فرد یا افراد پرخاشگر بلکه برای دیگران نیز آسیب زا و دردسر آفرین خواهد بود.
فدایی افزود: در سنین نوجوانی و جوانی چنانچه آموزش های تربیتی و مهارتهای اجتماعی به درستی انجام نشود احتمال دارد رفتارهای پرخاشگرانه به نحوه مختلف بروز یابد و در این سنین اگر رفتارهای پرخاشگرانه شدت یابد باید منتظر تغییرات هیجانی در محیط و محل زندگی بود.
این متخصص روانشناسی تصریح کرد: در مواردی جوانان و نوجوانان دچار تغییرات هیجانی و خلقی می شوند، تغییرات هیجانی نوساناتی هستند که با حالات و اشکال مختلف ظهور می کنند، برای نمونه در فوتبال و یا ورزش های دیگر بخصوص در میان این قشر دختر و پسر طی چند سال اخیر شاهد رفتارهای هیجانی بودیم و تاکنون هم هزینه های قابل توجه ای برای جلوگیری از تکرار آن پرداخت شده است.
به گفته فدایی، همین نوسانات باعث می شود فرد یا افراد هیجانات نهفته خود را با شدت بیشتر بروز دهند. حتی در مواجه با کوچکترین موانع که بر سر راه آنان بوجود آید در مواردی که این پرخاشگری به صورت الگو دریابد باید هرچه زودتر این دسته افراد مورد ارزیابی قرار گیرند و مداخلاتی که لازم است اعم از دارویی و غیردارویی برای درمان آنان بکار گرفت.
افزایش پرخاشگری در ایران نگران کننده است
وی افزود: زمانی که فرد ببیند افراد بدون طی مراحل و بدن شایستگی به امکانات و ثروت و قدرت دست می یابند او نیز به فکر می افتد از راه های میانبر به خواسته های مادی خود برسد که به این ترتیب جرایم پرخاشگرانه افزایش می یابد. به هرحال میزان پرخاشگری در جامعه ایران گرچه در حد ممالک بالای جدول پرخاشگری نیست اما به حدنگران کننده ای رسیده تاجایی که عدم پاسخ مناسب به افراد پرخاشگر و قانون شکن در هر سطح موجب می شود که دیگران نیز خود را برای رفتارهای پرخاشگرانه آزاد احساس کنند.
این روان درمانگراظهار داشت: با اینکه کارگاههای کنترل خشم و پرخاشگری از سوی انجمن های روانشناسی فعالیت هایی را آغاز کرده ولی این اعمال جنبه کاربردی ندارد و باید عوامل تحریک کننده کلان پرخاشگری را مورد توجه قرارداد.
فدایی گفت: عدم برخورد یا پاسخ مناسب به افراد پرخاشگر و قانون شکن در سطح جامعه ضمن گسترش اینگونه ناهنجاری موجب می شود که دیگران نیز خود را برای رفتارهای پرخاشگرانه آزاد احساس کنند.
عضو انجمن علمی روانپزشکان ایران افزود: برخی افراد پرخاشگر که اعمال شدیدتری از آنان شاهدیم به احتمال زیاد از دوران کودکی رفتارهای غیرمتعارف داشته اند و در این شرایط نیاز است که رفتارهای این عده از لحاظ روانی بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. اختلالات اضطرابی و استرس، افسردگی، رفتارهای وسواسی، نگرانی و ناامیدی از جمله حالات روانی به شمار می رود که می تواند در این عده به انحای مختلف موجب تحریک پذیری و بروز رفتارهای پرخاشگرانه و در نهایت اغتشاش شود.
فدایی گفت: یکی از شاخصه های افراد پرخاشگر این است که بر رفتار خود کنترل ندارند و نیاز به مداخله درمانی دارند و این مداخله به غیر از درمان دارویی به درمان های غیردارویی مانند روان درمانی، قابل پیگیری است و یا اینکه این اعمال ریشه عمیقی دارد و نیاز به درمان دارویی دارد و تمام این رفتار نیاز به بررسی کامل روانپزشکی و روانشناسی دارد.
این متخصص روانشناس با بیان اینکه هرگونه شکست اعم از شکست در امتحانات و یا نرسیدن به خواسته های مادی در خانه، مدرسه و یا محل کار و سطح جامعه محرک محیطی برای برآشفته شدن فرد یا افراد شود، افزود: برای نمونه وقتی فردی گرسنگی به او روی می آورد خود به خود عصبی می شود و از این رو حتی بدخوابی و خستگی زیاد نیز می تواند عاملی برای برانگیخته شدن و پرخاشگری به شمار رود.
وی گفت: چنانچه خانواده ها و دست اندرکاران امور تربیتی در سطح جامعه نتوانند از بروز رفتارهای خشونت آمیز اطرافیان بویژه قشر جوان و نوجوان جلوگیری کنند، احتمال تغییر در الگوهای رفتاری و در پی آن خدشه دار شدن ماهیت افراد جامعه بسیار وجود دارد و از این رو نیاز است که با تاکید بر ارائه آموزش و مهارت های لازم در داخل خانواده ها، برای کنترل بیشتر این دسته افراد اقدامات عملی و ارجاع به روانپزشک برای درمان این اختلالات گام برداشت.