«حمید بیات» در نشستی با حضور جمعی از خبرنگاران، مسئولین و محققان اندیشکده های ایتالیایی افزود: برجام یک توافق مهم و دستاورد بزرگ در دیپلماسی چندجانبه در صحنه بین المللی بود که متاسفانه ایالات متحده آمریکا در اقدامی خلاف روند بین‌المللی از آن خارج شد و با تحمیل تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه بر ایران این توافق و روند تعاملات بین‌المللی را تحت تاثیر قرار داد.
وی یادآور شد: طرف‌های اروپایی متعهد شدند آثار اقدامات یکجانبه آمریکا را مدیریت کنند تا ایران از منافع اقتصادی برجام برخوردار شود. لیکن متاسفانه عدم توانایی آنها در هرگونه اقدام عملی در جهت فراهم آوردن حداقل اقدام در این جهت، کاملاً مشخص شد.
سفیر کشورمان افزود: اگر چه در مواضع سیاسی همواره بر حفظ و حمایت از برجام تاکید کردند اما در عمل عدم اقدام و جدیت آنها موجب گردید تا این توافق به یک توافق یک طرفه تبدیل شود.
وی در این رابطه با اشاره به ۱۱ تعهد اروپا برای حفظ برجام پس از خروج آمریکا از این توافق تصریح کرد که هیچ یک از این تعهدات عملی نشد و «بدین ترتیب پس از یکسال صبر و اجرای کامل تعهدات از سوی جمهوری اسلامی ایران - بنابر اعلام ۱۵ گزارش آژانس انرژی اتمی مبنی بر تایید همکاری کامل ایران با این سازمان و اجرای کلیه تعهدات - ناگزیر شدیم تا برخی اقدامات را در محدود کردن اجرای تعهدات اختیاری بر اساس بندهای ۳۶و۲۶ توافقنامه انجام دهیم که تاکنون چهار مرحله از این اقدامات را صورت داده‌ایم. اما در عین حال همواره تاکید کرده‌ایم که اقدامات ما به هیچ وجه علیه برجام نبوده و نیست و بر حفظ برجام تاکید داریم، هیچ گاه میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم و در صورت اقدامات عملی طرف مقابل به ویژه اروپا، کلیه اقدامات سریعاً قابل بازگشت خواهد بود.
وی ابراز امیدواری کرد که اروپا با درک شرایط خطیر کنونی برای حفظ توافقات بین المللی و در مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا که بر خلاف مقررات و توافقات بین‌المللی حرکت می‌کند و با استفاده از ابزار تهدید سایر طرف ها را نیز بر عدم اجرای تعهد بین المللی ترغیب می نماید،حرکتی جدی از خود نشان دهد.
سفیر کشورمان عنوان کرد که ایران در طول ماه‌های گذشته بر اثر اقدامات ظالمانه و ضد بشری آمریکا، سخت ترین تحریم‌ها را تحمل می کند به طوری که این اقدامات در شکل تروریسم اقتصادی زندگی و سلامت مردم ایران را هدف قرار داده است.
وی افزود: فشارهای اقتصادی و معیشتی موجب رنج مردم شده تا جایی که حتی دسترسی مردم و بیماران به داروهای خاص کم شده و بسیاری از بیماران در خطر از دست دادن جان خود قرار گرفتند.
بیات در این باره توضیح داد در روزهای اخیر ۱۵ کودک در ایران بر اثر عدم دسترسی به داروی خاص بیماری پروانه‌ای(اپیدرمولیز بولوزا) جان باختند.
سفیر کشورمان گفت: آمریکایی ها می کوشند تا با اعمال فشار و اقدامات ضد بشری خود ایران را تسلیم و وادار به مذاکره نمایند اما این کاملا روشن است که هیچ ملتی مذاکره تحت فشار و تهدید را نمی پذیرد.
بیات افزود: آمریکا تلاش می کند ضمن تهدید و فشار به دیگر کشورها آنها را نیز در این اقدامات غیرقانونی و ظالمانه همراه سازد.
سفیر کشورمان سپس عنوان کرد: اقدام آمریکا در خروج یکجانبه از برجام که هیچ کشوری آن را تائید نکرد امری عجیب بود. لذا وقتی صحبت از توافق جدید می شود هیچ تضمینی وجود ندارد که آن را حفظ کنند.
وی با بیان اینکه دونالد ترامپ (رئیس جمهوری آمریکا) بدون توجه به محتوای توافق بدنبال تظاهر و مطرح کردن خودش است تصریح کرد: دلیلی برای لغو توافقی که بعد از سال‌ها مذاکره حاصل شده و مورد تایید جامعه بین الملل قرار گرفت و یکی از پیمان های مهم جهانی شمرده شد، وجود ندارد. وی ادامه داد: ما مذاکرات خود را با سایر طرف های برجام ادامه خواهیم داد اگر امریکا نیز مایل به شرکت در آن باشد با لغو تحریم ها این امکان مهیا می شود. اما با وجود توافق فعلی مذاکرات جدید دیگر توجیهی ندارد.
سفیر کشورمان در بخش دیگری از اظهارات خود به تاریخ مناسبات ایران و ایتالیا اشاره کرد و گفت که این رابطه از یک سابقه عظیم و تاریخی برخوردار است و در طول تاریخ این روابط همواره روابط دوستانه بوده است.
وی گفت: در سال‌های اخیر و بعد از امضای توافقنامه برجام روابط از یک شتاب بالا برخوردار شد به طوری که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ میلادی کمتر از ۴ سال حجم روابط از ۱.۳ میلیارد به ۵.۱ میلیارد یورو رسید و ایتالیا به شریک اول تجاری ایران تبدیل شد.
