سهمیه‌بندی و افزایش بهای بنزین که براساس مصوبه سران قوا از ۲۴ آبان ماه جاری به اجرا گذاشته شد؛ واکنش‌های مختلفی از سوی مردم و صاحب نظران به دنبال داشت وبرخی معتقدند که بنزین ۲ نرخی تبعاتی را برای اقتصاد و جامعه ایجاد می‌کند.
همچنین موافقان سهمیه‌بندی و افزایش بهای بنزین هم کاهش حجم مصرف، حفظ محیط زیست، جلوگیری از قاچاق و توزیع برابر ثروت ملی را از جمله مزایای اجرای این طرح عنوان کردند.
علی ربیعی سخنگوی دولت، محمود واعظی رییس دفتر رییس جمهوری و محمدباقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه در اظهارنظرهای جداگانه تاکید کرده‌اند که موضوع تغییر بهای بنزین مصوبه شورای عالی اقتصادی سران قوا و تصمیم همه اجزای نظام بوده است.
همچنین دولت با توجه به دغدغه‌هایی که درباره معیشت مردم وجود دارد موظف است تمام پولی را که از این مسیر به دست می‌آید در قالب یارانه جداگانه به حدود ۶۰ میلیون نفر از مردم ایران پرداخت کند. از برآیند گفته های متولیان امر می توان دریافت که مهمترین مساله دولت در این اصلاح قیمت، اصلاح نظام پرداخت یارانه به نفع همه مردم بوده است.
دولت تاکید کرده به سرعت سازوکار پرداخت یارانه اصلاح قیمت بنزین اعلام می‌شود و ۶۰ میلیون ایرانی از آن بهره‌مند خواهند شد و تاکنون هم این اقدام طی سه مرحله انجام شده و براساس اعلام دولت این پرداخت‌ها به صورت ماهانه انجام خواهد شد.
پایین نگه داشتن بودجه قیمت انرژی بر منابع عمومی دولت فشار می‌آورد
استاد حوزه اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان پیرامون مزایای اصلاح نرخ بنزین می گوید: اغلب کارشناسان اذعان دارند که مصرف انرژی به ویژه سوخت‌های فسیلی، بنزین، گازوئیل و برق در ایران از کارایی لازم برخودار نیست این بدین معنی است که بخش زیادی از این انرژی در حال هدررفت و استفاده صحیح از آن نمی‌شود که این مساله تبعات زیاد و آثار مخربی بر اقتصاد کشور دارد.
علیرضا شکیبایی با بیان اینکه بهره وری و کارایی انرژی در ایران بسیار پایین است و منابع انرژی ایران در حال از بین رفتن و هدر رفتن است تصریح کرد: مساله دیگر به دلیل قیمت پایین انرژی در ایران بحث قاچاق سوخت و انرژی یک مساله بزرگ و مشکل‌آفرین است و بخشی از منابع کشوربه شکل قاچاق از کشور خارج می شود.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر مصرف بالای انرژی به ویژه در شهرهای با تراکم جمعیتی بالا آلودگی و تبعات زیادی برای محیط زیست و زندگی افراد ایجاد می‌کند که این آلودگی‌ها بیماری‌ها و مشکلات زیادی برای انسان‌ها به دنبال خواهد داشت.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه پایین نگه داشتن بودجه قیمت انرژی بر منابع عمومی دولت فشار می آورد و معمولا دولت‌ها امکان تداوم این پرداخت یارانه انرژی را ندارند، افزود: لذا اغلب کارشناسان اتفاق نظر دارند که باید قیمت انرژی اصلاح شود و به سمت واقعی شدن حرکت کند.
بهتر بود که قیمت بنزین تک نرخی باشد تا همه با یک سیستم کار کنند
شکیبایی ادامه داد: واقعی کردن قیمت انرژی از سویی تورم ایجاد می‌کند و سبب افزایش قیمت کالاها می‌شود؛ ممکن است منجر به نارضایتی عمومی و اجتماعی شود و به همین دلیل سیاست‌گذار انتخاب می‌کند گام به گام بحث اصلاح قیمت را انجام دهد.
وی با بیان اینکه یکی از راهکارهای دولت برای اصلاح قیمت بنزین این است که بخشی از سهمیه را به شکل سهمیه‌بندی و یک بخش دیگر آن را به شکل آزاد و با قیمت جدید توزیع کند یادآورشد: این روشی است که دولت انتخاب کرده کهمزایا و معایبی را دنبال دارد.
استاد حوزه اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان تصریح کرد: بهتر این بود به جای اعلام سهمیه با ۲ نرخ که تبعات منفی برای اقتصاد و جامعه ایجاد می‌کند یک نرخ را با ضریب کمتری از نرخ آزاد اعلام و با اغنا و اطلاع‌رسانی رضایت‌مندی مردم را جلب می‌کردند و راحت‌تر این کار را انجام میشد.
به گفته شکیبایی اگر قیمت بنزین تک نرخی باشد و همه با یک سیستم کار کنندشاهد فساد نبوده و مشکلی به مشکلات قبلی ایجاد نخواهد شد.
اصلاح قیمت حامل‌های انرژی اقدامی منطبق بر نگاه کارشناسی است
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان نیز در رابطه با مزایای اصلاح بنزین گفت: اصلاح قیمت حامل‌های انرژی حرکتی منطبق بر نگاه کارشناسی در راستای اصلاح ساختار اقتصادی و به نفع منافع ملی و اجتماعی کشور است.
جعفر رودری با اشاره به عدالتمندی حاکم بر توزیع یارانه‌های پنهان سوخت افزود: در شرایطی که یارانه به مصرف این فراورده و حامل ها داده می شود، هر خانواری که مصرف بیشتری داشته باشد از یارانه بیشتری برخوردار می شود و امکان استفاده بیشتر از حامل های انرژی برای قشر ثروتمند با توجه به تعداد بیشتر خودروها و مسافرت ها متصور است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: سهم اقشار بالای جامعه از یارانه پرداختی به سوخت بیشتر است و به لحاظ مصلحت‌های اقتصادی، منافع اجتماعی و عدالتمندی به نفع جامعه است که این اصلاح انجام شود.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان با بیان اینکه بحث اصلاح قیمت حامل‌های انرژی سال‌ها در کشور مطرح بود و بارها از طرف کارشناسان اقتصادی طرح می شد گفت: علت اجرای این طرح هزینه‌های مربوط به یارانه پنهانی بود که دولت در قیمت حامل‌های انرژی پرداخت می‌کند و تاکنون هزینه سنگینی به جامعه تحمیل کرده است.
وی تصریح کرد: از طرفی دیگر مصرف بی رویه ، ماحصل کاهش قیمت انرژی است به گونه ای که مصرف بنزین در ایران در مقایسه با کشورهای مشابه (از نظر جمعیتی و خودروها)، چند برابر و قیمت حامل‌های انرژی ایران بسیار پایین‌تر از کشورهای پیرامون ما است.
رودری افزود: این موارد استان‌های مرزی و نزدیک به مرزها را در معرض پدیده قاچاق سوخت قرار می‌دهد و موجب می‌شود که یارانه پنهانی که دولت برای رفاه و افزایش قدرت اقتصادی خانوارهای جامعه و کشور پرداخت می‌کند، به واسطه قاچاق نسیب کشورهای دیگر و افراد سودجو شود.
وی بیان داشت: قیمت پایین انرژی تاثیری اساسی در حیات اقتصادی و شکل‌گیری جریان سالم فعالیت اقتصادی می‌گذارد و بر اساس نگاه کارشناسان ریشه بسیاری از مسائل و مشکلات اقتصادی به این موضوع برمی گیرد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان گفت: قیمت انرژی زمانی که پایین نگهداشته و دولت متحمل هزینه سنگین یارانه پنهان می شود، جهت گیری اقتصادی و تخصیص منابع صنایع بر اساس قیمت های نسبی به گونه ای رقم می خورد که انحراف سرمایه ها و جهت گیری تکنولوژی با پیشرفت علم، رشد اقتصادی و تکنولوژی دنیا همگام نباشد و انحراف ایجاد می‌کند.