بیات افزود: با خروج امریکا از توافق و تحمیل تحریم ها و فشارها، بسیاری از شرکت‌های ایتالیایی با از دست دادن بازار بزرگ ایران دچار ضررهای فراوانی شدند. یا این وجود، به رغم فشارها و تهدیدات به شرکت‌ها، شاهد علاقمندی بخشی از جامعه تجاری ایتالیا برای توسعه روابط با ایران می باشیم.
وی درباره همکاری هوایی بین دو کشور که سابقه آن به ۵۰ سال بالغ می شود هم عنوان کرد: در این مدت شرکت‌های هوایی دو کشور از مزیت این همکاری بهره بردند، لیکن به دلیل موارد اشاره شده این همکاری‌ها با مشکلاتی همراه شد.
وی افزود: ایران ایر به دلیل عدم تأمین سوخت در فرودگاه رم، پروازهایش به این شهر را قطع کرد. پس از آن شرکت هواپیمایی «آلیتالیا» به دلایل نامعلوم پروازهای خود را که پروازهای سوددهی هم برای این شرکت بود به تهران قطع کرد و سپس با اقدام اخیر و عدم تمدید پروازهای ماهان روبرو شدیم.
سفیر ایران گفت: این پروازها از سال ۲۰۱۵ به میلان و از چند ماه قبل به رم انجام می شد. دراین مدت ۱۵۰ هزار مسافر در طول این مدت جابجا شده که بخش عمده‌ای از آنها را گردشگران از کشورهای آسیایی تشکیل می‌دادند.
بیات گفت: در طول این مدت پروازهای ماهان کلیه استانداردهای ایمنی و فنی را رعایت کرده است. بدون تردید وجود پرواز مستقیم اثرات مثبتی بر مراودات فیمابین خواهد داشت. امیدوارم با اتکا به قدمت روابط و همچنین رفع مشکلات از سوی ایتالیا شاهد بازگشت شرکت های هوایی به فرودگاه‌های یکدیگر باشیم. در شرایط موجود روابط دو کشور اگرچه تحت تاثیر شرایط بین‌المللی و فشارهای آمریکا قرار گرفته ولی اراده دو کشور برحفظ روابط و استفاده از فرصت ها کماکان وجود دارد.
وی افزود: می دانم که تلاش ها برای تاثیرگذاری بر روابط ما و ایتالیا صورت می‌گیرد لیکن روابطی که در طول قرن ها پایه ریزی شده و شکل گرفته، به آسانی گسستنی نخواهد بود و این شرایط نیز همچون یک ابر تیره از آسمان روابط دو کشور به زودی عبور خواهد کرد و شاهد شکوفایی مجدد روابط دوستانه دو کشور خواهیم بود.
سفیر کشورمان سپس اشاره کرد: ما ظرفیت‌های مختلف و متنوعی را برای همکاری با ایتالیا داریم و از جمله آنها همکاری در مسائل منطقه ای است. وی گفت: معتقدیم ایتالیا ظرفیت و توانایی لازم را برای ایفای نقش سازنده در حل برخی مسائل منطقه‌ای را دارا است و ما آماده همکاری با این کشور در این خصوص هستیم کما اینکه در چارچوب مذاکرات با چهار کشور اروپایی گفت‌وگوهای خوبی را با ایتالیا داریم.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بازیگران اصلی و تأثیرگذار درمنطقه غرب آسیا تلاش اصلی خود را در برقراری صلح و ثبات با محوریت مقابله با تروریسم و افراط گرایی قرار داده است افزود: اساس سیاست‌های منطقه‌ای ما توجه به رویکرد راه حل سیاسی و گفت و گو است و در این راستا همسایگان ما در اولویت می باشند.
بیات ادامه داد؛ ابتکار صلح هرمز که از سوی رئیس جمهور ایران در نشست مجمع عمومی سازمان ملل ارائه گردید در همین راستا صورت گرفت و ما این طرح را به سران کشورهای منطقه ارسال کردیم.
وی با بیان اینکه ایران امنیت منطقه را در اولویت قرار داده است افزود: ما به تنگه هرمز و منطقه خلیج فارس علاقه داریم و معتقدیم برقراری ثبات و امنیت در گرو همکاری همه کشورهای منطقه بایکدیگر است.
سفیر کشورمان درباره بحران عراق هم گفت: در مرحله اول مسایل معیشتی و برخی انتقادات به دولت عراق مطرح بود اما در ادامه برخی روی موج نا آرامی عراق سوارشده و آنها را در جهت منویات خود هدایت کردند.
وی افزود: نقش طوایف مختلف ازجمله شیعیان و مرجعیت در مدیریت این بحران خیلی مهم است. عده ای تلاش می کنند این بحران را در جهت مقابله با ایران هدایت کنند؛ حتی با حمله به کنسولگری ایران در کربلا آنرا تشدید کنند که البته با آگاهی شیعیان و رهبران طوایف عراق تا حدی این بحران کنترل شد.
بیات با یادآوری این نکته که عراق و ایران روابط تاریخی عمیقی دارند افزود: این پیوند آنقدر عمیق است که حتی ۸ سال جنگ تحمیلی صدام علیه ایران نیز نتوانست آن را از بین ببرد و بعد از او، این روابط بسیار قوی شد.
وی تصریح کرد: حضور بیش از۴ میلیون زائر ایرانی در ایام اربعین و استقبال مردم عراق از آنها کاملا این مسئله را روشن می کند.