وی تصریح کرد: احساس نیاز به پیشرفت تکنولوژی در فعالیت های مختلف اقتصادی کمتر شکل می گیرد که این مساله نه تنها هزینه مستقیم بر جامعه تحمیل می کند بلکه جهت گیری تخصیص منابع، پیشرفت تکنولوژی و احساس نیاز به پیشرفت تکنولوژی در سرمایه گذاری ها به انحراف رود لذا اصلاح قیمت حامل های انرژی به عنوان یکی از اصلاحات ساختاری و پایه در اقتصاد ایران مطرح می شود که منفعت آن به نفع تمامی جامعه است.
سهمیه‌بندی بنزین مردم را به مصرف گاز طبیعی تشویق می‌کند
مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه کرمان نیز در رابطه با مزایای این طرح با بیان اینکه مدیریت مصرف باید به سمت گاز CNG هدایت شود، گفت: طی یک ماه گذشته نیمی از ۲۵ درصد مصرف سوخت CNG استان کرمان کاهش یافته بود و مردم به سوخت مایع روی آورده بودند که اکنون با سهمیه‌بندی تشویق به استفاده از گاز طبیعی در خودروهای خود می‌شوند.
فضل‌الله اکبری با بیان اینکه با تمهیدات اندیشیده شده مشکلی در تأمین سوخت نداریم گفت: خودروهای با سوخت کمتر اکنون مورد اقبال مردمی قرار می گیرد که از مزایای اجرای این طرح بخصوص در حوزه زیست محیطی است است.
وی با بیان اینکه مردم با توجه به محدودیت ایجاد شده تا لیتر آخر سوخت خود را استفاده می‌کنند اظهار داشت: همان روز سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین، مصرف سوخت استان کرمان ۱۲ درصد افزایش داشت و این آمار روز بعد ۱۲ درصد کاهش داشته است.
مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه کرمان گفت: نرخ سوخت از ۵۰ تا ۲۰۰ درصد افزایش داشته و برخی تاکسی داران توقع افزایش همین نرخ را روی کرایه‌ها داشتند، درحالی که کمتر از ۱۰ درصد از مردم به سمت استفاده از سوخت سه هزار تومانی می‌روند و ۹۰ درصد از سهمیه تعیین شده استفاده می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: ۲۵۰ جایگاه عرضه سوخت استان اکنون فعال است.
اعتراض ها به اصلاح قیمت بنزین که بر اساس مصوبه شورای عالی هماهنگی سران قوا از دقایق اولیه بامداد جمعه ۲۴ آبان به اجرا گذاشته شد، در شهرهای مختلف اشکال متفاوت داشت .
در برخی شهرها این اعتراض ها تنها در حد تجمع بود و در برخی شهرها با ایجاد ترافیک همراه شد.
علی ربیعی سخنگوی دولت، محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری و محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه از شامگاه جمعه تاکنون در اظهارنظرهایی جداگانه تأکید کرده اند که موضوع تغییر بهای بنزین مصوبه شورای عالی اقتصادی سران قوا و تصمیم همه اجزای نظام است.
همچنین دولت با توجه به دغدغه هایی که درباره معیشت مردم وجود دارد موظف است تا تمام پولی که از این مسیر به دست می آید در قالب یارانه ای جداگانه به حدود ۶۰ میلیون نفر از مردم ایران پرداخت کند و مهمترین مسأله دولت در این اصلاح قیمت، اصلاح نظام پرداخت یارانه به نفع همه مردم بوده است.
سخنگوی دولت در همان روزهای نخست افزایش قیمت بنزین تاکید کرد که درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین (۲۹ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان) در سه مرحله ۲۷ آبان، ۳۰ آبان و دوم آذر پرداخت می‌شود.
شب گذشته آخرین مرحله واریز انجام شد و خانوارهایی که گمان می‌کردند به دلیل اینکه مشمول دریافت یارانه هستند، پس تحت شمول دریافت سبد حمایت معیشتی نیز قرار می گیرند را متعجب کرد.